Interpretacja indywidualna z dnia 18 października 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL1-1.4012.831.2018.8.KT

Zastosowanie zwolnienia od podatku VAT dla świadczonych usług wykonywanych na rzecz Zleceniodawcy.

Interpretacja indywidualna po wyroku sądu – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

1)ponownie rozpatruję sprawę Pana wniosku z 9 grudnia 2018 r. o wydanie interpretacji indywidualnej – uwzględniam przy tym wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 3 grudnia 2019 r., sygn. akt I SA/Wr 528/19 oraz wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 20 kwietnia 2023 r. sygn. akt I FSK 623/20;

2)stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

9 grudnia 2018 r. wpłynął Pana wniosek z 9 grudnia 2018 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania zwolnienia od podatku VAT dla świadczonych usług wykonywanych przez Pana na rzecz Zleceniodawcy. Uzupełnił go Pan pismem z dnia 6 lutego 2019 r. (wpływ 11 lutego 2019 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca jest osobą fizyczną prowadzącą na terytorium Polski, jako zarejestrowany czynny podatnik VAT, działalność gospodarczą, której przedmiotem jest wykonywanie usług doradczych i analitycznych. Zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności (dalej: ,,PKD”) głównym przedmiotem działalności Wnioskodawcy jest pozostałe doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania (PKD 70.22.Z), dodatkowo Wnioskodawca wykonuje także usługi w zakresie pozostałej finansowej działalności usługowej, gdzie indziej niesklasyfikowanej, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów (PKD 64.99.Z), pozostałej działalności wspomagającej usługi finansowe, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych (PKD 66.19.Z), usługi w zakresie działalności związanej z zarządzaniem funduszami (PKD 66.30.Z).

Wnioskodawca zamierza zawrzeć umowę, w ramach której będzie świadczyć usługi na rzecz spółki (dalej: „Zleceniodawca”) zarządzającej alternatywną spółką inwestycyjną (,,ASI”) w rozumieniu art. 8a ust. 1 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (dalej: „Ustawa o funduszach inwestycyjnych i ZAFI”).

ASI na podstawie art. 8a ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych i ZAFI jest alternatywnym funduszem inwestycyjnym, innym niż określony w art. 3 ust. 4 pkt 2 ustawy, tj. innym niż tworzone i funkcjonujące na podstawie ustawy specjalistyczne fundusze inwestycyjne otwarte i fundusze inwestycyjne zamknięte.

ASI jest prowadzona zgodnie z art. 8a ust. 2 pkt 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych i ZAFI w formie spółki komandytowej, w której jedynym komplementariuszem jest Zleceniodawca. Zleceniodawca jest wpisany na podstawie art. 70zc ustawy o funduszach inwestycyjnych i ZAFI do rejestru zarządzających Alternatywnymi Spółkami Inwestycyjnymi prowadzonego przez Komisję Nadzoru Finansowego i jest zewnętrznie zarządzającym ASI w rozumieniu art. 8b ust. 2 pkt 2 Ustawy. Wyłącznym przedmiotem działalności ASI na podstawie art. 8a ust. 3 ww. ustawy jest, z zastrzeżeniem wyjątków określonych w ustawie, zbieranie aktywów od wielu inwestorów w celu ich lokowania w interesie tych inwestorów zgodnie z określoną polityką inwestycyjną.

Zgodnie z § 4 ust. 1 umowy spółki przedmiotem działalności Zleceniodawcy jako Zarządzającego Alternatywną Spółką Inwestycyjną w świetle art. 70e ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych i ZAFI, jest wyłącznie zarządzanie Alternatywnymi Spółkami Inwestycyjnymi stanowiącymi Alternatywne Fundusze Inwestycyjne, w tym wprowadzenie tychże Alternatywnych Spółek Inwestycyjnych do obrotu. Według PKD działalność Zleceniodawcy została ujęta pod numerem 66.30.Z – Działalność związana z zarządzaniem funduszami. Zleceniodawca zawarł z ASI umowę o zarządzanie, na mocy której Zleceniodawca zobowiązał się świadczyć na rzecz ASI usługi zarządzania ASI, w szczególności portfelem inwestycyjnym ASI oraz ryzykiem (zwane dalej łącznie ,,Usługami”).

Do zadań i obowiązków Zleceniodawcy w ramach świadczonych Usług, należą w szczególności:

-doradztwo ASI oraz przygotowanie dla ASI rekomendacji dotyczących opracowywania propozycji strategii inwestycyjnych dotyczących lokowania aktywów ASI (w tym dotyczące zarządzania środkami pieniężnymi) oraz wdrożenie strategii inwestycyjnej ASI;

-podejmowanie decyzji inwestycyjnych przy poszczególnych wejściach inwestycyjnych;

-podejmowanie decyzji w zakresie zapewnienia finansowania i kapitału na poszczególne wejścia inwestycyjne;

-planowanie, organizacja oraz kontrola wszystkich zasobów ASI zgodnie z przyjętymi Kamieniami Milowymi;

-dokonywanie analiz rynkowych i wyszukiwanie aktywów, które mogą zostać nabyte przez ASI, które spełniają kryteria określone w umowie o dofinansowanie, zgodnie z zasadami polityki inwestycyjnej ASI określonymi w umowie spółki ASI;

-planowanie, organizowanie, motywowanie oraz kontrola wszystkich procesów związanych z działalnością inwestycyjną;

-analiza wyników inwestycyjnych ASI;

-bieżące monitorowanie i analizowanie wyników spółek portfelowych oraz poziomu realizacji założonej strategii inwestycyjnej;

-nadzór korporacyjny nad spółkami portfelowymi (w tym członkostwo w organach nadzorczych);

-wypracowywanie i przeprowadzanie procedury wyjścia ASI z inwestycji w aktywa stanowiące portfel inwestycyjny ASI;

-planowanie oraz zatwierdzenie procedur związanych z zapewnieniem akceptowalnego poziomu ryzyka przy kolejnych wejściach inwestycyjnych;

-podjęcie decyzji odnośnie polityk oraz procedur w zakresie procesów inwestycyjnych w sposób odpowiadający przyjętej strategii inwestycyjnej ASI;

-podejmowanie decyzji zarządczych, mających na celu optymalizację ryzyk inwestycyjnych względem możliwości finansowania oraz celów działalności ASI;

-wsparcie przy podejmowaniu przez ASI kluczowych decyzji dotyczących kwestii operacyjnych oraz strategicznych ASI;

-kontrola osiągania celów działalności ASI;

-decyzji w zakresie organizacji zarówno procesów inwestycyjnych, jak i operacyjnych w ramach ASI;

-planowanie oraz kontrola wdrożenia kanałów komunikacji wewnątrz ASI;

-planowanie procesów wymiany informacji wewnątrz ASI;

-planowanie zasobów w celu archiwizacji dokumentacji;

-reprezentowanie ASI na zewnątrz, w szczególności wobec NCBR, Grantobiorców, organów administracji publicznej (w szczególności Komisji Nadzoru Finansowego) i sądów;

-obsługa prawna w zakresie zarządzania ASI, w tym przygotowywanie projektów umów i innych dokumentów związanych z działalnością ASI, bieżąca obsługa prawna ASI, doradztwo przy transakcjach zawieranych przez ASI;

-obsługa rachunkowo-księgowa w zakresie zarządzania ASI;

-monitorowanie przestrzegania uregulowań prawnych i umownych przez ASI i spółki portfelowe;

-dokonywanie wycen aktywów w portfelu ASI;

-dokonywanie wszelkich czynności o charakterze faktycznym i prawnym związanych z nabyciem praw majątkowych do portfela aktywów ASI;

-udział w posiedzeniach Komitetu Inwestycyjnego;

-planowanie oraz organizowanie kolejnych posiedzeń Komitetu Inwestycyjnego;

-podejmowanie decyzji inwestycyjnych oraz innych kluczowych decyzji w ramach działalności ASI;

-monitorowanie i kontrola odpowiedniego dokumentowania posiedzeń Komitetu Inwestycyjnego;

-prowadzenie, pozyskiwanie i nadzór nad projektami badawczo-rozwojowymi (8+ R);

-zlecanie prowadzenia prac badawczych i rozwojowych podmiotom zewnętrznym, zarówno w fazie Proof-of-Principle (PoP), jak i Proof-of-Concept (PoC) w rozumieniu umowy o dofinansowanie;

-wskazywanie dziedzin naukowych oraz inwestycyjnych o szczególnym potencjale dla ASI;

-ustalanie oraz monitowanie celów w obszarze badawczo-rozwojowym, realizowanych w wyniku działalności inwestycyjnej ASI;

-reprezentowanie ASI w procesie inwestycyjnym, składanie ofert i negocjowanie warunków zakupu i sprzedaży aktywów ASI;

-organizacja oraz przewodniczenie spotkaniom organizacyjnym;

-poszukiwanie, organizacja oraz prowadzenie negocjacji mających na celu realizację kolejnych wejść, jak i wyjść inwestycyjnych;

-pozyskiwanie finansowania, poszukiwanie inwestorów;

-planowanie, organizacja oraz kontrola środków finansowych, którymi dysponuje ASI;

-zapewnienie komunikacji z udziałowcami oraz potencjalnymi inwestorami ASI;

-opracowywanie raportów, przygotowywanie materiałów związanych z prowadzonymi projektami oraz inwestycjami;

-organizacja oraz wyegzekwowanie kompletu informacji finansowych dotyczących realizowanych inwestycji, umożliwiających podjęcie decyzji inwestycyjnych;

-rekomendowanie na każdym z etapów procesu inwestycyjnego, zewnętrznych doradców, o ile korzystanie z ich usług okaże się konieczne oraz współpraca z takimi doradcami dąży do osiągnięcia i utrzymania portfela ASI;

-przygotowywanie raportów podsumowujących dotyczących podjętych działań inwestycyjnych;

-dokonywanie analiz przedinwestycyjnych;

-przygotowywanie oraz nadzorowanie procesów wykonania analiz due diligence projektów inwestycyjnych, obejmujących badanie sytuacji prawnej, finansowej oraz działalności operacyjnej podmiotu stanowiącego cel inwestycyjny ASI;

-kontrola poprawności merytorycznej kompletnych analiz przedinwestycyjnych;

-podejmowanie decyzji inwestycyjnych oraz w zakresie wyjść z inwestycji w oparciu o opracowaną dokumentację inwestycyjną,

-zapewnienie zespołu i personelu wykonującego Usługi wskazane powyżej, przy założeniu, że osoby wchodzące w skład zespołu i personelu będą dysponowały odpowiednimi kompetencjami i dawały rękojmię należytego wykonania Usług.

W ramach swojej działalności Wnioskodawca będzie świadczył na rzecz Zleceniodawcy jako zewnętrznie zarządzającego ASI usługi wsparcia zarządzania portfelem inwestycyjnym ASI oraz ryzykiem, w szczególności:

a)sporządzanie wycen przedsiębiorstw, wybranych składników majątku, projektów inwestycyjnych, znaków towarowych oraz wartości niematerialnych i prawnych;

b)tworzenie szczegółowych modeli finansowych, analiz finansowych i raportów analitycznych;

c)ocena projektów inwestycyjnych zgłaszanych do Zleceniodawcy i ASI przez pomysłodawców;

d)tworzenie dokumentów związanych z pozyskiwaniem kapitału przez grantobiorców, w szczególności emisji instrumentów udziałowych i dłużnych;

e)przygotowywanie dokumentów związanych z realizowaniem przez Zleceniodawcę umowy o dofinansowanie;

f)reprezentowanie ASI na zewnątrz, w szczególności wobec NCBR, grantobiorców, organów administracji publicznej (w szczególności Komisji Nadzoru Finansowego);

g)analizy oraz rekomendacje wszelkich uprzednio wyszukanych potencjalnych projektów inwestycyjnych;

h)analiza potencjalnych ryzyk związanych z inwestycją;

i)przygotowywanie oraz nadzorowanie procesów wykonania analiz due diligence projektów inwestycyjnych, obejmujących badanie sytuacji finansowej oraz działalności operacyjnej podmiotu stanowiącego cel inwestycyjny ASI;

j)doradztwo ASI oraz przygotowanie dla ASI rekomendacji dotyczących opracowywania propozycji strategii inwestycyjnych dotyczących lokowania aktywów ASI (w tym dotyczące zarządzania środkami pieniężnymi).

W związku ze świadczeniem usługi na rzecz Zleceniodawcy Wnioskodawcy będzie przysługiwać określone w umowie wynagrodzenie.

Pytanie

Czy usługi wykonywane przez Wnioskodawcę na rzecz Zleceniodawcy będą zwolnione z opodatkowania podatkiem od towarów i usług?

Pana stanowisko w sprawie

Usługa wykonywana przez Wnioskodawcę na rzecz Zleceniodawcy będzie zwolniona z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej: „ustawa o VAT”), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Zakres tych czynności został zdefiniowany w art. 7 i art. 8 ustawy o VAT.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Podstawowa stawka podatkowa w podatku od towarów i usług wynosi zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o VAT 22%.

Natomiast stosownie do art. 146a pkt 1 ustawy o VAT, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2018 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%. Jednocześnie ustawodawca w przepisach ustawy o VAT przewidział katalog czynności zwolnionych z opodatkowania podatkiem VAT.

W szczególności zgodnie z treścią art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT zwalnia się od podatku m.in.: usługi zarządzania:

a)funduszami inwestycyjnymi, alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych - w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi,

b)portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych i alternatywnych funduszy inwestycyjnych, o których mowa w lit. a, lub ich częścią.

Zwolnienie przedmiotowe, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o VAT odnosi się zatem w szczególności, w zakresie dotyczącym opisanego zdarzenia przyszłego, do usług o charakterze zarządzania alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, a także portfelami inwestycyjnymi alternatywnych funduszy inwestycyjnych lub ich częścią.

Art. 2 pkt 10a ustawy o funduszach inwestycyjnych i ZAFI definiuje ,,alternatywny fundusz inwestycyjny” jako instytucję wspólnego inwestowania, której przedmiotem działalności, w tym w ramach wydzielonego subfunduszu, jest zbieranie aktywów od wielu inwestorów w celu ich lokowania w interesie tych inwestorów zgodnie z określoną polityką inwestycyjną, niebędącą funduszem działającym zgodnie z prawem wspólnotowym regulującym zasady zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe.

Z kolei art. 8a ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych i ZAFI definiuje alternatywną spółkę inwestycyjną jako alternatywny fundusz inwestycyjny, inny niż określony w art. 3 ust. 4 pkt 2.

Dodatkowo zgodnie z treścią art. 8a ust. 3 ustawy o funduszach inwestycyjnych i ZAFI zarządzający ASI zarządza alternatywną spółką inwestycyjną, w tym co najmniej portfelem inwestycyjnym tej spółki oraz ryzykiem. Zleceniodawca jest zatem zewnętrznie zarządzającym ASI w rozumieniu art. 8a ustawy o funduszach inwestycyjnych i ZAFI, a tym samym podmiotem zarządzającym alternatywnym funduszem inwestycyjnym.

W związku z tym czynność zarządzania ASI podlega zwolnieniu z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a i b ustawy o VAT.

Wnioskodawca posiada specjalistyczną wiedzę, która pozwala na efektywne zarządzanie przez Zleceniodawcę portfelem inwestycyjnym ASI oraz ryzykiem.

Zaangażowanie Wnioskodawcy w świadczenie usług na rzecz Zleceniodawcy będzie w rezultacie umożliwiać Zleceniodawcy skuteczne zarządzanie portfelem inwestycyjnym ASI oraz ryzykiem. Zleceniodawca zarządzając ASI będzie w szczególności nabywać/zbywać na rzecz ASI określone instrumenty finansowe. Zleceniodawca będzie zatem w szczególności podejmować decyzje o zakupie i sprzedaży danych aktywów w portfelu inwestycyjnym oraz o podejmowaniu działań mających na celu skuteczne zarządzanie ryzykiem, w tym polegające na jego ograniczaniu lub uwzględnieniu ryzyka związanego z daną inwestycją na podstawie analiz, raportów i działań podejmowanych przez Wnioskodawcę.

Biorąc pod uwagę powyższe rozważania należy zdaniem Wnioskodawcy uznać, że przedmiotem usług świadczonych przez Wnioskodawcę na rzecz Zleceniodawcy – zarządzającego alternatywną spółką inwestycyjną będzie zarządzanie portfelem inwestycyjnym lub jego częścią w rozumieniu art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a i b ustawy o VAT.

Analizując możliwość zastosowania zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o VAT względem usługi wykonywanej przez Wnioskodawcę na rzecz Zleceniodawcy należy ustalić, czy charakter tejże usługi wpisuje się w definicję „usługi zarządzania”, o której mowa w tym przepisie.

Art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT stanowi implementację art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (dalej: ,,Dyrektywa VAT”) wskazującego, iż państwa członkowskie zwalniają z VAT transakcje zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie.

Jednocześnie należy mieć na uwadze, że ani ustawa o VAT, ani Dyrektywa VAT nie definiują pojęcia „zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi”.

Wobec powyższego należy mieć na względzie dorobek orzeczniczy Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W wyroku z 4 maja 2006 r. w sprawie C-169/04 (Abbey National plc lnscape Inyestment Fund) Trybunał uznał, iż przy interpretacji pojęcia „usług zarządzania” dla celów VAT należy odwołać się do przepisów wspólnotowych regulujących kwestię funduszy inwestycyjnych. Te z kolei znajdują się w Dyrektywie UCITS.

Zgodnie z treścią art. 6 ust. 2 Dyrektywy 2009/65/WE działalność związana z zarządzaniem przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) obejmuje obowiązki, o których mowa w załączniku II. Z kolei załącznik II do ww. Dyrektywy zawiera następujący katalog działań uznawanych za zarządzanie przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS):

-zarządzanie inwestycjami,

-administracja:

a)obsługa prawna i obsługa rachunkowo-księgowa w zakresie zarządzania funduszem;

b)zapytania klientów;

c)wycena i wyznaczanie ceny (w tym zwroty podatkowe);

d)monitorowanie przestrzegania uregulowań;

e)prowadzenie rejestru posiadaczy jednostek uczestnictwa;

f)wypłata zysków;

g)emisja i umarzanie jednostek uczestnictwa;

h)rozliczanie umów (w tym wysyłanie potwierdzeń);

i)prowadzenie ksiąg,

-wprowadzanie do obrotu.

Na tej podstawie TSUE stwierdził w komentowanym orzeczeniu, że pojęcie „zarządzania funduszami” jest autonomicznym pojęciem prawa wspólnotowego, którego treść nie może być zmieniona przez państwa członkowskie.

Dalej TSUE stwierdził, iż zarządzanie funduszami obejmuje usługi w zakresie administracyjnego zarządzania i prowadzenia rachunkowości funduszy świadczone przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią, jeżeli tworzą one odrębną całość i – jeśli je oceniać globalnie – są specyficzne i istotne dla zarządzania tymi funduszami. TSUE zaliczył zatem do czynności zarządzania funduszami również te usługi, które nie polegają na samodzielnym zarządzaniu funduszem, w szczególności nie polegają na samodzielnym decydowaniu o dokonywaniu przez fundusz określonych inwestycji, samodzielnym zarządzaniu portfelem inwestycyjnym, czy też samodzielnym zarządzaniu ryzykiem ponoszonym przez fundusz.

Takie wnioski można w szczególności wyciągnąć z tego, że zdaniem TSUE w pojęciu zarządzania funduszem mieszczą się takie działania jak obsługa rachunkowo-księgowa czy obsługa prawna wykonywane na rzecz funduszu, o ile oceniając globalnie będą specyficzne i istotne dla zarządzania tym funduszem.

Czynności te bez wątpienia nie polegają na samodzielnym zarządzaniu procesami decyzyjnymi w zakresie działalności inwestycyjnej funduszu, w szczególności na samodzielnym zarządzaniu ryzykiem czy na samodzielnym zarządzaniu portfelem inwestycyjnym funduszu.

W ocenie TSUE, istotą i celem zwolnienia z VAT transakcji związanych z zarządzaniem funduszami inwestycyjnymi, o których mowa w przepisach Dyrektywy VAT, jest w szczególności ułatwienie małym inwestorom inwestowania w papiery wartościowe za pomocą przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania, a także zapewnienie neutralności podatkowej wspólnego systemu VAT w kwestii wyboru między inwestowaniem bezpośrednim w papiery wartościowe a inwestowaniem za pośrednictwem przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania.

Dodatkowo TSUE podkreślił, iż na możliwość zastosowania zwolnienia nie ma wpływu to, czy dane czynności wykonywać będzie podmiot bezpośrednio zarządzający funduszem, czy też jego podwykonawca.

Jak wskazał TSUE: „odnosząc się do usług w zakresie zarządzania administracyjnego i prowadzenia rachunkowości funduszy świadczonych przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią, należy najpierw zaznaczyć, że tak jak w przypadku transakcji zwolnionych z opodatkowania na mocy art. 13 część B lit. d) pkt 3 i 5 VI Dyrektywy, zarządzanie funduszami powierniczymi, o których mowa w pkt 6 tego artykułu, jest określane w zależności od rodzaju świadczonych usług, a nie w zależności od osoby świadczącej lub odbiorcy usług”.

Próbę scharakteryzowania usług zarządzania funduszami inwestycyjnymi podjął Rzecznik Generalny w opinii złożonej w sprawie C-8/03 (Banque Bruxelles Lambert S.A.), w której przedstawił swój pogląd na temat możliwości zakwalifikowania danych usług do czynności zarządzania funduszami inwestycyjnymi. Wskazał w szczególności, iż w przypadku funduszy inwestycyjnych: „(...) transakcje, które obejmują zwolnienie, winny ograniczać się do tych, które są ściśle związane z prowadzeniem funduszu, to znaczy do określania polityki inwestycyjnej, kupna i sprzedaży aktywów. O ile zwolnione transakcje nie ograniczają się do podejmowania decyzji, o tyle jednak muszą one bezpośrednio dotyczyć transakcji handlowych papierami wartościowymi”.

W związku z powyższym, zdaniem Wnioskodawcy czynności składające się na kompleksową usługę świadczoną przez Wnioskodawcę będą umożliwiały Zleceniodawcy zarządzanie ASI. Świadczenia wykonywane przez Wnioskodawcę będą stanowiły wyodrębnioną całość i będą specyficzne i konieczne dla zarządzania ASI. Umożliwią bowiem skuteczne zarządzanie portfelem inwestycyjnym ASI oraz ryzykiem. Ponadto czynności wykonywane przez Wnioskodawcę na rzecz Zleceniodawcy mieszczą się w „funkcji zarządzania inwestycjami”, o której mowa w załączniku II Dyrektywy UCTIS. Poprzez ich nabycie Zleceniodawca będzie miał możliwość realizacji swoich ustawowych obowiązków związanych z polityką inwestycyjną ASI.

Usługi pozwolą ASI na: (i) odnajdywanie nowych obszarów do inwestycji, (ii) wyznaczanie kierunków inwestycyjnych dla ASI oraz (iii) przeprowadzanie analizy aktualnej sytuacji gospodarczej spółek będących przedmiotem inwestycji.

Jako że Zleceniodawca nie dysponuje zasobami wewnętrznymi, które byłyby wystarczające do samodzielnego wykonania wszystkich czynności składających się na zarządzanie portfelem inwestycyjnym oraz ryzykiem, Zleceniodawca będzie korzystać z usług Wnioskodawcy. W konsekwencji czynności wykonywane przez Wnioskodawcę na rzecz Zleceniodawcy w ramach usługi kompleksowej będą stanowiły odrębną całość i jednocześnie będą istotne i specyficzne dla zarządzania ASI przez Zleceniodawcę. Czynności objęte kompleksową usługą wykonywaną przez Wnioskodawcę są immanentną częścią procesu zarządzania portfelem inwestycyjnym oraz ryzykiem.

Gdyby Zleceniodawca nie zawarł z Wnioskodawcą umowy o wykonanie przez Wnioskodawcę kompleksowej usługi na potrzeby zarządzania portfelem inwestycyjnym oraz ryzykiem, czynności wykonywane przez Wnioskodawcę w ramach tejże usługi musiałyby zostać wykonane przez Zleceniodawcę samodzielnie w ramach zarządzania ASI, w celu dokonania należytej oceny sytuacji rynkowej i sytuacji ASI, skutkującej podjęciem decyzji o zbyciu i nabyciu określonych aktywów w ramach portfela inwestycyjnego ASI, z uwzględnieniem i dokładną oceną ryzyka.

W konsekwencji spełnione zostaną wszystkie przesłanki warunkujące zgodnie z orzecznictwem TSUE możliwość zastosowania zwolnienia z VAT względem usług zarządzania funduszami inwestycyjnymi. To, że usługi będą świadczone przez podmiot trzeci – Wnioskodawcę – nie powinno w żadnym stopniu wpływać na możliwość zastosowania zwolnienia z VAT względem tych usług.

Powyższe stanowisko jest podzielane zarówno przez dorobek orzeczniczy TSUE jak i krajowe organy podatkowe. TSUE w wyroku z 7 marca 2013 r. w sprawie C-275/11 wskazał, iż: „usługi doradztwa inwestycyjnego w zakresie inwestowania w zbywalne papiery wartościowe świadczone przez osobę trzecią na rzecz spółki inwestycyjnej zarządzającej specjalnym funduszem inwestycyjnym mieszczą się w zakresie pojęcia „zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi” do celów zwolnienia ustanowionego we wskazanym przepisie, nawet gdyby osoba trzecia nie działała na podstawie upoważnienia w rozumieniu art. 5g dyrektywy Rady 85/611/EWG z dnia 20 grudnia 1985 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS), zmienionej dyrektywą 2001/107/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 stycznia 2002 r.”.

Co więcej, TSUE w powyższym wyroku podkreślił konieczność szerokiego interpretowania pojęcia czynności „zarządzania specjalnym funduszem inwestycyjnym” i stwierdził: okoliczność, że usługi doradcze i informacyjne nie zostały wymienione w załączniku II do dyrektywy 85/611 zmienionej dyrektywą 2001/107, nie stanowi przeszkody w zaliczeniu ich do kategorii specyficznych usług objętych zakresem czynności „zarządzania” specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy. Fakt, iż usługi doradcze i informacyjne świadczone przez osobę trzecią nie wiążą się z dokonaniem zmian w sytuacji prawnej lub finansowej funduszu również nie stoi na przeszkodzie objęciu ich pojęciem „zarządzania” specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 część B lit. d).

W wyroku tym Trybunał wyjaśnił, że na pojęcie zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi składa się wiele czynności, muszą one stanowić odrębną całość i być istotne dla procesu zarządzania takim funduszem. Ponadto TSUE w powyższym wyroku uznał za dopuszczalną sytuację, w której część usług dotyczących zarządzania funduszem jest świadczona przez podmiot trzeci, posiadający w tym zakresie odpowiednią wiedzę specjalistyczną. Świadczenie usług przez osobę trzecią, jak stwierdził Trybunał, nie ma znaczenia przy ocenie możliwości zastosowania zwolnienia z VAT.

Wyżej zaprezentowany pogląd TSUE ma szczególne znaczenie w odniesieniu do usług, które nabywane będą przez Zleceniodawcę od Wnioskodawcy, jako że rodzaj czynności wykonywanych w sprawie rozstrzyganej przez TSUE był bardzo zbliżony do tych opisanych w niniejszym wniosku zdarzenia przyszłego.

Trybunał w przytoczonym wyroku jednoznacznie potwierdził, iż w strukturze organizacyjnej takiej jak w przedmiotowym zdarzeniu przyszłym, tj. w sytuacji, w której podmiot zarządzający funduszem inwestycyjnym – Zleceniodawca, korzysta z usług podmiotu trzeciego – w tym przypadku Wnioskodawcy, dochodzi do świadczenia usług zarządzania funduszami inwestycyjnymi, które korzystają ze zwolnienia z VAT. Tym samym, usługi świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz Zleceniodawcy powinny być kwalifikowane jako usługi zarządzania funduszami inwestycyjnymi i podlegać zwolnieniu z VAT.

Podobne stanowisko zostało zaprezentowane w przytoczonym wyżej orzeczeniu w sprawie C-169/04. W rozstrzygnięciu tym Trybunał uznał, iż „odnosząc się do usług w zakresie zarządzania administracyjnego i prowadzenia rachunkowości funduszy świadczonych przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią, należy najpierw zaznaczyć, że tak jak w przypadku transakcji zwolnionych z opodatkowania na mocy art. 13 część B lit. d) pkt 3 i 5 VI Dyrektywy, zarządzanie funduszami powierniczymi, o których mowa w pkt 6 tego artykułu, jest określane w zależności od rodzaju świadczonych usług, a nie w zależności od osoby świadczącej lub odbiorcy usług”.

Stąd też, dla oceny możliwości stosowania zwolnienia z opodatkowania VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT oraz art. 135 ust. 1 lit g Dyrektywy VAT istotny jest rodzaj świadczonych usług, a nie kto taką usługę realizuje. Jeżeli bowiem zakres usług świadczonych przez Wnioskodawcę wchodzi w zakres zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, co wykazano powyżej, możliwe jest stosowanie do nich zwolnienia z VAT.

Dalej w uzasadnieniu powyższego wyroku TSUE podkreślił, że aby móc zakwalifikować transakcje w zakresie zarządzania administracyjnego i prowadzenia rachunkowości funduszy świadczone przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią, jako zwolnione od podatku na mocy art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy, powinny one tworzyć odrębną całość, która w konsekwencji wypełnia specyficzne i istotne funkcje usługi opisanej w pkt 6.

Samo świadczenie usług o charakterze materialnym czy też technicznym, takie jak udostępnianie systemu informatycznego, nie jest objęte zakresem zwolnienia przewidzianego w ww. przepisie. Jako że pojęcie „zarządzania” funduszami inwestycyjnymi, o którym mowa w art. 135 Dyrektywy 2006/112/WE, stanowi autonomiczne pojęcie prawa wspólnotowego, należy je definiować z uwzględnieniem prawa wspólnotowego, bez możliwości dokonywania wykładni z nim sprzecznej.

Z powołanego orzecznictwa TSUE wynika zatem, iż: – państwa członkowskie nie mogą samodzielnie tworzyć definicji zarządzania na potrzeby omawianego zwolnienia z VAT, wypracowana przez TSUE definicja zarządzania oparta na Dyrektywie UCITS zawiera w sobie oprócz usług typowego zarządzania aktywami również czynności administracyjne wymienione w załączniku II tej dyrektywy, w tym usługi obsługi prawnej w zakresie zarządzania funduszem, – w przypadku zlecenia usług w zakresie zarządzania administracyjnego podmiotom trzecim, zwolnienie z VAT przysługuje, o ile tworzą one odrębną całość, która – jeśli ją oceniać globalnie – wypełnia specyficzne i istotne funkcje usługi zarządzania.

Organy podatkowe prezentują w swoim orzecznictwie dotyczącym możliwości stosowania zwolnienia z VAT względem usług zarządzania funduszami inwestycyjnymi stanowisko zbieżne z przytoczonym wyżej orzecznictwem TSUE. Dla przykładu, w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 30 kwietnia 2015 r., sygn. IPPP3/4512-33/15-4/IG, organ podatkowy stwierdził, że świadczenie przez spółkę usług doradczych na rzecz polskich podatników zarządzających przedsiębiorstwem zbiorowego inwestowania będzie korzystało ze zwolnienia z VAT, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT.

W przytoczonej wyżej interpretacji indywidualnej usługi były świadczone przez podmiot trzeci na rzecz TFI zarządzające funduszem inwestycyjnym, a nie bezpośrednio na rzecz funduszu inwestycyjnego. Należy również zauważyć, iż zakres usług wykonywanych przez Wnioskodawcę w przytoczonej interpretacji indywidualnej był zbliżony do zakresu usług świadczonych przez Wnioskodawcę na rzecz Zleceniodawcy.

Pośród świadczeń, których wykonanie zdaniem organu podatkowego umożliwiało zastosowanie zwolnienia z VAT były m.in.: – identyfikacja potencjalnych celów inwestycyjnych, – przygotowania rekomendacji w zakresie planowanych działań inwestycyjnych, – analiza potencjalnych ryzyk związanych z inwestycją, – przygotowanie zestawień różnego rodzaju danych inwestycyjnych, – przeprowadzanie analiz typu due diligence obejmujących badanie sytuacji prawnej i działalności operacyjnej podmiotu stanowiącego cel inwestycyjny TFI.

Z kolei w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 30 czerwca 2015, sygn. IPPP1/4512-341/15-2/JL organ podatkowy stwierdził, że usługi doradztwa prawnego świadczone przez spółkę komandytową na rzecz m.in. TFI i związane z funduszami inwestycyjnymi, zarządzanymi przez to towarzystwo, mogą podlegać zwolnieniu z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a ustawy o VAT.

Również w tej interpretacji indywidualnej usługi doradztwa prawnego wchodzące w skład usług zarządzania funduszami inwestycyjnymi były świadczone przez podmiot trzeci na rzecz TFI, a nie bezpośrednio na rzecz funduszu. Pośród świadczeń, których wykonanie zdaniem organu podatkowego umożliwiało zastosowanie zwolnienia z VAT były m.in.: – bieżąca obsługa prawna działalności funduszy inwestycyjnych w zakresie relacji funduszy z organami administracji państwowej i sądami oraz reprezentowanie funduszy przed organami administracji i sądami, – doradztwo prawne związane z lokowaniem aktywów przez fundusze inwestycyjne, w tym badanie due diligence potencjalnych przedmiotów, lokat funduszu, – doradztwo prawne w zakresie nabywania i zbywania przez fundusz lokat, – obsługa prawna transakcji zawieranych przez fundusz, – obsługa prawna związana z tworzeniem funduszy inwestycyjnych, – obsługa prawna związana z likwidacją, rozwiązaniem, przekształceniem, łączeniem funduszy inwestycyjnych.

Z kolei w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 19 lutego 2015 r., sygn. IBPP2/443-1143/14/IK, organ podatkowy stwierdził, iż: „usługi świadczone przez spółkę prowadzącą działalność m.in. w zakresie zarządzania wierzytelnościami funduszu sekurytyzacyjnego polegające na wykonywaniu usług na rzecz TFI, które utworzyły fundusze sekurytyzacyjne, korzystają ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT”. W tym przypadku organ podatkowy również uznał, że usługi zarządzania funduszami inwestycyjnymi mogą być świadczone przez podmiot trzeci na rzecz TFI. Pośród świadczeń, których wykonanie zdaniem organu podatkowego umożliwiało zastosowanie zwolnienia z VAT były m.in.: – aktywne poszukiwanie wierzytelności, które mogą zostać nabyte przez Fundusz, przeprowadzanie analizy przed inwestycyjnej nabywanych wierzytelności, – prowadzenie ewidencji analitycznej wierzytelności wchodzących w skład portfela Funduszu, – obsługiwanie wierzytelności wchodzących w skład portfela, w tym uzgadnianie stanu wierzytelności wchodzących w skład portfela, – zapewnienie wyceny pakietów wierzytelności oraz wyceny ruchomości i nieruchomości, które staną się własnością Funduszu, – przygotowywanie i przedkładanie raportów.

Również w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 21 stycznia 2016 r, sygn. IPPP1/4512-1102/15-2/BS, organ podatkowy zgodził się za podatnikiem z możliwością uznania za usługę zarządzania funduszami świadczeń stanowiących doradztwo inwestycyjne. Świadczenia, których wykonanie zdaniem organu podatkowego umożliwiało zastosowanie zwolnienia z VAT polegały m.in. na: – poszukiwaniu i ocenie możliwości inwestycyjnych Subfunduszu; – wyznaczaniu głównych kierunków i doradztwie w zakresie zarządzania Subfunduszem, z uwzględnieniem struktury Subfunduszu, w tym struktury aktywów (alokacji aktywów), krajowego podziału aktywów, współczynnika pomiędzy środkami pieniężnymi w dowolnej walucie a papierami wartościowymi; –doradztwie na rzecz Towarzystwa w zakresie trendów gospodarczych oraz zmian na rynku, a także wszelkich innych czynników, które mogą wpływać na cele inwestycyjne Subfunduszu i jego politykę; – opracowywaniu analizy porad inwestycyjnych udzielanych Subfunduszowi w formie oczekiwanej przez Towarzystwo.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 12 kwietnia 2017 r., 0114-KDIP4.4012.12.2017.1.MP, również opowiedział się za koniecznością zastosowania zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT względem kompleksowej usługi wykonywanej przez spółkę jawną prawa handlowego na rzecz TFI, na którą składały się czynności polegające na:

1.wstępnej weryfikacji możliwości przejmowania przedsiębiorstw w ramach Spółek, w które Fundusz może inwestować oraz sporządzaniu stosownych analiz i ich prezentacji TFI;

2.przygotowywaniu materiałów w celu sprawowania nadzoru korporacyjnego przez Fundusz nad Spółkami;

3.przygotowywaniu analiz dotyczących przejmowania przedsiębiorstw w ramach Spółek;

4.doradztwie mającym na celu prowadzenie działalności umożliwiającej budowanie wartości Spółek;

5.doradztwie przy podejmowaniu przez Fundusz, jako akcjonariusza lub wspólnika kluczowych decyzji dotyczących kwestii operacyjnych oraz strategicznych Spółek, w tym w zakresie struktury kapitałowej, strategii przedsiębiorstwa lub innych zagadnień związanych z taką strukturą lub strategią;

6.uczestnictwu na żądanie TFI w spotkaniach z uczestnikami Funduszu;

7.przygotowywaniu materiałów związanych z prowadzonymi projektami oraz inwestycjami w Spółki;

8.rekomendowaniu TFI powoływania i odwoływania członków organów zarządczych oraz nadzorczych w Spółkach;

9.opracowywaniu dokumentacji propozycji strategii wyjścia z poszczególnych Spółek;

10.poszukiwaniu dla TFI potencjalnych inwestorów zainteresowanych nabyciem Spółek lub inwestowaniem w nie;

11.sporządzania dokumentacji/analiz w celu określenia optymalnego momentu przejmowania i zbywania przedsiębiorstw w ramach Spółek;

12.rekomendowaniu TFI doradców przy procesie nabywania i zbywania Spółek, przy czym koszty takich doradców będą ponoszone przez Fundusz;

13.sporządzaniu dokumentacji/analiz na potrzeby procesu nabywania i zbywania Spółek, w tym na potrzeby prowadzenia negocjacji, a także sporządzaniu projektów umów i innych niezbędnych dokumentów transakcyjnych;

14.przygotowywaniu materiałów potrzebnych do wyjścia z poszczególnych Spółek, w tym przygotowywaniu Spółek do weryfikacji due diligence;

15.analizie dokumentacji dotyczącej poszczególnych transakcji dotyczących Spółek;

16.wspieraniu w wykonywaniu wszelkich obowiązków informacyjnych dotyczących Spółek spoczywających na Funduszu lub TFI (w szczególności w zakresie raportów bieżących i okresowych) niezwłocznie, nie później niż w terminach określonych w Umowie i przepisach prawa;

17.przekazywaniu TFI bez zbędnej zwłoki wszelkich informacji dotyczących Spółek w tym w szczególności w zakresie niezbędnym do wykonywania wszelkich obowiązków informacyjnych.

Biorąc zatem pod uwagę treść wyżej przytoczonych orzeczeń TSUE oraz interpretacji indywidualnych należy stwierdzić, że czynności wykonywane przez Wnioskodawcę na rzecz Zleceniodawcy w ramach kompleksowej usługi będą usługami w zakresie zarządzania, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT i jako takie, będą korzystać ze zwolnienia z VAT. Usługi te będą bowiem niezależne, specyficzne i istotne dla działalności związanej z zarządzaniem ASI.

Okoliczność, iż są one świadczone przez podmiot trzeci, w świetle orzecznictwa TSUE i stanowiska organów podatkowych nie wpływa na możliwość stosowania zwolnienia z VAT. Należy również podkreślić, że treść przytoczonych powyżej orzeczeń TSUE, jak i treść przytoczonych powyżej interpretacji indywidualnych wskazuje jednoznacznie, że element doradczy zapewniany przez osobę trzecią wykonującą usługi w zakresie zarządzania ,,specjalnymi funduszami inwestycyjnymi” nie wyklucza możliwości zastosowania zwolnienia z VAT przewidzianego dla usług zarządzania ich portfelem inwestycyjnym i ryzykiem. W związku z powyższym, z uwagi na prymat prawa wspólnotowego nad krajowym ustawodawstwem, za wyłączone należy uznać zastosowanie art. 43 ust. 15 pkt 2 ustawy o VAT do usług Wnioskodawcy na rzecz Zleceniodawcy, gdyż taka wykładnia byłaby sprzeczna z acquis communautaire. Reasumując, zdaniem Wnioskodawcy usługa wykonywana przez Wnioskodawcę na rzecz Zleceniodawcy będzie zwolniona z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Interpretacja indywidualna

Rozpatrzyłem Pana wniosek – 15 marca 2019 r. wydałem interpretację indywidualną znak 0112-KDIL1-1.4012.831.2018.2.OA, w której uznałem Pana stanowisko za nieprawidłowe.

Interpretację doręczono Panu 25 marca 2019 r.

Skarga na interpretację indywidualną

23 kwietnia 2019 r. wniósł Pan skargę na tę interpretację do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu. Skarga wpłynęła do mnie 25 kwietnia 2019 r.

Wniósł Pan m.in. o:

1)uchylenie zaskarżonej interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w całości;

2)zasądzenie od strony przeciwnej kosztów postępowania sądowego, wraz z kosztami zastępstwa procesowego, stosownie do norm przepisanych.

Postępowanie przed sądami administracyjnymi

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu uchylił skarżoną interpretację – wyrokiem z 3 grudnia 2019 r., sygn. akt I SA/Wr 528/19.

Wniosłem skargę kasacyjną od tego wyroku do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Naczelny Sąd Administracyjny – wyrokiem z 20 kwietnia 2023 r. sygn. akt I FSK 623/20 oddalił skargę kasacyjną Organu.

Wyrok z 3 grudnia 2019 r., sygn. akt I SA/Wr 528/19, który uchylił interpretację indywidualną stał się prawomocny od 20 kwietnia 2023 r. i wpłynął do mnie 31 lipca 2023 r.

Ponowne rozpatrzenie wniosku – wykonanie wyroków

Zgodnie z art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.):

Wykonuję obowiązek, który wynika z tego przepisu, tj.:

·uwzględniam ocenę prawną i wskazania dotyczące postępowania, które wyraził Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu oraz Naczelny Sąd Administracyjny w ww. wyrokach;

·ponownie rozpatruję Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej – stwierdzam, że stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku w zakresie jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2018 r., poz. 2174, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą o VAT”:

Zakres tych czynności został zdefiniowany w art. 7 i art. 8 ustawy o VAT.

W myśl art. 7 ustawy o VAT:

Według art. 8 ust. 1 ustawy o VAT:

Na mocy art. 41 ust. 1 ustawy o VAT:

Jak stanowi art. 146a pkt 1 ustawy o VAT:

W świetle art. 146aa ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT:

Zarówno w ustawie, jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.

Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT:

Na podstawie art. 43 ust. 15 ustawy o VAT:

Należy wskazać, że zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT znajdzie zastosowanie w przypadku, gdy usługi zarządzania dotyczą m.in. funduszy inwestycyjnych w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi.

Działalność funduszy inwestycyjnych jest regulowana przepisami ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (t. j. Dz. U. z 2018 r., poz. 1355, ze zm.), zwanej dalej „ustawą o funduszach inwestycyjnych”.

Zgodnie z art. 2 pkt 10a ustawy o funduszach inwestycyjnych:

Według art. 8a ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych:

W oparciu o treść art. 8a ust. 3 ustawy o funduszach inwestycyjnych:

Na podstawie art. 8b ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych:

W myśl art. 8b ust. 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych:

Zgodnie z art. 70a ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych:

Stosownie do art. 70a ust. 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych:

Ponadto, w myśl art. 70e ust. 1 i 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych:

Według art. 70g ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych:

Wskazać należy, że użyte w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o podatku od towarów i usług pojęcie usługi zarządzania funduszami odpowiada określeniom wskazanym w art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE. L. Nr 347, s. 1, z późn. zm.), zwanej dalej „Dyrektywą 2006/112/WE” – państwa członkowskie zwalniają transakcje: zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie.

Zarówno w przepisach krajowych, jak i przepisach unijnych brak jest definicji „zarządzania”. Dyrektywa 2006/112/WE nie definiuje pojęcia „zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi”.

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu z 3 grudnia 2019 r., sygn. akt I SA/Wr 528/19 w pierwszej kolejności wskazał, że w sprawie nie budzi wątpliwości, że przywołany przepis art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a i b ustawy o VAT stanowi implementację do polskiego porządku prawnego art. 135 ust. 1 lit. g) dyrektywy 2006/112/WE.

W ocenie WSA użyte w dyrektywie 2006/112/WE pojęcie zarządzania podlegającego zwolnieniu z podatku VAT, jakkolwiek w niej niezdefiniowane, stanowi pojęcie autonomiczne prawa wspólnotowego, które ma na celu uniknięcie rozbieżności pomiędzy państwami członkowskimi w stosowaniu systemu podatku VAT i które należy sytuować w ogólnym kontekście wspólnego systemu podatku VAT. Rozumienie tego pojęcia przybliża orzecznictwo TSUE, wskazuje ono, że zarządzanie portfelem inwestycyjnym jest elementem szeroko rozumianej koncepcji usługi zarządzania funduszem inwestycyjnym.

Zdaniem WSA należy zauważyć, że w odniesieniu do AFI (alternatywnego funduszu inwestycyjnego), zgodnie z art. 4 ust. 1 lit. w) dyrektywy ZAFI (Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/61/UE z 8 czerwca 2011 r. w sprawie zarządzania alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zmiany dyrektyw 2003/41/WE i 2009/65M/E oraz rozporządzenia (WE) nr 1060/2009 i (UE) nr 1095/2010 (publ. Dz.U. UE L 174/1), "zarządzanie AFI" oznacza wykonywanie przynajmniej funkcji w zakresie zarządzania portfelem, o którym mowa w pkt. 1 lit. a) lub b) załącznika I do tej dyrektywy, tj. zarządzanie portfelem inwestycyjnym lub zarządzanie ryzykiem, na rzecz jednego lub większej liczby AFI. Z kolei, inne funkcje, które ZAFI może dodatkowo wykonywać w trakcie wspólnego zarządzania AFI, to administrowanie polegające m.in. na obsłudze prawnej (pkt 2 lit. a (i) załącznika I do dyrektywy ZAFI).

Sąd wskazał, że pojęcie zarządzania AFI nie powinno być definiowane w oderwaniu od art. 135 ust. 1 lit. g) dyrektywy 2006/112/WE, a więc tylko w oparciu o dyrektywę ZAFI i krajową ustawę o funduszach inwestycyjnych i ZAFI.

WSA mając na uwadze przepisy prawa oraz orzecznictwo TSUE wskazał, że wymienione we wniosku czynności wsparcia zarządzania portfelem inwestycyjnym, polegające m.in. na sporządzeniu wycen przedsiębiorstw, składników inwestycyjnych, znaków towarowych, tworzeniu modeli finansowania, analiz finansowania raportów analitycznych, analizy potencjalnego ryzyka związanego z inwestycją, także obsługi prawnej, które będzie Pan świadczyć na rzecz zarządzającego AFI, tj. podmiotu o jakim mowa we wniosku, wchodzą w zakres pojęcia zarządzania, zgodny z celami dyrektywy 2006/112/WE, stanowią bowiem konieczny element prawidłowego funkcjonowania funduszu, a usługi te będą niezależne, specyficzne i istotne dla działalności związanej z zarządzaniem ASI. Są zatem czynnościami, o których mowa w pkt 1 i pkt 2 załącznika I do dyrektywy ZAFI, zwolnionymi z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT i to bez względu na podmiot wykonujący te czynności.

Zdaniem Sądu na szerokie rozumienie definicji zarządzania miało na celu zwolnienie wszelkich usług immanentnie związanych z usługami zarządzania funduszem i jego aktywami, tak by konsumenci nie byli obciążeni kwotą podatku VAT niezależnie od tego, czy usługi te świadczone są przez fundusz lub podmiot nim zarządzający, czy też przez podmiot zewnętrzny. Warunkiem jest jednak aby były to usługi specjalistyczne, nierozerwalnie związane z zarządzaniem funduszami. Zdaniem Sądu taki charakter mają wskazane we wniosku czynności wsparcia zarzadząnia portfelem inwestycyjnym, jakie będzie Pan świadczyć na rzecz Zleceniodawcy.

Za przyjęciem takiego szerokiego rozumienia „zarządzania” przemawia w ocenie WSA orzecznictwo TSUE (wyroki C-169/04, C-275/11) z którego wynika, że okoliczność, iż usługi doradcze i informacyjne świadczone przez osobę trzecią nie wiążą się z dokonaniem zmian w sytuacji prawno-finansowej funduszu nie stoi na przeszkodzie objęciu ich pojęciem "zarządzania" specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 części B lit. d) pkt 6 Szóstej Dyrektywy Rady z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa (publ. Dz U.UE.L.1977.145.1). Ponadto, z zasady neutralności podatkowej wynika, że podmioty gospodarcze powinny mieć możliwość wyboru modelu organizacyjnego, który z czysto gospodarczego punku widzenia byłby dla nich najbardziej odpowiedni, nie narażając się na to, że przeprowadzone przez nie transakcje nie będą objęte zwolnieniem (por. wyrok TSUE w sprawie C-169/04 Abbey National).

Czynności wskazane we wniosku – zdaniem Sądu – są nierozerwalnie związane z czynnością zarządzania portfelem inwestycyjnym i ryzykiem. Bez wycen przedsiębiorstw, składników majątku, projektów inwestycyjnych, analiz finansowych, ocen projektów inwestycyjnych, analizy potencjalnych ryzyk związanych z inwestycją, rekomendacji dotyczących opracowania propozycji strategii inwestycyjnych, tworzeniem dokumentów związanych z pozyskiwaniem kapitału, przygotowaniem dokumentów związanych z realizowaniem przez Zleceniodawcę umowy o dofinansowanie, reprezentowaniem ASI na zewnątrz wobec organów administracji publicznej itp. nie jest bowiem możliwe poprawne i skuteczne zarządzanie ASI.

Z kolei Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 20 kwietnia 2023 r. sygn. akt I FSK 623/20 wskazał, że Sąd pierwszej instancji zasadnie uznał, że wskazane powyżej czynności stanowią konieczny element prawidłowego funkcjonowania funduszu, bowiem mają one niezależny, specyficzny i istotny dla działalności związanej z zarządzaniem ASI charakter. W konsekwencji są zatem czynnościami, o których mowa w pkt 1 i pkt 2 załącznika I do dyrektywy ZAFI, zwolnionymi z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT i to bez względu na podmiot wykonujący te czynności.

W związku z powyższym, uwzględniając całokształt okoliczności sprawy i treść powołanego wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 3 grudnia 2019 r., sygn. akt I SA/Wr 528/19 oraz wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 20 kwietnia 2023 r. sygn. akt I FSK 623/20 należy stwierdzić, że czynności wykonywane przez Pana na rzecz Zleceniodawcy będą uznane za usługi zarządzania alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i w konsekwencji będą podlegały zwolnieniu od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT.

Zatem Pana stanowisko należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dniu wydania pierwotnej interpretacji z 15 marca 2019 r. znak 0112-KDIL1-1.4012.831.2018.2.OA.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem sprawy i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA),

albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.