Interpretacja indywidualna z dnia 13 stycznia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0115-KDIT2.4011.673.2022.2.MD

Dokonywanie odliczeń w ramach ulgi prorodzinnej za 2019 i 2021 rok przy wykonywaniu władzy rodzicielskiej przez jednego rodzica po rozwodzie wobec małoletniego dziecka oraz wykonywaniu obowiązku alimentacyjnego przez obojga rodziców wobec pełnoletniego studiującego dziecka, które uzyskało pełnoletność w trakcie 2019 r.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

27 października 2022 r. wpłynął Pani wniosek z 26 października 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy dokonywania odliczeń w ramach tzw. ulgi prorodzinnej. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwania – pismami nadanymi 30 grudnia 2022 r. i 4 stycznia 2023 r. (wpływ 2 i 5 stycznia 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

W związku z czynnościami sprawdzającymi, złożonego zeznania podatkowego PIT-37 za 2019 r. i 2021 r., gdyż ojciec dziecka, a Pani były mąż, również zastosował tę samą ulgę na dziecko, informuje Pani, że w swoich PIT-rocznych wykazała Pani pełne odliczenia z tytułu ulgi prorodzinnej na dziecko (PESEL: ...) w kwocie 1112,04 zł. Przy czym nie zgadza się Pani z deklaracją ojca.

A.A. absolutnie nie wykonywał przysługującej mu władzy rodzicielskiej, nie interesował się losem dzieci, nie brał odpowiedzialności za ich wychowanie i kształcenie, a cały ciężar opieki i wychowania spoczywa do dzisiaj wyłącznie na Pani barkach.

A.A. porzucił Panią i trójkę Pani i jego dzieci w listopadzie 2015 r. Wyprowadził się i związał się z inną kobietą, w wyniku czego 24 listopada 2016 r. Sąd Okręgowy w A, stwierdził całkowity rozpad Państwa małżeństwa i orzekł rozwód, ograniczając jego prawa rodzicielskie oraz zasądzając alimenty na rzecz małoletnich dzieci.

Były mąż w międzyczasie, zamiast interesować się losem własnych dzieci, angażował się w kolejne związki, a ostatnio zawarł następny związek małżeński i poświęca się nowej rodzinie. Miał też przez Panią założoną sprawę sądową o nękanie Pani ze swoją kochanką, a do 12 grudnia 2019 r. konieczna była egzekucja komornicza co do obowiązku alimentacyjnego.

Nie ma Pani z nim dobrych relacji. Jeżeli chodzi o podejmowanie decyzji dotyczących Pani i jego dzieci, ich wychowania i ich przyszłości, poza wymuszonymi świadczeniami alimentacyjnymi, nie ma Pani z dziećmi żadnego wsparcia i pomocy z jego strony, a sporadyczne kontakty z dziećmi są żenujące do tego stopnia, że najmłodszy syn nie chce obecnie się z nim spotykać. Uznał, że będzie do ojca chodzić tylko w obecności rodzeństwa. Były mąż nie stosował się do wyroku sądowego, nie brał dzieci na weekendy, nie pomagał Pani, kiedy dzieci były chore, nie pomagał w odrabianiu lekcji, nie chodził na wywiadówki, nie pomagał w wyborze szkół. Nie dzwonił pytać się o ich zdrowie i ich potrzeby, nie interesowało go nic. Kontaktował się z nimi czasami, nawet po spożyciu alkoholu. Fakty o braku wykonywania władzy rodzicielskiej przez A.A. można zweryfikować w placówce szkolnej u pedagogów, psychologa, czy też w poradni zdrowia. Jeszcze raz zwraca Pani uwagę na to, że Pani były mąż ani jednego razu tam nie był i nie interesował się.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu stanu faktycznego

Daty urodzin Pani dzieci, na które chce Pani skorzystać z ulgi prorodzinnej:

–B.A. – ur. (…) sierpnia 2001 r.,

–C.A. – ur. (…) lipca 2006 r.

W roku podatkowym 2019 uzyskała Pani roczny dochód ze stosunku pracy i umowy zlecenia:

–umowa o pracę: 336,52 zł;

–umowy zlecenia: 1058,40 zł;

–zwrot podatkowy: 298,05 zł.

Żadne z Pani dzieci nie wstąpiło w związek małżeński.

Żadne z Pani dzieci nie zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych. Sama Pani wychowywała dwoje dzieci. Miejsce zamieszkania Pani dzieci, na podstawie art. 25 Kodeksu cywilnego, czyli miejsce stałego pobytu, jest przy ul. B. w C., przy matce.

Pani dzieci nie mają orzeczeń lekarskich o niepełnosprawności.

Władzę wychowawczą nad małoletnimi dziećmi: B.A. i C.A. – sąd powierzył dla Pani (czyli matce) w wyroku sądowym.

Wyłącznie Pani wykonywała w 2019 r. władzę rodzicielską, sprawując wyłączną pieczę nad nimi i ich majątkiem, dbała Pani o zdrowie dzieci, chodziła Pani z nimi do specjalistów i dbała Pani o bezpieczeństwo, troszcząc się o ich prawidłowy rozwój psychiczny i fizyczny. Realizowała Pani i realizuje obowiązek szkolny, uczestnicząc w ich życiu szkolnym i pozaszkolnym.

Ojciec dzieci ma ograniczoną władzę rodzicielską, ma prawo do wglądu w istotne sprawy dzieci. Sąd nie ustalił pieczy przemiennej nad dziećmi. Były mąż miał ustalone przez sąd kontakty z małoletnimi dziećmi B.A. i C.A., które miały odbywać się w każdy I i III weekend miesiąca od godziny 11:00 w sobotę do godziny 17:00 w niedzielę, przy czym ojciec miał zapewnić dzieciom należyte warunki do noclegu. Niestety były mąż nie wywiązywał się nawet z tych 4 dni. Nie korzystał z przysługującego mu prawa częściowej władzy rodzicielskiej.

Ojciec dzieci ma władzę ograniczoną – nie wykonywał władzy rodzicielskiej, nie dbał o ich rozwój fizyczny i psychiczny, nie sprawował pieczy nad dziećmi. Nie zajmował się ich majątkiem, nie uczestniczył w podejmowaniu istotnych decyzji dotyczących zdrowia czy szkoły. Raczej był bardzo pochłonięty swoim życiem z nową partnerką w innej miejscowości.

B.A. w sierpniu uzyskał pełnoletność, ale uczył się stacjonarnie w technikum informatycznym w C. – w 2019 r. nie uzyskał żadnego dochodu.

Gdy starszy syn – B.A. uzyskał pełnoletność, nadal mieszkał przy Pani.

Dzieci pozostawały wyłącznie na Pani utrzymaniu, w tym pełnoletni B.A..

Od ojca alimenty były ściągane przez komornika od 3 stycznia 2017 r. do 12 grudnia 2019 r. ze względu na niepłacenie alimentów. Dzieci do czasu uczenia się mają przyznane alimenty przez sąd od ojca po 500 zł (w sumie 1000 zł) co miesiąc. Oprócz tych świadczeń, dzieci nie otrzymywały od ojca żadnej pomocy ani wsparcia.

Dzieci nie posiadają zasiłków pielęgnacyjnych, ani innych źródeł dochodu, tylko świadczenie „500 plus”.

Dzieci uczyły się w Polsce stacjonarnie, zgodnie z zasadami, o których mowa w przepisach o systemie oświaty: B.A. w technikum informatycznym w C.; C.A. w szkole podstawowej w C..

Dzieci w 2019 r. nie uzyskiwały dochodu podlegającego opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, art. 30b tej ustawy, art. 21 ust. 1 pkt 148 powołanej ustawy, w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek określonej w art. 27 ust. 1b pkt 1 cytowanej ustawy oraz stawki podatku, określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1 przywołanej ustawy, z wyjątkiem renty rodzinnej.

W stosunku do Pani i Pani dzieci nie miały zastosowania przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Pomiędzy Panią a byłym mężem nie ma porozumienia, co do sposobu podziału ulgi prorodzinnej. I nigdy nie będzie – ze względu na to, że nie utrzymuje Pani z byłym mężem kontaktów, a stosunek byłego męża do Pani jest wrogi i nacechowany agresywnością. Nawet dzieci nie potrafią z nim rozmawiać, a ich kontakty są bardzo rzadkie.

W 2021 r. uzyskała Pani roczny dochód wynikający ze stosunku pracy i umowy zlecenia:

–umowa o pracę: 49356,91 zł;

–umowy zlecenia: 1917,40 zł;

–łączny zwrot: 2642 zł.

Pani dzieci są stanu wolnego, żadne z nich nie wstąpiło w związek małżeński.

Żadne z Pani dzieci nie zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych – sama Pani wychowuje dwójkę dzieci. Miejsce zamieszkania Pani dzieci jest przy Pani, w miejscu Pani i dzieci stałego pobytu zameldowania, tj. ul. B., w C., w myśl art. 25 Kodeksu cywilnego.

W 2021 r. niepełnoletni był C.A.. Posiada Pani władzę rodzicielską wobec Pani dzieci. Jak wspomniała Pani wyżej, C.A. nadal jest jeszcze niepełnoletni, a syn B.A. w 2021 r. w dalszym ciągu się kształcił w technikum w C..

W 2021 r. wyłącznie Pani wykonywała władzę rodzicielską, sprawując wyłączną pieczę nad nimi i ich majątkiem, dbała Pani o zdrowie dzieci, chodziła z nimi do specjalistów, dbała o bezpieczeństwo, troszcząc się o ich prawdziwy rozwój psychiczny i fizycznych. Realizowała Pani i realizuje obowiązek szkolny, uczestnicząc w ich życiu szkolnym i pozaszkolnym.

Ojciec dzieci ma ograniczoną władzę rodzicielską, ma prawo do wzglądu w istotnej sprawy dzieci, ale z niego nie korzysta. Sąd nie ustalił pieczy przemiennej nad dziećmi. Były mąż miał ustalone przez sąd kontakty z małoletnimi dziećmi: B.A. i C.A., które miały odbywać się w każdy I i III weekendu miesiąca od godziny 11:00 w sobotę do godziny 17:00 w niedzielę, przy czym ojciec miał zapewnić dzieciom należyte warunki noclegu. Niestety były mąż nie wykorzystał możliwości spotkań, nie wywiązywał się z możliwości kontaktu z dziećmi – nawet tych 4 dniach w miesiącu, nie korzysta z przysługującego mu prawa częściowej władzy rodzicielskiej. Kontakty z dziećmi są rzadkie, a relacje bardzo rozluźnione.

Ojciec dzieci ma ograniczoną władzę rodzicielską, ale nie korzystał ze swoich uprawnień ani obowiązków, nie dbał o ich rozwój fizycznych i psychiczny, nie sprawował pieczy nad dziećmi. Nie zajmował się ich majątkiem, nie uczestniczył w istotnych decyzjach dotyczących zdrowia, wyborów nowych szkół. Nie uczestniczył w zebraniach ani w życiu prywatnym dzieci. Były mąż założył drugą rodzinę i na niej się skupił.

W 2021 r. Pani dzieci – B.A. i C.A. – nie uzyskały żadnego dochodu.

Dzieci pozostawały nadal wyłącznie na Pani utrzymaniu.

Dzieci nie były utrzymywane przez ojca, poza wpłacanymi na rachunek bankowy świadczeniami alimentacyjnymi po 500 zł (zasądzonych przez sąd).

Dzieci nie posiadają świadczeń, zasiłków (dodatków) pielęgnacyjnych, renty socjalnej, itp., tylko świadczenie „500 plus”.

Dzieci w 2021 r. uczyły się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty: małoletni C.A. – liceum ogólnokształcącym w D., a B.A. – technikum w czwartej klasie maturalnej. Od października B.A. podjął studia stacjonarne we Włoszech w miejscowości E., kierunek japonistyka. Nadal jego głównym miejscem zamieszkania i zameldowania jest to samo miejsce, co Pani, tj. W C., przy ul. B.

Dzieci w 2021 r. nie uzyskiwały dochodu podlegającego opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, art. 30b tej ustawy, art. 21 ust. 1 pkt 148 powołanej ustawy, w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek określonej w art. 27 ust. 1b pkt 1 cytowanej ustawy oraz stawki podatku, określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1 przywołanej ustawy.

Do Pani i do Pani dzieci nie miały zastosowania przepisy art. 30c (opodatkowanie dochodów z działalności gospodarczej, działów specjalnych produkcji rolnej podatkiem liniowym) lub ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym ustawy etc. Zatrudniona była Pani w szkole podstawowej na etacie, jako nauczyciel współorganizujący kształcenie dziecka z autyzmem.

W stosunku do Pani i do Pani dzieci nie miały zastosowania przepisy ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Pomiędzy Panią i byłym mężem nie ma porozumienia, co do sposobu podziału ulgi prorodzinnej. I nigdy nie będzie – ze względu na to, że nie utrzymuje Pani z byłym mężem kontaktów, a stosunek byłego męża do Pani jest nadal wrogi i nacechowany agresywnością.

Pytania

Czy za 2019 r. przysługiwało Pani prawo do dokonania odliczeń na dwoje dzieci (B.A. i C.A.) w ramach ulgi prorodzinnej, wynikającej z art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w pełnej wysokości?

Czy za 2021 r. przysługiwało Pani prawo do dokonania odliczeń na dwoje dzieci (B.A. i C.A.) w ramach ulgi prorodzinnej, wynikającej z art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w pełnej wysokości?

Pani stanowisko w sprawie

Pani zdaniem, przysługuje Pani prawo do odliczeń za 2019 r. za dwoje dzieci (B.A. i C.A.) w ramach ulgi prorodzinnej, wynikającej z art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w pełnej wysokości, ponieważ sama Pani wykonuje w stosunku do dzieci władzę rodzicielską, sprawując wyłączną pieczę nad nimi, ich majątkiem, zajmując się ich wychowaniem, dbając o ich zdrowie, bezpieczeństwo, troszcząc się o ich prawidłowy rozwój psychiczny i fizyczny, realizowanie obowiązku szkolnego, uczestnicząc w ich życiu szkolnym i pozaszkolnym, a ojciec nie wykonuje władzy rodzicielskiej.

Pani zdaniem, przysługuje Pani prawo do odliczeń za 2021 r. za dwoje dzieci (B.A. i C.A.) w ramach ulgi prorodzinnej, wynikającej z art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w pełnej wysokości, ponieważ sama Pani wykonuje w stosunku do dzieci władzę rodzicielską, sprawując wyłączną pieczę nad nimi, ich majątkiem, zajmując się ich wychowaniem, dbając o ich zdrowie, bezpieczeństwo, troszcząc się o ich prawidłowy rozwój psychiczny i fizyczny, realizowanie obowiązku szkolnego, uczestnicząc w ich życiu szkolnym i pozaszkolnym, a ojciec nie wykonuje władzy rodzicielskiej.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku, jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.), w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r.:

Od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

1)wykonywał władzę rodzicielską;

2)pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;

3)sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.

Na podstawie art. 27f ust. 2 cytowanej ustawy, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r.:

Odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:

1)jednego małoletniego dziecka – kwota 92,67 zł, jeżeli dochody podatnika:

a)pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112 000 zł,

b)niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56 000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a;

2)dwojga małoletnich dzieci – kwota 92,67 zł na każde dziecko;

3)trojga i więcej małoletnich dzieci – kwota:

a)92,67 zł odpowiednio na pierwsze i drugie dziecko,

b)166,67 zł na trzecie dziecko,

c)225 zł na czwarte i każde kolejne dziecko.

W myśl art. 27f ust. 2a przytoczonej ustawy, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r.:

Za dochody, o których mowa w ust. 2 pkt 1, uważa się dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a.

Stosownie do art. 27f ust. 2b powołanej ustawy:

Odliczenie, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lub 3, przysługuje podatnikowi określonemu w ust. 1, który co najmniej przez jeden dzień roku podatkowego wykonywał władzę, pełnił funkcję lub sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do więcej niż jednego dziecka.

Art. 27f ust. 2c wskazanej ustawy stanowi, że:

Odliczenie, o którym mowa w ust. 1, nie przysługuje, poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko:

1)na podstawie orzeczenia sądu zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych;

2)wstąpiło w związek małżeński.

Według art. 27f ust. 3 powyższej ustawy:

W przypadku gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem.

Z art. 27f ust. 4 przywołanej ustawy, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r. wynika, że:

Odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

Na gruncie art. 27f ust. 4 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2022 r. nadanym ustawą z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 2105) i mającym zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2021 r.:

Odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę podatnicy mogą odliczyć od podatku w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. W przypadku braku porozumienia między podatnikami, którzy zgodnie z rozstrzygnięciem sądu wspólnie wykonują władzę rodzicielską nad małoletnim dzieckiem po rozwodzie lub w trakcie separacji (piecza naprzemienna), lub gdy miejsce zamieszkania dziecka jest takie samo jak miejsce zamieszkania obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim - kwotę tę podatnicy odliczają w częściach równych. W pozostałych przypadkach odliczenie w wysokości 100% stosuje podatnik, u którego dziecko ma miejsce zamieszkania w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny.

W świetle art. 25 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.):

Miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu.

Na mocy art. 26 § 1 powołanej ustawy:

Miejscem zamieszkania dziecka pozostającego pod władzą rodzicielską jest miejsce zamieszkania rodziców albo tego z rodziców, któremu wyłącznie przysługuje władza rodzicielska lub któremu zostało powierzone wykonywanie władzy rodzicielskiej.

Art. 26 § 2 cytowanej ustawy stanowi zaś, że:

Jeżeli władza rodzicielska przysługuje na równi obojgu rodzicom mającym osobne miejsce zamieszkania, miejsce zamieszkania dziecka jest u tego z rodziców, u którego dziecko stale przebywa. Jeżeli dziecko nie przebywa stale u żadnego z rodziców, jego miejsce zamieszkania określa sąd opiekuńczy.

Zatem z literalnego brzmienia art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że warunkiem zastosowania przez rodzica ulgi na małoletnie dziecko jest wykonywanie w stosunku do tego dziecka władzy rodzicielskiej.

Wedle art. 93 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1359 ze zm.):

Władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom.

Z art. 95 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wynika, że:

Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw.

Stosownie do art. 97 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest obowiązane i uprawnione do jej wykonywania.

Podkreślić należy, że samo posiadanie władzy rodzicielskiej jest niewystarczające do zastosowania przedmiotowej preferencji. Dla nabycia prawa do ulgi konieczne jest zarówno posiadanie przez rodzica władzy rodzicielskiej nad małoletnim dzieckiem, jak i jej faktyczne wykonywanie, czyli wykonywanie wszystkich obowiązków, dzięki którym dziecko wychowywane jest w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój, w szczególności sprawowanie faktycznej pieczy nad dzieckiem i jego wychowywanie, troszczenie się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka, a więc zapewnienie/zabezpieczenie wszystkich potrzeb dziecka od bytowych po edukacyjne, rozwojowe, zdrowotne i emocjonalne.

Wykonywanie władzy rodzicielskiej należy zatem odnieść do konkretnych okoliczności faktycznych, w oparciu o zachowania i konkretną aktywność rodziców wobec dziecka.

Wykonywać pieczę (zgodnie z definicją Wielkiego Słownika Języka Polskiego oraz słownika synonimów) – to m.in. sprawować nad kimś lub czymś bezpośrednią, osobistą opiekę, troszczyć się, baczyć, czuwać, nadzorować.

W konsekwencji, samo płacenie alimentów na dziecko oraz sporadyczne spotkania z małoletnim dzieckiem nie są rozstrzygające dla uznania, że rodzic wykonuje władzę rodzicielską. Jeżeli władza rodzicielska przysługuje formalnie obojgu rodzicom, a tylko jeden z rodziców faktycznie ją wykonuje, to z odliczenia całości kwoty może skorzystać tylko ten rodzic.

Art. 27f ust. 6 wskazanej ustawy, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r. stanowi, że:

Przepisy ust. 1-5 stosuje się odpowiednio do podatników utrzymujących pełnoletnie dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3, w związku z wykonywaniem przez tych podatników ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej.

Wskazany wyżej przepis art. 6 ust. 4 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r. obejmuje swoją dyspozycją dzieci:

Do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym i nauce lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b lub uzyskały przychody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148, w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek określonej w art. 27 ust. 1b pkt 1 oraz stawki podatku, określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej.

Przy czym zgodnie z treścią art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Art. 27f ust. 7 powoływanej ustawy, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r., stanowi, że:

Przepisy art. 6 ust. 8 i 9 stosuje się odpowiednio do dzieci, o których mowa w ust. 1 i 6.

Na podstawie art. 6 ust. 8 wskazanej ustawy, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r.:

Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Wedle art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2022 r. nadanym przez art. 1 pkt 2 lit. d ustawy z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 2105) i mającym zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2021 r.:

Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2, nie ma zastosowania, w przypadku gdy chociażby jeden z małżonków:

1)stosuje przepisy:

a)art. 30c lub

b)ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem art. 6 ust. 1a tej ustawy

–w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;

2)podlega opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Wyjaśnić przy tym należy, że stosownie do art. 70 ust. 2 ustawy z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, dodanego przez art. 9 pkt 7 ustawy z dnia 9 grudnia 2021 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 2427):

W przypadku opodatkowania dochodów uzyskanych w 2021 r., o którym mowa w art. 6 ust. 4 ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2021 r., przepis art. 6 ust. 8 ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, stosuje się odpowiednio do osoby samotnie wychowującej dzieci i jej dziecka.”.

Z art. 6 ust. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r., wynika, że:

Zasada określona w ust. 8 nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c, w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo w ustawie z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

W myśl zacytowanych przepisów, warunkiem zastosowania przez rodzica ulgi na pełnoletnie dzieci jest utrzymywanie ich w związku z wykonywaniem ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej.

Obowiązek alimentacyjny zdefiniowany został w art. 128 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego jako:

Obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania (obowiązek alimentacyjny) obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo.

Istotą tak określonego obowiązku jest to, że jedna strona ma prawo dostarczania tak wskazanych środków, a druga osoba ma obowiązek je dostarczyć.

Dostarczanie środków utrzymania to zaspokajanie normalnych, bieżących potrzeb uprawnionego w postaci: pożywienia, ubrania, mieszkania, opału, niezbędnych przedmiotów umożliwiających przebywanie w środowisku i w rodzinie, leków, itp. Dostarczanie środków wychowania obejmuje natomiast powinność starań o zdrowie uprawnionego, o jego rozwój fizyczny i umysłowy, stworzenie możliwości zdobycia wykształcenia, zapewnienie dostępu do dóbr kultury, itp.

Art. 133 § 1 powołanego Kodeksu stanowi natomiast, że:

Rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

Jak wynika z powyższych uregulowań prawnych uprawnionymi do skorzystania z ulgi prorodzinnej określonej w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w przypadku dzieci pełnoletnich, do ukończenia 25 roku życia, które uczą się w szkole, o jakiej mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym i nauce lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, i w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub 30b lub przychodów zwolnionych z opodatkowania, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148, w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek określonej w art. 27 ust. 1b pkt 1 oraz stawki podatku, określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej, są podatnicy utrzymujący te dzieci, w związku z wykonywaniem przez nich, nawet przymusowo – zgodnie z Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym – obowiązku alimentacyjnego.

Przy czym, jeżeli oboje rodzice utrzymują pełnoletnie dziecko, tzn. wypełniają swoje obowiązki alimentacyjne, wówczas decyzję o sposobie podziału przysługującej kwoty ustawodawca pozostawił rodzicom, zaznaczając, że kwota ulgi na dziecko dotyczy łącznie ich obojga i mogą oni odliczyć ją w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. Natomiast, jeżeli rodzice takich proporcji nie ustalili, bądź nie są w stanie dojść do porozumienia w tej kwestii, to należy przyjąć, że ulga przysługuje każdemu z nich w częściach równych. Istotne jest również, aby nie dochodziło do przekroczenia, określonego ustawą, rocznego limitu odliczonej kwoty ulgi, przysługującej względem tego dziecka.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz powołane przepisy prawa stwierdzić należy, że skoro w 2019 i 2021 r. wyłącznie Pani wykonywała władzę rodzicielską względem małoletniego syna C.A., który mieszka z Panią, natomiast ojciec – jak Pani twierdzi – nie wykonywał wobec niego władzy rodzicielskiej, uznać należy, że przysługuje Pani ulga prorodzinna na to małoletnie dziecko, wynikająca z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w pełnej wysokości w rozliczeniu za rok 2019 i 2021.

Natomiast wobec syna B.A., który uzyskał pełnoletność w sierpniu 2019 r., przysługuje Pani wyłączne prawo do ulgi prorodzinnej na to dziecko za osiem miesięcy 2019 r. Skoro jednym z wymogów warunkujących dokonywanie odliczeń wynikających z art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w ramach omawianej ulgi jest utrzymywanie pełnoletnich dzieci w związku z wykonywaniem, nawet przymusowo, obowiązku alimentacyjnego, to w sytuacji gdy były mąż uiszczał alimenty, wykonując obowiązek alimentacyjny wobec syna B.A., który uzyskał pełnoletność w sierpniu 2019 r., tj. nie pozostawał już pod władzą rodzicielską, nie przysługuje Pani wyłączne prawo do skorzystania na to dziecko z ulgi prorodzinnej za 2019 i 2021 r. Tym samym, przysługuje Pani prawo do ulgi prorodzinnej na to dziecko tylko za osiem miesięcy 2019 r. Natomiast za pozostałe miesiące 2019 r. i za cały 2021 r. przysługuje Pani odliczenie połowy przysługującej kwoty ulgi.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

W toku postępowania w sprawie wydania interpretacji tut. organ nie przeprowadza jakiegokolwiek postępowania dowodowego, a informacje niezbędne do wydania interpretacji czerpie wyłącznie z przedstawionego przez stronę opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny/zdarzenie przyszłe będzie się różnił od stanu występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie Pani chroniła w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego. Należy też zauważyć, że na podatniku spoczywa obowiązek udowodnienia w toku ewentualnego postępowania podatkowego okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. W rezultacie w wydanej interpretacji organ nie rozstrzyga, który z rodziców i w jakim zakresie wykonuje władzę rodzicielską. Poczynienie pełnych ustaleń faktycznych na okoliczność, czy rodzic małoletniego dziecka faktycznie wykonywał w stosunku do dziecka władzę rodzicielską i ewentualnie w jakim okresie, jest możliwe wyłącznie w postępowaniu podatkowym.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

•Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

•Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz.U. z 2022 r. poz. 329; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

•w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

•w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).