Interpretacja indywidualna z dnia 20 listopada 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-1.4012.641.2023.1.IK

Prawo do obniżenia podstawy opodatkowania podatkiem VAT oraz podatku VAT należnego w związku z udzielanymi premiami. Ustalenie, w jakim okresie Spółka będzie uprawniona do obniżenia podstawy opodatkowania i podatku należnego w związku z udzieleniem premii Klientom pośrednim oraz dokumentowanie udzielanych premii .

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług w zakresie uznania, że Spółce przysługuje prawo do obniżenia podstawy opodatkowania podatkiem VAT oraz podatku VAT należnego w związku z udzielanymi premiami, ustalenia, w jakim okresie Spółka będzie uprawniona do obniżenia podstawy opodatkowania i podatku należnego w związku z udzieleniem premii Klientom pośrednim oraz dokumentowania udzielanych premii jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

21 sierpnia 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 21 sierpnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy m.in. podatku od towarów i usług w zakresie uznania, że Spółce przysługuje prawo do obniżenia podstawy opodatkowania podatkiem VAT oraz podatku VAT należnego w związku z udzielanymi premiami, ustalenia, w jakim okresie Spółka będzie uprawniona do obniżenia podstawy opodatkowania i podatku należnego w związku z udzieleniem premii Klientom pośrednim oraz dokumentowania udzielanych premii

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

A. [dalej: A., Wnioskodawca, Spółka] jest spółką z siedzibą na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, zarejestrowaną dla celów podatku od towarów i usług [dalej: VAT] w Polsce, opodatkowującą przychody osiągane z działalności gospodarczej polegającej na produkcji i dystrybucji środków smarnych oraz kosmetyków do samochodów podatkiem dochodowym od osób prawnych [dalej: CIT]. Wnioskodawca jest podmiotem wchodzącym w skład grupy kapitałowej działającej w sektorze paliwowo-energetycznym.

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą m.in. … [dalej: Produkty], a także magazynowania i przechowywania towarów.

Spółka sprzedaje produkty m.in. poprzez autoryzowanych dystrybutorów [dalej: AD]. AD z kolei następnie sprzedają te towary m.in. stacjom obsługi pojazdów [dalej: Stacja Obsługi]. Co szczególnie istotne - Spółka nie sprzedaje produktów bezpośrednio Stacjom Obsługi. Stacje Obsługi są niezależnymi od Spółki podmiotami i nie mają prawa przedstawiania siebie jako agenta Wnioskodawcy, AD lub dystrybutora ani nie są uprawnione do zaciągania w ich imieniu zobowiązań.

Wnioskodawca udziela rabatów pośrednich zawierając trójstronne umowy w zakresie sprzedaży produktów oraz premiowania zakupów pomiędzy Spółką, Stacją Obsługi a AD [dalej: Umowa]. Na podstawie Umowy, Stacja Obsługi zobowiązuje się do nabywania od AD określonych produktów Wnioskodawcy, AD zobowiązuje się do dostawy produktów na rzecz Stacji na warunkach uzgodnionych pomiędzy AD a Stacją Obsługi, natomiast Spółka zobowiązuje się do wypłacania Stacji Obsługi premii kwartalnej w zamian za dokonane zakupy produktów po spełnieniu ustalonych w Umowie przesłanek [dalej: Premia Kwartalna].

Aby otrzymać Premię Kwartalną, Stacja Obsługi będzie musiała w danym kwartale rozliczeniowym nabyć od AD Produkty w ilości nie mniejszej niż określona w Umowie ilość minimalna, w oparciu o ceny wynikające z aktualnie obowiązującego u AD cennika produktów.

Wnioskodawca wypłaci Stacji Obsługi Premię Kwartalną za dokonanie przez Stację Obsługi zakupów Produktów, których ilość i wartość będzie zgodna z ewidencją prowadzoną przez AD przekazaną Spółce.

Wysokość Premii Kwartalnej będzie określana według następujących reguł: wartość premii wyznacza suma nominalnych wartości zakupów produktów dokonanych przez Stację Obsługi w danym kwartale rozliczeniowym. Tak wyliczona wartość Premii Kwartalnej zostanie zaokrąglona do liczb naturalnych w ten sposób, że jeśli wartość będzie kończyć się kwotą w groszach w przedziale:

od 0 do 50 gr - zaokrąglenie nastąpi do najbliższej liczby naturalnej w dół;

a dla przedziału od 51 do 99 gr - zaokrąglenie nastąpi do najbliższej liczby naturalnej w górę.

Zakupy dokonywane przez Stację od AD będą dokumentowane fakturami VAT.

W przypadku niedokonania przez Stację Obsługi w danym okresie rozliczeniowym ilości minimalnej zakupów, Wnioskodawca nie wypłaci Stacji Obsługi Premii Kwartalnej za ten kwartał. Wartość zakupów z takiego kwartału przepada (z punktu widzenia ustalania Premii Kwartalnej) i nie będzie uwzględniana przy obliczaniu ilości zakupów dokonanych przez Stację Obsługi w innych kwartałach rozliczeniowych.

W określonym terminie po zakończeniu każdego okresu rozliczeniowego Spółka będzie pisemnie informowała Stację Obsługi o wysokości przysługującej Premii Kwartalnej. Stacja Obsługi z kolei, po otrzymaniu takiej wiadomości, będzie zobowiązana do niezwłocznego przesłania Wnioskodawcy noty obciążeniowej na kwotę przysługującej Premii Kwartalnej. W przeciwnym razie, obowiązek Wnioskodawcy w zakresie wypłaty Premii Kwartalnej przesunie się o okres opóźnienia powstałego po stronie Stacji.

Pytania w zakresie podatku od towarów i usług

1)Czy kwoty wypłacane Stacjom Obsługi przez Spółkę w postaci Premii Kwartalnych, powinny być uznane za rabaty pośrednie, a w konsekwencji także za obniżkę ceny, o której mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT, przez co Spółka będzie uprawniona do obniżenia podstawy opodatkowania oraz odpowiednio kwoty podatku należnego, o wartość wypłaconych Premii Kwartalnych w rozliczeniu za miesiąc, w którym Premia Kwartalna została wypłacona?

2)Czy prawidłowym sposobem dokumentowania Premii Kwartalnych (rabatów pośrednich) udzielonych przez Spółkę Stacjom Obsługi będzie wystawienie noty obciążeniowej przez Stacje Obsługi na rzecz Spółki?

Państwa stanowisko w sprawie

1.Kwoty wypłacane Stacjom Obsługi przez Spółkę w postaci Premii Kwartalnych, stanowią rabaty pośrednie, a w konsekwencji także obniżkę ceny, o której mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT, przez co Spółka będzie uprawniona do obniżenia podstawy opodatkowania oraz odpowiednio kwoty podatku należnego o wartość wypłaconych Premii Kwartalnych w rozliczeniu za miesiąc, w którym Premia Kwartalna została wypłacona.

2.Wystawienie noty obciążeniowej przez Stacje Obsługi na rzecz Spółki jest prawidłowym sposobem dokumentowania Premii Kwartalnych (rabatów pośrednich) należnych Stacjom Obsługi od Spółki .

Uzasadnienie

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy w zakresie Pytania 1

Zdaniem Wnioskodawcy, możliwość obniżenia podstawy opodatkowania VAT przez Spółkę w przypadku udzielania rabatów pośrednich (tj. premii/płatności na rzecz podmiotów niebędących nabywcami towarów od Spółki), znajduje uzasadnienie w przepisach polskiej ustawy o VAT, jak również w regulacjach unijnych. Zostało to potwierdzone w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej [dalej: TSUE], krajowych sądów administracyjnych oraz w interpretacjach organów podatkowych.

Premie Kwartalne mają w ocenie Spółki charakter premii pieniężnych, są one wypłacane w związku ze spełnieniem określonych warunków, w szczególności z uzyskaniem określonego wolumenu obrotów w danym okresie rozliczeniowym. Taką kwalifikację potwierdza Umowa, która wskazuje, że Wnioskodawca wypłaci Stacji Obsługi Premię Kwartalną za dokonanie przez Stację Obsługi zakupów Produktów od AD, których ilość i wartość będzie zgodna z ewidencją prowadzoną przez AD przekazaną Spółce.

Na gruncie VAT premia pieniężna jest uznawana za udzielenie rabatu, obniżającego podstawę opodatkowania. Takie stanowisko zajął Naczelny Sąd Administracyjny [dalej: NSA] w uchwale składu siedmiu sędziów z 25 czerwca 2012 r., sygn. I FPS 2/12, w której wskazano, iż „Wypłata kontrahentowi bonusu warunkowego (premii pieniężnej) z tytułu osiągnięcia określonej wielkości sprzedaży lub terminowości regulowania należności stanowi rabat (...) zmniejszający podstawę opodatkowania”.

Ponadto, stanowisko uznające premie pieniężne za rabat obniżający podstawę opodatkowania z tytułu sprzedaży towarów, jeśli są warunkowane osiągnięciem określonego poziomu obrotów, bez zobowiązania nabywcy do dodatkowych świadczeń, przedstawiono również w interpretacji ogólnej Ministra Finansów z 27 listopada 2012 r., sygn. PT3/033/10/423/AEW/12/PT-618 [dalej jako: Interpretacja ogólna].

Mimo tego, że wyżej przywołana uchwała NSA oraz Interpretacja ogólna zostały wydane w poprzednio obowiązującym stanie prawym, tj. w odniesieniu do nieobowiązującego już art. 29 ustawy o VAT, to jednak analogiczne brzmienie posiadają nowe przepisy art. 29a ustawy o VAT. Stąd, w aktualnym stanie prawnym organy podatkowe zajmują takie samo stanowisko.

Należy więc uznać, że Wnioskodawca przyznając Premie Kwartalne na rzecz Stacji Obsługi udziela im rabatów pośrednich, które dotyczą sprzedaży Produktów dokonanej nie przez Wnioskodawcę na rzecz AD, lecz dokonanej przez AD na rzecz Stacji Obsługi. Jest przy tym oczywiste, że zachęta w postaci Premii Kwartalnych ma na celu to aby Stacje Obsługi nabyły jak najwięcej Produktów od AD, to bowiem bezpośrednio przekłada się na zwiększoną sprzedaż Produktów przez Spółkę na rzecz AD (co wynika z tego, że Stacje Obsługi mogą nabyć Produkty wyłącznie od AD).

Tym samym nie ulega wątpliwości, że:

- skoro Spółka wypłaca Premie Kwartalne Stacjom Obsługi w wyniku realizacji przez Stacje Obsługi określonego wolumenu zakupów Produktów od AD, i

- dotyczy to wyłącznie Produktów, które uprzednio zostały zakupione przez AD od Spółki, to wartość sprzedaży Produktów (przychodów wynikających ze sprzedaży Produktów) przez Spółkę ulega obniżeniu o wartość tych Premii Kwartalnych wypłacanych przez Spółkę Stacjom Obsługi w związku z zakupem Produktów przez te stacje.

Spółka jest więc zdania, że w takiej sytuacji jest w pełni uprawniona do obniżenia podstawy opodatkowania VAT, gdyż w przeciwnym wypadku doszłoby do naruszenia fundamentalnych zasad funkcjonowania podatku VAT, tj. zasad neutralności i proporcjonalności.

Należy mieć na uwadze, że konstrukcja podstawy opodatkowania pozwala zrealizować fundamentalną zasadę neutralności podatku VAT. Ekonomiczny ciężar podatku VAT, co do zasady, powinien bowiem ponosić konsument, a nie podatnik.

W ślad zatem za obniżeniem obrotu w formie rabatu pośredniego powinno następować obniżenie podstawy opodatkowania transakcji, aby zachowana została zasada proporcjonalności podatku VAT do ceny towarów i usług. Jeśli podstawa opodatkowania przewyższa kwotę wynagrodzenia należnego podatnikowi, przynajmniej w części poniesie on ekonomiczny ciężar podatku, co naruszałoby zasadę neutralności tego podatku. Tymczasem gdyby Spółka nie mogła dokonać korekty podstawy opodatkowania o wartość wypłaconych Premii Kwartalnych wówczas w istocie rzeczy podstawą opodatkowania stałaby się kwota, której w rzeczywistości Spółka nie otrzymała. To zaś oznaczałoby, że w tej części to ona poniosłaby ekonomiczny koszt podatku.

Zwrócił na to uwagę TSUE w sprawie C-317/94 Elida Gibbs, stwierdzając, że podstawą opodatkowania dla producenta jako podatnika musi być kwota odpowiadająca cenie, po jakiej sprzedał on towary hurtownikom lub detalistom, pomniejszona o wartość premii, które wypłacone zostały przez producenta ostatecznym nabywcom towarów. W wyroku tym TSUE potwierdził, że w przypadku udzielania rabatu pomiędzy pierwszym a ostatnim szczeblem obrotu, z pominięciem szczebli pośrednich, prawo unijne gwarantuje, że możliwe będzie obniżenie wartości obrotu dla celów VAT przez pierwszego z nich. Dodatkowo, TSUE wskazał, że „w celu zapewnienia realizacji zasady neutralności należy, obliczając podstawę opodatkowania dla celów VAT, uwzględnić sytuacje, w których podatnik, nie pozostając w stosunkach umownych z konsumentem końcowym, ale będąc pierwszym ogniwem łańcucha transakcji kończącego się na tym konsumencie, udziela takiemu konsumentowi zniżki za pośrednictwem detalistów lub poprzez bezpośredni zwrot wartości kuponów. W przeciwnym razie, organy podatkowe otrzymałyby z tytułu VAT kwotę większą niż rzeczywiście zapłacona przez konsumenta ostatecznego, kosztem podatnika”.

Podobne stanowisko zaprezentował TSUE w wyroku z 15 października 2002 r. w sprawie C-427/98 Republika Federalna Niemiec. Potwierdzono je również w wyroku TSUE z 20 grudnia 2017 r. w sprawie C-462/16 Boehringer Ingelheim Pharma, w którym podkreślono, że „rabat przyznany na podstawie uregulowania krajowego przez przedsiębiorstwo farmaceutyczne przedsiębiorstwu oferującemu prywatne ubezpieczenie zdrowotne skutkuje obniżeniem podstawy opodatkowania na korzyść tego przedsiębiorstwa farmaceutycznego w rozumieniu tego artykułu, jeżeli dostawy produktów leczniczych są dokonywane za pośrednictwem hurtowników do aptek realizujących te dostawy na rzecz osób objętych prywatnym ubezpieczeniem zdrowotnym, które zwraca ubezpieczonym cenę nabycia produktów leczniczych”.

A zatem rabaty pośrednie obejmują sytuacje, w których obniżenie ceny nabytych towarów lub usług oraz związana z tym wypłata środków pieniężnych jest dokonywana między podmiotami niebędącymi bezpośrednimi kontrahentami, choć uczestniczącymi w dostawie tego samego towaru bądź usługi. W ustawie o VAT brak jest jednak regulacji odnoszących się explicite do rabatów pośrednich. Co do zasady, sposób ich rozliczania dla potrzeb podatku VAT wynika jednak z praktyki orzeczniczej, w tym z orzecznictwa TSUE.

Na gruncie orzecznictwa polskich sądów administracyjnych oraz organów podatkowych uznaje się, że rabaty pośrednie mają charakter analogiczny do premii pieniężnych, ponieważ podobnie jak one są wypłacane nabywcom towarów bądź usług w związku ze spełnieniem przez nich określonych warunków (np. uzyskaniem określonego wolumenu obrotów w danym okresie rozliczeniowym). Podobnie jak w przypadku premii pieniężnych, na skutek wypłaty rabatu pośredniego pomniejszeniu ulegnie w istocie obrót zrealizowany przez sprzedawcę, przez co powinien on mieć prawo do obniżenia podstawy opodatkowania VAT oraz podatku należnego od tych transakcji, o wartość podatku VAT związanego z obniżką obrotu wynikającą z rabatów pośrednich. Rabaty pośrednie nie są wypłacane bezpośrednim kontrahentom, ale ostatecznym odbiorcom towarów lub usług. Skutkuje to brakiem możliwości wystawienia przez wypłacającego rabat pośredni faktury korygującej, przez co dopuszcza się stosowanie not księgowych między wypłacającym i otrzymującym rabat pośredni.

Wypłata rabatu pośredniego powinna więc mieć wpływ na wysokość podstawy opodatkowania oraz podatku należnego u podmiotu, który ją wypłaca.

Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Natomiast, zgodnie z art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT, podstawę opodatkowania zmniejsza się o kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen.

W sytuacji, gdy opust udzielony jest bezpośredniemu odbiorcy sytuacja jest oczywista - bowiem uregulowana wprost w treści przepisu art. 29a ust. 13 ustawy o VAT. Wobec tych przepisów, sprzedawca jest zobowiązany do wystawienia faktury korygującej, a nabywca w oparciu o tę fakturę zmniejsza kwotę wcześniej odliczonego podatku naliczonego. Obowiązek wystawienia faktury korygującej przez podmiot udzielający rabatu wynika z przepisu art. 106j ust. 1 ustawy o VAT.

Również w przypadku rabatów pośrednich pomniejszeniu ulegnie w istocie obrót zrealizowany przez sprzedawcę, choć obniżenie ceny nabytych towarów lub usług oraz związana z tym wypłata środków pieniężnych jest dokonywane między podmiotami niebędącymi bezpośrednimi kontrahentami, lecz uczestniczącymi w dostawie tego samego towaru bądź usługi. Ty samym, w celu zachowania zasad neutralności i proporcjonalności opodatkowania VAT należy przyjąć, że również rabaty pośrednie są obniżką ceny, o których mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT, przez co możliwe będzie obniżenie przez Spółkę podstawy opodatkowania oraz podatku należnego wynikających z rozliczeń transakcji zawartych pomiędzy Spółką a Stacjami Obsługi.

Brak jest równocześnie podstaw do tego, aby uznać, że w przypadku rabatów pośrednich ma miejsce świadczenie usług przez podmiot otrzymujący płatność. Dlatego, podobne jak w przypadku premii pieniężnych należy uznać, że płatności otrzymywane za dokonanie nabycia określonej ilości Produktów lub z tytułu nabycia Produktów o określonej wartości nie są wynagrodzeniem za świadczenie usługi, a wypłacenie takiej premii (rabatu pośredniego) nie kreuje odrębnej od dostawy towaru czynności objętej podatkiem VAT. Nie jest możliwa bowiem sytuacja faktyczna, w której ta sama transakcja jednocześnie stanowiłaby dwie różne czynności podlegające opodatkowaniu.

Skoro więc kwoty wypłacane Stacjom Obsługi przez Spółkę w postaci Premii Kwartalnych stanowią rabaty pośrednie to w konsekwencji także należy je uznać za obniżkę ceny, o której mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT. Tym samym Spółka będzie uprawniona do obniżenia podstawy opodatkowania oraz odpowiednio kwoty podatku należnego o wartość wypłaconych Premii Kwartalnych

Stanowisko Spółki w zakresie uprawnienia do obniżenia podstawy opodatkowania w związku z udzieleniem rabatu pośredniego zostało potwierdzone w licznych interpretacjach indywidualnych Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej [dalej jako: DKIS] wydanych w analogicznych przypadkach, jak np. w interpretacji indywidualnej z:

- 8 sierpnia 2022 r., sygn. 0114-KDIP4-2.4012.245.2022.2.MC,

-22 lipca 2022 roku, sygn. 0112-KDIL1-3.4012.216.2022.1.MR,

- 10 czerwca 2022 r., sygn. 0111-KDIB3-1.4012.185.2022.3.AB,

- 21 stycznia 2022 r., sygn. 0111-KDIB3-1.4012.932.2021.2.ICZ,

- 7 stycznia 2020 r., sygn.0114-KDIP1-2.4012.664.2019.1.RD,

- 18 kwietnia 2019 r., sygn. 0114-KDIP4.4012.174.2019.1.KS,

- 26 października 2018 r., sygn. 0112-KDIL1-2.4012.636.2018.2.JO,

- 5 września 2018 r., sygn. 0115-KDIT1-2.4012.536.2018.1.AW,

- 17 lipca 2018 r., sygn. akt 0114-KDIP4.4012.300.2018.1.AKO.

Natomiast w odniesieniu do momentu, w którym powstanie uprawnienie do obniżenia podstawy opodatkowania i kwoty podatku należnego, Wnioskodawca uważa, że Spółce będzie przysługiwać prawo do obniżenia podstawy opodatkowania oraz podatku należnego w rozliczeniu za okres, w którym Premia Kwartalna zostanie faktycznie wypłacona na rzecz Stacji Obsługi. Co do zasady, będzie to dzień obciążenia rachunku bankowego Spółki z tego tytułu.

Wynika to stąd, że w ocenie Spółki decydującym zdarzeniem dla powstania prawa do obniżenia podstawy opodatkowania i podatku należnego nie jest moment powstania uprawnienia do otrzymania Premii Kwartalnej przez Stację Obsługi (na skutek spełnienia przez Stację Obsługi warunków określonych w Umowie) ani też moment, w którym Stacja Obsługi wystąpi do Spółki o realizację tego uprawnienia (np. poprzez przesłanie stosownej noty obciążeniowej) albowiem żaden z tym momentów nie tworzy jeszcze rzeczywistego obniżenia wartości sprzedaży Spółki - tym bardziej, że może zdarzyć się i tak, że Stacja Obsługi błędnie określi moment powstania uprawnienia do otrzymania Premii Kwartalnej albo jej wysokości.

Momentu tego nie stanowi także wystawienie noty uznaniowej przez Spółkę - co jest alternatywną możliwości udokumentowania Premii Kwartalnej - albowiem ten dokument jedynie zapowiada płatność tej premii.

Dlatego w ocenie Spółki rzeczywiste obniżenie wartości sprzedaży Spółki a tym samym - podstawy opodatkowania i kwoty podatku należnego - ma miejsce dopiero z chwilą faktycznej wypłaty Premii Kwartalnej przez Spółkę.

W sprawie, z oczywistych względów, nie znajduje zastosowania art. 29a ust. 13 ustawy o VAT, który dla obniżenia podstawy opodatkowania i podatku VAT należnego wymaga posiadania potwierdzenia odbioru faktury korygującej. Faktura korygująca nie może być wystawiona przez Spółkę Stacjom Obsługi albowiem Spółka nie sprzedawała Produktów Stacjom Obsługi. Tym samym wszelkie regulacje - także art. 29a ust. 13 ustawy - dotyczące faktur korygujących nie mogą być w tym przypadku stosowane.

Podsumowując:

- kwoty wypłacane Stacjom Obsługi przez Spółkę w postaci Premii Kwartalnych, powinny być uznane za rabaty pośrednie, a w konsekwencji także za obniżkę ceny, o której mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT, przez co Spółka będzie uprawniona do obniżenia podstawy opodatkowania oraz odpowiednio kwoty podatku należnego o wartość wypłaconych Premii Kwartalnych.

- Spółka będzie mogła dokonać obniżenia podstawy opodatkowania oraz odpowiednio kwoty podatku należnego z tytułu udzielenia Premii Kwartalnej w rozliczeniu za miesiąc, w którym Premia Kwartalna została wypłacona.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy w zakresie Pytania 2

Ustawodawca w obecnym stanie prawnym nie określa dla celów podatkowych sposobu i formy dokumentowania rabatów pośrednich, tj. udzielanych podmiotom innym niż bezpośredni nabywca towarów lub usług. W szczególności nie znajdzie tutaj zastosowania przepis art. 106j ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, w myśl którego, w przypadku gdy po wystawieniu faktury udzielono opustów i obniżek cen, o których mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1, podatnik wystawia fakturę korygującą. Przepis ten, jak i cała konstrukcja regulacji dotyczących faktur korygujących, przewiduje, że fakturę korygującą podatnik ma obowiązek (w pewnych okolicznościach - może) wystawić tylko jeśli wcześniej dana transakcja była udokumentowana fakturą. Innymi słowy, rolą faktury korygującej jest korekta pierwotnie wystawionej faktury.

Idea udzielania rabatów pośrednich polega na tym, że beneficjentem owego rabatu nie jest bezpośredni kontrahent podatnika, który rabatu udziela. Rabat pośredni jest udzielany (w formie płatności bądź innego świadczenia) na rzecz podmiotu, z którym sprzedawcy nie łączą bezpośrednie relacje handlowe, gdyż dostawa towarów (lub usług) została dokonana przez sprzedawcę na rzecz innego podmiotu.

W transakcji, w której biorą udział 3 podmioty - dostawca (A), pośrednik/hurtownik (B) i nabywca (C):

- dostawca A sprzedaje towar i wystawia fakturę pośrednikowi/hurtownikowi B

- pośrednik/hurtownik (B) sprzedaje towar i wystawia fakturę nabywcy C.

Dostawca A może udzielić rabatu pośrednikowi/hurtownikowi B i wtedy wystawi fakturę korygującą do pierwotnej faktury.

Jeżeli jednak dostawca A udzieli rabatu pośredniego nabywcy C (np. w formie określonej premii pieniężnej lub innego świadczenia), któremu nie sprzedał towarów i w związku z tym, któremu nie wystawił faktury, która może zostać skorygowana, wówczas dostawca A nie może wystawić faktury korygującej. Musi więc posłużyć się innym dokumentem.

Z taką właśnie sytuacją mamy do czynienia w analizowanym przypadku, w którym dostawca (Spółka) sprzedaje Produkty pośrednikowi/hurtownikowi (AD), który z kolei sprzedaje je nabywcy (Stacja Obsługi).

Ponieważ Wnioskodawca jako podmiot wypłacający bonus pośredni na rzecz Stacji Obsługi nie wystawił wcześniej na jej rzecz faktury, ponieważ Stacja Obsługi nabyła Produkty od AD, a nie od Spółki, brak jest podstaw do udokumentowania rabatu pośredniego fakturą korygującą przez Spółkę, ponieważ bonus pośredni nie jest udzielany AD lecz dalszemu w łańcuchu dostaw nabywcy usług - Stacji Obsługi, zatem w relacji Spółka - AD nie dochodzi do zmiany ceny.

Ponieważ Premia Kwartalna udzielana jest w związku z transakcjami między AD a Stacją Obsługi, a nie Wnioskodawcą i AD, to tak wypłacony bonus nie wpływa na wartość transakcji (wartość dostawy) między Wnioskodawcą a AD i nie powinien być dokumentowany fakturą korygującą na takich zasadach jak rabat bezpośredni. Dlatego, zdaniem Wnioskodawcy, Premie Kwartalne mogą być dokumentowane notą księgową, w tym wypadku obciążeniową.

W związku z powyższym, ponieważ brak jest przesłanek do wystawienia przez Spółkę faktury korygującej w związku z udzieleniem bonusu pośredniego, a przepisy ustawy o VAT nie precyzują sposobu dokumentowania tego typu rabatów. Zdaniem Wnioskodawcy Spółka powinna wystawić lub otrzymać dowolne dokumenty księgowe inne niż faktury korygujące, które będą dokumentowały przyznanie rabatu pośredniego. W szczególności, zdaniem Spółki, prawidłowym sposobem dokumentowania bonusów pośrednich poprzez wystawienie noty obciążeniowej przez Stację Obsługi na rzecz Spółki

Stanowisko Wnioskodawcy znajduje oparcie m.in. w interpretacji indywidualnej DKIS z:

- 9 grudnia 2021, sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.721.2021.2.AJB,

-18 sierpnia 2021 r., sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.462.2021.1.JM,

- 23 czerwca 2021 r., sygn. 0114-KDIP1-1.4012.152.2021.2.RR,

- 19 października 2020 r., sygn. 0112-KDIL1-1.4012.343.2020.2.JKU.

Ponadto, analogiczny pogląd został wyrażony wyroku NSA z 28 sierpnia 2015 r., sygn. I FSK 1281/14, w którym sąd podkreślił, że: „Ponieważ w omawianym przypadku rabatu nie udziela dostawca, nie jest on dokumentowany fakturą korygującą, lecz dowodem księgowym, co należy uznać za dopuszczalne. Analogiczny pogląd wyraził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 13 kwietnia 2010 r. I FSK 600/09, zgodnie z którym przepis art. 29 ust. 4 ustawy o VAT należy interpretować w ten sposób, iż udzielenie przez podatnika rabatu cenowego, nie bezpośredniemu jego kontrahentowi, lecz kolejnemu odbiorcy w łańcuchu dystrybucji jego towaru, stanowi dla tego podatnika podstawę do obniżenia swojego obrotu o kwotę udzielonego rabatu, jeżeli jest on udokumentowany dowodem księgowym w rozumieniu przepisów ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. Nr 152, poz. 1223 z późn. zm.), np. notą księgową”. Analogiczny pogląd wyrażono w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 26 kwietnia 2019 r., sygn. III SA/Wa 2293/18, gdzie wskazano, że: „(...) obniżenie ceny transakcyjnej po dokonaniu transakcji (udzielenie rabatu potransakcyjnego) może nastąpić nie tylko bezpośredniemu nabywcy towarów, ale może nastąpić również na rzecz innego kolejnego podmiotu w danym łańcuchu dostaw (rabat pośredni), to wówczas ze względu na brak bezpośredniej transakcji - pomiędzy dostawcą obniżającym cenę (udzielającym rabatu) a podmiotem na rzecz którego to obniżenie ceny (udzielenie rabatu) następuje - udokumentowanej fakturą z tytułu dostawy towarów, nie ma możliwości wystawienia faktury korygującej z tytułu obniżenia ceny (udzielenia rabatu). W takiej sytuacji obniżenie ceny (udzielenie rabatu) powinno być udokumentowane w inny sposób, np. poprzez notę księgową. Zarówno wystawienie faktury korygującej, jak również noty księgowej stanowi prawidłowy sposób udokumentowania obniżenia ceny (udzielenia rabatu), a zatem i rzeczywistego obrotu.”

Podsumowując, w ocenie Spółki należy uznać, że prawidłowym sposobem dokumentowania Premii Kwartalnych (rabatów pośrednich) udzielonych przez Spółkę Stacjom Obsługi będzie wystawienie noty obciążeniowej przez Stacje Obsługi na rzecz Spółki.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT:

Stosownie do art. 2 pkt 6 ww. ustawy:

W myśl art. 2 pkt 22 ustawy o VAT:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Z cytowanych wyżej przepisów ustawy wynika, że przez usługę należy rozumieć każde świadczenie na rzecz danego podmiotu niebędące dostawą towarów. Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie. Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

W związku z powyższym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

W przytoczonych przepisach została zrealizowana zasada powszechności opodatkowania wyrażona w art. 1 Dyrektywy 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11 grudnia 2006, str. 1, ze zm.).

Definicja świadczenia usług stanowi dopełnienie definicji dostawy towarów i tym samym opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają wszystkie czynności odpłatnego obrotu profesjonalnego.

Wskazać należy, że podatnicy podejmują różnorodne działania w zakresie intensyfikacji sprzedaży towarów, w efekcie których wypłacane są tzw. premie pieniężne nabywcom. Skutki podatkowe dotyczące wypłacania premii pieniężnych nabywcom uzależnione są od wielu czynników, m.in. od ustalenia, za co faktycznie premie pieniężne zostały wypłacone, tzn. czy ich przyznanie uwarunkowane jest wykonaniem dodatkowych czynności, czy dotyczą konkretnych dostaw, czy też odnoszą się do wszystkich dostaw w określonym czasie, itp.

W praktyce występują również sytuacje, w których w zamian za udzielenie premii ma miejsce świadczenie innych usług, w tym usług o charakterze promocyjnym, marketingowym, reklamowym, bądź zobowiązanie się do dokonywania zakupów wyłącznie u wypłacającego premie, czy zobowiązanie się do posiadania pełnego asortymentu towarów kontrahenta, itp. W takiej sytuacji należy uznać, że wypłacona premia pieniężna związana jest z określonymi zachowaniami nabywcy, a zatem ze świadczeniem usług przez nabywcę otrzymującego taką premię, które to usługi podlegają opodatkowaniu na ogólnych zasadach.

W sytuacji, gdy premia pieniężna jest wypłacana z tytułu dokonywania przez nabywcę nabyć o określonej wartości czy ilości towarów w określonym czasie oraz terminowe dokonanie zapłaty - takie działania kontrahentów nie wypełniają definicji świadczenia usług i wypłacenie w takiej sytuacji premii pieniężnej nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Osiąganie bowiem określonego pułapu obrotów z danym dostawcą oraz terminowe dokonanie zapłaty nie może być uznane za usługę w świetle art. 8 ust. 1 ustawy. Premia jest wyliczana w oparciu o osiągane obroty, lecz samo osiąganie obrotów nie stanowi usługi. Usługą nie jest również terminowe dokonanie zapłaty za dokonane zakupy.

Stosownie do art. 29a ust. 1 ustawy:

W świetle art. 29a ust. 6 ustawy:

Zgodnie z art. 29a ust. 7 ustawy:

Na mocy art. 29a ust. 10 ustawy:

Stosownie do art. 29a ust. 13 ustawy:

Zgodnie z art. 29a ust. 14 ustawy:

Zauważyć należy, że obniżka ceny, upust – rabat udzielony w momencie sprzedaży (rabat transakcyjny), nie ma znaczenia dla ustalenia podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług, ponieważ kwota zapłaty należna od nabywcy już go uwzględnia – dane dotyczące rabatu znajdą swoje odzwierciedlenie w wystawionej fakturze stwierdzającej dokonanie sprzedaży.

Natomiast, jeżeli obniżenie ceny/udzielenie rabatu ma miejsce po dokonaniu sprzedaży i wystawieniu faktury, w której dokonano pierwotnego określenia obrotu (rabat potransakcyjny), wówczas czynność ta wymaga wystawienia faktury korygującej zmniejszającej wartość towarów i usług, zgodnie z art. 106j ust. 1 ustawy.

Stosownie do art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy:

W myśl art. 106j ust. 1 ustawy:

Rzeczywisty obrót gospodarczy powinien mieć odzwierciedlenie w prowadzonej dokumentacji. Do obowiązków uczestników obrotu gospodarczego należy uwiarygodnienie dokonanych transakcji. Podatnik udzielający rabatu powinien posiadać dla celów dowodowych dokumenty świadczące o udzielonym rabacie na rzecz finalnego odbiorcy. Posiadanie takich dokumentów jest warunkiem potwierdzającym prawo do obniżenia podatku należnego po stronie sprzedawcy.

Jeżeli rabat został przyznany przez podatnika stojącego na początku łańcucha dostaw ostatecznemu odbiorcy, nie zaś przez podmioty transakcji pośrednich lub też tym podmiotom, to podmioty te nie będą mogły wystawiać lub przyjmować faktur korygujących, bowiem w transakcjach przez nie wykonywanych nie dojdzie do zmiany ceny. Nie będzie również możliwe wystawienie faktury korygującej ostatecznemu odbiorcy, ponieważ między pierwszym sprzedawcą a tym odbiorcą nie doszło do żadnej dostawy, zatem pierwszy sprzedawca nie wystawił temu odbiorcy żadnej faktury.

Przepisy krajowe nie określają dokumentu, na podstawie którego podatnik udzielający rabatu może ten rabat udokumentować. Nie jest tym dokumentem faktura korygująca, jednak nic nie wskazuje, że nie może nim być np. nota księgowa (uznaniowa). W konsekwencji, wystawiona nota, będzie pisemnym dokumentem, który w świetle regulacji prawnych umożliwi udokumentowanie rabatu.

Jednocześnie szczególnego podkreślenia wymaga fakt, że ani w Dyrektywie 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11 grudnia 2006, str. 1, ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE Rady, ani też w ustawie prawodawca nie zdefiniował pojęcia „rabat”, zatem pojęcie to należy interpretować stosując przede wszystkim wykładnię językową. Zgodnie ze „Słownikiem języka polskiego” (Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005, str. 825), „rabat” to „zniżka, opust od sumy należnej za towar przyznawany, np. przy kupnie dużej ilości towarów”. Zatem, rabat polega na pomniejszeniu ustalonej wcześniej ceny towaru lub usługi.

Ponadto cytowany wyżej przepis art. 29a ust. 10 ustawy wyraźnie wskazuje, że podstawę opodatkowania zmniejsza się o kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen, wartość zwrotów towarów, zwrotu całości lub części zapłaty otrzymanej przed dokonaniem sprzedaży (zaliczek), jeśli do sprzedaży nie doszło, wartość zwrotu kwot dotacji, subwencji i innych opłat o podobnym charakterze.

Zatem każda z tych pozycji stanowi odrębną podstawę zmniejszenia podstawy opodatkowania i każda z wymienionych wyżej czynności powoduje zmniejszenie podstawy opodatkowania.

Powyższe stanowisko jest zgodne z Dyrektywą Rady 2006/112/WE, która w art. 73 oraz 90 ust. 1 określa podstawę opodatkowania, przewidując uprawnienia do jej obniżenia w przypadku każdorazowego, faktycznego zmniejszenia obrotu. Przesłanką wystarczającą dla ustalenia podstawy opodatkowania jest zaistnienie samego faktu zmniejszenia obrotu, bez konieczności wykazywania go w jeden konkretny sposób. Jednocześnie przepisy ustawy, jak i dyrektywy wyraźnie wskazują, że rzeczywiste kwoty rabatów mają być udokumentowane – podatnik powinien przedstawić dowód rzeczywistej kwoty poniesionych kosztów.

Konstrukcja podstawy opodatkowania w ustawie o podatku od towarów i usług, odpowiadająca w swej istocie konstrukcji określonej w Dyrektywie 2006/112/WE Rady, oparta jest na założeniu proporcjonalności VAT do ceny towarów i usług. Każda bowiem transakcja podlega podatkowi od towarów i usług obliczonemu w sposób proporcjonalny do ceny otrzymanej przez podatnika jako świadczenie wzajemne za dostarczone towary lub usługi z uwzględnieniem stawki, jaka ma zastosowanie do dostawy lub świadczenia takich towarów i usług.

Należy mieć na uwadze, że konstrukcja podstawy opodatkowania pozwala zrealizować fundamentalną zasadę neutralności podatku VAT. Ekonomiczny ciężar podatku VAT, co do zasady, powinien bowiem ponosić konsument, a nie podatnik. W ślad zatem za obniżeniem ceny transakcyjnej w formie rabatu powinno następować obniżenie podstawy opodatkowania tej transakcji, aby zachowana została zasada proporcjonalności podatku VAT do ceny towarów i usług. Jeśli podstawa opodatkowania przewyższa kwotę wynagrodzenia należnego podatnikowi, przynajmniej w części poniesie on ekonomiczny ciężar podatku, co naruszałoby zasadę neutralności tego podatku.

Zwrócił na to uwagę Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-317/94 Elida Gibbs, stwierdzając, że podstawą opodatkowania dla producenta jako podatnika musi być kwota odpowiadająca cenie, po jakiej sprzedał on towary hurtownikom lub detalistom, pomniejszona o wartość rabatów, na podstawie których wypłacone zostało wynagrodzenie ostatecznym nabywcom towarów.

Również w sprawie C-427/98 Komisja Europejska przeciwko Republice Federalnej Niemiec, Trybunał dopuścił możliwość zmniejszenia podstawy opodatkowania w wyniku udzielenia przez podatnika rabatu potransakcyjnego nie bezpośredniemu nabywcy towaru, bez konieczności wystawienia faktury korygującej.

Z opisu sprawy wynika, że prowadzą Państwo działalność gospodarczą m.in. w zakresie …. Sprzedają Państwo produkty m.in. poprzez autoryzowanych dystrybutorów (AD). AD z kolei następnie sprzedają te towary m.in. stacjom obsługi pojazdów. Nie sprzedajecie Państwo produktów bezpośrednio Stacjom Obsługi. Stacje Obsługi są niezależnymi od Spółki podmiotami i nie mają prawa przedstawiania siebie jako Państwa agenta, AD lub dystrybutora ani nie są uprawnione do zaciągania w ich imieniu zobowiązań. Udzielają Państwo rabatów pośrednich zawierając trójstronne umowy w zakresie sprzedaży produktów oraz premiowania zakupów pomiędzy Państwem, Stacją Obsługi a AD. Na podstawie Umowy, Stacja Obsługi zobowiązuje się do nabywania od AD określonych Państwa produktów, AD zobowiązuje się do dostawy produktów na rzecz Stacji na warunkach uzgodnionych pomiędzy AD a Stacją Obsługi, natomiast Państwo zobowiązują się do wypłacania Stacji Obsługi premii kwartalnej w zamian za dokonane zakupy produktów po spełnieniu ustalonych w Umowie przesłanek. Aby otrzymać Premię Kwartalną, Stacja Obsługi będzie musiała w danym kwartale rozliczeniowym nabyć od AD Produkty w ilości nie mniejszej niż określona w Umowie ilość minimalna, w oparciu o ceny wynikające z aktualnie obowiązującego u AD cennika produktów.

Wypłacą Państwo Stacji Obsługi Premię Kwartalną za dokonanie przez Stację Obsługi zakupów Produktów, których ilość i wartość będzie zgodna z ewidencją prowadzoną przez AD przekazaną Państwu. Wartość premii wyznacza suma nominalnych wartości zakupów produktów dokonanych przez Stację Obsługi w danym kwartale rozliczeniowym. W przypadku niedokonania przez Stację Obsługi w danym okresie rozliczeniowym ilości minimalnej zakupów, Premia Kwartalna nie przysługuje. W określonym terminie po zakończeniu każdego okresu rozliczeniowego będą Państwo pisemnie informować Stację Obsługi o wysokości przysługującej Premii Kwartalnej. Stacja Obsługi z kolei, po otrzymaniu takiej wiadomości, będzie zobowiązana do niezwłocznego przesłania Państwu noty obciążeniowej na kwotę przysługującej Premii Kwartalnej.

Państwa wątpliwości w pierwszej kolejności dotyczą określenia, czy kwoty wypłacane Stacjom Obsługi w postaci Premii Kwartalnych można uznać za rabat pośredni, a w konsekwencji  będą Państwo uprawnieni do obniżenia podstawy opodatkowania i kwoty podatku należnego w rozliczeniu za miesiąc, w którym Premia Kwartalna została wypłacona.

W świetle powołanej wyżej definicji „rabatu” należy uznać, że w Państwa przypadku nie można mówić o rabacie bezpośrednim, bowiem jest on przyznawany bezpośrednio pomiędzy sprzedawcą a nabywcą – stronami umowy kupna-sprzedaży, a taka sytuacja tu nie występuje.

Mamy tu natomiast do czynienia z rabatem pośrednim, który jest przyznawany kolejnemu podmiotowi (innemu niż nabywca) przez podatnika znajdującego się na początku łańcucha dostaw. Dochodzi do pomniejszenia, czyli odstępstwa od ustalonej ceny towarów sprzedawanych przez Państwa za pośrednictwem AD Stacjom Obsługi.

Wypłacane Stacjom Obslugi Premie Kwartalne będą miały charakter rabatów udzielonych po dokonaniu sprzedaży kolejnemu w łańcuchu dostaw podmiotowi, który nie jest podmiotem bezpośrednio zakupującym towar od Państwa. Jak wskazaliście Państwo Premia Kwartalna będzie wypłacana Stacjom Obsługi, w związku ze spełnieniem przez nie warunków premiowania zawartych w Umowie.

W tej sytuacji będą Państwo uprawnieni do obniżenia kwoty podatku należnego z tytułu sprzedaży, którzy to dokonacie sprzedaży swoich produktów ostatecznie po obniżonej cenie, tj. po udzieleniu rabatu.

Jak wynika z opisu sprawy:

-Premia kwartalna jest wypłacana przez Podmiot ( Wnioskodawcę), z którym nabywca (Stacja Obsługi) nie nawiązał bezpośrednich stosunków gospodarczych, tj. nie jest obowiązany nabywać określonych produktów od Wnioskodawcy lecz od Autoryzowanego Dystrybutora,

-Stacje Obsługi są niezależnymi od Spółki podmiotami i nie mają prawa przedstawiania siebie jako agenta Wnioskodawcy i Autoryzowanego Dystrybutora ani nie są uprawnione do zaciągania w ich imieniu zobowiązań,

-Premia kwartalna jest wypłacana tylko w przypadku spełnienia określonych przesłanek, tj. nabycia przez Stację Obsługi w danym kwartale, od drugiego w łańcuchu dostaw podmiotu (autoryzowanego dystrybutora), produktów w ilości nie mniejszej niż określona w umowie ilość minimalna, w oparciu o ceny wynikające z aktualnie obowiązującego u Autoryzowanego Dystrybutora cennika produktów.

W świetle powołanej wyżej definicji „rabatu” czy „bonifikaty” należy uznać, że w opisanym przypadku będziemy mieć do czynienia z pomniejszeniem, czyli odstępstwem od ustalonej ceny towarów przez Państwa, którzy co prawda nie będziecie sprzedawali bezpośrednio towarów na rzecz Stacji Obsługi, ale na podstawie odpowiednich ustaleń będziecie przyznawali im rabaty. Spowoduje to w istocie zwrot części ceny towarów.

Należy zatem zauważyć, że udzielany rabat nie będzie związany ze świadczeniem wzajemnym (z opisu sprawy nie wynika, że Stacje Obsługi świadczą na Państwa rzecz jakiekolwiek usługi i czynności dodatkowe), tak więc jest w istocie rabatem obniżającym wartość sprzedaży dokonanej przez Państwa na podstawie art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy.

Reasumując, rabaty pośrednie udzielane przez Państwa Stacjom Obsługi stanowią u Państwa podstawę do obniżenia podstawy opodatkowania VAT oraz kwoty podatku VAT należnego.

Uwzględniając, że przepisy nie określają wprost kwestii rabatów pośrednich, przyjąć należy, że rabat pośredni to udzielenie rabatu nie bezpośredniemu kontrahentowi, ale kolejnemu odbiorcy, który stanowi element łańcucha dystrybucji danego produktu czy usługi. Okoliczności rozpatrywanej sprawy pozawalają uznać, że przedmiotowa Premia Kwartalna, będąc nagrodą za osiągnięcie odpowiedniego pułapu zakupu Państwa produktów za pośrednictwem Autoryzowanego Dystrybutora, nie stanowi zapłaty za świadczenie wykonane na Państwa rzecz, w konsekwencji stanowi rabat pośredni. W tym przypadku to odbiorca "ostateczny", tj. Stacja Obsługi otrzymuje bezpośrednio od Spółki zwrot części ceny zakupionych produktów, które stanowi dla niej rzeczywiste obniżenie ceny zakupu tych towarów. W tej sytuacji podmiotem uprawnionym do obniżenia kwoty VAT należnego z tytułu sprzedaży nie będzie autoryzowany dystrybutor (który otrzymał od Stacji Obsługi cenę należną w pełnej wysokości), ale Państwo, którzy dokonali sprzedaży ostatecznie po obniżonej cenie, tj. udzielili rabatu. Zatem będą Państwo mogli skorzystać z prawa do korekty podstawy opodatkowania i należnego podatku VAT. Udzielany rabat pośredni stanie się bowiem upustem – obniżką (rabatem), o którym mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT.

Kwestie związane z momentem obniżenia podstawy opodatkowania VAT, m.in. w przypadku udzielenia po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen, reguluje art. 29a ust. 13-15 ustawy o VAT. Z przepisów tych wynika, że obniżenie podstawy opodatkowania uzależnione jest od wystawienia faktury korygującej oraz spełnienia warunku sprowadzającego się do posiadania przez podatnika dokumentacji, z której wynika, że uzgodnił on z nabywcą towaru lub usługobiorcą warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy towarów lub świadczenia usług określone w fakturze korygującej oraz warunki te zostały spełnione, a faktura ta jest zgodna z posiadaną dokumentacją.

W odniesieniu do sposobu uzgodnienia warunków zmniejszania podstawy opodatkowania lub kwoty podatku między stronami po przyznaniu rabatu, należy wskazać, że w części przypadków za jedyną formę komunikacji w tej kwestii można uznać przelew ze zwrotem środków po przyznaniu rabatu. W takich sytuacjach, jeżeli uzgodnieniem warunków do obniżenia podstawy opodatkowania, będzie zwrot środków – do uzgodnienia tych warunków dochodzi w momencie wystąpienia późniejszego zdarzenia, tj.  dla zwrotu środków na rachunek bankowy moment uznania zwracanej kwoty na rachunku nabywcy.

W tym przypadku obniżenia podstawy opodatkowania należy dokonać w okresie rozliczeniowym, w którym faktycznie wypłacono środki pieniężne z tytułu tego rabatu pośredniego. W konsekwencji, powinni Państwo dokonać obniżenia podstawy opodatkowania oraz podatku należnego VAT w rozliczeniu za okres, w którym nastąpiła wypłata rabatu pośredniego przyznanego odbiorcy ostatecznemu, tj. Stacji Obsługi z uwzględnieniem, że momentem tym będzie odpowiednio moment przekazania gotówki odbiorcy ostatecznemu lub w przypadku zwrotu środków na rachunek bankowy moment uznania zwracanej kwoty na jego rachunku.

W konsekwencji Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego nr 1 jest prawidłowe.

W dalszej kolejności wątpliwości Państwa dotyczą określenia, czy prawidłowym będzie udokumentowanie Premii Kwartalnej notą obciążeniową wystawiona przez Stacje Obsługi na Państwa rzecz.

Zauważyć należy, że obniżka ceny, upust – rabat udzielony w momencie sprzedaży (rabat transakcyjny), nie ma znaczenia dla ustalenia podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług, ponieważ kwota zapłaty należna od nabywcy już go uwzględnia – dane dotyczące rabatu znajdą swoje odzwierciedlenie w wystawionej fakturze stwierdzającej dokonanie sprzedaży.

Natomiast, jeżeli obniżenie ceny/udzielenie rabatu ma miejsce po dokonaniu sprzedaży i wystawieniu faktury, w której dokonano pierwotnego określenia obrotu (rabat potransakcyjny), wówczas czynność ta wymaga wystawienia faktury korygującej zmniejszającej wartość towarów i usług, zgodnie z art. 106j ust. 1 ustawy.

Jednakże wyżej cytowane przepisy ustawy o VAT w zakresie wystawiania faktur, dotyczą sytuacji wystawienia faktury korygującej przez kontrahentów bezpośrednio uczestniczących w transakcji udokumentowanej fakturą. Skoro podatnik wystawił na rzecz danego podmiotu fakturę dokumentującą dokonaną transakcję, to późniejsze udzielenie rabatu, skutkujące zmianą ceny przedmiotu transakcji, powinno zostać odzwierciedlone poprzez dokonanie korekty uprzednio wystawionej faktury.

Zatem, wystawienie faktury korygującej w sytuacji udzielenia opustu/obniżki ceny może dotyczyć tylko kontrahentów bezpośrednio uczestniczących w rzeczywistej transakcji potwierdzonej wystawieniem faktury. Wystawienie faktury korygującej jest zatem możliwe wyłącznie w sytuacji opustu/obniżki ceny bezpośredniemu nabywcy towaru lub usługi.

W przypadku udzielenia rabatu kolejnemu nabywcy w łańcuchu dostaw i przy braku bezpośredniej transakcji pomiędzy nimi, czyli w sytuacji, kiedy między kontrahentami nie miała miejsca dostawa lub świadczenie usług i w konsekwencji nie było wystawionej faktury, z uwagi iż nie jest możliwe odwołanie się do faktury pierwotnej przyznanie rabatu pośredniego nie powinno być udokumentowane fakturą korygującą, o której mowa w art. 106j ustawy. Faktura korygująca jest bowiem dokumentem potwierdzającym zmiany w bezpośredniej transakcji pomiędzy podatnikiem a nabywcą, któremu uprzednio podatnik wystawił fakturę z tego tytułu.

W przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z sytuacją, w której między Państwem, a Klientem Pośrednim nie będzie miała miejsca dostawa towarów lub świadczenie usług. Tym samym przepisy krajowe nie określają dokumentu, na podstawie którego podatnik udzielający rabatu może ten rabat udokumentować. Nie jest tym dokumentem faktura korygująca, jednak żadne przepisy nie wskazują, że nie może nim być np. nota księgowa, rabatowa, uznaniowa, obciążeniowa (czy to wystawiona samodzielnie przez udzielającego rabatu czy też sporządzona przez otrzymującego rabat).

W związku z powyższym nie będziecie Państwo zobowiązani do wystawiania faktury korygującej na rzecz Stacji Obsługi. Udzielony rabat pośredni będziecie Państwo mogli udokumentować poprzez notę księgową, która będzie stanowiła dokument potwierdzający rzeczywistą wartość i zawierała odpowiednie elementy dokumentu księgowego, w myśl ustawy z dnia 22 września 1994 r. o rachunkowości (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 120, ze zm.). Jednocześnie należy wskazać, że noty stanowią dokument księgowy na podstawie ustawy o rachunkowości, a nie przepisów dotyczących podatku VAT.

Tym samym w związku z udzieleniem Stacjom Obsługi premii Kwartalnej (rabatu) w opisanych wyżej warunkach, będą Państwo uprawnieni do udokumentowania rabatu notą księgową.

Tym samym Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 2 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Niniejsza interpretacja rozstrzyga wyłącznie w zakresie podatku od towarów i usług. Ocena prawna Państwa stanowiska w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych zostanie zawarta w odrębnym rozstrzygnięciu.

Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Pełna weryfikacja przedstawionych we wniosku okoliczności możliwa jest jedynie w toku postępowania podatkowego lub kontrolnego, prowadzonego przez uprawnione do tego organy, będącego poza zakresem instytucji interpretacji indywidualnej. Postępowanie w sprawie dotyczącej wydania interpretacji indywidualnej jest postępowaniem szczególnym, mającym charakter uproszczony, odrębny od postępowania podatkowego, uregulowanego w dziale IV Ordynacji podatkowej. Wydając bowiem interpretację indywidualną Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej przedstawia jedynie swój pogląd dotyczący wykładni treści analizowanych przepisów i sposobu ich zastosowania w odniesieniu do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego bądź zdarzenia przyszłego (którego elementy przyjmuje, jako podstawę rozstrzygnięcia bez weryfikacji).

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 2383). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Państwa sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i muszą się Państwo zastosować do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.