Interpretacja

TEMATY:

Interpretacja indywidualna z dnia 15 grudnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-3.4012.391.2023.1.PJ

Brak możliwości korekty przez dostawcę zagranicznego podstawy opodatkowania w razie udzielenia rabatu pośredniego jego „niebezpośredniemu” kontrahentowi oznacza, że ten kontrahent będący podmiotem krajowym nie ma obowiązku obniżenia związanego z taką dostawą podatku naliczonego. Ponieważ Dostawcy zagraniczni nie będą dokonywać korekty (obniżenia podatku należnego) - gdyż pomiędzy Spółką a Dostawcami zagranicznymi nie dochodzi do transakcji towarowych, w związku z którymi wypłacany jest Bonus, zatem Dostawcy zagraniczni nie wystawiają z tego tytułu na Spółkę faktur korygujących - tym samym brak będzie uzasadnienia prawnego oraz ekonomicznego dla obniżenia podatku naliczonego przez Państwa Spółkę.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

Państwa wniosek z 13 października 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy obowiązku obniżenia podstawy opodatkowania oraz kwoty podatku naliczonego w związku z otrzymaniem rabatu pośredniego (Bonusu) wpłynął 16 października 2023 r.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Spółka A. z siedzibą w Polsce, będąca dostawcą rozwiązań IT (dalej: Wnioskodawca), jest podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: VAT) zarejestrowanym jako podatnik VAT czynny.

Model biznesowy Spółki

W ramach zdarzenia przyszłego będącego przedmiotem wniosku Spółka będzie sprzedawać towary w ramach schematów przedstawionych poniżej. Klientami Spółki będą osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej, jak i podmioty prowadzące taką działalność.

W ramach planowanych transakcji mogą wystąpić różne sytuacje, które można scharakteryzować w ramach dwóch modeli (schematów):

a) Model transgraniczny

Spółka będzie nabywać towary handlowe i licencje od dostawców mających swoje siedziby na terytorium Polski (dalej: Dystrybutorzy). Transakcje będą wyglądać w ten sposób, że podmioty z siedzibą poza terytorium kraju (dalej: Dostawcy zagraniczni) będą sprzedawać towary i licencje Dystrybutorom, którzy następnie będą samodzielnie dokonywali ich sprzedaży Spółce.

W efekcie Dystrybutorzy zobowiązani będą do wykazywania na terytorium kraju wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów. W związku z powyższym zasadniczo to Dystrybutorzy rozliczać będą zarówno VAT naliczony jak i VAT należny od dokonanych od Dostawców zagranicznych zakupów. Następnie Dystrybutorzy będą sprzedawać Spółce nabyte towary i licencje. Każda z transakcji (tj. między Dostawcą zagranicznym a Dystrybutorami oraz między Dystrybutorami a Spółką) dokumentowana będzie za pomocą faktur VAT.

b) Model krajowy

Spółka będzie nabywać towary handlowe i licencje od dostawców mających swoje siedziby na terytorium Polski. Transakcje będą wyglądać w ten sposób, że podmioty z siedzibą na terytorium kraju (dalej: Dostawcy krajowi) będą sprzedawać towary i licencje Dystrybutorom, którzy będą samodzielnie dokonywali ich sprzedaży Spółce.

W efekcie tak Dostawcy krajowi, jak i Dystrybutorzy zobowiązani będą do wykazywania dostawy towarów na terytorium kraju. Każda z transakcji (tj. między Dostawcami krajowymi a Dystrybutorami oraz między Dystrybutorami a Spółką) dokumentowana będzie za pomocą faktur VAT.

Oba przedstawione modele zakładają zatem, że bezpośrednimi kontrahentami (dostawcami) Spółki będą Dystrybutorzy, a Dostawcy zagraniczni, czy Dostawcy krajowi nie będą uczestniczyć w transakcjach sprzedaży na rzecz Spółki (nie będą bezpośrednimi dostawcami towarów i licencji oraz nie będą wystawiali na rzecz Spółki faktur VAT). Niemniej, Spółka w tym zakresie będzie dokonywać zakupów u Dystrybutorów autoryzowanych przez Dostawców zagranicznych, czy Dostawców krajowych.

Wypłata środków

Zgodnie z obydwoma planowanymi modelami współpracy Spółka będzie otrzymywała środki pieniężne bezpośrednio od Dostawców zagranicznych i Dostawców krajowych na podstawie regulaminów lub warunków promocji obowiązujących u poszczególnych Dostawców zagranicznych, czy Dostawców krajowych. Wysokość otrzymywanych środków będzie wynikać z odpowiednich dokumentów handlowych, a ich wypłata będzie dokonywana, gdy zostaną spełnione określone warunki opisane w tych dokumentach handlowych, a które to warunki będą odnosiły się do określonego poziomu zakupów dokonanych przez Spółkę określonego rodzaju towarów i licencji. W przypadku niektórych Dostawców zagranicznych, czy Dostawców krajowych wysokość otrzymywanych środków może być kalkulowana w oparciu o poziom przychodu ze sprzedaży towarów osiągnięty przez Spółkę, a nie poziom zakupów. Przy czym w żadnym przypadku wypłata środków pieniężnych od Dostawców zagranicznych, czy Dostawców krajowych nie będzie uzależniona od spełnienia przez Spółkę takiego warunku jak powstrzymanie się od zakupów u podmiotów innych niż Dystrybutorzy autoryzowani przez Dostawców zagranicznych, czy Dostawców krajowych.

Spółka wskazuje, że procedura przyznania środków pieniężnych Spółce, wynikająca z regulaminów/warunków promocji obowiązujących u poszczególnych Dostawców zagranicznych, czy Dostawców krajowych, będzie polegać na realizacji następujących działań:

- Dystrybutorzy będą zbierać dane dotyczące zrealizowanego przez Spółkę wolumenu zakupów dla określonego rodzaju towarów i licencji w ustalonym okresie rozliczeniowym. Przykładowo, jeżeli Spółka nabędzie uzgodnioną w umowie ilość (wartość) towarów i licencji od Dystrybutora w okresie pierwszego półrocza 2024 roku, to Dostawcy zagraniczni lub Dostawcy krajowi będą wypłacać Spółce określoną kwotę środków pieniężnych. W niektórych przypadkach, przyznanie środków pieniężnych może być uzależnione od osiągnięcia odpowiedniego poziomu sprzedaży przez Spółkę określonego rodzaju towarów i licencji nabytych uprzednio od Dystrybutora. By otrzymać środki pieniężne, Spółka nie będzie zobowiązana do spełnienia jakichkolwiek innych warunków niż wskazane powyżej.

- Dane te będą przekazywane Dostawcom zagranicznym lub Dostawcom krajowym poprzez Dystrybutorów, którzy również obliczą wysokość przyznawanych Spółce środków pieniężnych.

- Dostawcy zagraniczni lub Dostawcy krajowi zweryfikują na podstawie otrzymanych danych, czy doszło do spełnienia warunków przyznania środków pieniężnych Spółce tj. czy Spółka zrealizowała wyznaczony poziom zakupów lub ewentualnie osiągnęła wyznaczony poziom obrotu dla określonego rodzaju towarów i licencji w ustalonym okresie rozliczeniowym.

- W przypadku pozytywnej weryfikacji, Dostawcy zagraniczni lub Dostawcy krajowi poinformują Spółkę o spełnieniu warunków przyznania środków pieniężnych - w tym udokumentują wypłatę środków pieniężnych uzgodnionymi kanałami np. poprzez wystawienie dokumentu handlowego innego niż faktura (np. nota) lub poprzez udostępnienie informacji w korespondencji mailowej albo na portalu promocji. Dostawcy zagraniczni lub Dostawcy krajowi dokonają również wypłaty tychże środków pieniężnych.

Spełnienie warunków do wypłaty środków pieniężnych Spółce będzie weryfikowane na podstawie danych przekazanych Dostawcom zagranicznym i Dostawcom krajowym poprzez Dystrybutorów lub bezpośrednio przez Spółkę.

Bazując na znanej Spółce praktyce rynkowej, dla celów oceny zdarzenia przyszłego należy przyjąć, że wypłaty pieniężne dokonywane przez Dostawców zagranicznych lub Dostawców krajowych na rzecz Spółki nie będą dokumentowane poprzez wystawienie faktury, lecz innego dokumentu (np. noty).

Spółka w związku z otrzymaniem środków pieniężnych od Dostawców zagranicznych i Dostawców krajowych nie będzie też otrzymywała faktur korygujących w stosunku do faktur pierwotnych dokumentujących nabycie licencji lub towarów, ani od Dostawcy zagranicznego lub Dostawcy krajowego, ani od Dystrybutorów.

Pytanie

Czy otrzymywanie środków pieniężnych przez Spółkę od Dostawców zagranicznych w ramach Modelu transgranicznego będzie wywoływać dla Spółki skutki w podatku VAT, w szczególności czy na Spółce będzie ciążyć obowiązek obniżenia odliczonego podatku VAT naliczonego w związku z otrzymanymi „rabatami pośrednimi”?

Państwa stanowisko w sprawie

Otrzymywanie środków pieniężnych przez Spółkę od Dostawców zagranicznych w ramach Modelu transgranicznego nie będzie wywoływać dla Spółki skutków w podatku VAT, w szczególności Spółka nie będzie zobowiązana do obniżenia odliczonego VAT naliczonego z związku z otrzymanymi „rabatami pośrednimi”.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy

Jak zaznaczono w zadanym pytaniu oraz wyżej wskazanym stanowisku własnym, Wnioskodawca chciałby potwierdzić, że w przedstawionym zdarzeniu przyszłym otrzymywanie środków pieniężnych nie będzie wywoływać skutków podatkowych na gruncie przepisów o podatku VAT czy to:

- w postaci powstania obowiązku podatkowego (a zatem i konieczności wykazania podatku należnego),

- w postaci podwyższenia lub obniżenia podstawy opodatkowania dokonanej wcześniej sprzedaży,

- czy też w postaci obowiązku obniżenia kwoty odliczonego przez Spółkę podatku naliczonego.

Spółka stoi nas stanowisku, że żaden z tych skutków w przedstawionym zdarzeniu przyszłym nie wystąpi. Aby uzasadnić to stanowisko, celowe wydaje się rozważenie w pierwszej kolejności treści przepisów dotyczących podatku VAT w odniesieniu do „strony sprzedażowej” (kwestia wykonywania czynności opodatkowanej, a zatem kwestia podatku należnego) oraz w odniesieniu do „strony zakupowej” (kwestia odliczenia podatku naliczonego).

Strona sprzedażowa

Z ogółu przepisów ustawy o VAT, w tym zwłaszcza z art. 5-8 (wskazujących, jakie czynności podlegają ustawie w sensie przedmiotowym) - niezależnie od przesłanek podmiotowych wynikających z art. 15-17 ustawy o VAT - wynika, że aby dana czynność, dokonywana w określonych okolicznościach faktycznych, mogła zostać uznana za podlegającą opodatkowaniu, musi ona mieścić się w zakresie przedmiotowym ustawy o VAT. Konieczne jest zatem, aby dane zdarzenie faktyczne stanowiło czynność opodatkowaną podatkiem VAT.

Zgodnie z art. 5 ustawy o VAT, opodatkowaniu VAT podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

2. eksport towarów;

3. import towarów na terytorium kraju;

4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Art. 8 ust. 1 ustawy o VAT stanowi natomiast, że przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Na podstawie powołanych przepisów należy stwierdzić, że opodatkowaniu na podstawie ustawy o VAT podlegają dostawa towarów lub świadczenie usług dokonywane w ramach wykonywanej działalności gospodarczej przez podmioty, które taką działalność prowadzą, niezależnie od ich formy prawnej.

W tym kontekście Spółka pragnie zauważyć, iż w zamian za przyznanie środków pieniężnych przez Dostawców krajowych i Dostawców zagranicznych Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do wykonania żadnego świadczenia wzajemnego. W szczególności Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do dokonania lub tolerowania czynności lub sytuacji na rzecz Dostawców krajowych i Dostawców zagranicznych. Spółka nie będzie dokonywać również sprzedaży towarów na rzecz Dostawców krajowych i Dostawców zagranicznych.

W konsekwencji należy dojść do wniosku, że w przedmiotowej sytuacji Spółka nie dokonuje żadnej czynności opodatkowanej podatkiem VAT, a w konsekwencji opisane zdarzenie przyszłe nie powoduje powstania obowiązku podatkowego, a zatem i nie wymaga wykazania przez Spółkę w swoich rozliczeniach podatku należnego.

Należy również zauważyć, że otrzymanie środków pieniężnych w sytuacji opisanej w zdarzeniu przyszłym nie powoduje tym samym obowiązku podwyższenia (lub obniżenia) podstawy opodatkowania z tytułu jakiejkolwiek wcześniej dokonanej sprzedaży. Podstawa opodatkowania mogłaby ulec zmianie wyłącznie wówczas, gdy określone środki pieniężne byłyby otrzymywane przez Spółkę w związku z dokonaniem jakiejś czynności opodatkowanej. Jak natomiast zaznaczono powyżej, otrzymywane środki pieniężne w schemacie przedstawionym w opisie zdarzenia przyszłego nie są dokonywane w związku z dokonaniem jakiejkolwiek czynności opodatkowanej.

Strona zakupowa

Uwagi ogólne

Jak ustalono wyżej, otrzymanie środków pieniężnych w sytuacji Spółki nie będzie powodować konieczności wykazania w jej rozliczeniach podatku należnego z tytułu dokonania czynności opodatkowanej lub podwyższenia podstawy opodatkowania. Należy zatem ustalić, czy otrzymanie takich środków spowoduje skutki w zakresie rozliczenia podatku naliczonego, a w szczególności w postaci obowiązku obniżenia kwoty odliczonego przez Spółkę podatku naliczonego.

Jak Spółka wskazała powyżej, w jej ocenie zdarzenia przedstawione w opisie zdarzenia przyszłego nie będą mieć wpływu na sposób rozliczenia podatku naliczonego po stronie Spółki. Wnioskodawca zdaje sobie sprawę z tego, że mogą powstać pewne wątpliwości w tym zakresie. Związane są one z faktem, że otrzymanie określonej kwoty pieniężnej przez danego Dostawcę krajowego lub Dostawcę zagranicznego może ewentualnie powodować obniżenie podstawy opodatkowania jego sprzedaży.

Niemniej jednak, w ocenie Wnioskodawcy, taki obowiązek obniżenia przez Spółkę odliczonego podatku naliczonego nie wystąpi w przypadku wypłaty środków pieniężnych do Dostawców zagranicznych lub Dostawców krajowych.

Wynika to z poniżej przedstawionych powodów i argumentów.

Dotychczasowe stanowisko DKIS oraz sądownictwa w identycznych sprawach

Sprawy podobne, a nawet identyczne, były już przedmiotem interpretacji indywidualnych wydanych przez tutejszy Organ, jak również rozstrzygnięć przez wojewódzkie sądy administracyjne oraz Naczelny Sąd Administracyjny. W stanowiskach tych wyrażany jest jednolity pogląd, że w sytuacji tzw. „rabatów pośrednich” otrzymywanych od dostawców zagranicznych nie istnieje obowiązek korekty podatku naliczonego przez nabywców nabywających towary od dystrybutorów krajowych.

Wyrok NSA z 16.09.2021 r., I FSK 705/18

Powyższe znajduje potwierdzenie w wyroku NSA z dnia 16 września 2021 r., sygn. I FSK 705/18, dotyczącego sytuacji identycznej do przedstawionej w niniejszym wniosku o interpretację.

W powyższym wyroku NSA jednoznacznie stwierdził, że udzielenie rabatu pośredniego w Modelu transgranicznym nie skutkuje obowiązkiem dokonania korekty podatku naliczonego u odbiorcy tego rabatu.

Jak wskazał NSA w ww. orzeczeniu:

„W tym względzie należy mieć na uwadze to, że art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT stanowi implementację art. 90 ust. 1 dyrektywy 2006/112/WE. Przepis ten przewiduje, że w przypadku anulowania, wypowiedzenia, rozwiązania, całkowitego lub częściowego niewywiązania się z płatności lub też w przypadku obniżenia ceny po dokonaniu dostawy (transakcji) podstawa opodatkowania jest stosownie obniżana na warunkach określonych przez państwa członkowskie.

(...)

Brak możliwości korekty przez dostawcę zagranicznego podstawy opodatkowania w razie udzielenia rabatu pośredniego jego »niebezpośredniemu« kontrahentowi oznacza, że ten kontrahent będący podmiotem krajowym (tu skarżąca spółka) nie ma obowiązku obniżenia związanego z taką dostawą podatku naliczonego. Ponieważ - jak trafnie argumentowano w uzasadnieniu skargi - dostawca zagraniczny nie będzie dokonywać korekty (obniżenia podatku należnego), to brak będzie uzasadnienia prawnego oraz ekonomicznego dla obniżenia podatku naliczonego przez skarżącą spółkę.

Reasumując: skoro stanowisko przyjęte w zaskarżonej interpretacji wyrażające się w tym, że skarżąca spółka, niebędąca bezpośrednim kontrahentem dostawcy zagranicznego, który udzieli jej rabatu pośredniego, będzie zobowiązana do zmniejszenia podatku naliczonego, z tego powodu, że dostawca zagraniczny będzie posiadał prawo do obniżenia podstawy opodatkowania, było nieprawidłowe, to zasadnie Sąd pierwszej instancji uchylił zaskarżoną interpretację.”

Wyrok TSUE z 11.03.2021 r., C-802/19:

Identyczne stanowisko zajął Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w powołanym wyroku:

„(...) art. 90 ust. 1 dyrektywy 2006/112 przewiduje, że w przypadku anulowania, wypowiedzenia, rozwiązania, całkowitego lub częściowego niewywiązania się z płatności lub też w przypadku obniżenia ceny po dokonaniu transakcji podstawa opodatkowania jest stosownie obniżana, na warunkach określonych przez państwa członkowskie.

W niniejszej sprawie z postanowienia odsyłającego wynika, że w okolicznościach sporu w postępowaniu głównym sprzedaż rozpatrywanych produktów leczniczych jest przedmiotem dwóch dostaw.

(...)

Z jednej strony pierwsza dostawa jest dostawą wewnątrzwspólnotową, która na podstawie art. 138 ust. 1 dyrektywy 2006/112 jest zwolniona z VAT w Niderlandach. Kasa obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego jako osoba prawna ma zatem na podstawie art. 2 ust. 1 lit. b) ppkt (i) tej dyrektywy obowiązek uiszczenia VAT od odpowiadającego tej dostawie nabycia.

(...)

Skoro zatem Firma Z nie posiada podstawy opodatkowania, która mogłaby podlegać korekcie, należy stwierdzić, że przesłanki zastosowania art. 90 ust. 1 dyrektywy 2006/112 nie są spełnione.

(...)

Jeżeli chodzi o wyrok z dnia 24 października 1996 r., Elida Gibbs (C-317/94, EU:C:1996:400), należy przypomnieć, że Trybunał orzekł w tym wyroku, iż jeżeli producent danego towaru, który nie był związany umową z konsumentem końcowym, lecz był pierwszym ogniwem w łańcuchu transakcji, który prowadzi do tego konsumenta końcowego, przyznaje obniżkę ceny rzeczonemu konsumentowi końcowemu, to zgodnie z orzecznictwem Trybunału podstawa opodatkowania VAT musi zostać zmniejszona o tę obniżkę (wyrok z dnia 16 stycznia 2014 r, Ibero Tours, C-300/12, EU:C:2014:8, pkt 29).

(...)

Trybunał wyjaśnił, że w przeciwnym wypadku organ podatkowy pobrałby z tytułu VAT kwotę wyższą od kwoty rzeczywiście zapłaconej przez konsumenta końcowego, i to kosztem podatnika (wyrok z dnia 24 października 1996 r., Elida Gibbs, C-317/94, EU:C:1996:400, pkt 31).

(...)

Tymczasem z uwagi na to, że - jak wynika z pkt 43 niniejszego wyroku - Firma Z nie posiada podstawy opodatkowania, która mogłaby podlegać korekcie, w związku z czym przesłanki zastosowania art. 90 ust. 1 dyrektywy 2006/112 nie są spełnione, nie ma w takich okolicznościach potrzeby badania istnienia ewentualnego łańcucha transakcji w rozumieniu wyroku z dnia 24 października 1996 r., Elida Gibbs (C-317/94, EU:C:1996:400)”.

Tytułem komentarza należy zauważyć, że zgodnie z tym wyrokiem, gdy pierwsza transakcja stanowi WDT, a dokonujący tej dostawy wypłaca środki finansowe trzeciemu w łańcuchu podmiotowi, to nie ma podstaw do korekty podstawy opodatkowania WDT. Z tego wyroku NSA w pierwszym powołanym wyżej orzeczeniu wyciągnął słuszny wniosek, że w takiej sytuacji nie ma podstaw do korekty podatku naliczonego u trzeciego w łańcuchu podmiotu po stronie podatku naliczonego.

Interpretacja indywidualna tutejszego Organu z 11.09.2023 r., 0114‑KDIP1‑2.4012.254.2023.2.JO.

Stanowisko Spółki potwierdził tutejszy Organ w powołanej interpretacji wydanej w identycznej sprawie: „W sytuacji, gdy wypłacona premia pieniężna jest związana z konkretną dostawą (dostawami), to nawet, jeżeli jest to premia wypłacona po dokonaniu zapłaty, powinna być traktowana jak rabat, o którym mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy. Przy czym co istotne rabat rozumieć należy, jako zniżkę od ustalonej ceny określonego towaru lub usługi, wyrażoną procentowo lub kwotowo.

W konsekwencji, skoro w omawianym przypadku Dostawca zagraniczny nie będzie mógł wystawić faktury korygującej na Państwa Spółkę, dla obniżenia podstawy opodatkowania nie znajdzie zastosowania art. 29a ust. 13 ustawy, gdyż odnosi się on wyłącznie do tych przypadków, w których wystawiono fakturę korygującą do pierwotnej faktury. A zatem, nie będą Państwo również zobowiązani do zmniejszenia kwoty podatku naliczonego, o których mowa w art. 86 ust. 19a ustawy, związanego z zakupem towarów w ramach Modelu transgranicznego od Dystrybutorów.

Tym samym, Państwa stanowisko, że otrzymanie środków pieniężnych przez Spółkę od Dostawców zagranicznych w ramach Modelu transgranicznego nie będzie wywoływać dla Spółki skutków w podatku VAT, w szczególności Spółka nie będzie zobowiązana do obniżenia odliczonego podatku VAT naliczonego w związku z otrzymanymi »rabatami pośrednimi«, należy uznać za prawidłowe.”

Interpretacja indywidualna tutejszego Organu z 9.11.2022 r., 0114‑KDIP1‑2.4012.385.2022.2.JO.

Identycznie stwierdził tutejszy Organ w powołanej interpretacji: „W sytuacji, gdy wypłacona premia pieniężna jest związana z konkretną dostawą (dostawami), to nawet, jeżeli jest to premia wypłacona po dokonaniu zapłaty, powinna być traktowana jak rabat, o którym mowa w ad. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy. Przy czym co istotne rabat rozumieć należy, jako zniżkę od ustalonej ceny określonego towaru lub usługi, wyrażoną procentowo lub kwotowo.

(...)

Należy mieć na uwadze, że konstrukcja podstawy opodatkowania pozwala zrealizować fundamentalną zasadę neutralności podatku VAT. Ekonomiczny ciężar podatku VAT, co do zasady, powinien bowiem ponosić konsument, a nie podatnik. W ślad zatem za obniżeniem ceny transakcyjnej w formie rabatu powinno następować obniżenie podstawy opodatkowania tej transakcji, aby zachowana została zasada proporcjonalności podatku VAT do ceny towarów i usług. Jeśli podstawa opodatkowania przewyższa kwotę wynagrodzenia należnego podatnikowi, przynajmniej w części poniesie on ekonomiczny ciężar podatku, co naruszałoby zasadę neutralności tego podatku. (...)

Brak możliwości korekty przez dostawcę zagranicznego podstawy opodatkowania w razie udzielenia rabatu pośredniego jego »niebezpośredniemu« kontrahentowi oznacza, że ten kontrahent będący podmiotem krajowym nie ma obowiązku obniżenia związanego z taką dostawą podatku naliczonego. Ponieważ Dostawcy Zagraniczni nie będą dokonywać korekty (obniżenia podatku należnego) - gdyż pomiędzy Spółką a Zagranicznymi Dostawcami nie dochodzi do transakcji towarowych, w związku z którymi wypłacany jest Bonus, zatem Zagraniczni Dostawcy nie wystawiają z tego tytułu na Spółkę faktur korygujących - tym samym brak jest/będzie uzasadnienia prawnego oraz ekonomicznego dla obniżenia podatku naliczonego przez Państwa Spółkę.

Tym samym, skoro w omawianym przypadku Zagraniczni Dostawcy nie mogą wystawić faktury korygującej na Państwa Spółkę, dla obniżenia podstawy opodatkowania nie znajdzie zastosowania art. 29a ust. 13 ustawy, gdyż odnosi się on wyłącznie do tych przypadków, w których wystawiono fakturę korygującą do pierwotnej faktury. (...)

W konsekwencji, Państwa stanowisko, że wypłacony przez Zagranicznych Dostawców Bonus nie będzie skutkował obowiązkiem pomniejszenia kwoty netto oraz podatku naliczonego wynikającego z zakupu od Krajowych Dystrybutorów Produktów objętych Programem, należy uznać za prawidłowe”.

Interpretacja indywidualna tutejszego Organu z 27.07.2022 r., 2461‑IBPP2.4512.242.2017.8.IK

Stanowisko Spółki potwierdza także interpretacja indywidualna z dnia 27 lipca 2022 r. nr 2461-IBPP2.4512.242.2017.8.IK wydana w identycznej sprawie. Organ powołując się na rozstrzygnięcie TSUE (m.in. w sprawie C-802/19 z dnia 11 marca 2021 r.), wskazał co następuje: „(...) otrzymywane przez Wnioskodawcę środki pieniężne z tytułu osiągnięcia określonego poziomu zakupów towarów, które nie są związane ze świadczeniem wzajemnym (Wnioskodawca nie świadczy na rzecz Dostawcy żadnych usług), stanowią rabat pośredni.

We wniosku wskazano bowiem, że jedynym warunkiem otrzymania środków pieniężnych jest osiągnięcie określonego poziomu zakupów towarów u Dostawców. Zatem wypłacenie środków nie wiąże się z wykonywaniem jakichkolwiek świadczeń na rzecz Dostawców przez Wnioskodawcę.

Zatem otrzymane przez Wnioskodawcę środki pieniężne nie powodują powstania obowiązku podatkowego, bowiem ich otrzymanie nie jest związane z jakąkolwiek czynnością opodatkowaną podatkiem VAT.

W konsekwencji otrzymywanie środków pieniężnych przez Spółkę od Dostawców zagranicznych w ramach schematu przedstawionego w opisie zdarzenia przyszłego nie wywołuje dla Spółki skutków w podatku VAT. W związku z powyższym, mając na uwadze stanowisko WSA w Gliwicach zawarte w wyroku sygn. akt III SA/GI 709/17 oraz NSA zawarte w wyroku o sygn. akt I FSK 705/18, stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym otrzymywanie środków pieniężnych przez Spółkę od Dostawców zagranicznych w ramach schematu przedstawionego w opisie zdarzenia przyszłego nie wywołuje dla Spółki skutków w podatku VAT jest prawidłowe”.

Wykładnia językowa ustawy o VAT

Przypadki, w których nabywca towarów w ramach zakupów krajowych (tutaj: zakup od Dystrybutora) jest zobowiązany do obniżenia podatku naliczonego są wyraźnie uregulowane w art. 86 ust. 19a-19c. Każdy z tych przepisów przewiduje przypadki inne niż przedstawione w przedmiotowym zdarzeniu przyszłym. W każdym z tych przypadków konieczne jest uzgodnienie pomiędzy dostawcą a nabywcą towarów potwierdzające obniżenie podstawy opodatkowania (inne przypadki są nierelewantne dla niniejszego zdarzenia przyszłego). W przedmiotowym zdarzeniu przyszłym takiego uzgodnienia brak, gdyż Dystrybutor nie dokonuje żadnego uzgodnienia ze Spółką. Brak jest zatem podstaw do żądania od Spółki obniżenia kwoty podatku naliczonego, gdyż zgodnie z rezultatami wykładni językowej przepisów art. 86 ust. 19a-19c taki obowiązek nie występuje w tym przypadku.

Zasada neutralności

Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

W myśl art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT podstawę opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 13, obniża się o kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen. Na podstawie art. 29a ust. 13 ustawy o VAT w przypadkach, o których mowa w ust. 10 pkt 1-3, obniżenia podstawy opodatkowania, w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze z wykazanym podatkiem, dokonuje się za okres rozliczeniowy, w którym podatnik wystawił fakturę korygującą, pod warunkiem że z posiadanej przez tego podatnika dokumentacji wynika, że uzgodnił on z nabywcą towaru lub usługobiorcą warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy towarów lub świadczenia usług określone w fakturze korygującej oraz warunki te zostały spełnione, a faktura ta jest zgodna z posiadaną dokumentacją. W przypadku gdy w okresie rozliczeniowym, w którym została wystawiona faktura korygująca, podatnik nie posiada dokumentacji, o której mowa w zdaniu pierwszym, obniżenia podstawy opodatkowania dokonuje za okres rozliczeniowy, w którym dokumentację tę uzyskał.

Spółka pragnie podkreślić, iż brak jest w ustawie o VAT przepisów pozwalających Dostawcom krajowym na obniżenie podstawy opodatkowania z tytułu dokonanej na rzecz Dystrybutorów sprzedaży w sytuacji przyznania środków pieniężnych Spółce, która nie jest ich bezpośrednim kontrahentem.

Niemniej Wnioskodawcy znane jest orzecznictwo, w którym wskazuje się, iż dopuszczalne jest również obniżenie podstawy opodatkowania na podstawie noty księgowej w przypadku, gdy Dostawca krajowy wypłaca środki pieniężne podmiotowi, z którym nie dokonuje bezpośrednich transakcji.

Takie stanowisko w odniesieniu do transakcji dokonywanych pomiędzy podmiotami krajowymi zostało potwierdzone np. w interpretacjach indywidualnych Ministra Finansów:

- z dnia 19 kwietnia 2016 r., sygn. IPPP1/4512-62/16-4/IGo;

- z dnia 9 marca 2016 r., sygn. IPPP1/4512-95/16-2/MP;

- z dnia 25 maja 2016 r., sygn. IPPP1/4512-333/16-3/AW;

- z dnia 15 stycznia 2016 r., sygn. IPPP1/4512-1124/15-4/MK.

Powyższe stanowisko znajduje także potwierdzenie np. w wyrokach: z dnia 13 kwietnia 2010 r. sygn. I FSK 600/09, z dnia 28 sierpnia 2015 r., sygn. I FSK 1281/14 oraz w orzecznictwie TSUE w sprawach o sygn.C-317/94 i C-427/98.

Opierając się o powyższe, należy stwierdzić, że Dostawcy krajowi w przedstawionym zdarzeniu przyszłym będą uprawnieni do obniżenia podstawy opodatkowania z tytułu sprzedaży dokonywanej na rzecz Dystrybutorów, co w konsekwencji skutkuje koniecznością obniżenia kwoty podatku naliczonego podlegającego odliczeniu po stronie Spółki.

Inaczej jest jednak w przedstawionych przypadkach transakcji z Dostawcami zagranicznymi.

Jak Spółka zwróciła uwagę w opisie zdarzenia przyszłego, to Dystrybutorzy będą zobowiązani do wykazania wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów na terytorium kraju z tytułu nabycia towarów od Dostawców zagranicznych, a w konsekwencji również podatku należnego i naliczonego wynikającego z tych transakcji.

Dostawca zagraniczny nie wykazuje w takiej sytuacji podatku należnego ani w Polsce, ani w kraju siedziby. Jest on bowiem zobowiązany zasadniczo do rozliczenia w państwie, z którego wysyła towary, czynności odpowiadającej wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów w rozumieniu ustawy o VAT. Tym samym nie ma on możliwości obniżenia podatku z tytułu przekazania Spółce środków pieniężnych.

W konsekwencji należy zauważyć, iż Dostawca zagraniczny nie ma możliwości dokonania korekty podatku należnego z tytułu transakcji z Dystrybutorem, ponieważ nie jest on podmiotem zobowiązanym do rozliczenia podatku należnego z tytułu tych transakcji. Jednocześnie, dla obniżenia podstawy opodatkowania nie znajdzie zastosowania art. 29a ust. 13 ustawy o VAT, gdyż odnosi się on wyłącznie do tych przypadków, w których wystawiono fakturę korygującą do pierwotnej faktury. A zatem Spółka nie będzie zobowiązana do zmniejszenia kwoty podatku naliczonego na podstawie art. 86 ust. 19a ustawy o VAT.

Należy zauważyć również, że w sytuacji transakcji z Dostawcami zagranicznymi brak obniżenia odliczenia podatku naliczonego nie spowoduje zagrożenia dla interesów Skarbu Państwa. Podatek należny obiektywnie nie może być bowiem obniżony przez Dostawcę zagranicznego. Nie dojdzie zatem do obniżenia podatku należnego, który musiałby znaleźć odzwierciedlenie w obniżeniu podatku naliczonego.

Skutek obniżenia podatku naliczonego byłby wręcz przeciwny: spowodowałby konieczność obniżenia podatku podlegającego odliczeniu, przy braku obniżenia podatku należnego. A to powodowałoby naruszenie zasady neutralności. Dzieje się tak dlatego, że w związku z brakiem prawa do obniżenia podatku należnego przez Dostawcę zagranicznego i ewentualną koniecznością obniżenia podatku naliczonego przez Spółkę konsument zostałby obciążony kwotą podatku, którą również została obciążona Spółka przez ograniczenie jej prawa do odliczenia VAT naliczonego.

W tym miejscu należy również wskazać, że zgodnie z orzecznictwem TSUE: „Inny skutek tej zasady [neutralności - przyp. Spółki] polega na tym, że kwota pobrana przez organ podatkowy z tytułu podatku VAT powinna odpowiadać dokładnie kwocie podatku VAT zadeklarowanej na fakturze i zapłaconej podatnikowi przez konsumenta (wyrok z dnia 10 lipca 2008 r. w sprawie C-484/06 Koninklijke Ahold, Zb. Orz. s. I 5097, pkt 36 i przytoczone tam orzecznictwo w. Wyrok Trybunału z 19.12.2012 r. w sprawie C-310/11 Grattan pic przeciwko The Commissioners for Her Majesty’s Revenue & Customs).”

Innymi słowy, z zasady neutralności wynika, że kwota podatku uiszczonego do organów podatkowych powinna odpowiadać kwocie podatku zapłaconego przez ostatecznego konsumenta. Przedsiębiorcy pełniący funkcję podatników VAT powinni jedynie w efekcie zastosowania mechanizmu opodatkowania odprowadzić niniejszą kwotę do organów podatkowych. Sam podatek tymczasem nie powinien stanowić ich obciążenia kosztowego.

Tak też się dzieje w przypadku transakcji krajowych (w schemacie Dostawca krajowy - Dystrybutor - Spółka - konsument), do których odnoszą się powołane wyżej wyroki dotyczące pośrednich premii pieniężnych (rabatów pośrednich). W tych sytuacjach Spółka jest zobowiązana do obniżenia podatku naliczonego, aby zachować zgodność z zasadą neutralności.

W przedmiotowej sprawie, w przypadku ograniczenia prawa do odliczenia VAT po stronie Spółki tak by się nie stało: kwota podatku VAT zostałaby wpłacona do organu podatkowego przez Dystrybutora (z tytułu sprzedaży na rzecz Spółki) oraz przez Spółkę (z tytułu sprzedaży dla konsumenta), która jednocześnie byłaby pozbawiona prawa do odliczenia części podatku naliczonego z tytułu zakupów od Dystrybutora.

Tym samym, suma wpłaconego podatku należnego na każdym etapie obrotu (co obrazują powyżej opisane schematy) byłaby wyższa niż kwota zapłacona przez konsumenta. A kwoty te - zgodnie z zasadą neutralności - powinny być równe.

Spółka w tym miejscu pragnie jeszcze raz podkreślić, iż w przedstawionym modelu z przyczyn wskazanych powyżej do „sytuacji międzynarodowej” nie znajdą zastosowania tezy płynące z orzeczeń TSUE w sprawach C-317/94 Elida Gibbs oraz C-427/98 Komisja Europejska przeciwko Republice Federalnej Niemiec, gdyż orzeczenia te zostały wydane na gruncie transakcji dokonywanych w obrocie krajowym, a nie transgranicznym.

W konsekwencji w sytuacji, gdy Dostawca zagraniczny nie obniża podstawy opodatkowania i podatku należnego, gdyż w istocie nie ma on takiej możliwości ze względu na fakt, iż nie jest on podmiotem, który rozlicza podatek z tytułu dokonywanych dostaw i świadczenia usług, po stronie Spółki nie powstaje obowiązek obniżenia odliczonego podatku naliczonego, gdyż w przeciwnym wypadku naruszona zostałaby zasada neutralności VAT.

Zasada równości

Odmienne wnioski niż zaprezentowane powyżej byłyby sprzeczne również z zasadą równości. W modelu krajowym VAT jest odprowadzany w prawidłowej wysokości, gdy odbiorca rabatu obniży podatek naliczony, tj. kwota podatku zapłaconego przez konsumenta w cenie jest równa kwocie podatku odprowadzonego do urzędu skarbowego na poszczególnych szczeblach obrotu. W Modelu transgranicznym natomiast ze względu na fakt, iż Dostawca zagraniczny nie ma możliwości obniżenia podstawy opodatkowania, wprowadzenie konieczności obniżenia podatku naliczonego przez Spółkę będzie skutkowało wpłaceniem przez podatników wyższej kwoty VAT do urzędu skarbowego niż ostatecznie poniesiona przez konsumenta. Zatem skutki w świetle mechanizmu funkcjonowania VAT będą inne tylko z tego powodu, że transakcja przebiega między różnymi krajami. Tym samym należy uznać, iż wprowadzenie takiego schematu rozliczeń, który jest sprzeczny ze stanowiskiem Spółki byłoby niezgodne z zasadą równości.

Podsumowanie

Podsumowując, zdaniem Spółki, otrzymywanie środków pieniężnych od Dostawców zagranicznych nie wywołuje dla Spółki skutków w podatku VAT, w szczególności na Spółce nie będzie ciążyć obowiązek obniżenia odliczonego VAT naliczonego w związku z otrzymanymi rabatami pośrednimi.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku w zakresie oceny zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2023 r., poz. 1570 ze zm.) dalej jako: „ustawa” lub „ustawa o VAT”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

1) odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

2) eksport towarów;

3) import towarów na terytorium kraju;

4) wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

5) wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Według art. 2 pkt 6 ustawy:

Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży - rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów;

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Jednocześnie zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Z cytowanych wyżej przepisów ustawy wynika, że przez usługę należy rozumieć każde świadczenie na rzecz danego podmiotu niebędące dostawą towarów. Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

W związku z powyższym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Podatnicy podejmują różnorodne działania w zakresie intensyfikacji sprzedaży towarów, w efekcie których wypłacane są tzw. premie pieniężne nabywcom. Skutki podatkowe dotyczące wypłacania premii pieniężnych nabywcom uzależnione są od wielu czynników, m.in. od ustalenia, za co faktycznie premie te zostały wypłacone, tzn. czy podatnik otrzymuje je w związku zachowaniem, stanowiącym usługę w rozumieniu wskazanych wyżej przepisów.

W praktyce występują sytuacje, w których premia pieniężna jest wypłacana np. z tytułu dokonywania przez nabywcę nabyć o określonej wartości czy ilości towarów w określonym czasie oraz terminowe dokonanie zapłaty przez kontrahentów. W takim przypadku, gdzie premia pieniężna jest wypłacana z tytułu dokonywania przez nabywcę nabyć o określonej wartości czy ilości towarów w określonym czasie oraz terminowe dokonanie zapłaty - takie działania kontrahentów nie wypełniają definicji świadczenia usług i wypłacenie w takiej sytuacji premii pieniężnej nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Osiąganie bowiem określonego pułapu obrotów z danym dostawcą oraz terminowe dokonanie zapłaty nie może być uznane za usługę w świetle art. 8 ust. 1 ustawy. Premia jest wyliczana w oparciu o osiągane obroty, lecz samo osiąganie obrotów nie stanowi usługi. Usługą nie jest również terminowe dokonanie zapłaty za dokonane zakupy.

W rozpatrywanej sprawie – w modelu transgranicznym, którego dotyczy Państwa pytanie – Spółka będzie nabywać towary handlowe i licencje od Dystrybutorów - dostawców mających swoje siedziby na terytorium Polski. Dostawcy zagraniczni - podmioty z siedzibą poza terytorium kraju, będą sprzedawać towary i licencje Dystrybutorom, którzy następnie będą samodzielnie dokonywali ich sprzedaży Spółce. Dystrybutorzy zobowiązani będą do wykazywania na terytorium kraju wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów. Każda z transakcji (tj. między Dostawcą zagranicznym a Dystrybutorami oraz między Dystrybutorami a Spółką) dokumentowana będzie za pomocą faktur VAT.

Spółka będzie otrzymywała środki pieniężne bezpośrednio od Dostawców zagranicznych na podstawie regulaminów lub warunków promocji obowiązujących u poszczególnych Dostawców zagranicznych.

Wysokość otrzymywanych środków będzie wynikać z odpowiednich dokumentów handlowych, a ich wypłata będzie dokonywana, gdy zostaną spełnione określone warunki opisane w tych dokumentach handlowych, a które to warunki będą odnosiły się do określonego poziomu zakupów dokonanych przez Spółkę określonego rodzaju towarów i licencji. W przypadku niektórych Dostawców zagranicznych wysokość otrzymywanych środków może być kalkulowana w oparciu o poziom przychodu ze sprzedaży towarów osiągnięty przez Spółkę, a nie poziom zakupów. Przy czym w żadnym przypadku wypłata środków pieniężnych od Dostawców zagranicznych, nie będzie uzależniona od spełnienia przez Spółkę takiego warunku jak powstrzymanie się od zakupów u podmiotów innych niż Dystrybutorzy autoryzowani przez Dostawców zagranicznych.

Dystrybutorzy będą zbierać dane dotyczące zrealizowanego przez Spółkę wolumenu zakupów dla określonego rodzaju towarów i licencji w ustalonym okresie rozliczeniowym. By otrzymać środki pieniężne, Spółka nie będzie zobowiązana do spełnienia jakichkolwiek innych warunków niż wskazane powyżej. Dane te będą przekazywane Dostawcom zagranicznym przez Dystrybutorów, którzy również obliczą wysokość przyznawanych Spółce środków pieniężnych. Dostawcy zagraniczni zweryfikują na podstawie otrzymanych danych, czy doszło do spełnienia warunków przyznania środków pieniężnych Spółce tj. czy Spółka zrealizowała wyznaczony poziom zakupów lub ewentualnie osiągnęła wyznaczony poziom obrotu dla określonego rodzaju towarów i licencji w ustalonym okresie rozliczeniowym.

W przypadku pozytywnej weryfikacji, Dostawcy zagraniczni poinformują Spółkę o spełnieniu warunków przyznania środków pieniężnych, w tym udokumentują wypłatę środków pieniężnych uzgodnionymi kanałami np. poprzez wystawienie dokumentu handlowego innego niż faktura (np. nota) lub poprzez udostępnienie informacji w korespondencji mailowej albo na portalu promocji. Dostawcy zagraniczni lub Dostawcy krajowi dokonają również wypłaty tychże środków pieniężnych.

Wypłata środków nie będzie uzależniona od świadczenia przez Spółkę żadnych dodatkowych czynności (np. eksponowanie towarów, reklama towarów). Uzależniona będzie ona jedynie od osiągnięcie wysokości zakupów/obrotów Spółki. Wypłaty pieniężne dokonywane przez Dostawców zagranicznych lub Dostawców krajowych na rzecz Spółki nie będą dokumentowane poprzez wystawienie faktury, lecz innego dokumentu (np. noty).

Spółka w związku z otrzymaniem środków pieniężnych od Dostawców zagranicznych nie będzie też otrzymywała faktur korygujących w stosunku do faktur pierwotnych dokumentujących nabycie licencji lub towarów, ani od Dostawcy zagranicznego ani od Dystrybutorów.

Wobec powyższego należy zauważyć, że otrzymywanie przez Państwa Spółkę wypłaty środków będzie dokonywana, gdy zostaną spełnione określone warunki opisane w tych dokumentach handlowych, a które to warunki będą odnosiły się do określonego poziomu zakupów dokonanych przez Spółkę określonego rodzaju towarów i licencji. Wypłaty środków nie będą związane ze świadczeniem wzajemnym (Spółka bowiem nie świadczy na rzecz Dostawców zagranicznych żadnych dodatkowych działań czy czynności), stanowić będą zatem rabat pośredni.

We wniosku wskazano bowiem, że w żadnym przypadku wypłata środków pieniężnych od Dostawców zagranicznych, nie będzie uzależniona od spełnienia przez Spółkę takiego warunku jak powstrzymanie się od zakupów u podmiotów innych niż Dystrybutorzy autoryzowani przez Dostawców zagranicznych, ani nie będzie uzależniona od świadczenia przez Spółkę żadnych dodatkowych czynności (np. eksponowanie towarów, reklama towarów).

Tym samym otrzymanie przez Państwa środków nie będzie powodować powstania obowiązku podatkowego, bowiem ich otrzymanie nie będzie związane z jakąkolwiek czynnością opodatkowaną podatkiem VAT.

Państwa wątpliwości sformułowane we wniosku dotyczą kwestii czy otrzymywanie środków pieniężnych przez Spółkę od Dostawców zagranicznych w ramach Modelu transgranicznego będzie wywoływać dla Spółki skutki w podatku VAT.

Odnosząc się do powyższych wątpliwości należy wskazać w pierwszej kolejności, że stosownie do art. 29a ust. 1 ustawy:

Podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Zgodnie z art. 29a ust. 6 ustawy:

Podstawa opodatkowania obejmuje:

1) podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;

2) koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.

W myśl art. 29a ust. 7 ustawy:

Podstawa opodatkowania nie obejmuje kwot:

1) stanowiących obniżkę cen w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty;

2) udzielonych nabywcy lub usługobiorcy opustów i obniżek cen, uwzględnionych w momencie sprzedaży;

3) otrzymanych od nabywcy lub usługobiorcy jako zwrot udokumentowanych wydatków poniesionych w imieniu i na rzecz nabywcy lub usługobiorcy i ujmowanych przejściowo przez podatnika w prowadzonej przez niego ewidencji na potrzeby podatku.

Stosownie do art. 29a ust. 10 ustawy:

Podstawę opodatkowania obniża się o:

1) kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen;

2) wartość zwróconych towarów i opakowań;

3) zwróconą nabywcy całość lub część zapłaty otrzymaną przed dokonaniem sprzedaży, jeżeli do niej nie doszło;

4) wartość zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, o których mowa w ust. 1.

Na podstawie art. 29a ust. 13 ustawy:

W przypadkach, o których mowa w ust. 10 pkt 1-3, obniżenia podstawy opodatkowania, w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze z wykazanym podatkiem, dokonuje się za okres rozliczeniowy, w którym podatnik wystawił fakturę korygującą, pod warunkiem że z posiadanej przez tego podatnika dokumentacji wynika, że uzgodnił on z nabywcą towaru lub usługobiorcą warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy towarów lub świadczenia usług określone w fakturze korygującej oraz warunki te zostały spełnione, a faktura ta jest zgodna z posiadaną dokumentacją. W przypadku gdy w okresie rozliczeniowym, w którym została wystawiona faktura korygująca, podatnik nie posiada dokumentacji, o której mowa w zdaniu pierwszym, obniżenia podstawy opodatkowania dokonuje za okres rozliczeniowy, w którym dokumentację tę uzyskał.

Stosownie do art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy:

Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;

Na podstawie art. 106j ust. 1 ustawy:

W przypadku gdy po wystawieniu faktury:

1) podstawa opodatkowania lub kwota podatku wskazana w fakturze uległa zmianie,

2) (uchylony)

3) dokonano zwrotu podatnikowi towarów i opakowań,

4) dokonano zwrotu nabywcy całości lub części zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4,

5) stwierdzono pomyłkę w jakiejkolwiek pozycji faktury

- podatnik wystawia fakturę korygującą.

Rzeczywisty obrót gospodarczy powinien mieć odzwierciedlenie w prowadzonej dokumentacji. Do obowiązków uczestników obrotu gospodarczego należy uwiarygodnienie dokonanych transakcji. Podatnik udzielający rabatu powinien posiadać dla celów dowodowych dokumenty świadczące o udzielonym rabacie na rzecz finalnego odbiorcy. Posiadanie takich dokumentów jest warunkiem potwierdzającym prawo do obniżenia podatku należnego po stronie sprzedawcy.

Jeżeli rabat został przyznany przez podatnika stojącego na początku łańcucha dostaw ostatecznemu odbiorcy, nie zaś przez podmioty transakcji pośrednich lub też tym podmiotom, to podmioty te nie będą mogły wystawiać lub przyjmować faktur korygujących, bowiem w transakcjach przez nie wykonywanych nie dojdzie do zmiany ceny. Nie będzie również możliwe wystawienie faktury korygującej ostatecznemu odbiorcy, ponieważ między pierwszym sprzedawcą a tym odbiorcą nie doszło do żadnej dostawy, zatem pierwszy sprzedawca nie wystawił temu odbiorcy żadnej faktury.

Jednocześnie szczególnego podkreślenia wymaga fakt, że ani w Dyrektywie 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11 grudnia 2006, str. 1, ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE Rady, ani też w ustawie prawodawca nie zdefiniował pojęcia „premia pieniężna”, „bonus” czy też „rabat”. Zatem celem dokonania prawidłowej kwalifikacji wypłacanych kwot w świetle przepisów o podatku od towarów i usług, należy przeprowadzić obiektywną analizę całokształtu okoliczności faktycznych konkretnej transakcji, która pozwoli na ocenę skutków takiej transakcji w świetle regulacji dotyczących podatku od towarów i usług.

Należy również zauważyć, że przepisy ustawy nie definiują pojęcia „rabat” zatem, pojęcie to należy interpretować stosując przede wszystkim wykładnię językową. I tak, zgodnie ze „Słownikiem języka polskiego” (Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005, str. 825), „rabat” to „zniżka, opust od sumy należnej za towar przyznawany, np. przy kupnie dużej ilości towarów”. Zatem, rabat polega na pomniejszeniu ustalonej wcześniej ceny towaru lub usługi.

Zauważyć należy, że obniżka ceny, upust – rabat udzielony w momencie sprzedaży (rabat transakcyjny), nie ma znaczenia dla ustalenia podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług, ponieważ kwota zapłaty należna od nabywcy już go uwzględnia – dane dotyczące rabatu znajdą swoje odzwierciedlenie w wystawionej fakturze stwierdzającej dokonanie sprzedaży.

Natomiast, jeżeli obniżenie ceny/udzielenie rabatu ma miejsce po dokonaniu sprzedaży i wystawieniu faktury, w której dokonano pierwotnego określenia obrotu (rabat potransakcyjny), wówczas czynność ta wymaga wystawienia faktury korygującej zmniejszającej wartość towarów i usług, zgodnie z art. 106j ust. 1 ustawy.

W sytuacji, gdy wypłacona premia pieniężna jest związana z konkretną dostawą (dostawami), to nawet, jeżeli jest to premia wypłacona po dokonaniu zapłaty, powinna być traktowana jak rabat, o którym mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy. Przy czym co istotne rabat rozumieć należy, jako zniżkę od ustalonej ceny określonego towaru lub usługi, wyrażoną procentowo lub kwotowo.

Ponadto cytowany wyżej przepis art. 29a ust. 10 ustawy wyraźnie wskazuje, że podstawę opodatkowania zmniejsza się o kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen, wartość zwrotów towarów, zwrotu całości lub części zapłaty otrzymanej przed dokonaniem sprzedaży (zaliczek), jeśli do sprzedaży nie doszło, wartość zwrotu kwot dotacji, subwencji i innych opłat o podobnym charakterze.

Zatem każda z tych pozycji stanowi odrębną podstawę zmniejszenia podstawy opodatkowania i każda z wymienionych wyżej czynności powoduje zmniejszenie podstawy opodatkowania.

Powyższe stanowisko jest zgodne z Dyrektywą Rady 2006/112/WE, która w art. 73 oraz 90 ust. 1 określa podstawę opodatkowania, przewidując uprawnienia do jej obniżenia w przypadku każdorazowego, faktycznego zmniejszenia obrotu. Przesłanką wystarczającą dla ustalenia podstawy opodatkowania jest zaistnienie samego faktu zmniejszenia obrotu, bez konieczności wykazywania go w jeden konkretny sposób. Jednocześnie przepisy ustawy, jak i dyrektywy wyraźnie wskazują, że rzeczywiste kwoty rabatów mają być udokumentowane – podatnik powinien przedstawić dowód rzeczywistej kwoty poniesionych kosztów.

Konstrukcja podstawy opodatkowania w ustawie o podatku od towarów i usług, odpowiadająca w swej istocie konstrukcji określonej w Dyrektywie 2006/112/WE Rady, oparta jest na założeniu proporcjonalności VAT do ceny towarów i usług. Każda bowiem transakcja podlega podatkowi od towarów i usług obliczonemu w sposób proporcjonalny do ceny otrzymanej przez podatnika jako świadczenie wzajemne za dostarczone towary lub usługi z uwzględnieniem stawki, jaka ma zastosowanie do dostawy lub świadczenia takich towarów i usług.

Zwrócił na to uwagę Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-317/94 Elida Gibbs, stwierdzając, że podstawą opodatkowania dla producenta jako podatnika musi być kwota odpowiadająca cenie, po jakiej sprzedał on towary hurtownikom lub detalistom, pomniejszona o wartość rabatów, na podstawie których wypłacone zostało wynagrodzenie ostatecznym nabywcom towarów.

Również w sprawie C-427/98 Komisja Europejska przeciwko Republice Federalnej Niemiec, Trybunał dopuścił możliwość zmniejszenia podstawy opodatkowania w wyniku udzielenia przez podatnika rabatu potransakcyjnego nie bezpośredniemu nabywcy towaru, bez konieczności wystawienia faktury korygującej.

Natomiast kwestie dotyczące prawa do odliczenia podatku naliczonego, które również stanowią przedmiot Państwa wątpliwości wyrażonych w pytaniu reguluje w pierwszej kolejności przepis art. 86 ust. 1 ustawy, zgodnie z którym:

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy:

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Stosownie do treści art. 86 ust. 19a ustawy:

W przypadku obniżenia podstawy opodatkowania, o którym mowa w art. 29a ust. 13, lub stwierdzenia pomyłki w kwocie podatku na fakturze, o którym mowa w art. 29a ust. 14, nabywca towaru lub usługi jest obowiązany do zmniejszenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy towarów lub świadczenia usług lub kwoty podatku wykazanego na fakturze zostały uzgodnione z dostawcą towarów lub usługodawcą, jeżeli przed upływem tego okresu rozliczeniowego te warunki zostały spełnione. W przypadku gdy warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy towarów lub świadczenia usług lub kwoty podatku wykazanego na fakturze zostały spełnione po upływie okresu rozliczeniowego, w którym te warunki zostały uzgodnione, nabywca towaru lub usługi jest obowiązany do zmniejszenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym te warunki zostały spełnione. Jeżeli podatnik nie obniżył kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego określonego w fakturze, której korekta dotyczy, a prawo do takiego obniżenia mu przysługuje, zmniejszenie kwoty podatku naliczonego uwzględnia się w rozliczeniu za okres, w którym podatnik dokonuje tego obniżenia.

Należy zwrócić uwagę, że status prawny dostawcy zagranicznego, który udziela tzw. rabatu pośredniego i związanej z udzieleniem takiego rabatu ewentualnej korekty podstawy opodatkowania był przedmiotem analizy przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 11 marca 2021 r. w sprawie C-802/19. Wprawdzie wyrok ten dotyczy możliwości obniżenia podstawy opodatkowania VAT przez aptekę w przypadku dostarczania produktów leczniczych zagranicznej kasie chorych i udzielania rabatu osobom objętym ubezpieczeniem zdrowotnym, to jednak przyjęte w nim oceny są przydatne także w analizowanej sprawie.

Podobnie bowiem jak w niniejszej sprawie konieczne jest wyjaśnienie pojęcia „łańcucha transakcji”, którego pierwszym ogniwem jest osoba przyznająca rabat (Dostawca Zagraniczny), zaś ostatnim – podmiot, który ów rabat otrzymuje (Spółka).

W wyroku z 11 marca 2021 r. w sprawie C-802/19 Trybunał wyjaśnił, że art. 90 ust. 1 dyrektywy 2006/112/WE należy interpretować w ten sposób, że apteka mająca siedzibę w jednym z państw członkowskich nie może obniżyć podstawy opodatkowania, w przypadku gdy dokonuje ona dostaw produktów leczniczych – jako dostaw wewnątrzwspólnotowych zwolnionych z podatku od wartości dodanej w tym państwie członkowskim – na rzecz kasy obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego znajdującej się w innym państwie członkowskim oraz przyznaje osobom objętym owym ubezpieczeniem rabat.

W uzasadnieniu (pkt 42 – 47) Trybunał zwrócił uwagę na to, że sprzedaż rozpatrywanych produktów jest przedmiotem dwóch dostaw, przy czym pierwsza dostawa jest dostawą wewnątrzwspólnotową, która na podstawie art. 138 ust. 1 dyrektywy 2006/112/WE jest zwolniona z VAT. Oznacza to, że dostawca zagraniczny nie posiada podstawy opodatkowania, która mogłaby podlegać korekcie i wobec tego przesłanki zastosowania art. 90 ust. 1 dyrektywy 2006/112/WE nie są spełnione. W takich okolicznościach – jak zaznaczył Trybunał – nie ma potrzeby badania istnienia ewentualnego łańcucha transakcji w rozumieniu wyroku z dnia 24 października 1996 r. Elida Gibbs (C-317/94, EU:C:1996:400). Na gruncie wspólnego systemu VAT wykluczone jest bowiem uwzględnienie obniżenia podstawy opodatkowania dotyczącej danej transakcji przy obliczaniu podstawy opodatkowania innej transakcji.

Tym samym, skoro w omawianym przypadku Dostawcy zagraniczni nie mogą wystawić faktury korygującej na Państwa Spółkę, dla obniżenia podstawy opodatkowania nie znajdzie zastosowania art. 29a ust. 13 ustawy, gdyż odnosi się on wyłącznie do tych przypadków, w których wystawiono fakturę korygującą do pierwotnej faktury. A zatem, nie będą Państwo również zobowiązani do zmniejszenia kwoty podatku naliczonego, o których mowa w art. 86 ust. 19a ustawy, związanego z zakupem towarów handlowych i licencji od Dystrybutorów.

W konsekwencji, Państwa stanowisko, że otrzymywanie środków pieniężnych przez Spółkę od Dostawców zagranicznych w ramach Modelu transgranicznego nie będzie wywoływać dla Spółki skutków w podatku VAT, w szczególności Spółka nie będzie zobowiązana do obniżenia odliczonego VAT naliczonego z związku z otrzymanymi „rabatami pośrednimi”, należy uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Zaznaczenia wymaga, że zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Wnioskodawca ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego. Podkreślenia wymaga, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z tym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność. Równocześnie w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634, ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA).

Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.

Instrukcje VAT - 15 praktycznych procedur dla podatników

Dane dokumentu

Interpretacja

Interpretacja indywidualna z dnia 15 grudnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-3.4012.391.2023.1.PJ