Interpretacja indywidualna z dnia 6 listopada 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.607.2023.2.EC

Skutki podatkowe odpłatnego zbycia nieruchomości - nieodpłatne zniesienie współwłasności.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

30 sierpnia 2023 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 25 października 2023 r.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

W 1988 r. Wnioskodawca nabył wraz z żoną do wspólności majątkowej małżeńskiej udział wynoszący 1/2 we własności niezabudowanej nieruchomości, składającej się z 8 działek ewidencyjnych:

-działka nr ……. o powierzchni 0,1342 ha,

-działka nr ……. o powierzchni 0,1340 ha,

-działka nr …………. o powierzchni 0,1336 ha,

-działka nr ………… o powierzchni 0,1328 ha,

-działka nr ……….. o powierzchni 0,1050 ha,

-działka nr …………… o powierzchni 0,1336 ha,

-działka nr …………. o powierzchni 0,1334 ha,

-działka nr ……… o powierzchni 0,1332 ha.

Udziały te małżonkowie nabyli na podstawie umowy przekazania gospodarstwa rolnego.

Właścicielem pozostałej części (tj. 1/2) tejże nieruchomości pozostawała  Pani .....

W dniu 24 maja 2023 r. wraz z Panią .... Wnioskodawca z żoną podpisał umowę o zniesienie współwłasności wyżej opisanej nieruchomości. Umowa została zawarta w formie aktu notarialnego. Zniesienia współwłasności dokonano w ten sposób, że Wnioskodawca wraz z żoną otrzymał do wspólności majątkowej małżeńskiej nieruchomość o łącznej powierzchni 0,5346 ha składającą się z działek nr: ……., …….., ……………, ………..,  a Pani .... otrzymała nieruchomość o łącznej powierzchni 0,5052 ha składającą się z działek nr: ………, ………., …………, ………. Zniesienia współwłasności dokonano bez spłat  i dopłat. Ustalono, że wartość rynkowa każdej z pojedynczych działek wynosi 100 000 zł.  Czyli łączna wartość nieruchomości wskazana w akcie notarialnym, będąca przedmiotem zniesienia współwłasności, wyniosła 800 000 zł. Wartość rynkowa działek, które Wnioskodawca otrzymał wraz z małżonką w wyniku zniesienia współwłasności, wyniosła 400 000 zł i wartość rynkowa działek, które otrzymała Pani .... w wyniku zniesienia współwłasności wyniosła 400 000 zł.

Pod koniec 2023 r. Wnioskodawca wspólnie z żoną zamierza sprzedać działkę nr ………..

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca nadmienia, że wartość działek podlegających zniesieniu współwłasności została ustalona w oparciu o wiedzę Wnioskodawcy z zakresu cen gruntów zlokalizowanych w najbliższym regionie i odpowiada średniej wartości rynkowej takich nieruchomości. Nie sporządzano wyceny przez rzeczoznawcę majątkowego. Wskutek przeprowadzonego zniesienia współwłasności nieruchomości Wnioskodawca nie uzyskał przysporzenia majątkowego poprzez nabycie własności nieruchomości (udziału  w nieruchomości) o wartości rynkowej większej niż wartość udziału we własności nieruchomości przed zniesieniem współwłasności. Wynika to z faktu, że na wartość całej nieruchomości przed zniesieniem współwłasności składała się wartość wszystkich ośmiu działek ewidencyjnych, których wartość rynkowa jest taka sama dla każdej działki. Jest to efektem zarówno podobnej powierzchni i lokalizacji tych działek, jak również tego samego przeznaczenia każdej z działek. Działki te zostały podzielone po równo, czyli po 4 działki.

Planowana sprzedaż działki nr … nie nastąpi w ramach wykonywania działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Pytanie

Czy przychód uzyskany przez Wnioskodawcę wraz z żoną ze sprzedaży w 2023 r.  działki nr ………, będzie stanowić przychód podlegający opodatkowaniu na podstawie  art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Pana stanowisko w sprawie

W ocenie Wnioskodawcy, przychód uzyskany ze sprzedaży w 2023 r. działki nr ……..  nie będzie stanowić przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym,  na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z tym przepisem, opodatkowaniu podlega zbycie nieruchomości dokonane przed upływem 5 lat, liczonych od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie tejże nieruchomości. W przypadku Wnioskodawcy nabycie nieruchomości nastąpiło w 1988 r., kiedy to Wnioskodawca wraz z żoną otrzymał udział we własności nieruchomości w drodze przekazania gospodarstwa rolnego. Umowa o zniesienie współwłasności dokonana w 2023 r. nie stanowi nabycia nieruchomości, gdyż została dokonana bez spłat i dopłat, jak również wartość otrzymanej przez Wnioskodawcę i żonę nieruchomości (tj. 400 000 zł) mieściła się  w wartości udziału jaki pierwotnie przysługiwał małżonkom w odniesieniu do całej nieruchomości (1/2 z 800 000 zł).

Tym samym, wartość nieruchomości nabytych przez Wnioskodawcę i Jego żonę w wyniku umowy zniesienia współwłasności nie zwiększyła się w stosunku do wartości ich udziałów  w nieruchomości przed tym zniesieniem.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r., poz. 2647, ze zm.):

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy:

Powyższy przepis formułuje generalną zasadę, że nienastępująca w wykonaniu działalności gospodarczej sprzedaż nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw określonych w tym przepisie przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz ww. praw nastąpi po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie – nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym kwota uzyskana ze sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz ww. praw w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Zatem, w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy, co do zasady decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ma ustalenie daty ich nabycia.

Aby stwierdzić, czy planowana pod koniec 2023 r. sprzedaż nieruchomości (działki nr ….) będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, należy ustalić, od jakiego momentu liczy się bieg pięcioletniego terminu, o którym mowa w powołanym wyżej art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wyjaśnić należy, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie precyzuje pojęcia „nabycie”, nie wskazuje, czy ma to być nabycie odpłatne, czy nieodpłatne. Nie określa również, na podstawie jakiej czynności prawnej może nastąpić nabycie nieruchomości, ich części oraz udziału w nieruchomości lub praw majątkowych. Zatem, pojęcie to należy rozumieć szeroko, co oznacza, że z nabyciem nieruchomości lub praw majątkowych wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mamy do czynienia z chwilą uzyskania prawa własności do nieruchomości lub tych praw, bez względu na charakter czynności prawnej, na podstawie której doszło do przysporzenia majątkowego w postaci własności rzeczy lub praw. Zatem, poprzez „nabycie”, należy rozumieć każde zwiększenie aktywów podatnika.

Interpretacja pojęcia „nabycie” została przedstawiona w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 3 listopada 2009 r., sygn. akt II FSK 1489/08, w którym Sąd stwierdził, że aby ustalić, jaka czynność prawna wyznacza początek biegu pięcioletniego terminu należy odwołać się do regulacji zawartych w prawie cywilnym. Według Kodeksu cywilnego nabycie jest to uzyskanie prawa własności rzeczy. Zatem, aktywa majątkowe ulegają zwiększeniu. Zdaniem Sądu, przez pojęcie „nabycie” użyte w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy rozumieć, każde zwiększenie aktywów majątku podatnika.

Celem postępowania o zniesienie współwłasności w rozumieniu przepisów ustawy  z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 1610) jest nowe ukształtowanie prawa własności rzeczy, która stanowi przedmiot współwłasności.

Zgodnie z art. 195 ustawy Kodeks cywilny:

Zgodnie z art. 196 § 1 ustawy Kodeks cywilny:

Zgodnie z art. 196 § 2 ustawy Kodeks cywilny:

Istota współwłasności polega na tym, że współwłaścicielom przysługują części wspólnego prawa własności (tzw. udziały), którymi mogą swobodnie rozporządzać. Dopóki więc istnieje współwłasność można mówić tylko o istnieniu udziałów w tym prawie, o ich nabywaniu i zbywaniu, a nie o prawie do części rzeczy, o jej zbywaniu bądź nabywaniu w częściach. Będąca przedmiotem współwłasności rzecz jest niepodzielna i każdemu ze współwłaścicieli przysługuje prawo do całej rzeczy w trakcie trwania współwłasności, a nie jedynie do jej części określonej wielkością jego udziału. Każdy ze współwłaścicieli ma jednakowe prawo do całej rzeczy, ograniczone jedynie takim samym prawem pozostałych współwłaścicieli, a mianowicie każdy jest uprawniony do współposiadania rzeczy wspólnej oraz do korzystania z niej w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli (art. 206 ustawy Kodeks cywilny).

Natomiast w myśl art. 210 ustawy Kodeks cywilny,

Przez zniesienie współwłasności rozumie się likwidację łączącego współwłaścicieli stosunku prawnego, która następuje w drodze umowy lub orzeczenia sądu.

W świetle art. 211 i art. 212 ustawy Kodeks cywilny, zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli. W rezultacie, w wyniku zniesienia współwłasności dochodzi więc jedynie do nowego ukształtowania prawa własności poprzez odebranie temu prawu cechy wspólności. Jednym ze sposobów zniesienia współwłasności jest fizyczny podział rzeczy wspólnej między współwłaścicielami. Następuje to w drodze przyznania każdemu ze współwłaścicieli wyodrębnionej (podzielonej) rzeczy. Zniesienie współwłasności nie stanowi nabycia rzeczy, jeżeli mieści się w ramach udziału jaki przypadał byłym współwłaścicielom w rzeczy wspólnej i odbyło się bez spłat i dopłat. Za datę nabycia nieruchomości lub prawa – w przypadku ich sprzedaży, które przypadły danej osobie w wyniku zniesienia współwłasności, należy zatem przyjąć datę ich pierwotnego nabycia, jeżeli wartość otrzymanej przez daną osobę nieruchomości lub prawa w wyniku zniesienia współwłasności mieści się w udziale, jaki przysługuje tej osobie w majątku objętym współwłasnością oraz zniesienie współwłasności zostało dokonane bez spłat i dopłat. Gdy w wyniku zniesienia współwłasności udział danej osoby ulega powiększeniu, mamy do czynienia z nabyciem, gdyż zwiększa się stan jej majątku osobistego.

Ponadto, należy wyjaśnić, że o tym, czy w wyniku zniesienia współwłasności doszło do nowego nabycia ponad wcześniej posiadany udział decyduje porównanie wartości tych nieruchomości, a nie ich powierzchni. Może się zdarzyć, że większą wartość będzie miała nieruchomość o mniejszej powierzchni. Tak więc, co do zasady, zniesienie współwłasności jest formą nowego nabycia tylko wówczas, gdy w wyniku tego zniesienia współwłasności podatnik otrzymuje nieruchomość, której wartość po dokonanym podziale przekracza wartość udziału jaki pierwotnie podatnikowi przysługiwał. Zatem, jeżeli przy dokonaniu zniesienia współwłasności wystąpiło przysporzenie majątku ponad posiadany udział przed zniesieniem współwłasności oznacza to, że dla części udziału w nieruchomości nabytego w drodze zniesienia współwłasności dniem nabycia będzie dzień, w którym nastąpiło zniesienie współwłasności.

Zgodnie z teorią prawa rzeczowego przyznanie danej osobie na wyłączną własność rzeczy w wyniku zniesienia współwłasności jest nabyciem tych rzeczy. Natomiast mając na uwadze przyjętą linię orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego nabyciem w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie jest przyznanie rzeczy na wyłączną własność jednemu ze współwłaścicieli w wyniku zniesienia współwłasności, jeżeli:

-podział taki jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty i dopłaty lub 

-wartość otrzymanej przez daną osobę rzeczy w wyniku podziału tego majątku, mieści się w udziale, jaki współwłaścicielowi przysługuje w rzeczy wspólnej.

Jeżeli więc spełnione są wymienione wyżej warunki, zniesienie współwłasności nieruchomości nie może być rozpatrywane w kategoriach nabycia. W takiej sytuacji za datę jej nabycia uznać należy datę pierwotnego nabycia udziału we współwłasności nieruchomości. Jeżeli jednak na skutek dokonanego podziału nieruchomości lub zniesienia współwłasności przysługujący danej osobie udział ulega powiększeniu lub też towarzyszą mu spłaty i dopłaty wówczas czynność ta skutkuje nabyciem ponad dotychczas posiadany udział.

We wniosku oraz jego uzupełnieniu wskazał Pan, że wraz z żoną nabył do wspólności majątkowej małżeńskiej udział wynoszący 1/2 we własności niezabudowanej nieruchomości, składającej się z 8 działek ewidencyjnych. Nabycie udziałów nastąpiło na podstawie umowy przekazania gospodarstwa rolnego. Właścicielem pozostałej części jest Pani ..... 24 maja 2023 r. współwłaściciele nieruchomości podpisali umowę (w formie aktu notarialnego) zniesienia współwłasności. Zniesienia współwłasności dokonano w ten sposób,że Pan z żoną nabył do wspólności majątkowej małżeńskiej działki nr ……….., …….., …….., …… o łącznej powierzchni łącznej 0,5346, natomiast Pani .... nabyła działki nr …., ……., …….., ………, o łącznej powierzchni 0,5052 ha. Zniesienia współwłasności dokonano bez spłat i dopłat. Ustalono, że wartość rynkowa każdej z pojedynczych działek wynosi 100 000 zł. Nie sporządzano wyceny przez rzeczoznawcę majątkowego. Wskutek przeprowadzonego zniesienia współwłasności nieruchomości, nie uzyskał Pan przysporzenia majątkowego poprzez nabycie własności nieruchomości (udziału w nieruchomości) o wartości rynkowej większej niż wartość udziału we własności nieruchomości przed zniesieniem współwłasności. Pod koniec 2023 r. planuje Pan wraz z żoną sprzedać jedną z działek (nr ……). Sprzedaż nieruchomości nie nastąpi w wykonywaniu działalności gospodarczej.

Uwzględniając powyższe oraz przyjmując treści zawarte w opisie sprawy, stwierdzić należy, że dokonana dnia 24 maja 2023 r. czynność zniesienia współwłasności nie stanowiła dla Pana nabycia nieruchomości w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż wartość nieruchomości, których stał się Pan właścicielem po zniesieniu współwłasności, mieści się w wartości udziału w tych nieruchomościach, jakie przysługiwały Panu przed dokonaniem zniesienia współwłasności. Ponadto, powyższa czynność odbyła się bez spłat i dopłat. Za moment nabycia przez Pana ww. nieruchomości (w tym działki nr ……………) uznać więc należy 1988 r. W związku z powyższym, okres 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie niewątpliwie upłynął.

Zatem, planowana pod koniec 2023 r. sprzedaż nieruchomości (działki nr ……), nie będzie stanowiła dla Pana źródła przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w ww. art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ upłynął już pięcioletni okres, o którym mowa w ww. przepisie. Nie będzie Pan zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego z tego tytułu.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Końcowo wskazać należy, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację indywidualną w trybie art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa, opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego podanego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Należy wskazać, że przy wydawaniu niniejszej interpretacji tutejszy organ dokonał wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe jest zgodne ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Jeżeli zatem przedstawione  we wniosku zdarzenie przyszłe różnić się będzie od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie Pana chroniła w zakresie rzeczywiście zaistniałego zdarzenia przyszłego.

Końcowo wskazać należy, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, w związku z czym, niniejsza interpretacja dotyczy Zainteresowanego, natomiast nie wywiera skutku prawnego dla Jego żonki.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w ............, ul. …………., …………. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).