Interpretacja indywidualna z dnia 2 lutego 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0115-KDIT3.4011.748.2023.2.KP

Skutki podatkowe sprzedaży lokalu mieszkalnego nabytego w wyniku spadku i zniesienia współwłasności.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznychjest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

30 listopada 2023 r. wpłynął Pani wniosek z 28 listopada 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 19 stycznia 2024 r. (wpływ 23 stycznia 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego w A. sygn. akt I Ns (...) z dnia (...) 2016 r. nabyła Pani na podstawie dziedziczenia po zmarłym dnia 7 sierpnia 2015 r. mężu 1/4 udziału w nieruchomości położonej w A. przy ul. B., składającej się z działki nr 11 o pow. 0,0422 ha zabudowanej budynkiem mieszkalnym o trzech niewyodrębnionych lokalach mieszkalnych oraz niezabudowanej działki nr 12 o pow. 0,0498 ha - zadeklarowana wartość nabytego udziału 280 000 zł. Nieruchomość w udziale 1/2 była własnością wujka oraz w udziale po 1/12 trojga kuzynostwa.

Działka nr 11 uległa podziałowi na działki nr 11/1 i 11/2 na podstawie decyzji Wojewody (...) NR (...) z dnia (...) 2021 r. i działka oznaczona nr 11/1 została przejęta pod drogę powiatową.

Aktem notarialnym Rep. A (...) z dnia 30 czerwca 2023 r. została zniesiona współwłasność nieruchomości bez spłat i dopłat w taki sposób, że zabudowana działka nr 11/2 stała się Pani własnością w udziale 1/3 (wartość udziału określona w wysokości 200 000 zł) oraz wujka w udziale 2/3, a działka nr 12 stała się własnością kuzynostwa po 1/3 udziału.

Aktem notarialnym Rep. A (...) z dnia 16 października 2023 r. została zniesiona współwłasność nieruchomości zabudowanej poprzez wyodrębnienie trzech lokali mieszkalnych i ustanowienie odrębnych własności bez spłat i dopłat w taki sposób, że lokal nr 1 znajdujący się na parterze o pow. użytkowej 68,27 m2 wraz pomieszczeniem przynależnym o pow. 21,79 m2 (udział w nieruchomości wspólnej - 9006/27112) stał się Pani własnością (wartość lokalu 200 000 zł - lokal do generalnego remontu nieużytkowany od 2018 r.), a lokale nr 2 i 3 o łącznej o pow. użytkowej 128,14 m2 wraz pomieszczeniami przynależnymi o łącznej pow. 52,92 m2 (łączny udział w nieruchomości wspólnej - 18106/27112) stały się własnością wujka.

Wartość nabytego w wyniku zniesień współwłasności prawa nie przekracza wartości udziału we współwłasności, które pierwotnie czyli przed zniesieniami przysługiwało Pani.

Dnia 27 listopada 2023 r. aktem notarialnym Rep. A (...) sprzedała Pani lokal mieszkalny nr 1 znajdujący się na parterze o pow. użytkowej 68,27 m2 wraz pomieszczeniem przynależnym o pow. 21,79 m2 (udział w nieruchomości wspólnej - 9006/27112) za kwotę 195 000 zł.

Uzupełnienie wniosku

Nigdy nie prowadziła Pani jakiejkolwiek działalności gospodarczej, a od grudnia 2015 roku jest Pani emerytką.

Postanowienie Sądu Rejonowego w A. z dnia (...) 2016 r. dotyczy stwierdzenia nabycia spadku po zmarłym mężu.

W skład spadku wchodziła tylko 1/4 udziału w nieruchomości oznaczonej jako działka nr 13 [powinno być 11 – dopisek organu] (zabudowana budynkiem mieszkalnym) i nr 12 (niezabudowana).

Była Pani jedyną spadkobierczynią na podstawie testamentu.

Nie było działu spadku po Pani mężu.

Pani mąż dnia 4 listopada 2000 r. nabył 1/4 udziału w nieruchomości oznaczonej jako działka nr 13 [powinno być 11 – dopisek organu] (zabudowana budynkiem mieszkalnym) i nr 12 (niezabudowana) w drodze darowizny (akt notarialny Rep. A (...)) od Pani mamy do majątku odrębnego.

W małżeństwie obowiązywał ustrój majątkowej wspólności małżeńskiej.

Udział 1/4 w nieruchomości oznaczonej jako działka nr 13 [powinno być 11 – dopisek organu] (zabudowana budynkiem mieszkalnym) i nr 12 (niezabudowana) został nabyty do majątku odrębnego męża.

W wyniku przejęcia części działki nr 13 [powinno być 11 – dopisek organu] pod drogę publiczną nie otrzymała Pani żadnego odszkodowania. Jednocześnie wskazuje Pani, iż decyzja Wojewody (...) z dnia (...) 2021 r. została wydana w trybie art. 73 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. - Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną (Dz. U. nr 133 poz. 872, z późn. zm.), zgodnie z którym odszkodowanie przysługuje właścicielom nieruchomości na 31 grudnia 1998 r. i wniosek złożony w terminie od 1 stycznia 2001 r. do 31 grudnia 2005 r.

Wartość działek została ustalona na podstawie cen ofertowych podobnych nieruchomości położonych w A., które zazwyczaj są wyższe niż wartość rynkowa.

Wartość nieruchomości nabytej w drodze zniesienia współwłasności (lokal mieszkalny) mieściła się w wartości udziału jaki przysługiwał Pani w spadku (1/4 całej nieruchomości).

Sprzedaż lokalu mieszkalnego nie nastąpiła w ramach wykonywania działalności gospodarczej.

Nie posiada Pani już żadnych nieruchomości.

Nie zbyła Pani żadnej nieruchomości przed upływem pięciu lat i nie dokonywała Pani sprzedaży żadnej nieruchomości. Natomiast w dniu 28 czerwca 2012 roku wraz z mężem darowała Pani córce lokal mieszkalny położony w A. przy ul. C., który obecnie Pani zamieszkuje.

Pytanie

Czy zbycie lokalu mieszkalnego nr 1 podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych skoro od pierwotnego nabycia minęło ponad 5 lat a wartość nie przekracza wartości udziału jaki pierwotnie Pani przysługiwał?

Pani stanowisko w sprawie

Co do zasady, zniesienie współwłasności jest formą nowego nabycia wówczas, gdy w wyniku tego zniesienia podatnik otrzymuje nieruchomość, której wartość przekracza wartość udziału jaki pierwotnie podatnikowi przysługiwał, a tak nie było.

Z uwagi na fakt, że w wyniku zniesienia współwłasności nieruchomości w 2023 r. wartość nieruchomości otrzymanej przez Panią (200 000 zł) nie przekroczyła wartości udziału nabytego w 2015 r. (280 000 zł) nie można mówić o nabyciu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Skoro pierwotne nabycie nieruchomości nastąpiło w 2015 r. (ponad 5 lat) a zniesienie współwłasności nie stanowi nabycia, jeżeli mieści się w ramach udziału jaki Pani przypadał w nieruchomości wspólnej i odbyło się bez spłat i dopłat, to zbycie lokalu mieszkalnego dnia 27 listopada 2023 r. nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy.

Zgodnie z jego treścią:

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 8 powołanej ustawy jednym ze źródeł przychodów jest:

1. Źródłami przychodów są odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

a)nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,

b)spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

c)prawa wieczystego użytkowania gruntów,

d)innych rzeczy,

–jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany;

Zgodnie z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

w przypadku odpłatnego zbycia, nabytych w drodze spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości lub nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę.

W świetle powyższego, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości lub ww. praw majątkowych następuje przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie i nie zostaje dokonane w wykonywaniu działalności gospodarczej stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem, w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ww. ustawy, decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ma moment ich nabycia.

Zauważyć należy, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje pojęcia nabycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy. Należy zatem wskazać, że nabyciem w rozumieniu tego przepisu jest każda czynność, na mocy której na osobę fizyczną – nabywcę – przechodzi własność nieruchomości, bez względu na to, czy nabycie następuje w sposób odpłatny czy nieodpłatny. Natomiast moment przeniesienia prawa własności w prawie podatkowym określony jest zgodnie z normami prawa cywilnego.

Zgodnie z art. 155 § 1 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.):

Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Z art. 888 § 1 ww. Kodeksu wynika zaś, że:

Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Podstawową cechą umowy darowizny jest bezpłatne świadczenie darczyńcy na rzecz obdarowanego kosztem jego majątku. Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego (świadczenie musi wzbogacić obdarowanego) i zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone, jako nieodpłatne.

Celem zaś postępowania o zniesienie współwłasności, w rozumieniu przepisów ustawy Kodeks cywilny, jest nowe ukształtowanie prawa własności rzeczy, która stanowi przedmiot współwłasności.

Stosownie do art. 195 Kodeksu cywilnego:

Własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).

Z kolei art. 196 § 1 i § 2 ww. Kodeksu stanowi, że:

§ 1. Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną.

§ 2. Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy niniejszego działu.

Zgodnie zaś z art. 210 § 1 Kodeksu cywilnego:

Każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Uprawnienie to może być wyłączone przez czynność prawną na czas nie dłuższy niż lat pięć. Jednakże w ostatnim roku przed upływem zastrzeżonego terminu dopuszczalne jest jego przedłużenie na dalsze lat pięć; przedłużenie można ponowić.

Natomiast zgodnie z art. 211 ww. Kodeksu:

Każdy ze współwłaścicieli może żądać, ażeby zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział rzeczy wspólnej, chyba że podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo że pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości.

Art. 212 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego stanowi, że:

§ 1. Jeżeli zniesienie współwłasności następuje na mocy orzeczenia sądu, wartość poszczególnych udziałów może być wyrównana przez dopłaty pieniężne. Przy podziale gruntu sąd może obciążyć poszczególne części potrzebnymi służebnościami gruntowymi.

§ 2. Rzecz, która nie daje się podzielić, może być przyznana stosownie do okoliczności jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych albo sprzedana stosownie do przepisów kodeksu postępowania cywilnego.

Przy czym zniesienie współwłasności nie stanowi nabycia rzeczy, jeżeli mieści się w ramach udziału jaki przypadał byłym współwłaścicielom w rzeczy wspólnej i odbyło się bez spłat i dopłat. Za datę nabycia nieruchomości lub prawa – w przypadku ich sprzedaży, które przypadły danej osobie w wyniku zniesienia współwłasności, należy zatem przyjąć datę ich pierwotnego nabycia, jeżeli wartość otrzymanej przez daną osobę nieruchomości lub prawa w wyniku zniesienia współwłasności mieści się w udziale, jaki przysługuje tej osobie w majątku objętym współwłasnością oraz zniesienie współwłasności zostało dokonane bez spłat i dopłat. Gdy w wyniku zniesienia współwłasności udział danej osoby ulega powiększeniu, mamy do czynienia z nabyciem, gdyż zwiększa się stan jej majątku osobistego.

Podobne wnioski wynikają z ukształtowanej już linii orzeczniczej Naczelnego Sądu Administracyjnego, który twierdzi, że nabyciem rzeczy w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie jest przyznanie jej na wyłączną własność jednemu ze współwłaścicieli w wyniku zniesienia współwłasności, jeśli:

a)podział taki jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty i dopłaty, lub

b)wartość otrzymanej przez daną osobę rzeczy w wyniku dokonanego podziału mieści się w wartości udziału, jaki przysługiwał tej osobie.

Tak więc, co do zasady, zniesienie współwłasności jest formą nowego nabycia tylko wówczas, gdy w wyniku tego zniesienia współwłasności podatnik otrzymuje nieruchomość, której wartość po dokonanym podziale przekracza wartość udziału jaki pierwotnie podatnikowi przysługiwał. Zatem, jeżeli przy dokonaniu zniesienia współwłasności wystąpiło przysporzenie majątku ponad posiadany udział przed zniesieniem współwłasności, oznacza to, że dla części nieruchomości – nabytej w drodze zniesienia współwłasności – datą nabycia, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, będzie dzień, w którym nastąpiło zniesienie współwłasności.

Z okoliczności przedstawionych we wniosku wynika, że na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego z (...) 2016 r. o stwierdzeniu nabycia spadku nabyła Pani po zmarłym mężu 1/4 udziału w nieruchomości położonej w A. przy ul. B., składającej się z działki nr 11 zabudowanej budynkiem mieszkalnym o trzech niewyodrębnionych lokalach mieszkalnych oraz niezabudowanej działki nr 12 - zadeklarowana wartość nabytego udziału 280 000 zł. Pani mąż nabył 1/4 udziału w ww. nieruchomościach w drodze darowizny z dnia 4 listopada 2000 r.Działka nr 11 uległa podziałowi na działki nr 11/1 i 11/2 na podstawie decyzji Wojewody (...) z (...) 2021 r. i działka oznaczona nr 11/1 została przejęta pod drogę powiatową. W wyniku przejęcia części działki pod drogę publiczną nie otrzymała Pani żadnego odszkodowania. Aktem notarialnym z 30 czerwca 2023 r. została zniesiona współwłasność nieruchomości bez spłat i dopłat w taki sposób, że zabudowana działka nr 11/2 stała się Pani własnością w udziale 1/3 (wartość udziału określona w wysokości 200 000 zł). Aktem notarialnym z 16 października 2023 r. została zniesiona współwłasność nieruchomości zabudowanej poprzez wyodrębnienie trzech lokali mieszkalnych i ustanowienie odrębnych własności bez spłat i dopłat w taki sposób, że lokal nr 1 znajdujący się na parterze o pow. użytkowej 68,27 m2 wraz pomieszczeniem przynależnym o pow. 21,79 m2 stał się Pani własnością (wartość lokalu 200 000 zł). Wartość nabytego w wyniku zniesień współwłasności prawa nie przekracza wartości udziału we współwłasności, który pierwotnie czyli przed zniesieniami przysługiwał Pani. 27 listopada 2023 r. aktem notarialnym sprzedała Pani lokal mieszkalny nr 1.

Mając na uwadze powyższe, uznać należy, że 5-letni okres, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w Pani przypadku minął. Jak wynika bowiem z treści wniosku, nieruchomość została nabyta przez Pani spadkodawcę w 2000 r., a więc od końca roku kalendarzowego, w którym spadkodawca nabył ww. nieruchomość, do sprzedaży przez Panią w 2023 roku ww. nieruchomości upłynęło ponad 5 lat. Zatem sprzedaż lokalu mieszkalnego nie spowoduje obowiązku zapłaty podatku dochodowego.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

•Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.

•Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

•Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

•w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA) albo

•w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).