Artykuł
Dochowanie należytej staranności przy odpowiednich procedurach wewnętrznych
Koncepcja dochowania należytej staranności w Polsce ma zastosowanie w odniesieniu do różnych podatków, tj. podatku od towarów i usług (VAT) oraz podatków dochodowych, np. w zakresie podatku u źródła (WHT).
W przypadku podatku VAT dla dochowania należytej staranności podatnik powinien zweryfikować swojego kontrahenta, czyli dostawcę towaru i okoliczności transakcji z nim zawieranej. Jeżeli podatnik nie będzie odpowiednio uważny przy zawieraniu transakcji, a więc zignoruje obiektywne okoliczności wskazujące na to, że transakcja może mieć na celu naruszenie prawa lub oszustwo, wówczas może zostać zakwestionowane prawo tego podatnika do odliczenia podatku naliczonego.
Ministerstwo Finansów opracowało dokument „Metodyka w zakresie oceny dochowania należytej staranności przez nabywców towarów w transakcjach krajowych”. Ma on zastosowanie do nabywców towarów w obrocie krajowym, którzy nie dokonali oszustwa w zakresie podatku VAT oraz nie wiedzieli, że transakcja, w wyniku której nabyli towar, służy oszustwu w zakresie VAT.
Jest to równocześnie „drogowskaz” dla przedsiębiorców. Podjęcie przez podatnika działań wskazanych w Metodyce zwiększa prawdopodobieństwo dochowania przez niego należytej staranności i otrzymania zwrotu VAT.
W przypadku podatku u źródła należyta staranność powinna być rozumiana jako podejmowanie uzasadnionych kroków w celu weryfikacji, czy spełnione są formalne i faktyczne warunki zastosowania zwolnienia lub obniżonej stawki tego podatku, poprzez:
- zebranie dokumentacji wymaganej do zastosowania zwolnienia, umowy, tj. certyfikatu rezydencji podatkowej, oświadczenia podatnika o braku zwolnienia podatkowego dochodu uzyskanego w innym państwie;
- weryfikację, czy odbiorca płatności spełnia status rzeczywistego właściciela należności;
- zarchiwizowanie wszystkich dowodów weryfikacji.
Stopień należytej staranności zależy od wielkości i zakresu działalności płatnika. Ustawodawca wskazuje bowiem, że przy ocenie dochowania należytej staranności uwzględnia się charakter oraz skalę działalności prowadzonej przez płatnika. Co do zasady im większy płatnik podatku, tym stosowane procedury powinny być bardziej kompleksowe i kompletne.
