Interpretacja indywidualna z dnia 1 września 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.511.2023.1.SR

Ustalenie czy z tytułu sprzedaży działek zobowiązanym do rozpoznania przychodu z tego tytułu będzie Spółka pastwiskowa czy poszczególni członkowie Wspólnoty Gruntowej.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

3 lipca 2023 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca stanowi tzw. „spółkę pastwiskową” utworzoną w oparciu o przepisy ustawy z dnia 29 czerwca 1963 r. o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych (Dz. U. Nr 28, poz. 169 ze zm.).

Decyzją z dnia 5 lipca 2022 r. Starosta … zatwierdził statut spółki pastwiskowej dla zagospodarowania Wspólnoty Gruntowej Wsi … uchwalony uchwałą nr … ogólnego zebrania członków Spółki dla zagospodarowania Wspólnoty Gruntowej Wsi … w dniu 25 marca 2022 r. Spółka pastwiskowa sprawuje zarząd nad Wspólnotą Gruntową i nad właściwym zagospodarowaniem gruntów wchodzących w skład tej Wspólnoty.

Spółka pastwiskowa posiada, zgodnie z art. 15 ustawy o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych, osobowość prawną. W skład nieruchomości należących do Wspólnoty Gruntowej należą nieruchomości rolne.

Na wniosek Spółki pastwiskowej Wójt Gminy … decyzją z dnia 2 marca 2023 r. zatwierdził projekt podziału nieruchomości oznaczonej jako działka nr A, o powierzchni 16,4726 ha. Działka ta zgodnie z ww. decyzją dzieli się na nowe działki:

1)działka nr B, o pow. 0,0947 ha;

2)działka nr C, o pow. 0,1109 ha;

3)działka nr D, o pow. 0,1063 ha;

4)działka nr E, o pow. 0,1271 ha;

5)działka nr F, o pow. 0,1616 ha;

6)działka nr G, o pow. 15,8720 ha.

Dla obszaru objętego podziałem brak jest aktualnie obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Podział został dokonany ostateczną decyzją Wójta Gminy … z dnia 23 września 2022 r. wydaną w sprawie ustalenia warunków zabudowy i zagospodarowania terenu dla inwestycji polegającej na budowie pięciu budynków mieszkalnych jednorodzinnych wraz z infrastrukturą towarzyszącą. Dla ww. działek w dniu 23 września 2022 r. wydana została decyzja o warunkach zabudowy. Zgodnie z wypisem z rejestru gruntów właścicielem działek jest Wspólnota Gruntowa Wsi …, w której poszczególne udziały posiadają jej członkowie, będący równocześnie członkami Spółki pastwiskowej. Wspólnota Gruntowa Wsi … nie nabywała żadnych nieruchomości – dysponuje jedynie tymi, które istnieją jeszcze od lat 60-tych ubiegłego stulecia. W szczególności działka nr A stanowi własność Wspólnoty od początku jej powstania, tj. od lat 60-tych ubiegłego stulecia.

Spółka pastwiskowa planuje sprzedaż działek powstałych po podziale wskazanych powyżej w pkt 1-5.

Pytania

1.Czy z tytułu sprzedaży działek wskazanych w stanie faktycznym w pkt 1-5 zobowiązanym do rozpoznania przychodu z tego tytułu będzie Spółka pastwiskowa, czy poszczególni członkowie Wspólnoty Gruntowej?

2.Czy przychód z tytułu sprzedaży działek nie będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (zbycie po upływie 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie)?

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytanie oznaczone we wniosku nr 1. Natomiast w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 2 zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Państwa stanowisko w sprawie

Ad 1

Wspólnoty gruntowe to podmioty o swoistym statusie prawnym opartym na uregulowaniach zawartych w ustawie z dnia 29 czerwca 1963 r. o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych (Dz. U. z 2016 r. poz. 703). Z definicji zawartej w tej ustawie wynika, że wspólnotami gruntowymi podlegającymi zagospodarowaniu w trybie i na zasadach określonych w tej ustawie są nieruchomości rolne, leśne oraz obszary wodne – o określonych przymiotach. Uprawnionymi do udziału we wspólnocie są osoby fizyczne lub prawne posiadające gospodarstwa rolne, jeżeli w ciągu ostatniego roku przed dniem wejścia w życie ustawy faktycznie korzystały z tej wspólnoty (art. 6 ust. 1 ww. ustawy). Udziały poszczególnych uprawnionych we wspólnocie określa się w ułamkowych częściach w sposób wymieniony w art. 9 tej ustawy. Zgodnie z art. 14 ustawy o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych, osoby uprawnione do udziału we wspólnocie gruntowej powinny utworzyć spółkę do sprawowania zarządu nad wspólnotą i do właściwego zagospodarowania gruntów wchodzących w skład wspólnoty. Natomiast, z art. 15 ust. 1 ww. ustawy wynika, że spółka jest osobą prawną i działa na podstawie statutu.

Przywołane wyżej przepisy w wyraźny sposób rozgraniczają spółkę zarządzającą wspólnotą gruntową od współwłaścicieli gruntów. Ustawa o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych reguluje zasady funkcjonowania wspólnot gruntowych, formę prawną, podział dochodów. Ustawa ta nie nadaje wspólnocie gruntowej formy prawnej stowarzyszenia, lecz nakazuje do celów zarządczych gruntami wspólnoty, powołanie spółki, nie wskazując żadnej ze spółek z kodeksu spółek handlowych, jako formy organizacyjno-prawnej. Spółka działa więc na podstawie i w ramach ustawy o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych. Z uzyskanych przychodów ma prawo pokrywać koszty funkcjonowania, a ewentualna nadwyżka przychodów nad kosztami stanowi dochód członków wspólnoty. Konsekwencją tego faktu jest to, że spółka nigdy nie będzie posiadała dochodu do opodatkowania, w związku z tym nie będzie podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych.

Uprawnienie do udziału we Wspólnocie Gruntowej polega na korzystaniu z nieruchomości stanowiącej przedmiot Wspólnoty zgodnie z jej przeznaczeniem, m.in. poprzez pobieranie pożytków naturalnych z lasu, przez wypasanie bydła, udział w dochodach przez podział pożytków z użytków rolnych i leśnych. W oparciu o tę ustawę, członkowie Wspólnoty mający swój udział we Wspólnocie (rozumianej zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych), utworzyli Spółkę zarządzającą Wspólnotą. Zgodnie z art. 15 ww. ustawy, Spółka jest osobą prawną i działa na podstawie statutu. Kompetencje Spółki zarządzającej Wspólnotą sprowadzają się tylko i wyłącznie do sprawowania zarządu nad Wspólnotą i właściwego zagospodarowania gruntów wchodzących w skład tej Wspólnoty (art. 14 ustawy o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych). Szczegółowe kompetencje poszczególnych organów Spółki określa jej statut. Spółka utworzona do sprawowania zarządu nad gruntami mimo tego, że posiada osobowość prawną, nie jest właścicielem gruntu, lecz pełni tylko funkcje zarządcze. Nie jest podmiotem oderwanym od członków wspólnoty gruntowej, lecz pełni wobec nich rolę służebną, mając na celu dobro wszystkich udziałowców. Żaden z przepisów ustawy o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych nie stanowi, że grunty wspólnot gruntowych są własnością lub znajdują się w posiadaniu spółki jako takiej. Utworzona w oparciu o przepisy ustawy Spółka ma jedynie za zadanie zapewnienie racjonalnego sposobu korzystania z gruntów Wspólnoty przez udziałowców. Jednocześnie brak jest unormowania, które pozbawiałoby uprawnionych do udziału we wspólnocie prawa do posiadania gruntów Wspólnoty.

Wręcz przeciwnie, przepisy art. 8 i art. 9 ustawy o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych określają udziałowców wspólnotowych, a nie spółkę, jako uprawnionych do korzystania ze wspólnoty gruntowej. Grunty te stanowią w dalszym ciągu przedmiot własności osób uprawnionych do udziału we wspólnocie gruntowej. Oznacza to, że dochód ze sprzedaży gruntów będących wyłączną własnością Wspólnoty nie będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych, jako dochód Spółki. Ewentualna nadwyżka przychodów nad kosztami jest własnością i potencjalnym dochodem (realnym w przypadku wypłaty) poszczególnych członków Wspólnoty w proporcjach wynikających z posiadanych udziałów we Wspólnocie Gruntowej. Z tytułu swych funkcji zarządczych Spółka nie może uzyskiwać własnych dochodów. Dochód ze sprawowanego zarządu jest dochodem członków Wspólnoty jako właścicieli gruntów. Spółka, zbywając grunty wchodzące w skład Wspólnoty gruntowej, nie działa na własny rachunek, ale na rachunek swoich członków, występując jako ich reprezentant z mocy ustawy – nie zbywa gruntów własnych, ale grunty, których właścicielami są członkowie Spółki, jako uprawnieni do udziału we Wspólnocie, zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych. Zatem Spółka zarządzająca Wspólnotą, niezależnie od rodzaju uzyskiwanych dochodów (opodatkowane lub nie), nie może być podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych. Spółka może być jedynie dystrybutorem uzyskanej nadwyżki przychodów nad kosztami na rzecz członków Wspólnoty. Na Spółce nie ciążą też żadne obowiązki w zakresie opodatkowania wypłaconej nadwyżki na rzecz osób, będących członkami Wspólnoty. Osoby te są zobowiązane we własnym zakresie opodatkować uzyskane dochody, jako dochody ze wspólnej własności.

Przychód ze sprzedaży nieruchomości jest przychodem osób, które są współwłaścicielami nieruchomości i przypada proporcjonalnie dla wszystkich współwłaścicieli, Spółka powołana dla zagospodarowania wspólnoty gruntowej nie ma obowiązków płatnika wobec członków wspólnoty z tytułu osiągniętego przez nich dochodu. Żaden przepis rozdziału 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie nakłada na Spółkę obowiązku obliczenia i pobrania zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują przychód z odpłatnego zbycia nieruchomości, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Również żaden przepis rozdziału 6 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie nakłada na Spółkę obowiązku obliczenia i pobrania zaliczki na podatek dochodowy.

W konsekwencji, należy uznać, że w przypadku zbycia przez Spółkę gruntów wchodzących w skład Wspólnoty Gruntowej, każdy członek Spółki, jako uprawniony do udziału we Wspólnocie Gruntowej, uzyskuje przychód z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

Treść powyższego przepisu wskazuje, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione z podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów.

Źródła przychodów zostały określone przez ustawodawcę w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z ww. przepisem:

Z przedstawionego we wniosku opisu wynika, że Wnioskodawca stanowi tzw. „spółkę pastwiskową” utworzoną w oparciu o przepisy ustawy o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych. W skład nieruchomości należących do Wspólnoty Gruntowej należą nieruchomości rolne.

Na wniosek spółki pastwiskowej Wójt Gminy zatwierdził projekt podziału nieruchomości oznaczonej jako działka nr A, o powierzchni 16,4726 ha. Działka ta zgodnie z ww. decyzją dzieli się na nowe działki:

1)działka nr B, o pow. 0,0947 ha;

2)działka nr C, o pow. 0,1109 ha;

3)działka nr D, o pow. 0,1063 ha;

4)działka nr E, o pow. 0,1271 ha;

5)działka nr F, o pow. 0,1616 ha;

6)działka nr G, o pow. 15,8720 ha.

Spółka pastwiskowa planuje sprzedaż działek wskazanych w pkt 1-5.

Wobec powyższego wskazać należy, że wspólnoty gruntowe to podmioty o swoistym statusie prawnym opartym na uregulowaniach zawartych w ustawie z dnia 29 czerwca 1963 r. o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 140).

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ww. ustawy:

Stosownie do art. 6 ust. 1 ww. ustawy:

Jak stanowi art. 9 ww. ustawy:

Zgodnie z art. 14 ww. ustawy:

Natomiast z art. 15 ust. 1 ww. ustawy wynika, że:

Zauważyć należy, że spółka dla zagospodarowania wspólnoty gruntowej w momencie jej powołania nie staje się właścicielem majątku wspólnoty, lecz pełni tylko funkcje zarządcze. Majątek ten stanowi w dalszym ciągu przedmiot własności osób uprawnionych do udziału we wspólnocie gruntowej.

Wspólnota gruntowa, aczkolwiek zbliża się do współwłasności, stanowi jednak współwłasność o szczególnych cechach, niepodlegającą podziałowi, rządzącą się odrębnymi zasadami. Istotą współwłasności jest uprawnienie do udziału we wspólnocie gruntowej w postaci korzystania z objętych nią gruntów zgodnie z ich przeznaczeniem, które przysługuje osobom fizycznym lub prawnym. Spółka wspólnoty gruntowej ma za zadanie wyłącznie zarządzać majątkiem wspólnoty, nie uzyskuje z tego tytułu żadnych dochodów. Przychody, które spółka uzyskuje jako zarządca majątku wspólnoty, po ich pomniejszeniu o koszty zarządu spółki, stanowią dochód, będący dochodem osób uprawnionych do udziału we wspólnocie gruntowej.

Wobec powyższego należy zatem wskazać, że przychody Spółki z tytułu planowanej sprzedaży nieruchomości (działek wskazanych w pkt 1-5) w podatku dochodowym od osób fizycznych nie będą stanowiły przychodów Spółki, lecz osób uprawnionych do udziału we Wspólnocie Gruntowej. Spółka, zbywając grunty wchodzące w skład wspólnoty gruntowej, nie działa na własny rachunek, ale na rachunek swoich członków występując jako ich reprezentant z mocy ustawy – nie zbywa gruntów własnych, ale grunty, których właścicielami są członkowie Spółki, jako uprawnieni do udziału we wspólnocie, zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych.

Co do zasady – w przypadku zbycia gruntów wchodzących w skład wspólnoty gruntowej, każdy członek Wspólnoty, jako uprawniony do udziału we Wspólnocie Gruntowej, uzyskuje przychód z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Generalnie oznacza to, że to nie Wnioskodawca, a członkowie Wspólnoty Gruntowej, w związku ze zbyciem nieruchomości, uzyskają przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych – na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z treści art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że źródłem przychodu podatnika jest m.in. odpłatne zbycie nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło ich nabycie lub wybudowanie. Każda zatem sprzedaż grunt przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło ich nabycie lub wybudowanie podlega opodatkowaniu.

Wątpliwość Wnioskodawcy budzi fakt, czy w sytuacji przedstawionej we wniosku na Spółce ciążą obowiązki płatnika związane z odprowadzaniem za członków Wspólnoty zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Stosownie do zapisu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ww. ustawy:

Stosownie do art. 41 ust. 4 ww. ustawy:

Jak już powyżej wskazano w niniejszej interpretacji, wszelkiego rodzaju przychody uzyskane przez Wspólnotę stanowią dochód, będący wyłączną własnością jej członków.

W konsekwencji, w przypadku zbycia przez Wspólnotę gruntów wchodzących w jej skład, każdy członek, jako uprawniony do udziału we Wspólnocie Gruntowej, uzyskuje przychód z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli zbycie to zostanie dokonane w określonym czasie, tj. przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie i nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej. Wnioskodawca w związku z wypłatą na rzecz osób uprawnionych do udziału we wspólnocie gruntowej przychodów ze sprzedaży nieruchomości (działek wskazanych w pkt 1-5), nie będzie obowiązany jako płatnik do poboru od wypłaconych kwot podatku dochodowego od osób fizycznych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Organ podatkowy zaznacza, że w niniejszej interpretacji nie odniósł się do kwestii skutków podatkowych opisanych czynności na gruncie ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2587 ze zm.), ponieważ kwestia ta nie była przedmiotem Państwa zapytania.

Organ podkreśla, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego, w tym nie analizuje załączonych dokumentów. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.) jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w .... Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).