Interpretacja indywidualna z dnia 12 lutego 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP1-1.4012.743.2023.2.MM

Nieuznanie Państwa za podatników podatku od towarów i usług z tytułu sprzedaży 16 nieruchomości na rzecz różnych nabywców oraz niepodlegania tej sprzedaży opodatkowaniu podatkiem VAT.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

11 grudnia 2023 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 8 grudnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy nieuznania Państwa za podatników podatku od towarów i usług z tytułu sprzedaży 16 nieruchomości (udziałów w działkach od nr 1/1 do 1/16 powstałych z podziału działki nr 1) na rzecz różnych nabywców oraz niepodlegania tej sprzedaży opodatkowaniu podatkiem VAT.

Uzupełnili go Państwo - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 26 stycznia 2024 r. (wpływ 26 stycznia 2024 r.).

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem wspólnym

1)Zainteresowany będący stroną postępowania:

• I. P.

2)Zainteresowany niebędący stroną postępowania:

• M. P.

Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

I. P. wraz z mężem M. P. (dalej: „Wnioskodawcy”) oraz wspólniczką (osobą fizyczną) (dalej łącznie: „Nabywcy”) nabyli 22 listopada 2021 r. nieruchomość gruntową, działkę nr 1 o powierzchni 5,3754 ha - zgodnie z ewidencją ziemia ta obejmuje: lasy, grunty pod rowami, grunty orne, grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych oraz łąki trwałe.

Udział Wnioskodawców w nabytej nieruchomości wynosi ½. Nabyta nieruchomość jest nieruchomością rolną w rozumieniu ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego, a jej nabycie nastąpiło za zgodą Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa w trybie powołanej wyżej ustawy.

Działka jest niezabudowana, ponadto nie jest ona objęta miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a także nie została dla niej wydana decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowaniu terenu.

Wnioskodawcy w momencie nabycia nieruchomości nie prowadzili działalności gospodarczej, nie prowadzą jej również obecnie.

Główne źródło dochodów dla Wnioskodawców stanowią umowy o dzieło związane z produkcją filmów, nagrań wideo i programów telewizyjnych oraz dywidenda.

Intencją Nabywców nieruchomości była chęć wspólnego wybudowania domu dla własnego użytkowania. Niestety w związku ze zmianą sytuacji życiowej Nabywcy zostali zmuszeni do zmiany planów wobec nabytej nieruchomości i postanowili ją sprzedać.

Nabywcy dokonali podziału nieruchomości w tzw. „trybie rolnym”. Na skutek podziału powstało 15 działek, z których każda ma powierzchnię nie mniejszą niż 0,3000 ha.

Należy podkreślić, iż sam podział nieruchomości nie wpłynął na przeznaczenie terenu, jego klasyfikacja w ewidencji gruntów i budynków nie uległa zmianie.

Wnioskodawcy mieszkają w (...), a więc w znacznej odległości od nieruchomości mającej być przedmiotem sprzedaży (ponad 250 km). W związku z faktem, iż sprzedaż nieruchomości wymaga m.in. jej prezentacji na miejscu, Wnioskodawcy zamierzają skorzystać z usług pośrednika, gdyż bieżące obowiązki zarówno zawodowe, jak i rodzinne uniemożliwiają im aktywne zaangażowanie się w proces sprzedaży.

W chwili obecnej planowana jest sprzedaż wszystkich działek powstałych z podziału działki nr 1 jednemu podmiotowi. Natomiast, w przypadku, gdyby sprzedaż jednemu podmiotowi nie doszła do skutku, Nabywcy zakładają scenariusz alternatywny, który przewiduje odrębną sprzedaż poszczególnych działek na rzecz różnych klientów.

W takim wariancie przed sprzedażą planowane jest uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu przewidujących możliwość ich zabudowy dla 2 do 3 działek (z 15 w sumie), by zachęcić potencjalnych klientów do ich nabycia. Wnioskodawcy zakładają, iż uzyskanie 2-3 decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu ułatwi także zbycie pozostałych działek.

Uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego

Numery 16 działek będących przedmiotem wątpliwości Wnioskodawców to działki o numerach od 1/1 do 1/16.

Udział Wnioskodawców wynosi ½ w każdej działce - między Wnioskodawcami istnieje małżeńska wspólność majątkowa.

Działki będące przedmiotem wątpliwości Wnioskodawców (wcześniej działkę nr 1 z której podziału powstały ww. działki) od dnia zakupu do dnia dzisiejszego nie były wykorzystywane przez Wnioskodawców.

Na pytanie dot. wskazania czy Wnioskodawcy wykorzystywali działki będące przedmiotem zapytania (wcześniej działkę 1 z której podziału powstały działki) do działalności rolniczej? – Wnioskodawcy wskazali, że działki od dnia zakupu do dnia dzisiejszego nie były wykorzystywane przez Wnioskodawców.

Działki nie były przedmiotem umowy najmu, dzierżawy, bądź umowy o podobnym charakterze.

Podział działki 1 nastąpił z inicjatywy wszystkich współwłaścicieli. Natomiast jak zostało wskazane podział nastąpił w tzw. trybie rolnym, zatem decyzja administracyjne nie była wydawana w przedmiotowej sprawie, gdyż wskazany tryb nie wymaga wydawania decyzji administracyjnej.

Wnioskodawcy nie poczynili w stosunku do działek objętych zakresem pytania jakichkolwiek działań dotyczących zwiększenia wartości nieruchomości, uatrakcyjnienia nieruchomości.

Przed skorzystaniem z usług pośrednika, w celu znalezienia kupującego Wnioskodawcy nie prowadzili aktywnych działań marketingowych.

W związku z planowaną sprzedażą działek objętych zakresem pytania nie została/nie zostanie zawarta z podmiotem kupującym przedwstępna umowa.

W związku ze sprzedażą ww. działek Wnioskodawcy do dnia dzisiejszego nie udzielili podmiotowi kupującemu pełnomocnictwa (zgody, upoważnienia) w celu występowania w imieniu Wnioskodawców w sprawach dotyczących przedmiotowych nieruchomości. Zapytanie dotyczy jednak zdarzenia przyszłego, w związku z tym Wnioskodawcy nie są w stanie jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie. Natomiast Wnioskodawcy zakładają, iż w związku w położeniem nieruchomości, które jest odległe od miejsca zamieszkania może się zdarzyć, iż podmiot kupujący otrzyma pełnomocnictwa (zgody, upoważnienia) w celu występowania w imieniu Wnioskodawców w sprawach dotyczących przedmiotowych nieruchomości.

Wnioskodawcy nie posiadają innych nieruchomości przeznaczonych w przyszłości do sprzedaży (oprócz opisanych we wniosku).

Wnioskodawcy nie dokonywali wcześniej sprzedaży nieruchomości.

Na chwilę obecną Wnioskodawcy nie postanowili dla jakich działek miałyby być wydane decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Najprawdopodobniej byłyby to działki nr 1/1, 1/2 oraz 1/3.

Mając na uwadze, iż głównym wariantem sprzedaży działek jest sprzedaż wszystkich działek bez zmiany ich przeznaczenia jednemu podmiotowi, Wnioskodawcy na dzień dzisiejszy nie są w stanie określić jaka miałaby być nowa funkcja powyżej wskazanych 3 działek - najprawdopodobniej uzyskane decyzje miałyby zmienić ich przeznaczenie na działki rekreacyjne bądź budowlane.

Pytanie (ilość pytań i treść pytania ostatecznie sformułowana w uzupełnieniu wniosku)

Czy sprzedaż nieruchomości gruntowych, obejmujących 16 działek, powstałych z podziału działki nr 1 różnym podmiotom podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

Stanowisko Zainteresowanych

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej: „UVAT”) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 UVAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Na podstawie art. 2 pkt 6 UVAT, ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zgodnie z art. 2 pkt 22 UVAT, ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży - rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ust. 1 UVAT podlega jednak opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Stosownie do art. 15 ust. 1 UVAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Stosownie do art. 15 ust. 2 UVAT działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Określony w UVAT zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności, konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik.

Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Na podstawie art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (dalej: „Dyrektywa”), „podatnikiem” jest każda osoba prowadząca samodzielnie w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności. „Działalność gospodarcza” obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.

Jednocześnie, w art. 12 ust. 1 lit. b) Dyrektywa wskazuje, że państwa członkowskie mogą uznać za podatnika każdego, kto okazjonalnie dokonuje transakcji związanej z działalnością, o której mowa w art. 9 ust. 1 akapit drugi, w szczególności dostawy terenu budowlanego.

Zgodnie z art. 12 ust. 3 Dyrektywy do celów ust. 1 lit. b „teren budowlany” to każdy grunt nieuzbrojony lub uzbrojony, uznawany za teren budowlany przez państwa członkowskie.

Na podstawie art. 2 ust. 1 lit. a) Dyrektywy opodatkowaniu VAT podlega odpłatna dostawa towarów na terytorium państwa członkowskiego przez podatnika działającego w takim charakterze.

Z powyższych przepisów wynika zatem, że warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług jest spełnienie dwóch przesłanek:

• po pierwsze - dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług,
• po drugie - czynność wykonywana jest przez podmiot, który w jej ramach działa w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.

Zatem kluczowe dla uznania, czy sprzedaż działek powstałych z podziału większej nieruchomości stanowi zarządzanie majątkiem prywatnym czy jest wykonywaniem działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 UVAT.

Przy dokonywaniu wykładni art. 15 ust. 2 UVAT w kontekście uznania za działalność gospodarczą transakcji sprzedaży działek powstałych z podziału większej nieruchomości należy wziąć pod uwagę kryteria określone przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

W wyroku z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10) TSUE wskazał, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej.

Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Inaczej jest natomiast, w przypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy.

Przejawem takiej aktywności w zakresie obrotu nieruchomościami, która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną może być np.: nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych czy działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia.

Przy ocenie działalności osoby sprzedającej nieruchomości należy uwzględniać działania na poszczególnych etapach aktywności sprzedającej w ich całokształcie, a nie wyłącznie osobno. Właściwym zatem jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.

W przedstawionym zdarzeniu nie mamy do czynienia z zawodowym profilem działalności Wnioskodawców. Należy wskazać, iż w momencie nabywania nieruchomości Wnioskodawcy nie mieli planów jej dalszej odsprzedaży, nabyli ją stricte dla celów prywatnych. Niestety zmiana okoliczności życiowych spowodowała, że przedmiotową nieruchomość postanowili sprzedać.

Jak wskazano w kwestii opodatkowania sprzedaży działek istotne jest, czy Wnioskodawcy podjęli aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców lub usługodawców w rozumieniu art. 15 ust. 2 UVAT, co skutkuje koniecznością uznania ich za podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od towarów i usług, czy też sprzedaż nastąpi w ramach zarządu majątkiem prywatnym.

W opisanej sytuacji, poza podziałem gruntu oraz ewentualnie uzyskaniem decyzji o warunkach zabudowy dla 2-3 działek, Wnioskodawcy nie będą podejmowali działań przekraczających czynności standardowe, umożliwiające zbycie nieruchomości, jej uatrakcyjnienie, takie jak wyposażenie nieruchomości w infrastrukturę, szczególną promocję oferowanych działek, czy inne działania marketingowe.

Ponadto Wnioskodawcy jako podmioty nie trudniące się profesjonalnie sprzedażą nieruchomości przy sprzedaży i zamierzają korzystać z usług profesjonalnego pośrednika prowadzącego w tym zakresie działalność gospodarczą - zatem również ten argument przemawia za tym, iż nie będą oni działali w charakterze podatnika.

Podsumowując, Wnioskodawcy stoją na stanowisku, iż działania podejmowane przez nich należą do zakresu zarządu majątkiem prywatnym.

W konsekwencji, w przypadku sprzedaży działek nie działają w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 UVAT, prowadzącego działalność gospodarczą.

Tym samym, dostawa działek nie stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 UVAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Na podstawie definicji zawartej w art. 2 pkt 6 ustawy, zbycie udziału w nieruchomości, dokonywane przez podatnika, traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której stanowi art. 7 ust. 1 ustawy, podlegającej opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Problematyka współwłasności została uregulowana w art. 195-221 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.).

W myśl art. 195 Kodeksu cywilnego:

Własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).

W przypadku współwłasności nieruchomości określonej w częściach ułamkowych, każdy ze współwłaścicieli ma określony ułamkiem udział w nieruchomości.

Zgodnie z art. 46 § 1 Kodeksu cywilnego:

Nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.

Jak stanowi art. 198 ustawy Kodeksu cywilnego:

Każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli.

Rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział.

W tym miejscu zauważyć, że kwestie stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2809 ze zm.).

Stosownie do art. 31 § 1 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy :

Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez obojga małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Zatem, istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).

W świetle art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.

W myśl art. 36 § 1 oraz § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny.

Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.

Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Zgoda drugiego małżonka jest potrzebna do dokonania:

1) czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków.

Z uwagi na powyższe regulacje prawne w akcie notarialnym dokumentującym tego rodzaju nabycie nieruchomości wymieniani są oboje małżonkowie, jeżeli istnieje między nimi ustawowa wspólność majątkowa. Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną uprawniającą do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, a w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego.

Na mocy zapisu zawartego w art. 43 § 1 cyt. Kodeksu:

Oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności, konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik.

Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Przez ciągłe wykorzystywanie składników majątku należy rozumieć takie wykorzystywanie majątku, które charakteryzuje się powtarzalnością lub długim okresem trwania. Zatem czerpanie dochodów ze składnika majątku wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej.

Analizując powyższe przepisy należy stwierdzić, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Na mocy art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z 11.12.2006 r. str. 1 ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE Rady :

„Podatnikiem” jest każda osoba prowadząca samodzielnie w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności.

„Działalność gospodarcza” obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.

Jednocześnie, w art. 12 ust. 1 lit. b) powołanej Dyrektywy 2006/112/WE Rady wskazano, że:

Państwa członkowskie mogą uznać za podatnika każdego, kto okazjonalnie dokonuje transakcji związanej z działalnością, o której mowa w art. 9 ust. 1 akapit drugi, w szczególności dostawy terenu budowlanego.

 Zgodnie z art. 12 ust. 3 Dyrektywy 2006/112/WE Rady:

„Teren budowlany” to każdy grunt nieuzbrojony lub uzbrojony, uznawany za teren budowlany przez państwa członkowskie.

Opodatkowaniu VAT podlega, na podstawie art. 2 ust. 1 lit. a) Dyrektywy 2006/112/WE Rady, odpłatna dostawa towarów na terytorium państwa członkowskiego przez podatnika działającego w takim charakterze.

Z przytoczonych regulacji wynika, że podatnikiem podatku od towarów i usług może być każda osoba, która okazjonalnie dokonuje czynności opodatkowanych, przy czym czynności te winny być związane z działalnością zdefiniowaną jako działalność gospodarcza, tj. wszelką działalnością producentów, handlowców i osób świadczących usługi, włącznie z działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie.

Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług w świetle powyższych przepisów, jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Właściwym zatem jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.

W kontekście powyższych rozważań nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej, a tylko np. wyzbywa się majątku osobistego. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Przyjęcie, że dany podmiot sprzedając grunt działa w charakterze podatnika prowadzącego handlową działalność gospodarczą (jako handlowiec) wymaga ustalenia, czy jego działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną). Przejawem zaś takiej aktywności określonej osoby w zakresie obrotu nieruchomościami, która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną może być np.: nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług deweloperskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym, na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.

Zatem w kwestii opodatkowania sprzedaży 16 nieruchomości (udziałów w działkach od nr 1/1 do 1/16 powstałych z podziału działki nr 1) istotne jest, czy w świetle zaprezentowanego opisu sprawy w celu dokonania sprzedaży ww. gruntu podejmują Państwo aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, co skutkuje koniecznością uznania Państwa za podmioty prowadzące działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatników podatku od towarów i usług, czy też sprzedaż nastąpiła w ramach zarządu majątkiem prywatnym.

Zwykłe nabycie lub sprzedaż rzeczy nie stanowi wykorzystywania w sposób ciągły majątku rzeczowego w celu uzyskania z tego tytułu dochodu w rozumieniu art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady (a tym samym art. 15 ust. 2 ustawy) jako, że jedynym przychodem z takich transakcji może być ewentualny zysk ze sprzedaży tej rzeczy.

Z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 15 września 2011 r., w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10) wynika, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania Dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Podobnie – zdaniem Trybunału – okoliczność, że przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej. Całość powyższych elementów może bowiem odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego. Inaczej jest natomiast – jak wyjaśnił Trybunał – w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.

W rozumieniu powyższych twierdzeń pomóc mogą zapisy orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 29 października 2007 r., sygn. akt I FPS 3/07, w myśl którego formalny status danego podmiotu jako podatnika zarejestrowanego, a także okoliczność, że dana czynność została wykonana wielokrotnie lub jednorazowo, lecz z zamiarem częstotliwości nie mogą przesądzać o opodatkowaniu tej czynności bez każdorazowego ustalenia, czy w odniesieniu do konkretnej czynności podmiot ten występował w charakterze podatnika podatku VAT.

Jak wyjaśniono wyżej – odwołując się zarówno do treści przepisów ustawy, jak i stanowiska judykatury – w przypadku osób fizycznych, które dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej, należy szczególnie wnikliwie przeanalizować okoliczności, w jakich będzie realizowana transakcja. Co do zasady bowiem osoby fizyczne, które dokonują transakcji w ramach zarządu majątkiem prywatnym, wykluczone są z grona podatników VAT.

W tym miejscu należy podkreślić, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę, będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego.

Analiza przedstawionych we wniosku okoliczności sprawy oraz treści powołanych przepisów prawa prowadzi do wniosku, że w stosunku do sprzedaży 16 nieruchomości (udziałów w działkach od nr 1/1 do 1/16) powstałych z podziału działki nr 1 brak jest przesłanek pozwalających uznać każdego z Państwa za podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Z przedstawionego opisu sprawy nie wynika taka Państwa aktywność, która wykraczałaby poza ramy czynności związanych ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. Z okoliczności sprawy wynika, że 22 listopada 2021 r. nabyli Państwo nieruchomość gruntową, działkę nr 1 o powierzchni 5,3754 ha. Działka jest niezabudowana, zgodnie z ewidencją obejmuje: lasy, grunty pod rowami, grunty orne, grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych oraz łąki trwałe. Nie jest ona objęta miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a także nie została dla niej wydana decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowaniu terenu.

W momencie nabycia nieruchomości nie prowadzili, jak również obecnie nie prowadzą Państwo działalności gospodarczej. Intencją nabycia nieruchomości była chęć wybudowania domu dla własnego użytkowania, niestety w związku ze zmianą sytuacji życiowej zostaliście Państwo zmuszeni do zmiany planów wobec nabytej nieruchomości i postanowiliście ją sprzedać. Podział działki nr 1 nastąpił z inicjatywy wszystkich współwłaścicieli. Podział nieruchomości nastąpił w tzw. trybie rolnym, zatem decyzja administracyjna nie była wydawana w przedmiotowej sprawie. Podział nieruchomości nie wpłynął na przeznaczenie terenu. Państwa udział w każdej działce wynosi ½ - między Państwem istnieje małżeńska wspólność majątkowa. Działki od dnia zakupu do dnia dzisiejszego nie były przez Państwa wykorzystywane. Działki nie były przedmiotem umowy najmu, dzierżawy, bądź umowy o podobnym charakterze. Nie poczynili Państwo w stosunku do działek jakichkolwiek działań dotyczących zwiększenia wartości czy też uatrakcyjnienia nieruchomości. Nie dokonywali Państwo wcześniej sprzedaży nieruchomości oraz nie posiadają Państwo innych nieruchomości przeznaczonych w przyszłości do sprzedaży.

Planujecie Państwo sprzedaż 16 działek o numerach od 1/1 do 1/16 powstałych z podziału działki nr 1 jednemu podmiotowi, natomiast w przypadku, gdyby sprzedaż jednemu podmiotowi nie doszła do skutku planują Państwo sprzedaż poszczególnych działek na rzecz różnych klientów. W takim wariancie, by zachęcić potencjalnych klientów do nabycia działek, przed sprzedażą planowane jest uzyskanie dla 2-3 działek decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu przewidujących możliwość ich zabudowy. Zakładają Państwo, że uzyskanie 2-3 decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu ułatwi także zbycie pozostałych działek. Nie postanowiliście Państwo dla jakich działek miałyby być wydane decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu oraz nie są Państwo w stanie określić jaka miałaby być nowa funkcja 3 działek (najprawdopodobniej uzyskane decyzje miałyby zmienić ich przeznaczenie na działki rekreacyjne bądź budowlane).

W związku z planowaną sprzedażą działek objętych zakresem pytania nie została oraz nie zostanie zawarta z podmiotem kupującym przedwstępna umowa. W związku ze sprzedażą ww. działek do dnia dzisiejszego nie udzielili Państwo podmiotowi kupującemu pełnomocnictwa (zgody, upoważnienia) w celu występowania w Państwa imieniu w sprawach dotyczących przedmiotowych nieruchomości. Mając na uwadze odległe położenie nieruchomości od Państwa miejsca zamieszkania, może się zdarzyć, że podmiot kupujący otrzyma pełnomocnictwa (zgody, upoważnienia) w celu występowania w Państwa imieniu w sprawach dotyczących przedmiotowych nieruchomości. Ponadto w związku z faktem, że mieszkają Państwo ponad 250 km od nieruchomości mającej być przedmiotem sprzedaży, a sprzedaż nieruchomości wymaga m.in. jej prezentacji na miejscu, zamierzają Państwo skorzystać z usług pośrednika, gdyż bieżące obowiązki zawodowe, jak i rodzinne uniemożliwiają Państwu aktywne zaangażowanie się w proces sprzedaży. Przed skorzystaniem z usług pośrednika, w celu znalezienia kupującego nie prowadziliście Państwo aktywnych działań marketingowych.

Tym samym w niniejszej sprawie, w odniesieniu do sprzedaży nieruchomości gruntowych obejmujących 16 działek nie wystąpił ciąg zdarzeń, które jednoznacznie przesądzają, że sprzedaż działek wypełnia przesłanki działalności gospodarczej. Nie podjęli Państwo takich aktywnych działań w zakresie obrotu nieruchomościami, które świadczyłyby o angażowaniu środków w sposób podobny do wykorzystywanych przez handlowców. Działania podejmowane przez Państwa, takie jak podział nieruchomości, planowana współpraca z pośrednikiem czy też potencjalne uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu dla 2-3 działek, nie mają wpływu na kwalifikację Państwa za podatników, gdyż stanowią jedynie racjonalny sposób zagospodarowania posiadanego mienia i nie przekraczają granic zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.

Należy zatem uznać, że dokonując sprzedaży 16 nieruchomości (udziałów w działkach od nr 1/1 do 1/16) powstałych z podziału działki nr 1, będą Państwo korzystać z przysługującego prawa do rozporządzania majątkiem osobistym, co nie jest wykonywaniem działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług. Brak tego statusu pozbawia każdego z Państwa cech podatnika podatku VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 cyt. ustawy, w zakresie sprzedaży udziałów w działkach, a dostawę - cech czynności podlegającej opodatkowaniu, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy.

W związku z powyższym, dokonując sprzedaży udziałów w przedmiotowych działkach będą korzystać Państwo z przysługującego prawa do rozporządzania własnym majątkiem, która to czynność oznacza działanie w sferze prywatnej, do której nie mają zastosowania przepisy ustawy o podatku od towarów i usług.

W konsekwencji, sprzedaż przez Państwa 16 nieruchomości (udziałów w działkach od nr 1/1 do 1/16) powstałych z podziału działki nr 1 na rzecz różnych nabywców nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Oceniając Państwa stanowisko uznaję je za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Jednocześnie wskazuję, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze zdarzeniem przyszłym podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

I. P. (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).