Na podstawie art. 32 ust. 2 ustawy z dnia 13 lutego 1984 r. o funkcjach konsulów Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2002 r. Nr 215, poz. 1823) zarządza się, co następuje:

§ 1.[Zakres regulacji] 1. Rozporządzenie określa wysokość, zasady pobierania opłat konsularnych, w tym składniki opłat i wysokość kosztów wykonywania czynności konsularnych, oraz zasady udzielania ulg i zwolnień w opłatach, a także zasady zwrotu wydatków poniesionych w związku z wykonaniem czynności konsularnych oraz rodzaje czynności podlegających opłacie.

2. Rodzaje czynności konsularnych podlegających opłacie podstawowej określone są w Taryfie Opłat Podstawowych, stanowiącej załącznik do rozporządzenia.

§ 2.[Opłata konsularna] 1. Opłata konsularna składa się z:

1) opłaty podstawowej;

2) zryczałtowanej należności z tytułu zwrotu kosztów ponoszonych przez urząd konsularny w związku z wykonaniem czynności konsularnej, zwanej dalej „zryczałtowanymi kosztami rzeczywistymi”, w wysokości 20% opłaty podstawowej zaokrąglonej w górę do pełnych jednostek.

2. Nie pobiera się zryczałtowanych kosztów rzeczywistych za czynności, których wysokość opłaty podstawowej ustalona jest w Taryfie Opłat Podstawowych w formie stawki procentowej.

§ 3.[Pobieranie opłaty konsularnej] Opłatę konsularną pobiera się za wykonanie czynności konsularnych dokonywanych na wniosek lub w interesie stron.

§ 4.[Pobieranie opłaty konsularnej w walucie państwa przyjmującego] 1. Opłaty konsularne pobiera się w walucie państwa przyjmującego.

2. W przypadku częstych wahań kursów lub niewymienialności waluty państwa przyjmującego, konsul, za zgodą ministra właściwego do spraw zagranicznych, może ustalić pobieranie opłat w innej walucie.

3. Od strony zamieszkałej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej opłatę konsularną za wydobycie i doręczenie dokumentu za pośrednictwem organu administracji publicznej można pobierać w złotych, po przeliczeniu jej według średniego kursu ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski, obowiązującego w dniu wykonania czynności.

§ 5.[Ustalenie wysokości opłat konsularnych w walucie państwa przyjmującego] 1. Wysokość opłat konsularnych w walucie państwa przyjmującego ustala konsul, przeliczając stawki w euro określone w Taryfie Opłat Podstawowych oraz obliczając na ich podstawie zryczałtowane koszty rzeczywiste w sposób wskazany w § 2 ust. 1 pkt 2.

2. Ustalone przez konsula stawki opłat konsularnych obowiązujących w okręgu konsularnym (Taryfa Opłat Konsularnych) upowszechniane są w sposób umożliwiający dostęp do nich wszystkim zainteresowanym.

3. Przy przeliczaniu stawek opłat konsularnych wymienionych w Taryfie Opłat Podstawowych na walutę, w której pobierana jest opłata konsularna, stosuje się kurs referencyjny euro ogłaszany przez Europejski Bank Centralny obowiązujący w ostatnim dniu poprzedniego miesiąca.

4. Składniki opłaty konsularnej podlegają zaokrągleniu do pełnych jednostek w górę.

5. W przypadku przewidzianej w rozporządzeniu obniżki opłat konsularnych wysokość obniżonej opłaty konsularnej ustala się przez ponowne naliczenie opłaty podstawowej, z zastosowaniem zniżki, oraz naliczenie od uzyskanej kwoty zryczałtowanych kosztów rzeczywistych, z zastosowaniem zasady określonej w ust. 4.

§ 6.[Obniżenie stawki opłaty podstawowej wymienionej w Taryfie Opłat Podstawowych] 1. Konsul, za zgodą ministra właściwego do spraw zagranicznych, może obniżyć stawki opłaty podstawowej wymienione w Taryfie Opłat Podstawowych, jeżeli stwierdzi, że stawka tam określona przekracza możliwości płatnicze znaczącej grupy interesantów urzędu konsularnego.

2. W szczególnie uzasadnionych przypadkach, gdy przemawia za tym interes państwa, minister właściwy do spraw zagranicznych może ustalić zerową stawkę opłaty podstawowej za poszczególne czynności konsularne wymienione w Taryfie Opłat Podstawowych.

3. Wyrażając zgodę na obniżenie stawki opłaty podstawowej, o której mowa w ust. 1, lub ustalając zerową stawkę opłaty podstawowej, o której mowa w ust. 2, minister właściwy do spraw zagranicznych może określić wysokość zryczałtowanych kosztów rzeczywistych. W tym przypadku przepisu § 2 ust. 1 pkt 2 nie stosuje się.

§ 7.[Opłaty za czynności konsularne a umowy międzynarodowe] 1. Jeżeli umowy międzynarodowe, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, lub powszechnie uznane zwyczaje międzynarodowe w stosunkach z innymi państwami przewidują za niektóre czynności konsularne inne opłaty niż ustalone w rozporządzeniu lub zwolnienie z opłat, to od obywateli tych państw pobiera się opłaty przewidziane w tych umowach lub zgodne ze zwyczajem albo dokonuje się określonych czynności bezpłatnie.

2. Jeżeli państwo obce pobiera od obywateli polskich za takie same czynności konsularne opłaty wyższe lub niższe od ustalonych w rozporządzeniu lub pobiera opłaty za czynności, które w myśl rozporządzenia nie podlegają opłatom, to wobec obywateli tego państwa mogą być zastosowane, na zasadzie wzajemności, opłaty podwyższone lub obniżone do wysokości odpowiadającej kwotom pobieranym od obywateli polskich. Mogą być także pobierane od obywateli tego państwa opłaty za czynności, które w myśl rozporządzenia opłatom nie podlegają.

3. W przypadkach, o których mowa w ust. 1 i 2, konsul mający siedzibę w stolicy państwa, po uzyskaniu zgody ministra właściwego do spraw zagranicznych, ustala wysokość opłat konsularnych.

§ 8.[Opłaty stosowane przez konsulów mających siedziby w tym samym państwie oraz w państwach połączonych unią walutową] 1. Konsulowie mający siedziby w tym samym państwie stosują opłaty konsularne ustalone przez konsula mającego siedzibę w stolicy tego państwa.

2. (uchylony).

§ 9.(uchylony).

§ 11.[Obniżenie opłat konsularnych określonych w pozycjach 1.01 i 1.02 Taryfy Opłat Podstawowych] 1. Opłaty konsularne określone w pozycjach 1.01 i 1.02 Taryfy Opłat Podstawowych obniża się o 50 % w przypadku wydania paszportów:

1) emerytom, rencistom, osobom niepełnosprawnym w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 214, poz. 1407, Nr 217, poz. 1427, Nr 226, poz. 1475 i Nr 238, poz. 1578), a także współmałżonkom tych osób pozostającym na ich wyłącznym utrzymaniu;

2) osobom przebywającym w domach pomocy społecznej łub w zakładach opiekuńczych albo korzystającym z pomocy społecznej w formie zasiłków stałych;

3) kombatantom i innym osobom, do których stosuje się przepisy ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (Dz. U. z 2002 r. Nr 42, poz. 371, z późn. zm.);

4) osobom małoletnim do czasu podjęcia ustawowo określonego obowiązku szkolnego, uczniom i studentom do ukończenia 26. roku życia.

2. W razie zbiegu tytułów uprawniających do ulgi w opłacie za wydanie paszportu, o których mowa w ust. 1, przysługuje tylko jedna ulga w opłacie.

§ 11a.(uchylony).

§ 12.[Obniżenie opłat konsularnych określonych w pozycjach 1.02 i 1.03 Taryfy Opłat Podstawowych] 1. Opłaty konsularne określone w pozycjach 1.02 i 1.03 Taryfy Opłat Podstawowych obniża się w przypadku wydania nowego paszportu przed upływem terminu ważności dotychczas posiadanego paszportu, w związku:

1) ze zmianą lub koniecznością sprostowania danych podlegających wpisowi do paszportu, o których mowa w art. 18 ust. 1 pkt 1–3, 5 i 9 ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o dokumentach paszportowych (Dz. U. Nr 143, poz. 1027, z późn. zm.);

2) ze zmianą wyglądu osoby posiadającej paszport mogącą utrudnić ustalenie jej tożsamości:

3) z brakiem w dotychczas posiadanym paszporcie miejsca na umieszczenie w nim wiz lub stempli poświadczających przekroczenie granicy.

2. Wysokość opłaty za wydanie nowego paszportu w przypadkach, o których mowa w ust. 1, ustala się, odejmując od opłaty obowiązującej w dniu złożenia wniosku o wydanie nowego paszportu jedną dziesiątą część tej opłaty za każdy pełny rok pozostający do upływu terminu ważności dotychczas posiadanego paszportu – w przypadku paszportu z terminem ważności na 10 lat lub jedną piątą – w przypadku wydania paszportu z terminem ważności na 5 lat.

3. Nie pobiera się opłaty konsularnej od obywatela polskiego przebywającego za granicą za przyjęcie i rozpatrzenie wniosku o wydanie paszportu tymczasowego na czas oczekiwania przez tego obywatela na doręczenie paszportu sporządzonego w kraju.

§ 13.[Stosowanie przepisów kodeksu wizowego] 1. Do opłat za przyjęcie i rozpatrzenie wniosku o wydanie wizy, o której mowa w art. 2 pkt 2–5 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 810/2009 z dnia 13 lipca 2009 r. ustanawiającego Wspólnotowy Kodeks Wizowy (kodeks wizowy) (Dz. Urz. UE L 243 z 15.09.2009 r., str. 1) oraz katalogu osób zwolnionych z opłaty za przyjęcie i rozpatrzenie wniosku o wydanie tej wizy, stosuje się odpowiednie przepisy tego kodeksu.

2. Nie pobiera się opłaty za przyjęcie i rozpatrzenie wniosku o wydanie wizy cudzoziemcowi będącemu członkiem rodziny obywatela Unii Europejskiej, zwanego dalej „obywatelem UE”.

3. Za członka rodziny obywatela UE uważa się:

1) małżonka obywatela UE;

2) bezpośredniego zstępnego obywatela UE lub bezpośredniego zstępnego jego małżonka, w wieku do 21 lat lub pozostającego na utrzymaniu obywatela UE lub jego małżonka;

3) bezpośredniego wstępnego obywatela UE lub bezpośredniego wstępnego jego małżonka, pozostającego na utrzymaniu obywatela UE lub jego małżonka.

4. Zwolnienie, o którym mowa w ust. 2, przysługuje także cudzoziemcowi będącemu członkiem rodziny:

1) obywatela Konfederacji Szwajcarskiej;

2) obywatela państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym.

Przepis ust. 3 stosuje się odpowiednio.

5. Z uwzględnieniem § 6 niniejszego rozporządzenia, przepisy dotyczące ulg i zwolnień w zakresie rozpatrywania wniosków wizowych zawarte w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 810/2009 z dnia 13 lipca 2009 r. ustanawiającym Wspólnotowy Kodeks Wizowy (kodeks wizowy) stosuje się odpowiednio przy rozpatrywaniu wniosków o wydanie wizy krajowej.

§ 14.[Obniżenie opłaty konsularnej lub odstąpienie od jej pobrania] 1. Konsul albo organ administracji publicznej doręczający w kraju dokument, o którym mowa w pozycji 10.02 Taryfy Opłat Podstawowych, może w wyjątkowych przypadkach, w szczególności uzasadnionych sytuacją osobistą strony, obniżyć należną opłatę konsularną lub odstąpić od jej pobrania. Obniżenie opłaty lub odstąpienie od jej pobrania następuje na uzasadniony wniosek strony.

2. Zniżki ustala się, biorąc pod uwagę okoliczności danego przypadku oraz słuszny interes strony, w wysokości odpowiednio: 25 %, 50 % lub 75 %, zaokrąglając poszczególne składniki opłaty konsularnej do pełnych jednostek w górę.

§ 16.[Obowiązek pokrycia przez stronę wydatków poniesionych przez konsula w związku z wykonywaną czynnością] 1. Strona lub strony są obowiązane pokryć wydatki poniesione przez konsula w związku z wykonywaną czynnością, z tytułu:

a) opłat należnych polskim lub obcym organom władzy publicznej lub organom wymiaru sprawiedliwości oraz kosztów i opłat związanych z wydobyciem dokumentów, na wniosek strony nadesłany z kraju,

b) kosztów zaangażowania adwokatów, notariuszy, tłumaczy przysięgłych i biegłych oraz innych osób, którym powierzono wykonywanie czynności urzędowych – w wysokości odpowiadającej normom obowiązującym w miejscu wykonania czynności lub, w uzasadnionych przypadkach, po uzyskaniu zgody zainteresowanych stron albo ministra właściwego do spraw zagranicznych, wynikającej z umów zawartych między wykonującymi powierzone czynności i konsulem, w tym kosztów podróży niezbędnych do ich wykonania,

c) kosztów postępowania sądowego i kaucji,

d) kosztów ogłoszeń w środkach masowego przekazu,

e) kosztów bankowych, w tym transferu pieniędzy,

f) kosztów zlecanych przez strony doręczeń dokumentów dotyczących spraw załatwianych drogą korespondencyjną, kosztów telekomunikacyjnych, dodatkowej oprawy uroczystości ślubnych, wykonania zdjęć paszportowych, zakupu wydawnictw,

g) dodatkowych kosztów zleconego przez stronę doręczenia paszportu lub paszportu tymczasowego w sposób, o którym mowa w art. 13 ust. 5 i art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o dokumentach paszportowych.

2. W uzasadnionych przypadkach konsul może pobrać należności z tytułu wydatków, o których mowa w ust. 1, po ustaleniu ich wysokości, a przed ich faktycznym poniesieniem.

3. Wpłaty z tytułu wydatków, o których mowa w ust. 1, rozlicza się w budżecie placówki zagranicznej.

4. W razie wzrostu wydatków w trakcie prowadzenia sprawy, powyżej ustalonej kwoty, konsul wzywa stronę do wpłacenia wyznaczonej dodatkowo kwoty na pokrycie tych zwiększonych wydatków, wyznaczając jej termin, którego niedotrzymanie powoduje wstrzymanie biegu sprawy.

5. Należności z tytułu poniesionych wydatków określonych w ust. 1 nie podlegają obniżeniu lub zwolnieniu z obowiązku ich uiszczenia.

§ 17.[Termin pobierania opłat konsularnych] 1. Opłaty konsularne pobiera się przed wykonaniem czynności konsularnych lub przy doręczeniu przesyłki za zaliczeniem pocztowym.

2. Opłaty konsularne oraz koszty poniesionych wydatków związane z likwidacją spadku lub prowadzeniem sprawy majątkowej konsul może pobrać po zakończeniu postępowania, dokonując potrącenia z masy spadku lub uzyskanej należności.

3. W przypadkach uzasadnionych specyfiką warunków istniejących w okręgu konsularnym oraz koniecznością dostosowania do nich organizacji pracy placówki zagranicznej, konsul może dopuścić pobieranie opłat konsularnych za wszystkie lub niektóre czynności konsularne dopiero po ich wykonaniu.

§ 18.[Wnoszenie opłat konsularnych oraz należności z tytułu zwrotu poniesionych wydatków] Opłaty konsularne oraz należności z tytułu zwrotu poniesionych wydatków wnosi się:

1) poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej – w gotówce, czekach potwierdzonych przez bank, przekazem pocztowym lub przelewem bankowym – do kasy placówki zagranicznej albo na jej konto bankowe; w uzasadnionych przypadkach konsul może dopuścić pobieranie opłat w innej formie;

2) na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej – w trybie określonym w § 4 ust. 3 w gotówce do kasy organu doręczającego albo na wskazane w zobowiązaniu kredytowym lub piśmie konsula konto bankowe.

§ 19.[Żądanie zaniechania wykonania czynności konsularnej a zwrot opłaty konsularnej] 1. Stronie, która skierowała wniosek do konsula, a następnie zażądała zaniechania wykonania czynności konsularnej, zwrot opłaty konsularnej przysługuje tylko wówczas, gdy czynność nie została jeszcze rozpoczęta. Z sumy wniesionej na pokrycie ponoszonych wydatków przysługuje tylko zwrot części niewydatkowanej. Opłata konsularna od wniosku nie podlega zwrotowi. Jeśli czynność ta została już rozpoczęta, wniesiona opłata konsularna podlega zwrotowi po potrąceniu poniesionych wydatków oraz 25% stawki należnej za nią opłaty konsularnej.

2. Strona żądająca zaniechania czynności konsularnej nie jest obowiązana do wniesienia opłaty konsularnej oraz do zwrotu poniesionych wydatków tylko wówczas, gdy czynność ta nie została jeszcze rozpoczęta i konsul nie poniósł związanych z nią wydatków.

§ 19a.[Wydanie decyzji o unieważnieniu paszportu a zwrot opłaty za jego wydanie] 1. W przypadku wydania decyzji o unieważnieniu paszportu zwrot opłaty za jego wydanie przysługuje za każdy pełny rok objęty unieważnieniem paszportu.

2. Wysokość opłaty podlegającej zwrotowi ustala się, przyjmując za każdy pełny rok jedną dziesiątą – w przypadku paszportu z terminem ważności na 10 lat, lub jedną piątą – w przypadku paszportu z terminem ważności na 5 lat, część opłaty obowiązującej w dniu wydania decyzji, o której mowa w ust. 1.

3. W przypadku paszportu wydanego na okres krótszy niż 5 lat wysokość opłaty podlegającej zwrotowi ustala się, stosując odpowiednio ust. 2.

4. Zwrotu opłaty dokonuje się w kasie urzędu konsularnego lub na rachunek bankowy osoby, której paszport został unieważniony, po potrąceniu kosztów związanych z przelewem bankowym i po zwróceniu unieważnionego paszportu. W przypadku osób małoletnich zwrotu dokonuje się odpowiednio jednemu z rodziców albo opiekunów prawnych.

5. W przypadku unieważnienia paszportu wydanego przez organ krajowy zwrotu opłaty paszportowej dokonuje się według zasad określonych w ust. 2 i 3. Kwotę podlegającą zwrotowi, wyrażoną w złotych, wypłaca się w walucie przewidzianej w Taryfie Opłat Konsularnych, przeliczoną według kursu średniego obowiązującego w Narodowym Banku Polskim w dniu podjęcia decyzji.

§ 20.[Odstąpienie od pobierania opłaty konsularnej na miejscu w stosunku do obywateli polskich przebywających czasowo za granicą] 1. W stosunku do obywateli polskich przebywających czasowo za granicą konsul może w uzasadnionych przypadkach losowych odstąpić od pobrania opłaty konsularnej na miejscu za wydanie paszportu tymczasowego.

2. W przypadku, o którym mowa w ust. l, konsul ustala wysokość opłaty konsularnej w złotych i określa termin oraz tryb zapłaty.

§ 21.[Przepis przejściowy] Do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie rozporządzenia stosuje się przepisy dotychczasowe.

§ 22.[Wejście w życie] Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.