Interpretacja indywidualna z dnia 12 lipca 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-1.4012.328.2023.1.IK

Prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu wykonania przez Miasto usługi, w związku z dokonaniem zwrotu kosztów odszkodowań wypłaconych przez Miasto osobom trzecim i Wnioskodawcy.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

24 kwietnia 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 18 kwietnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy m.in. podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego z tytułu wykonania przez Miasto usługi, w związku z dokonaniem zwrotu kosztów odszkodowań wypłaconych przez Miasto osobom trzecim i Wnioskodawcy

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

„D” Spółka Akcyjna … (dalej jako: „Wnioskodawca”) jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych podlegającym w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu na podstawie art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej jako: „Ustawa CIT”). Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą wyłącznie na terytorium Polski. Wnioskodawca nie posiada zagranicznych zakładów w rozumieniu art. 4a pkt 11 Ustawy CIT. Przedmiotem działalności gospodarczej prowadzonej przez Wnioskodawcę jest realizacja projektów budowlanych związanych ze wznoszeniem budynków, budowa lokali mieszkalnych oraz sprzedaż tych lokali osobom prawnym i fizycznym. Wnioskodawca jest również czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług.

W ramach prowadzonej działalności gospodarczej, Wnioskodawca będzie realizować inwestycję budowlaną …. Inwestycja ta będzie polegać na wybudowaniu zespołu budynków mieszkalnych wielorodzinnych z garażami podziemnymi wraz z niezbędną infrastrukturą techniczną i elementami zagospodarowania terenu. Inwestycja ta będzie realizowana na działkach gruntu, których użytkownikiem wieczystym jest Wnioskodawca. Jednym z elementów inwestycji będzie wykonanie przez Wnioskodawcę na działkach, których użytkownikiem wieczystym jest Wnioskodawca, dróg wewnętrznych oraz wjazdów do garaży podziemnych. Jest to działanie niezbędne dla umożliwienia mieszkańcom dojazdu do budynków oraz do garaży podziemnych zlokalizowanych pod budynkami. Wykonanie inwestycji mieszkaniowej, w tym dróg oraz dojazdów stanowi inwestycję niedrogową w rozumieniu art. 16 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych. Warunkiem korzystania przez przyszłych mieszkańców z dróg wewnętrznych i dojazdów do garaży, czyli warunkiem funkcjonowania inwestycji niedrogowej, jest budowa/przebudowa drogi publicznej i przyłączenie tej inwestycji niedrogowej do drogi publicznej. Innymi słowy niezbędne jest połączenie wybudowanego zespołu budynków z drogą publiczną po jej budowie/przebudowie.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 i 2 wspomnianej ustawy o drogach publicznych, budowa lub przebudowa dróg publicznych spowodowana inwestycją niedrogową należy do inwestora tego przedsięwzięcia a szczegółowe warunki budowy lub przebudowy dróg publicznych określa umowa między zarządcą drogi a inwestorem inwestycji niedrogowej. Na podstawie tych przepisów, Wnioskodawca, jako inwestor, będzie zobowiązany do wybudowania odcinka drogi publicznej (dalej jako: „Droga Publiczna”) niezbędnego dla przyłączenia inwestycji niedrogowej - wybudowanego zespołu budynków do drogi publicznej, przy czym warunki budowy tego odcinka drogi publicznej określa umowa …, która została zawarta przez Wnioskodawcę z zarządcą drogi publicznej, którym jest … (dalej jako: „Miasto”).

Zgodnie z postanowieniami tej umowy, na budowę Drogi Publicznej, Miasto jako zarządca drogi publicznej, uzyska decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, w trybie ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (dalej jako: „Specustawa”). Umowa zawarta przez Wnioskodawcę z Miastem zawiera postanowienie, zgodnie z którym Miasto złoży wniosek wydanie wspomnianej decyzji o realizacji inwestycji drogowej po uprzednim zabezpieczeniu przez Wnioskodawcę poprzez wpłatę rzecz Miasta środków pieniężnych, które przeznaczone będą na zapłatę odszkodowań jakie Miasto wypłaci właścicielom lub użytkownikom wieczystym działek gruntu, przez które przebiegać będzie Droga Publiczna, z tytułu przejęcia na rzecz Miasta nieruchomości objętych decyzją o realizacji inwestycji drogowej. Droga Publiczna zostanie wybudowana przez Wnioskodawcę - inwestora z własnych środków na terenach, które Miasto, na podstawie decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, przejmie od dotychczasowych właścicieli lub użytkowników wieczystych i po jej wybudowaniu zostanie nieodpłatnie przekazana przez Wnioskodawcę na rzecz Miasta. W ramach decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej wywłaszczone zostaną tereny będące własnością (przedmiotem użytkowania wieczystego) osób trzecich jak również tereny będące częścią działek, których właścicielem jest Skarb Państwa a użytkownikiem wieczystym jest Wnioskodawca, na których Wnioskodawca będzie realizować opisywaną inwestycję. Umowa, zawarta przez Wnioskodawcę z Miastem, nakłada na Wnioskodawcę obowiązek dostarczenia Miastu operatów szacunkowych dotyczących wszystkich nieruchomości, które zostaną wywłaszczone na rzecz Miasta na podstawie decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, w celu ustalenia szacowanej kwoty odszkodowań, jakie Miasto będzie zobowiązane wypłacić właścicielom i użytkownikom wieczystym nieruchomości (w tym Wnioskodawcy), które zostaną wywłaszczone na rzecz Miasta w związku z budową Drogi Publicznej. Operaty te zostały wykonane przez Wnioskodawcę i zaakceptowane przez Miasto.

Ponieważ zgodnie z art. 18 ust. 1e Specustawy, w przypadku, w którym dotychczasowy właściciel lub użytkownik wieczysty nieruchomości objętej decyzją o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej odpowiednio wyda tę nieruchomość lub wyda nieruchomość i opróżni lokal oraz inne pomieszczenia niezwłocznie, lecz nie później niż w terminie 30 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o wydaniu decyzji, doręczenia postanowienia o nadaniu decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej rygoru natychmiastowej wykonalności albo w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna, wysokość odszkodowania powiększa się o kwotę równą 5% wartości nieruchomości lub wartości prawa użytkowania wieczystego, to zgodnie z postanowieniami umowy, która będzie zawarta przez Wnioskodawcę z Miastem, szacowana kwota odszkodowań zostanie powiększona o 5%. Umowa ta dodatkowo przewiduje powiększenie szacowanej kwoty odszkodowań o rezerwę w wysokości 10%. Tak ustalona wstępna kwota zostanie wpłacona przez Wnioskodawcę na rachunek bankowy Miasta (dalej jako: „Wstępna Kwota Na Odszkodowania”), w terminie ustalonym w umowie Wnioskodawcy z Miastem i zostanie przeznaczona przez Miasto na wypłatę wspomnianych odszkodowań na rzecz właścicieli lub użytkowników wieczystych nieruchomości, które zostaną wywłaszczone na rzecz Miasta (w tym Wnioskodawcy) na podstawie decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej wydanej na rzecz Miasta na podstawie przepisów Specustawy.

Zgodnie z art. 12 ust. 4b Specustawy, w terminie 30 dni od dnia, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna, wydawana jest decyzja ustalająca wysokość odszkodowań dla właścicieli oraz użytkowników wieczystych gruntów, które zostają wywłaszczone na rzecz Miasta na podstawie decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej. W związku z tym, w umowie, która została zawarta przez Wnioskodawcę z Miastem, w terminie 14 dni od dnia kiedy decyzje o wysokości odszkodowań, wydane na podstawie wspomnianego przepisu Specustawy staną się ostateczne, Miasto poinformuje Wnioskodawcę o ostatecznej wysokości odszkodowań.

W przypadku, gdy:

a) ostateczna wysokość odszkodowań będzie większa niż Wstępna Kwota Na Odszkodowania, Wnioskodawca jest zobowiązany do zapłaty na rzecz Miasta różnicy (dalej jako: „Dopłata”),

b) ostateczna wysokość odszkodowań będzie niższa niż Wstępna Kwota Na Odszkodowania, Miasto jest zobowiązane do zwrotu na rzecz Wnioskodawcy różnicy (dalej jako: „Zwrot").

W dalszej części niniejszego Wniosku, Wstępna Kwota Na Odszkodowania, która zostanie powiększona o Dopłatę albo zmniejszona o Zwrot zwana będzie „Ostateczną Kwotą Na Odszkodowania". Ostateczna Kwota Na Odszkodowania zostanie w całości pokryta z zasobów majątkowych Wnioskodawcy i nie zostanie ona Wnioskodawcy zwrócona.

W związku z zwarciem przez Miasto z Wnioskodawcą opisanej umowy, Miasto działać będzie jako podatnik podatku od towarów i usług, co jest zgodne z interpretacją Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 27 września 2016 r., nr IPPP1/4512-553/16-2/KR oraz wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 16 września 2021 r, sygn. akt I FSK 1327/18, w którym Naczelny Sąd Administracyjny uchylił wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 5 grudnia 2017 r.. sygn. akt III SA/Wa 362/17, który uchylał wspomnianą interpretację Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej.

W interpretacji tej, utrzymanej w mocy wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego stwierdzono miedzy innymi co następuje:

„[...] Tym samym w analizowanej sprawie przekazanie przez inwestora na rzecz Wnioskodawcy równowartości odszkodowania jakie Wnioskodawca musi zapłacić za wywłaszczone grunty stanowi w istocie zapłatę za umożliwienie inwestorowi dalszego prowadzenia inwestycji i włączenia tej inwestycji do układu komunikacyjnego Jak już wskazano budowa dróg spowodowana inwestycją niedrogową należy z mocy prawa do inwestora inwestycji niedrogowej Zatem umożliwienie inwestorowi dalszego prowadzenia inwestycji stanowi świadczenie usług jest wiec czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT w wysokości 23 %.” Natomiast we wspomnianym wyroku Naczelnego Sadu Administracyjnego czytamy, że

„[...] Należy bowiem zauważyć, że opisane we wniosku o interpretację przekazanie przez inwestora na rzecz wnioskodawcy równowartości odszkodowania jakie wnioskodawca musi zapłacić za wywłaszczone grunty nie jest czynnością samodzielną, ale ściśle związaną z wywłaszczeniem Zgodzić się należy z organem interpretacyjnym, że stanowi ono w istocie zapłatę za umożliwienie inwestorowi dalszego prowadzenia jego inwestycji i włączenie tej inwestycji do układu komunikacyjnego Czynności dokonane przez Miasto w związku z przejęciem gruntów i wypłata odszkodowania dokonane zostały wyłącznie w interesie inwestora, w celu umożliwienia inwestorowi prowadzenia jego inwestycji Inwestor nie mógł dokonać czynności wywłaszczenia we własnym zakresie gdyż nie ma takiej prawnej możliwości. Tym samym w analizowanej sprawie przekazanie przez inwestora na rzecz Miasta równowartości odszkodowania jakie Miasto musi zapłacić za wywłaszczone granty stanowi w istocie zapłatę za umożliwienie inwestorowi dalszego prowadzenia jego inwestycji i włączenie tej inwestycji do układu komunikacyjnego [. ..] Podsumowując Miasto dokonując wywłaszczenia przez organ władzy publicznej nieruchomości gruntowej oraz udostępnienie jej prywatnemu inwestorowi w celu wybudowania drogi publicznej, w zamian za zwrot kosztów wywłaszczenia oraz nieodpłatne przeniesienie nakładów na budowę drogi, nie korzysta z wyłączenia z katalogu podatników VAT na podstawie art. 15 ust 6 ustawy o VAT.”

Oznacza to, że Miasto w związku z otrzymaniem od Wnioskodawcy Wstępnej Kwoty Na Odszkodowania wystawi do Wnioskodawcy fakturę zaliczkową, zgodnie z art 106b ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej jako: .Ustawa VAT'). Natomiast po wydaniu ostatecznych decyzji ustalających wysokość odszkodowania za grunty wywłaszczone pod Drogę Publiczną, Miasto wystawi do Wnioskodawcy fakturę końcową, na podstawie art 106f ust. 3 Ustawy VAT z uwzględnieniem Dopłaty lub Zwrotu. Fakturę zaliczkowa oraz faktura końcowa, zostanie ujęta w ewidencji rachunkowej Wnioskodawcy prowadzonej zgodnie z art 9 ust 1 Ustawy CIT

Zdarzeniami przyszłymi, których dotyczy wniosek są:

1) Wpłata przez Wnioskodawcę do Miasta Wstępnej Kwoty Na Odszkodowania i otrzymanie w związku z tym faktury zaliczkowej od Miasta

2) Otrzymanie przez Wnioskodawcę faktury końcowej w przypadku wpłaty przez Wnioskodawcę do Miasta Dopłaty albo otrzymania przez Wnioskodawcę od Miasta Zwrotu.

Pytanie w zakresie podatku od towarów i usług

Czy Wnioskodawcy przysługiwać będzie, na podstawie art. 86 ust. 1 Ustawy VAT, prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, wynikającego z faktury zaliczkowej wystawionej przez Miasto na rzecz Wnioskodawcy w związku z wpłatą przez Wnioskodawcę do Miasta Wstępnej Kwoty Na Odszkodowania ?

Państwa stanowisko w sprawie

Po ukończeniu przez Wnioskodawcę inwestycji polegającej na wybudowaniu zespołu budynków mieszkalnych wielorodzinnych z garażami podziemnymi wraz z niezbędną infrastrukturą techniczną i elementami zagospodarowania terenu (w tym drogami wewnętrznymi i dojazdami do garaży podziemnych), Wnioskodawca rozpocznie sprzedaż lokali znajdujących się w wybudowanych budynkach. Sprzedaż ta będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług. Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, warunkiem korzystania przez nabywców lokali w wybudowanych budynkach z dróg wewnętrznych i dojazdów do garaży jest przyłączenie tej inwestycji niedrogowej (czyli dróg wewnętrznych i dojazdów do garaży podziemnych) do drogi publicznej. Innymi słowy niezbędne jest połączenie wybudowanego zespołu budynków z drogą publiczną.

Z mocy prawa, w przypadku gdy przyłączenie inwestycji niedrogowej do drogi publicznej wymaga wybudowania drogi publicznej lub jej przebudowy, taka budowa drogi publicznej lub jej przebudowa należy do inwestora, w przedmiotowej sprawie do Wnioskodawcy. Dlatego, również z mocy prawa, Wnioskodawca zawrze umowę z Miastem, w której zostaną określone szczegółowe warunki budowy Drogi Publicznej.

Ponieważ drogi publiczne są budowane na gruntach należących do zarządcy dróg publicznych, w przedmiotowej sprawie do Miasta, aby inwestor-Wnioskodawca mógł wybudować Drogę Publiczną, miasto jest zobowiązane uzyskać decyzje o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej w trybie przepisów Specustawy. Wydanie tej decyzji skutkuje wywłaszczeniem właścicieli lub użytkowników wieczystych gruntów na, których ma być zrealizowana Droga Publiczna, w związku z czym Miasto zobowiązane jest do wypłaty odszkodowań na rzecz tych dotychczasowych właścicieli lub użytkowników wieczystych.

Miasto na podstawie umowy dotyczącej wybudowania Drogi Publicznej, która będzie zawarta przez Wnioskodawcę z Miastem, obciąży Wnioskodawcę kwotą odpowiadającą wartości odszkodowań, które Miasto wypłaci na rzecz dotychczasowych właścicieli lub użytkowników wieczystych gruntów, na których zrealizowana będzie Droga Publiczna, z tym że obciążenie to będzie przebiegać w dwóch etapach:

1) w pierwszym etapie Wnioskodawca zobowiązany będzie do wpłaty na rzecz Miasta kwoty odpowiadającej wstępnie oszacowanej kwoty odszkodowań jakie będą należne od Miasta dla właścicieli lub użytkowników wieczystych gruntów, na których zrealizowana będzie Droga Publiczna. W niniejszym wniosku jest to Wstępna Kwota Na Odszkodowania,

2) w drugim etapie, kiedy na podstawie decyzji ustalającej wysokość odszkodowań dla właścicieli lub użytkowników wieczystych gruntów, które zostaną wywłaszczone na rzecz Miasta, na podstawie decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, będzie już znana ostateczna wartość tych odszkodowań, nastąpi Dopłata albo Zwrot.

Miasto, w związku z otrzymaniem Wstępnej Kwoty Na Odszkodowania od Wnioskodawcy, wystawi do Wnioskodawcy fakturę VAT zaliczkową, na podstawie art. 106b ust. 1 pkt 4 Ustawy VAT, bowiem wpłata ta nastąpi jeszcze przed uzyskaniem przez Miasto decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej i wywłaszczeniu na rzecz Miasta właścicieli lub użytkowników wieczystych terenów, na których zrealizowana będzie Droga Publiczna, niezbędna dla przyłączenia inwestycji wznoszonej przez Wnioskodawcę do publicznego układu komunikacyjnego.

Faktura zaliczkowa, którą wystawi Miasto na rzecz Wnioskodawcy zawierać będzie podatek od towarów i usług, który na podstawie art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. b) Ustawy VAT jest dla Wnioskodawcy podatkiem naliczonym. Zgodnie z art. 86 ust. 1 Ustawy VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 tej ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Podatek naliczony wynikający z faktury zaliczkowej, która będzie wystawiona do Wnioskodawcy dotyczy usługi jaką Miasto wykona na rzecz Wnioskodawcy, która zostanie przez Wnioskodawcę wykorzystana do wykonania czynności opodatkowanych.

Przekazanie przez Wnioskodawcę Wstępnej Kwoty Na Odszkodowania na rzecz Miasta stanowi w istocie zapłatę przez Wnioskodawcę za umożliwienie Wnioskodawcy prowadzenia inwestycji budowy budynków mieszkalnych i włączenia tej inwestycji do publicznego układu komunikacyjnego. Umożliwienie Wnioskodawcy przez Miasto prowadzenia inwestycji budowy budynków mieszkalnych i włączenia tej inwestycji do publicznego układu komunikacyjnego stanowi świadczenie usług, jest więc czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zakup tej usługi, z czym związana jest wpłata przez Wnioskodawcę Wstępnej Kwoty Na Odszkodowania i otrzymanie w związku z tym przez Wnioskodawcę faktury zaliczkowej od Miasta, jest ściśle związany z działalnością opodatkowaną prowadzoną przez Wnioskodawcę, którą będzie sprzedaż lokali znajdujących się w budynkach mieszkalnych jakie zostaną wzniesione w ramach inwestycji Wnioskodawcy.

W związku z powyższym, Wnioskodawcy przysługiwać będzie, na podstawie art. 86 ust. 1 Ustawy VAT, prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, wynikającego z faktury zaliczkowej wystawionej przez Miasto na rzecz Wnioskodawcy w związku z wpłatą przez Wnioskodawcę do Miasta Wstępnej Kwoty Na Odszkodowania.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r., poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT. W myśl tego przepisu,

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy,

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Należy zauważyć, że formułując w art. 86 ust. 1 ustawy warunek związku ze sprzedażą opodatkowaną, ustawodawca nie uzależnia prawa do odliczenia od związku zakupu z obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Wystarczającym jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów lub usług przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakupy te dokonane są w celu ich wykorzystania w ramach jego działalności opodatkowanej.

Ponadto, podkreślić należy, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Ten ostatni przepis określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że jesteście Państwo czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej, będą Państwo realizować inwestycję budowlaną na terenie Miasta. Inwestycja ta będzie polegać na wybudowaniu zespołu budynków mieszkalnych wielorodzinnych z garażami podziemnymi wraz z niezbędną infrastrukturą techniczną i elementami zagospodarowania terenu. Inwestycja ta będzie realizowana na działkach gruntu, których użytkownikiem wieczystym jesteście Państwo. Jednym z elementów inwestycji będzie wykonanie przez Państwa na działkach, których użytkownikiem wieczystym jesteście Państwo, dróg wewnętrznych oraz wjazdów do garaży podziemnych. Jest to działanie niezbędne dla umożliwienia mieszkańcom dojazdu do budynków oraz do garaży podziemnych zlokalizowanych pod budynkami. Wykonanie inwestycji mieszkaniowej, w tym dróg oraz dojazdów stanowi inwestycję niedrogową w rozumieniu art. 16 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych. Warunkiem korzystania przez przyszłych mieszkańców z dróg wewnętrznych i dojazdów do garaży, czyli warunkiem funkcjonowania inwestycji niedrogowej, jest budowa/przebudowa drogi publicznej i przyłączenie tej inwestycji niedrogowej do drogi publicznej. Innymi słowy niezbędne jest połączenie wybudowanego zespołu budynków z drogą publiczną po jej budowie/przebudowie.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 i 2 wspomnianej ustawy o drogach publicznych, budowa lub przebudowa dróg publicznych spowodowana inwestycją niedrogową należy do inwestora tego przedsięwzięcia a szczegółowe warunki budowy lub przebudowy dróg publicznych określa umowa między zarządcą drogi a inwestorem inwestycji niedrogowej. Na podstawie tych przepisów, Państwo, jako inwestor, będzie zobowiązany do wybudowania odcinka drogi publicznej (dalej jako: „Droga Publiczna”) niezbędnego dla przyłączenia inwestycji niedrogowej - wybudowanego zespołu budynków do drogi publicznej, przy czym warunki budowy tego odcinka drogi publicznej określa umowa, która została zawarta przez Państwa z zarządcą drogi publicznej, którym jest Miasto. Zgodnie z postanowieniami tej umowy, na budowę Drogi Publicznej, Miasto jako zarządca drogi publicznej, uzyska decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, w trybie ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Specustawa). Umowa zawarta przez Państwa z Miastem zawiera postanowienie, zgodnie z którym Miasto złoży wniosek wydanie wspomnianej decyzji o realizacji inwestycji drogowej po uprzednim zabezpieczeniu przez Państwa poprzez wpłatę rzecz Miasta środków pieniężnych, które przeznaczone będą na zapłatę odszkodowań jakie Miasto wypłaci właścicielom lub użytkownikom wieczystym działek gruntu, przez które przebiegać będzie Droga Publiczna, z tytułu przejęcia na rzecz Miasta nieruchomości objętych decyzją o realizacji inwestycji drogowej. Droga Publiczna zostanie wybudowana przez Państwa - inwestora z własnych środków na terenach, które Miasto, na podstawie decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, przejmie od dotychczasowych właścicieli lub użytkowników wieczystych i po jej wybudowaniu zostanie nieodpłatnie przekazana przez Państwa na rzecz Miasta. W ramach decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej wywłaszczone zostaną tereny będące własnością (przedmiotem użytkowania wieczystego) osób trzecich jak również tereny będące częścią działek, których właścicielem jest Skarb Państwa a użytkownikiem wieczystym jesteście Państwo, na których będą Państwo realizować opisywaną inwestycję. Umowa, nakłada na Państwa obowiązek dostarczenia Miastu operatów szacunkowych dotyczących wszystkich nieruchomości, które zostaną wywłaszczone na rzecz Miasta na podstawie decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, w celu ustalenia szacowanej kwoty odszkodowań, jakie Miasto będzie zobowiązane wypłacić właścicielom i użytkownikom wieczystym nieruchomości (w tym Państwu), które zostaną wywłaszczone na rzecz Miasta w związku z budową Drogi Publicznej. Operaty te zostały wykonane przez Państwa i zaakceptowane przez Miasto.

Wstępna kwota odszkodowania zostanie wpłacona przez Państwa na rachunek bankowy Miasta (Wstępna Kwota Na Odszkodowania), w terminie ustalonym w umowie i zostanie przeznaczona przez Miasto na wypłatę wspomnianych odszkodowań na rzecz właścicieli lub użytkowników wieczystych nieruchomości, które zostaną wywłaszczone na rzecz Miasta (w tym Państwa) na podstawie decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej wydanej na rzecz Miasta na podstawie przepisów Specustawy.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy o VAT,

Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy,

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT,

świadczeniem usług jest każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów, w tym również:

1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Zatem, w rozumieniu ww. przepisu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usługi należy rozumieć każde zachowanie się na rzecz innego podmiotu. Na zachowanie to składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innego podmiotu), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy).

Należy podkreślić, że co do zasady dla uznania, że dostawa towarów oraz świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bezwzględnym warunkiem jest „odpłatność” za daną czynność, co wynika wprost z powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność, a także odszkodowanie. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny. Wynagrodzenie musi mieć zatem konkretny wymiar, a więc być konkretną wielkością wyrażalną w pieniądzu.

Należy podkreślić, że zakres opodatkowania podatkiem VAT wyznacza nie tylko czynnik przedmiotowy – opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług, ale także czynnik podmiotowy – czynności muszą być wykonywane przez podatnika.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy,

Na mocy art. 15 ust. 2 ustawy,

Stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy,

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 s. 1, ze zm.), dalej zwanej Dyrektywą 2006/112/WE Rady, zgodnie z którym krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.

Jednakże, jeżeli podejmą one takie działania lub zawierają takie transakcje to będą uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji jeżeli wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziłoby do poważnego naruszenia zasad konkurencji.

W świetle art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40 ze zm.),

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy,

W myśl art. 7 ust. 1 pkt 2  cyt. ustawy,

Stosownie do art. 7 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym,

Należy jednak zwrócić uwagę na przepis art. 16 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 23 marca 1985 r. o drogach publicznych (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 645), zgodnie z którym

W tym miejscu należy wskazać, że zasady nabywania nieruchomości pod inwestycje w zakresie dróg publicznych, a także organy właściwe w tych sprawach reguluje ustawa z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 162 ).

Przepis art. 11a ust. 1 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych stanowi, że

Na podstawie art. 11f ust. 1 pkt 6 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych,

Stosownie do art. 12 ust. 4 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych,

nieruchomości lub ich części, o których mowa w art. 11f ust. 1 pkt 6, stają się z mocy prawa:

1) własnością Skarbu Państwa w odniesieniu do dróg krajowych,

2) własnością odpowiednich jednostek samorządu terytorialnego w odniesieniu do dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych

- z dniem, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna.

Zgodnie z art. 12 ust. 4a i 4b ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych,

Na mocy art. 12 ust. 4f ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych,

W oparciu o art. 12 ust. 5 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, do ustalenia wysokości i wypłacenia odszkodowania, o którym mowa w ust. 4a, stosuje się odpowiednio przepisy o gospodarce nieruchomościami, z zastrzeżeniem art. 18.

Zgodnie z art. 13 ust. 3 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych,

W myśl art. 18 ust. 1 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych,

Natomiast na mocy art. 98 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 344),

Zgodnie z art. 98 ust. 3 ww. ustawy,

Stosownie do art. 128 ust. 1 cyt. wyżej ustawy,

Co do zasady sama czynność przekazania środków finansowych nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT i nie rodzi żadnych obowiązków podatkowych, o ile nie pełni funkcji zapłaty lub zaliczki z tytułu jakiegokolwiek świadczenia usług lub dostawy towarów podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Aby uznać, że pomiędzy podmiotami doszło do dostawy towarów lub świadczenia usług, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy przekazaną zapłatą, a wykonanym świadczeniem. Przekazana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia – wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

Zatem mając na uwadze przedstawione we wniosku okoliczności sprawy oraz obowiązujące przepisy prawa podatkowego stwierdzić należy, że w analizowanym przypadku mamy do czynienia z odpłatnym świadczeniem usług przez Miasto na Państwa rzecz. Z okoliczności przedmiotowej sprawy wynika bowiem, że wszelkie czynności dokonane przez Miasto w związku z przejęciem nieruchomości właścicieli, użytkowników wieczystych oraz wypłatą odszkodowań dokonane zostaną wyłącznie w interesie Inwestora. To Państw zostali zobowiązani na mocy przepisów ustawy o drogach publicznych do wybudowania odcinka drogi publicznej. Podejmowane przez Miasto działania nastąpią na Państwa wniosek. Celem podejmowanych przez Miasto czynności będzie umożliwienie Państwu realizacji Inwestycji niedrogowej. W analizowanym przypadku Państwo nie będą mogli dokonać czynności wywłaszczenia we własnym zakresie, gdyż nie ma takiej prawnej możliwości.

Tym samym w analizowanej sprawie zapłata przez Państwa na rzecz Miasta wynagrodzenia w postaci zwrotu kosztów odszkodowań za przejęte nieruchomości od dotychczasowych właścicieli, użytkowników wieczystych, stanowi w istocie zapłatę za umożliwienie Państwu prowadzenia inwestycji.

Zatem, umożliwienie Państwu prowadzenie Inwestycji, stanowi świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 5 ust. 1 w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.

W konsekwencji w rozpatrywanej sprawie warunki uprawniające do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikające z art. 86 ust. 1 ustawy będą spełnione. Jesteście Państwo podatnikiem VAT czynnym, a realizowana inwestycja ma związek z prowadzoną działalnością opodatkowaną podatkiem VAT (budowa i sprzedaż budynków i lokali mieszkalnych). Jednocześnie, jak wskazano powyżej, umożliwienie Państwu prowadzenia Inwestycji, stanowi świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Ponadto ani przepisy ustawy, ani też rozporządzeń wykonawczych do ustawy nie przewidują zwolnienia z opodatkowania dla ww. usług. A zatem w rozpatrywanej sprawie nie znajdzie zastosowania wyłączenie wynikające z art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT.

W konsekwencji, po otrzymaniu wystawionej przez Miasto faktury zaliczkowej, będzie Państwu przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu wykonania przez Miasto usługi umożliwienia Państwu prowadzenia Inwestycji w związku z dokonaniem zwrotu kosztów odszkodowań wypłaconych przez Miasto podmiotom trzecim oraz Państwu.

W konsekwencji Państwa stanowisko w zakresie podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Przedmiotowa interpretacja rozstrzyga wyłącznie w zakresie podatku od towarów i usług. Ocena prawna Państwa stanowiska w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych zostanie wydana w odrębnym rozstrzygnięciu.

Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Pełna weryfikacja przedstawionych we wniosku okoliczności możliwa jest jedynie w toku postępowania podatkowego lub kontrolnego, prowadzonego przez uprawnione do tego organy, będącego poza zakresem instytucji interpretacji indywidualnej. Postępowanie w sprawie dotyczącej wydania interpretacji indywidualnej jest postępowaniem szczególnym, mającym charakter uproszczony, odrębny od postępowania podatkowego, uregulowanego w dziale IV Ordynacji podatkowej. Wydając bowiem interpretację indywidualną Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej przedstawia jedynie swój pogląd dotyczący wykładni treści analizowanych przepisów i sposobu ich zastosowania w odniesieniu do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego bądź zdarzenia przyszłego (którego elementy przyjmuje, jako podstawę rozstrzygnięcia bez weryfikacji).

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r., poz. 2651 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Państwa sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i muszą się Państwo zastosować do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.