Wyszukaj po identyfikatorze keyboard_arrow_down
Wyszukiwanie po identyfikatorze Zamknij close
ZAMKNIJ close
account_circle Jesteś zalogowany jako:
ZAMKNIJ close
Powiadomienia
keyboard_arrow_up keyboard_arrow_down znajdź
removeA addA insert_drive_fileWEksportuj printDrukuj assignment add Do schowka
insert_drive_file

Interpretacja

Interpretacja indywidualna z dnia 13 stycznia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT2-3.4011.836.2022.2.MS

Skutki podatkowe kompensaty wierzytelności.

Interpretacja indywidualna – stanowisko jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych:

-dotyczącej uznania dokonanego potrącenia (kompensaty) wierzytelności w części obejmującej odsetki od pożyczki udzielonej Pani przez Spółkę za neutralne podatkowo – jest nieprawidłowe;

-w pozostałym zakresie – jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

8 listopada 2022 r. wpłynął Pani wniosek z 1 listopada 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych potrącenia (kompensaty) wierzytelności. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie pismem z 6 stycznia 2023 r. (data wpływu 9 stycznia 2023 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawczyni prowadzi działalność gospodarczą pod firmą X, numer NIP:…, której przedmiotem są uprawy rolne połączone z chowem i hodowlą zwierząt (działalność mieszana), scharakteryzowane pod numerem PKD ….

Wnioskodawczyni w dniu … 2019 r. za cenę 1 450 000 zł zakupiła od Wierzyciela spółki Sp. z o.o. z siedzibą w … bezsporną, wymagalną i nieprzedawnioną wierzytelność o wartości 1 761 256,31 zł. Przy czym nabycie rzeczonej wierzytelności nie ma związku z prowadzoną przez Wnioskodawczynię działalnością gospodarczą.

Wnioskodawczyni jest wspólnikiem …sp. z o.o. z siedzibą w ….

… sp. z o.o. z siedzibą w … przysługuje wierzytelność z tytułu niespłaconej przez Wnioskodawczynię pożyczki wynikającej z umowy z … 2019 r., zgodnie z którą … 2019 r. spółka miała przekazać Wnioskodawczyni kwotę 1 450 000 zł, a następnie w terminie do dnia… 2019 r. kwotę 400 000 zł. Termin zwrotu pożyczki oznaczono na dzień … 2025 r.

Wnioskodawczyni nie nabyła powyższej wierzytelności jako osoba, która prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą w zakresie obrotu wierzytelnościami.

W dniu … 2021 r., Wnioskodawczyni wystąpiła do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej, w konsekwencji czego otrzymała interpretację (nr 0114-KDIP3-1.4011.1092.2021.3.MK1), zgodnie z którą w sytuacji, gdy dojdzie do umorzenia należności poprzez potrącenie wierzytelności, u stron nie wystąpi przychód podatkowy.

W związku z powyższym w dniu …2022 r. Wnioskodawczyni oraz sp. z o.o. z siedzibą w … są względem siebie wierzycielami i dłużnikami, a przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze, jak również wierzytelności te są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem - czym wypełniają dyspozycję art. 498 § 1. Kc.

Na dzień … 2022 r. wierzytelność Wnioskodawczyni wobec spółki …sp. z o.o. z siedzibą w … wraz z należnymi odsetkami wyniosła 1 867 416,37 zł, natomiast wierzytelność spółki sp. z o.o. z siedzibą w … względem Wnioskodawczyni wraz z należnymi odsetkami wyniosła 2 074 986,29 zł.

W wyniku potencjalnej kompensaty całe zobowiązanie spółki sp. z o.o. z siedzibą w … należne Wnioskodawczyni ulegnie wygaśnięciu.

W piśmie stanowiącym uzupełnienie wniosku wskazano, że Wnioskodawczyni posiada nieograniczony obowiązek podatkowy na terytorium RP. Wierzytelność nabyła od osoby trzeciej, tj. Banku, będącego wierzyciele spółki … sp. z o.o. z siedzibą w …. Wnioskodawczyni wskazała, że nastąpiło wydanie przedmiotu pożyczki, tj. środków pieniężnych w określonych w umowie pożyczki kwotach. Spółce z o.o. przysługuje wierzytelność z tytułu niezwróconej dotychczas przez Wnioskodawczynię pożyczki.

Pytania

1.Czy w przypadku dokonanego potrącenia (kompensaty) wierzytelności (obejmującej należność główną oraz odsetki) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością o nabytą w wyniku cesji wierzytelność Wnioskodawczyni, a więc w przypadku umorzenia (niższej) wierzytelności Wnioskodawczyni względem (większej) wierzytelności spółki            – należy traktować to umorzenie jako przychód podatkowy?

2.Czy w przypadku jeżeli potrącona (skompensowana) wierzytelność (obejmująca należność główną oraz odsetki) stanowić będzie jej przychód podatkowy, czy kwota potraconej wierzytelności przekraczająca cenę nabycia tej wierzytelności będzie stanowiła Jej dochód?

3.Czy w przypadku potrącenia (kompensaty) wierzytelności, Wnioskodawczyni zobowiązana będzie do zapłaty podatku dochodowego od skompensowanych wierzytelności, również w odniesieniu do naliczonych odsetek?

Pani stanowisko w sprawie (po uzupełnieniu wniosku)

Zgodnie z art. 498 KC, gdy dwie osoby są względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub innym organem państwowym. Wskutek potrącenia obie wierzytelności nawzajem się umarzają do wysokości wierzytelności niższej. Odwołując się do wykładni językowej „umorzyć” oznacza „zrezygnować całkowicie lub częściowo ze ścigania jakiś należności pieniężnych”.

W świetle powyższego przepisu umorzenie traktowane jest jako rezygnacja wierzyciela z przysługujących mu od podatnika świadczeń, czyli zwolnienie podatnika z długu. Warunkiem osiągnięcia przychodu z tytułu umorzenia zobowiązań jest przysporzenie po stronie podatnika, jakie wiążę się ze zwolnieniem z długu pod tytułem darmym.

Natomiast, w przypadku wzajemnego potrącenia wierzytelności nie dochodzi do wzrostu majątku (poprzez np. pomniejszenie długów). Zdarzenie to powoduje jednocześnie zmniejszenie stanu należności i zobowiązań o tę samą wartość. Istotą i skutkiem potrącenia jest, że strony transakcji fizycznie nie dokonują płatności z uwagi na wzajemność ich świadczeń. W efekcie, pomimo braku transferów środków, dochodzi do zaspokojenia i wygaśnięcia zobowiązania.

W wyniku potrącenia, o którym mowa w art. 498 KC, wzajemne zobowiązania dłużników ulegają umorzeniu tak, jakby dłużnicy spełnili świadczenia. Wprawdzie przez potrącenie strony nie otrzymują efektywnie należnych im świadczeń, ale wskutek zaliczenia wierzytelności jednej z nich na poczet wierzytelności drugiej każda ze stron zostaje zwolniona ze swego długu, co pozwala uznać ich długi za spłacone. W sytuacji zaś, gdy dochodzi do umorzenia należności poprzez potrącenie wierzytelności, u stron transakcji nie występuje przychód podatkowy.

Zdaniem Wnioskodawczyni, z uwagi na art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnik ma możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wszelkich wydatków poniesionych w celu „osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia przychodów”. W związku z czym w chwili, w której nastąpi spłata nabytej w drodze cesji wierzytelności, Wnioskodawczyni zgodnie z art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uprawniona będzie również do rozliczenia uzyskanego w ten sposób przychodu od kosztów, jakie poniosła na nabycie wskazanej wierzytelności. W pozostałym zakresie zaspokojonej wierzytelności, która przewyższa cenę jej zakupu, Katarzyna Labuda zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 34a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zobowiązana będzie do wykazania jej jako przychód.

Niemniej, w przypadku, w którym do „spełnienia” nabytej wierzytelności dochodzi w skutek potrącenia, o którym mowa w art. 498 KC, wzajemne zobowiązania podmiotów ulegają umorzeniu, skutkiem czego u stron transakcji nie występuje przychód podatkowy. Tożsamy efekt wystąpi w sytuacji dokonania wzajemnej umownej kompensaty wierzytelności, w efekcie której nie dojdzie do trwałego przysporzenia majątkowego, a tym samym wzajemna kompensacja nie będzie skutkowała powstaniem przychodu podatkowego dla Stron.

Powyższe stanowisko było potwierdzane w licznych orzeczeniach organów podatkowych, m.in. interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 12 kwietnia 2016 r., nr IPPB2/4511-15/16-4/MK, z 14 sierpnia 2014 r., nr IPPB1/415-563/14-F/IF. Dodatkowo Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w piśmie z 9 maja 2019 r. nr 0111-KDIB1-2.4010.93.2019.5.AW uznał za prawidłowe stanowisko Wnioskodawczyni, w którym wyrażono pogląd jakoby „w przypadku wzajemnego potrącenia wierzytelności nie dochodzi do wzrostu majątku. Zdarzenie to powoduje jednocześnie zmniejszenie stanu należności i zobowiązań o tę samą wartość. Istotą i skutkiem potrącenia jest, że strony transakcji fizycznie nie dokonują płatności z uwagi na wzajemność ich świadczeń. W efekcie, pomimo braku transferów środków, dochodzi do zaspokojenia i wygaśnięcia zobowiązania. W wyniku potrącenia, o którym mowa w art. 498 KC, wzajemne zobowiązania dłużników ulegają umorzeniu tak, jakby dłużnicy spełnili świadczenia. Wprawdzie przez potrącenie strony nie otrzymują efektywnie należnych im świadczeń, ale wskutek zaliczenia wierzytelności jednej z nich na poczet wierzytelności drugiej każda ze stron zostaje zwolniona ze swojego długu, co pozwala uznać ich dług za spłacone. W sytuacji zaś, gdy dochodzi do umorzenia należności poprzez potrącenie wierzytelności, u stron transakcji nie występuje przychód podatkowy”.

Wobec powyższego planowane potrącenie ma charakter bezgotówkowego wywiązania się ze wzajemnych zobowiązań. Stanowi formę spełnienia świadczeń, gdyż prowadzi do zaspokojenia i wygaśnięcia zobowiązania bez dokonywania dodatkowych przepływów pieniężnych. Skutkiem czego, zdaniem Wnioskodawczyni, czynność ta pozostaje neutralna podatkowo.

Powyższe stanowisko potwierdzały organy podatkowe w interpretacjach indywidualnych, m.in. Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 12 kwietnia 2016 r., nr IPPB2/4511-15/16-4/MK, z 14 sierpnia 2014 r., nr IPPB1/415-563/14-7/IF, z 27 listopada 2013 r., nr IPPB3/423-676/13-2/AG, z 2 marca 2011 r., nr IPPB3/423-850/10-2/GJ, interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 2 maja 2022 r., nr 0114-KDIP3-1.4011.1092.2021.3.MK1.

Reasumując, zdaniem Wnioskodawczyni, w przypadku potrącenia (kompensaty) wierzytelności (obejmującej pożyczkę oraz odsetki) spółki … sp. z o.o. z siedzibą w … o nabytą w drodze cesji wierzytelność Wnioskodawczyni (obejmującą pożyczkę oraz odsetki), a więc w przypadku umorzenia wierzytelności do wysokości wierzytelności niższej (tj. całkowitego umorzenia wierzytelności Wnioskodawczyni)- po Jej stronie nie powstanie przychód podatkowy, ewentualnie powstały przychód podatkowy nie będzie stanowić dochodu Wnioskodawczyni, a tym samym nie będzie Ona zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od skompensowanych wierzytelności (zarówno w odniesieniu do należności głównej, jak również w odniesieniu do odsetek).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

W ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.) brak jest uregulowań odnośnie cesji wierzytelności. Cesja wierzytelności uregulowana została w przepisach art. 509-518 ustawy – Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.).

Stosownie do przepisu art. 509 § 1 tej ustawy:

Wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

W myśl art. 509 § 2 ww. ustawy:

Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

Zgodnie z art. 510 § 1 powyższej ustawy:

Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

W świetle powyższych przepisów, przeniesienie wierzytelności polega na tym, że prawa przysługujące zbywcy (dotychczasowemu wierzycielowi) przechodzą na nabywcę wierzytelności. Właściwość zobowiązania, uprawnienia wierzyciela i zobowiązania dłużnika pozostają bez zmian, gdyż w wyniku umowy cesji wierzytelności zmienia się tylko wierzyciel.

W wyniku przeniesienia (przelewu, cesji) wierzytelności wygasa u dotychczasowego wierzyciela (cedenta) stosunek zobowiązaniowy z dłużnikiem, powstają natomiast nowe stosunki zobowiązaniowe w rozumieniu cywilnoprawnym pomiędzy nabywcą wierzytelności (cesjonariuszem) a dłużnikiem oraz pomiędzy zbywcą a nabywcą wierzytelności, jeżeli przeniesienie wierzytelności jest odpłatne.

Treść powyższych przepisów wskazuje zatem, iż wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego.

Przechodząc na grunt ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazać należy, że zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do treści art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Przy tym, aby można było mówić o przychodzie po stronie otrzymującego, musi wystąpić realne przysporzenie, o wymiernej wartości finansowej. Otrzymanymi pieniędzmi lub wartościami pieniężnymi są tylko takie wartości, które powiększają aktywa majątkowe podatnika, a więc takie, którymi może on rozporządzać jak własnymi. O powstaniu przychodu podatkowego można mówić tylko wówczas, gdy podatnik osiąga trwałą korzyść w postaci zwiększenia stanu jego aktywów lub zmniejszenia stanu pasywów.

Wyszczególnienia źródeł przychodów osiąganych przez osoby fizyczne ustawodawca dokonał w art. 10 ust. 1 ww. ustawy, zgodnie z którym, źródłami przychodów są, między innymi, wskazane pkt 3 i 7 tego przepisu:

w pkt 3 – pozarolnicza działalność gospodarcza,

w pkt 7 – kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)-c).

Zgodnie z art. 5a pkt 6 ww. ustawy, działalność gospodarcza albo pozarolnicza działalność gospodarcza to działalność zarobkowa:

a)wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa,

b)polegająca na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,

c)polegająca na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych

- prowadzona we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9.

W myśl art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,

Za przychód z praw majątkowych uważa się w szczególności przychody z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, praw do projektów wynalazczych, praw do topografii układów scalonych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również z odpłatnego zbycia tych praw.

Jak podkreślał wielokrotnie Naczelny Sąd Administracyjny, zawarty w art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych katalog przychodów z praw majątkowych jest katalogiem otwartym, a zatem „jest możliwe zaliczenie do niego także innych praw, nigdzie w ustawie niewymienionych” (z uzasadnienia wyroku NSA z dnia 28 maja 1997 r., sygn. akt SA/Ka 102/96, por. wyrok NSA z dnia 7 kwietnia 1999 r., sygn. akt SA/Sz 775/98).

W sytuacji, gdy osoba fizyczna nie prowadzi działalności gospodarczej w zakresie obrotu wierzytelnościami ani czynności, które podejmuje nie wyczerpują przesłanek, o których mowa w przywołanym powyżej art. 5a pkt 6 ustawy o PIT – przychody uzyskane w związku z nabytymi wierzytelnościami, stanowią przychód z praw majątkowych, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Natomiast instytucję pożyczki regulują przepisy art. 720-724 ustawy Kodeks cywilny.

Zgodnie z art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego:

Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Umowa pożyczki jest – zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego – umową konsensualną, tj. dochodzącą do skutku poprzez samo porozumienie stron, oraz umową dwustronnie zobowiązującą. W sytuacji gdy strony zawarły umowę pożyczki z zastrzeżeniem odpowiedniego wynagrodzenia na rzecz pożyczkodawcy, po stronie biorącego pożyczkę pojawia się obowiązek zapłaty odsetek. Odsetki bowiem stanowią typowe, należne dającemu pożyczkę, wynagrodzenie.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się:

1)odsetki od pożyczek;

Stosownie do treści art. 30a ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, od uzyskanych dochodów (przychodów) pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy, z zastrzeżeniem art. 52a z odsetek od pożyczek:

1)z wyjątkiem gdy udzielanie pożyczek jest przedmiotem działalności gospodarczej;

Z przywołanych powyżej przepisów wynika, że odsetki od pożyczek zaliczane są do źródła przychodów z kapitałów pieniężnych. Wyjątek stanowi tylko taka sytuacja, w której udzielenie pożyczek jest przedmiotem działalności gospodarczej, a czynności te stanowią realizację przedmiotu działalności. Przychody (dochody) uzyskane z tego tytułu nie podlegają wówczas opodatkowaniu na podstawie art. 30a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Mając na uwadze, że Pani wątpliwości dotyczą skutków podatkowych dokonania kompensaty głównej wraz z odsetkami wyjaśnić należy, że zasady i skutki dokonywania kompensaty (potrącenia) reguluje przepis art. 498 ustawy Kodeks cywilny. Zgodnie z tym przepisem:

- 1 Gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym.

- 2 Wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej.

Potrącenie wierzytelności jest jedną z form wygaśnięcia zobowiązania w wyniku wykonania świadczenia przez umorzenie wzajemnych wierzytelności między stronami. Wygaśnięcie zobowiązania przez potrącenie, czyli kompensata wierzytelności, następuje wówczas, jeżeli jedna strona jest w stosunku do drugiej dłużnikiem i jednocześnie wierzycielem, tj. ma zarówno wierzytelność, jak i zobowiązanie względem tej drugiej strony. Potrącenie, mimo że dotyczy świadczeń tego samego rodzaju (z reguły pieniężnych), prowadzi do zaliczenia jednej wierzytelności na poczet drugiej. Dochodzi w ten sposób do zaspokojenia wierzyciela i osiągnięcia tym samym celu zobowiązania. Na skutek potrącenia wierzytelności obydwu stron umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej. Instytucja potrącenia jest substytutem świadczenia, dzięki któremu dłużnik płaci swój dług i zwalnia się z zobowiązania. W momencie potrącenia następuje faktyczne spełnienie świadczenia. Potrącenie jest więc formą wykonania zobowiązania, do którego, w myśl art. 503 Kodeksu cywilnego, stosuje się przepisy o zaliczeniu zapłaty.

Wprawdzie przez potrącenie strony nie otrzymują efektywnie należnych im świadczeń, ale wskutek zaliczenia wierzytelności jednej z nich na poczet wierzytelności drugiej każda ze stron zostaje zwolniona ze swego długu, co pozwala uznać ich długi za spłacone. Tym samym potrącenie jako sposób wygaszenia stosunku zobowiązaniowego uznaje się za równoważny spełnieniu świadczenia (zapłacie).

W sytuacji, gdy dojdzie do umorzenia należności poprzez potrącenie wierzytelności (obejmującej należność główną), u Pani nie wystąpi przychód podatkowy. Przychód podatkowy wystąpiłby wówczas, gdy doszłoby do częściowej kompensaty wierzytelności, a wierzyciel zwolniłby dłużnika z pozostałej części długu.

Zatem, w przypadku dokonania potrącenia (kompensaty) wierzytelności spółki o nabytą Pani wierzytelność obejmującą należność główną, a więc w przypadku umorzenia (niższej) wierzytelności Pani względem (większej) wierzytelności spółki nie powstanie przychód w podatku dochodowym od osób fizycznych.

Odnosząc się do Pani wątpliwości dotyczących kompensaty odsetek, wskazać należy, że nie można utożsamiać odsetek ze świadczeniem głównym. Wierzyciel może ich żądać dopiero, jeżeli wynika to z czynności prawnej (zdarzenia prawnego) będącej podstawą do wypłaty świadczenia głównego lub gdy dłużnik opóźni się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego. Odsetki mają charakter uboczny względem świadczenia głównego – są skutkiem niewykonania zobowiązań. Pozostają one, co prawda w ścisłym związku z należnością główną, jednak źródło ich powstania zasadniczo różni się od źródła powstania długu głównego. Tak więc mimo pewnego związku odsetek z długiem głównym ze względu na fakt różnego źródła ich powstania są one należnością odrębną od należności głównej.

Potwierdza to orzecznictwo sądów powszechnych, zgodnie z którym: „Roszczenie odsetkowe nie jest częścią składową roszczenia głównego, gdyż opiera się na odrębnym stanie faktycznym oraz odrębnej podstawie materialnoprawnej” (por. uchwała SN z 31 stycznia 1994 r., sygn. akt III CZP 184/93, publ. OSNC 1994/7-8/155).

W ujęciu kodeksowym odsetki stanowią więc świadczenie pieniężne, do którego może być zobowiązany dłużnik – najogólniej mówiąc – korzystający z cudzych pieniędzy. Chodzi tu zarówno o sytuację, gdy korzystanie z pieniędzy wierzyciela jest przedmiotem umowy (np. pożyczka oprocentowana, kredyt), jak i gdy nie jest ono objęte zgodą wierzyciela, w szczególności wynika z opóźnienia w zapłacie sumy pieniężnej przez dłużnika (zob. art. 481 i art. 741 Kodeksu Cywilnego), a także wówczas, gdy korzystanie z pieniędzy polega na poniesieniu przez wierzyciela wydatków w interesie dłużnika (zob. art. 742, art. 753 § 2, art. 842 Kodeksu Cywilnego).

Zasadniczo odsetki pełnią funkcję wynagrodzenia należnego wierzycielowi od dłużnika za korzystanie z pieniędzy, mogą jednak też mieć znaczenie waloryzacyjne oraz (w przypadku odsetek za opóźnienie) kompensacyjne i represyjne czy motywacyjne. Oczywistym jest więc, że odsetki stanowią trwałe przysporzenie w majątku podatnika, które mieści się w kategorii przychodu, który co do zasady podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Powyższą tezę potwierdza analiza przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z której wynika, że odsetki stanowią odrębną od należności głównej kategorię przychodu, która może w wyjątkowych przypadkach skorzystać ze zwolnienia z opodatkowania.

Katalog praw majątkowych przedstawiony w art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie ma charakteru zamkniętego, co pozwala zaliczyć do tego źródła również przychody z tytułu odsetek od wierzytelności, bowiem mają one charakter majątkowy.

Zatem, oceniając kwestię skutków podatkowych kompensaty wierzytelności w części obejmującej odsetki trzeba podkreślić, że ze względu na autonomiczny charakter prawa podatkowego należy jednocześnie wyważyć, czy wygaśnięcie wierzytelności zgodnie z zasadami prawa cywilnego nie doprowadzi do sprzeczności z generalną zasadą opodatkowania wyrażoną w przywołanym powyżej art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a także z istotą podatków dochodowych.

W związku z powyższym, w odniesieniu do potrącenia wierzytelności, opisanych we wniosku, ocena prawnopodatkowa uzależniona jest od rodzaju wierzytelności, które otrzyma Pani w wyniku potrącenia.

W części, dokonania potrącenia (kompensaty) wierzytelności obejmującej należność główną, w przypadku umorzenia wierzytelności do wysokości wierzytelności niższej                – po Pani stronie nie powstanie przychód podatkowy, a tym samym nie będzie Pani zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od skompensowanych wierzytelności (w części odnoszącej się do należności głównej).

Jednocześnie w części dotyczącej skompensowanych odsetek, które przysługiwałyby Pani od spółki z tytułu cesji wierzytelności należy uznać, że w następstwie potrącenia nie powstanie u Pani przysporzenie majątkowe, a zatem nie powstanie po Pani stronie przychód w rozumieniu art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Natomiast, jeżeli potrącenie będzie obejmowało także odsetki od wierzytelności, to wówczas wygaśnięcie takiego zobowiązania u Pani (jako dłużnika) spowoduje powstanie przychodu do opodatkowania. Ponieważ  z opisu sprawy wynika, że skompensowany zostanie Pani dług z tytułu pożyczki udzielonej przez spółkę, to przychód z tytułu wygaśnięcia Pani zobowiązania do spłaty odsetek od tej pożyczki powstanie w momencie potrącenia wierzytelności i należy go zliczyć do przychodów z kapitałów pieniężnych w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 7 w zw. z 17 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Panią i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania tej interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako: „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651).

close POTRZEBUJESZ POMOCY?
Konsultanci pracują od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00 - 17:00