KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską,

uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 2494/95 z dnia 23 października 1995 r. dotyczące zharmonizowanych wskaźników cen konsumpcyjnych(¹), w szczególności jego art. 4 i art. 5 ust. 3,

a także mając na uwadze, co następuje:

każde Państwo Członkowskie sporządza zharmonizowany wskaźnik cen towarów konsumpcyjnych (HICP) począwszy od wskaźnika na styczeń 1997 r.;

zgodnie z art. 3 rozporządzenia (WE) nr 2494/95 zakres zastosowania HICP obejmuje towary i usługi, które są oferowane do sprzedaży w celu bezpośredniego zaspokojenia potrzeb konsumenta na terytorium gospodarczym Państwa Członkowskiego;

w zakresie ewidencji obejmującym obecnie sporządzone przez Państwa Członkowskie wskaźniki cen towarów konsumpcyjnych obserwuje się, przy procedurze mającej na celu uwzględnienie towarów i usług, które stały się od niedawna znaczące, procedurze dopasowania cen do zmian jakości przy badanych pozycjach, przy procedurze łączącej ceny będące podstawą wyliczania wskaźników cen na elementarne agregaty, jak też przy metodach i procedurach kontroli wyrywkowych przeprowadzanych w celu badania cen, tak duże różnice między Państwami Członkowskimi, że porównywalność wskaźników cen towarów konsumpcyjnych sporządzonych przez Państwa Członkowskie nie jest wystarczająca do sporządzenia HICP;

wykorzystanie wcześniej badanych cen mających zastąpić aktualne ceny z danego miesiąca wykazuje, względem użycia cen zebranych, tak duże różnice, że porównywalność wskaźników cen towarów konsumpcyjnych sporządzonych przez Państwa Członkowskie nie jest wystarczająca do sporządzenia HICP;

towary i usługi, które stały się od niedawna znaczące należy uwzględnić nie tylko w HICP, których ważenie jest aktualizowane corocznie, lecz także w tych, których ważenie aktualizowane jest rzadziej;

zgodnie z art. 5 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 2494/95 konieczne są przepisy wykonawcze mające na celu zapewnienie porównywalności HICP;

zgodnie z art. 15 rozporządzenia Komisji (WE) nr 2494/95 Komisja (Eurostat) składa Radzie raport dotyczący wiarygodności HICP i ich zgodności z wymogami porównywalności;

środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu zgodne są z opinią Komitetu ds. programu statystycznego, powołanego decyzją Rady 89/382/EWG, Euratom(²);

działając zgodnie z art. 5 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 2494/95 skonsultowano się z Europejskim Instytutem Walutowym; wydał on opinię pozytywną,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

I. PRZEPISY OGÓLNE

Artykuł 1

Cel

Niniejsze rozporządzenie ustanawia w celu sporządzenia porównywalnych zharmonizowanych wskaźników cen towarów konsumpcyjnych (HICP) przez poszczególne Państwa Członkowskie, co następuje:

- początkowy zakres ewidencji towarów i usług, jak też porównywalną procedurę obejmującą dobra i usługi konsumpcyjne, które stały się od niedawna znaczące

- minimalne normy dla procedury dostosowania jakości,

- minimalne normy badania cen,

- wzór obliczania wskaźników cen podstawowych agregatów.

Rozporządzenie to ma również na celu zapewnienie przeprowadzania kontroli wyrywkowych cen w taki sposób, by HICP sporządzane do porównań międzynarodowych były wystarczająco niezawodne, także dostarczania informacji, na podstawie których można ustalić minimalne standardy do przeprowadzania kontroli wyrywkowych.

Artykuł 2

Definicje

Do celów niniejszego rozporządzenia:

a) „Początkowy zakres ewidencji towarów i usług w HICP” zdefiniowany jest jako czterocyfrowe kategorie i jednostki mniejsze, które wyszczególnione są w umieszczonej w załączniku I klasyfikacji COICOP/HICP (Klasyfikacja konsumpcji indywidualnej według celu użycia, dopasowana do wymogów HICP).

b) „Towary i usługi, które stały się od niedawna znaczące” to towary i usługi, których zmiany cen nie zawierają się wyraźnie w HICP Państw Członkowskich i których udział w szacowanych wydatkach konsumpcyjnych wynosi przynajmniej tysięczną część wydatków, które są uwzględnione w HICP.

c) „Zmiana jakości” ma miejsce, gdy dane Państwo Członkowskie uważa, że zmiana specyfikacji oznacza dla konsumenta wyraźnie zmienioną wartość użytkową nowego rodzaju lub nowego modelu danego produktu lub usługi, które zastępuje, względem wcześniej wybranych w celu ustalenia cen w na zasadach HICP towarów i usług. Nie uważa się za zmianę jakości przeprowadzania na szeroką skalę rewizji kontroli wyrywkowych HICP.

d) „Dostosowanie jakości” to procedura, zgodnie z którą uwzględnia się zmianę jakości poprzez wzrost lub obniżenie obserwowanych aktualnych cen o czynnik lub kwotę, które odpowiadają wartości tej zmiany cen.

e) „Celowe kontrole wyrywkowe” obejmują ceny towarów i usług, które Państwa Członkowskie zamierzają zbadać w celu sporządzenia HICP od stycznia 1997 r. lub w późniejszym terminie, aby odpowiadały one normie wiarygodności i porównywalności Państw Członkowskich lub odnośnej europejskiej normie.

f) „Ustalona cena” to cena potwierdzona przez Państwa Członkowskie.

g) „Cena szacunkowa” to cena, która jest używana zamiast ustalonej ceny i którą ustala się zgodnie z właściwą procedurą. Cen wcześniej ustalonych nie uważa się za ceny szacunkowe, o ile nie można udowodnić, iż przedstawiają one odpowiednio przeprowadzone szacunki.

h) „Cena zastępcza” to cena ustalona towarów i usług, które bezpośrednio zastępują te towary i usługi, których cena mieściła się w celowej kontroli wyrywkowej.

i) „Wskaźnik podstawowych agregatów” to wskaźnik cen podstawowego agregatu, który zawiera jedynie dane na temat cen.

j) „Agregat podstawowy” odnosi się do wydatków lub zużycia na najbardziej szczegółowej płaszczyźnie HICP, która nie obejmuje danych dotyczących wydatków na cele ważenia statystycznego.

k) „Przeprowadzanie kontroli wyrywkowych” odnosi się do każdego postępowania przy sporządzaniu HICP, do którego wykorzystuje się część z całości cen płaconych przez konsumenta, aby oszacować zmianę ceny dla jednej tylko kategorii towarów i usług ujętych w HICP.

l) „Wiarygodność” oceniana jest na podstawie „precyzji”, która odnosi się do wielkości błędu kontroli wyrywkowych i „reprezentatywności” odnoszącej się do braku stronniczości.

I. ŚRODKI MAJĄCE ZAPEWNIĆ PORÓWNYWALNOŚĆ, WIARYGODNOŚĆ I PRZYDATNOŚĆ HICP

Artykuł 3

Początkowy zakres ewidencji

Za porównywalne uważa się HICP, które zawierają wskaźniki cen i wag dla kategorii z załącznika I, których udział w całości wydatków wszystkich kategorii wynosi więcej niż jedna tysięczna.

Artykuł 4

Towary i usługi, które stały się od niedawna znaczące

Państwa Członkowskie:

a) starają się systematycznie ustalać towary i usługi, które stały się od niedawna znaczące, a także

b) sprawdzać istotność towarów i usług, które zostały zgłoszone przez inne Państwa Członkowskie jako takie, które stały się od niedawna znaczące.

HICP sporządza się w taki sposób by zawierał on zmiany cen towarów i usług, które stały się od niedawna znaczące, jeżeli panuje opinia, że te towary i usługi objęte są definicją znajdującą się w art. 2 lit. b). Ma to miejsce w okresie 12 miesięcy po ich badaniu, kiedy dostosowane zostają albo wagi odpowiednich kategorii zawarte w załączniku I niniejszego rozporządzenia COICOP/HICP, względnie wagi w ramach tej kategorii, albo kiedy część wagi szczególnie przydzielona jest towarom i usługom, które stały się znaczące.

Artykuł 5

Minimalne normy procedury dostosowania jakości

1. HICP sporządzone w celu odpowiedniego dostosowania jakości, uważa się za porównywalne. W przypadku wystąpienia zmiany jakości, Państwa Członkowskie sporządzają wskaźniki cen w ten sposób, że na podstawie jasnych szacunków wartości zmiany jakości przeprowadzają odpowiednie dostosowania jakości. Jeżeli poszczególne Państwa Członkowskie nie dysponują swoimi szacunkami, wtedy wykorzystują istniejące, szacunki na podstawie informacji, które udostępnia Komisja (Eurostat), jeśli są one przydatne i istotne.

2. W przypadku gdy nie są dostępne żadne szacunki, wylicza się zmiany cen jako różnicę między ceną wybranego artykułu zastępczego a ceną zastąpionego artykułu. W żadnym wypadku nie należy szacować zmiany jakości jako całościowej różnicy cen między tymi dwoma artykułami, jeśli nie można tego usprawiedliwić jako szacunku odpowiedniego. Jeśli towary i usługi oferowane są po niższych cenach i muszą zostać zastąpione, wybiera się je według zasady odpowiedniości ich wartości użytkowej dla konsumenta, a nie odpowiedniości ceny.

Artykuł 6

Minimalne normy ustalania cen

1. Państwa Członkowskie sporządzają HICP stosując ceny uzyskane poprzez celowe kontrole wyrywkowe.

a) Jeśli celowa kontrola wyrywkowa wymaga comiesięcznej obserwacji, tej natomiast nie można przeprowadzić z powodu braku danego towaru lub z innych powodów, można w pierwszym lub drugim miesiącu stosować ceny szacunkowe, od trzeciego miesiąca należy jednak stosować ceny zastępcze.

b) Jeśli celowa kontrola wyrywkowa w wyjątkowych przypadkach wymaga rzadszych obserwacji, stosuje się dla miesięcy, dla których nie są wymagane ceny ustalone, ceny szacunkowe. Ceny te mogą być również wykorzystywane, gdy obserwacja ceny jednorazowo nie zostanie przeprowadzona. Jeżeli zaś obserwacja ceny nie zostanie przeprowadzona w dwóch następujących po sobie przypadkach, w drugim przypadku należy zastosować ceny zastępcze.

2. Jeżeli z powodów wymienionych niniejszym artykule nie są dostępne ceny zastępcze, mogą być użyte w dalszym ciągu ceny szacunkowe, przy założeniu, że ich użycie ogranicza się do wielkości umożliwiającej porównywalność.

Artykuł 7

Wskaźniki cen dla podstawowych agregatów

HICP sporządza się stosując jeden z dwóch wzorów zawartych w ust. 1 załącznika II niniejszego rozporządzenia lub stosując porównywalny wzór, który nie prowadzi do wskaźnika, różniącego się systematycznie o więcej niż jedną dziesiątą punktu procentowego w porównaniu do roku poprzedniego od wskaźnika, który zastał wyliczony za pomocą jednego z tych wzorów

Artykuł 8

Minimalne normy dla przeprowadzania kontroli wyrywkowych

Za niezawodne i porównywalne uznaje się te HICP, które zostały sporządzone na podstawie celowych kontroli wyrywkowych, które zawierają dla każdej kategorii COICOP/HICP, przy uwzględnieniu wagi każdej kategorii, wystarczającą ilość podstawowych agregatów, aby móc przedstawić zróżnicowanie dóbr w ramach jednej kategorii, jak też w ramach pojedynczych agregatów podstawowych wystarczająco dużo cen, aby całościowo uwzględnić zmiany cen.

Artykuł 9

Kontrola jakości

Państwa Członkowskie

a) przekazują Komisji (Eurostat), na jej wniosek, informacje o wszystkich kosztach nie należących do zakresu ewidencji, wyrażone jako część całościowych wydatków ujętych w HICP; informacje muszą być wystarczające do oceny poszanowania niniejszego rozporządzenia;

b) przekazują Komisji (Eurostat) dane dotyczące towarów i usług, które stały się od niedawna znaczące, gdy tylko te zostaną ustalone, jak też wymagane są przyczyny, z powodu których towary i usługi, które stały się od niedawna znaczące, nie zostały uwzględnione; informacje muszą być wystarczające do oceny poszanowania niniejszego rozporządzenia;

c) monitorują wystąpienie zmian jakości i odpowiednich dostosowań, o ile konieczne jest to do wykazania zgodności z niniejszym rozporządzeniem; przekazują one Komisji (Eurostat) na jej wniosek odpowiednie informacje;

d) ustanawiają i utrzymują jasny opis celowych kontroli wyrywkowych, a także kontrolują obserwacje cen i ich szacunki, o ile jest to konieczne do zapewnienia przestrzegania niniejszego rozporządzenia; przekazują one Komisji (Eurostat) na jej wniosek informacje, na podstawie których można ocenić i zapewnić przestrzeganie niniejszego rozporządzenia ;

e) przekazują Komisji (Eurostat), jeśli użyty został inny wzór niż wzory zawarte w ust. 1 załącznik II, na jej wniosek informacje o skutkach użycia tego alternatywnego wzoru w wybranych okresach i dla wybranych agregatów podstawowych; informacje muszą być wystarczające do oceny poszanowania niniejszego rozporządzenia;

f) przekazują Komisji (Eurostat), na jej wniosek, szczegóły dotyczące celowych kontroli wyrywkowych, na podstawie których można ocenić poszanowanie niniejszego rozporządzenia, oraz podsumowujące dane statystyczne odnośnie reprezentatywności i precyzji kontroli wyrywkowych, na podstawie których Komisja (Eurostat) może określić propozycje minimalnych standardów dla przeprowadzania kontroli wyrywkowych, które mają być przestrzegane przy kontroli HICP przewidzianej na październik 1997 r. na mocy art. 15 rozporządzenia (WE) nr 2494/95.

I. POSTANOWIENIA KOŃCOWE

Artykuł 10

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich Państwach Członkowskich.

Sporządzono w Brukseli, dnia 9 września 1996 r.

W imieniu Komisji

Yves-Thibault DE SILGUY

Członek Komisji