Interpretacja indywidualna z dnia 14 marca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.6.2024.2.ACZ

Opodatkowanie kwoty zwróconej przez bank na podstawie ugody.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

4 stycznia 2024 r. złożyła Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania kwoty zwróconej przez bank na podstawie ugody. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem złożonym 28 lutego 2024 r. oraz pismem z 28 lutego 2024 r. (wpływ 1 marca 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Bank i Wnioskodawczynię łączyła Umowa kredytu mieszkaniowego nr (…) z (…) 2007 r., zwana dalej „Umową”. Kredyt mieszkaniowy przeznaczony był w całości na finansowanie własnego celu mieszkaniowego Wnioskodawczyni, tj. zakup mieszkania. 8 grudnia 2021 r. Wnioskodawczyni dokonała przedterminowej spłaty kredytu, na skutek czego, w księgach Banku na dzień zawarcia Ugody nie figurowało żadne zobowiązanie z tytułu Umowy.

Pomiędzy Stronami powstał spór dotyczący skuteczności poszczególnych postanowień umownych i całej Umowy (oraz jej ważności), który zawisł w sprawie za sygn. akt (…) o zapłatę, toczącej się przed Sądem (…) w (…), z powództwa Wnioskodawczyni przeciwko Bankowi. Powódka domagała się zapłaty całości spłaconych kwot z powodu nieważności umowy kredytowej kredytu denominowanego. Zamiarem Banku i Kredytobiorcy było polubowne zakończenie Sporu i uchylenie stanu niepewności co do roszczeń wynikających ze spłaconej 8 grudnia 2021 r. Umowy, poprzez przyjęte w Ugodzie rozwiązania, w tym rozliczenia zakończonej Umowy w ten sposób, jakby Strony dokonały zmiany Umowy w zakresie waluty, wysokości i zasad spłaty wierzytelności kredytowej.

Strony, 11 maja 2023 r. zawarty ugodę sądową w ww. sprawie sądowej. Przedmiotem Ugody było zakończenie Sporu oraz uchylenie niepewności co do roszczeń wynikających z Umowy, między innymi poprzez zmianę zasad rozliczenia Umowy w zakresie waluty, wysokości i zasad spłaty wierzytelności kredytowej wynikającej z Umowy. Strony dokonały rozliczenia w oparciu o założenie zmiany waluty zadłużenia (CHF), określonej w Umowie, na walutę polską na zasadach określonych w ugodzie.

Za podstawę ustalenia wysokości zadłużenia na dzień 8 grudnia 2021 r. Strony przyjęły, iż kredyt udzielony na podstawie Umowy zostanie rozliczony tak, jakby od daty zawarcia Umowy, tj. od (…) 2007 r. stanowił kredyt złotowy udzielony na warunkach:

1)kwota kredytu (kapitał) stanowiła sumę kwot wypłaconych tytułem kredytu i wynosiła 208 606,24 PLN; jeśli jakakolwiek część wypłaty nastąpiła w CHF, Bank przeliczył ją na walutę polską po średnim kursie Narodowego Banku Polskiego z dnia wypłaty;

2)oprocentowanie kredytu według zmiennej stopy procentowej zostało ustalone jako suma wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M i marży w wysokości 1,29%; w dniu wypłaty kredytu lub pierwszej transzy kredytu oprocentowanie wynosiło 7,00%, zaś wartość wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M z dnia wypłaty kredytu lub pierwszej transzy kredytu wynosiła 5,71%; pierwszy okres obowiązywania wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M obowiązywał od dnia wypłaty kredytu lub pierwszej transzy i mógł być krótszy, niż kolejne okresy trzymiesięczne wyznaczane w dniu wymagalności raty kredytu i odsetek; kolejne trzymiesięczne okresy obowiązywania wskaźnika referencyjnego kończyły się w dniu poprzedzającym dzień, który datą odpowiada dniowi, w którym rozpoczął się poprzedni trzymiesięczny okres obowiązywania wskaźnika referencyjnego, z uwzględnieniem zasad liczenia terminów oznaczonych w miesiącach, przewidzianych w przepisach Kodeksu cywilnego;

3)wysokość marży, o której mowa w pkt 2), odpowiada wysokości marży kredytów mieszkaniowych ponad średnią wartość WIBOR dla miesiąca, w którym została zawarta Umowa; informacja o jej wysokości dla poszczególnych miesięcy dostępna jest w tabeli „Marża kredytów mieszkaniowych” w arkuszu „Marża ponad śr. WIBOR-od 2005 r” w kolumnie „Marża ponad średnią wartość WIBOR® 3M”, opublikowanej przez Komisję Nadzoru Finansowego na stronie internetowej www.knf.gov.pl pod tytułem „Dane statystyczne opisujące marżę ponad WIBOR® dla potrzeb ugód dotyczących walutowych kredytów mieszkaniowych” (dostęp do strony internetowej aktywny na dzień zawarcia Ugody);

4)informacja o wysokości dziennej wartości wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M, o którym mowa w pkt 2), dostępna jest w tabeli „Marża kredytów mieszkaniowych” w arkuszu „Fixing WIBOR (2000-2020)” w kolumnie „Wartość Fixingu WIBOR® 3M” w pliku „Dane statystyczne”, o którym mowa w pkt 3); informacja o wysokości dziennej wartości wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M od roku 2021, dostępna jest w tabeli „Dane opóźnione” opublikowanej przez GPW Benchmark S.A. na stronie internetowej: https://gpwbenchmark.pl/dane-opoznione, z zachowaniem: (1) pozostałych parametrów kredytu wynikających z Umowy, tj. okresu kredytowania – 30 lat licząc od daty zawarcia Umowy oraz formy spłaty kredytu w ratach annuitetowych, z uwzględnieniem § 1 ust. 7, (2) poniesionych opłat, prowizji i składek ubezpieczeniowych.

Rozliczenie kredytu udzielonego na podstawie Umowy na poczet kredytu w złotych, nastąpiło w ten sposób, że wartość spłat dokonanych na podstawie Umowy została zaliczona w pierwszej kolejności na poczet rat odsetkowych, a następnie – rat kapitałowych kredytu w złotych. Powstała nadwyżka pomniejszała kapitał do spłaty kredytu, od którego naliczane były kolejne odsetki, a niedobór – powiększał kapitał do spłaty, od którego naliczane były kolejne odsetki.

W celu zakończenia wszelkich sporów dotyczących abuzywności klauzul umownych i ważności Umowy, uwzględniając przyjęty przez Strony w Ugodzie sposób rozliczenia Umowy opisany powyżej oraz wpłatę dokonaną przez Kredytobiorczynię 8 grudnia 2021 r., Bank zobowiązał się do zwrotu na rzecz Kredytobiorczyni kwoty 130 797,97 zł (słownie: sto trzydzieści tysięcy siedemset dziewięćdziesiąt siedem i 97/100), w tym:

·kapitał – 130 492,10 zł,

·odsetki – 305,87 zł.

W terminie 14 dni od dnia zawarcia Ugody, Bank dokonał zapłaty na rachunek Wnioskodawczyni.

Dodatkowo, Bank wypłacił Kredytobiorczyni kwotę 50 000 PLN na rachunek należący do Niej. Kredytobiorczyni w treści ugody przyjęła do wiadomości, że w związku z wypłatą ww. kwoty powstaje po Jej stronie przychód, a na Banku ciąży wypełnienie obowiązku informacyjnego (tj. sporządzenie informacji PIT-11). Strony w umowie wskazały: Bank, w terminie 14 dni od daty podpisania Ugody, wypłaci Kredytobiorcy kwotę 50 000 PLN na rachunek należący do ..... numer (..). Kredytobiorca przyjmuje do wiadomości, że w związku z wypłatą ww. kwoty powstaje po jego stronie przychód, a na Banku ciąży wypełnienie obowiązku informacyjnego (tj. sporządzenie informacji PIT-11). Kwota ta stanowiła zwrot na rzecz Wnioskodawczyni pobranych kwot kapitałowo-odsetkowych.

Z uwagi na przyjęty sposób rozliczenia kredytu, Strony ustaliły, że nadpłata Kredytobiorczyni nad udzielony jej kapitał zostanie rozliczona poprzez zwrot na Jej rzecz łącznie kwoty 180 797,97 zł, w tym kwota 130 797,97 zł wynikająca z rozliczenia kredytu w złotych polskich i kwota 50 000,00 zł, którą wcześniej Wnioskodawczyni wpłacała na rzecz Banku tytułem rat kapitałowo-odsetkowych kredytu denominowanego do waluty CHF.

Treść:

Zważywszy na to, iż:

1)Bank i Kredytobiorcę łączyła Umowa kredytu mieszkaniowego (...) z dnia (…) 2007 r., zwana dalej „Umową”. Kredyt mieszkaniowy rozumiany jest jako kredyt udzielony w całości lub w części na finansowanie własnego celu mieszkaniowego Kredytobiorcy;

2)pomiędzy Stronami powstał Spór dotyczący skuteczności poszczególnych postanowień umownych i całej Umowy (oraz jej ważności), który zawisł w sprawie za sygn. (…) o zapłatę toczącej się przed Sądem (…) w (…), z powództwa Kredytobiorcy przeciwko Bankowi, zwany dalej: „Sporem”;

3)w dniu 8 grudnia 2021 r. Kredytobiorca dokonał przedterminowej spłaty kredytu, na skutek czego, w księgach Banku na dzień zawarcia niniejszej Ugody nie figuruje żadne zobowiązanie z tytułu Umowy;

4)zamiarem Banku i Kredytobiorcy jest polubowne zakończenie Sporu i uchylenie stanu niepewności, co do roszczeń wynikających ze spłaconej w dniu 8 grudnia 2021 r., Umowy, poprzez przyjęte w Ugodzie rozwiązania, w tym rozliczenia zakończonej Umowy w ten sposób, jakby Strony dokonały zmiany Umowy w zakresie waluty, wysokości i zasad spłaty wierzytelności kredytowej;

5)Kredytobiorca mając pełną świadomość i rozumiejąc skutki dokonywanej czynności prawnej (w tym w szczególności finansowe), dobrowolnie godzi się odstąpić od dochodzenia od Banku roszczeń objętych Sporem oraz innych wywodzonych z zarzutu nieważności Umowy lub niedozwolonego charakteru postanowień Umowy w brzmieniu sprzed zmiany Umowy dokonanej niniejszą Ugodą, w zamian za zmianę postanowień Umowy w zakresie zobowiązań Kredytobiorcy (i odpowiadających im praw Banku) w sposób opisany w § 1 ust. 4 i nast. Ugody;

6)zgodnym zamiarem Stron jest również zaniechanie dochodzenia w przyszłości roszczeń w zakresie związanym z postanowieniami dotyczącymi zawarcia i wykonywania Umowy w walucie obcej w okresie poprzedzającym zawarcie niniejszej Ugody.

Strony zawierają Ugodę o następującej treści: § 1.

1.Strony potwierdzają, iż miały wolę zawarcia Umowy w dacie jej zawarcia.

2.Strony potwierdzają, iż Bank wypłacił Kredytobiorcy kwotę kredytu przeznaczoną na realizację celu kredytu określonego w Umowie, a Kredytobiorca oświadcza, że wykorzystał kwotę kredytu na realizację tego celu.

3.W księgach rachunkowych Banku na dzień 8 grudnia 2021 r. wysokość zadłużenia Kredytobiorcy z tytułu Umowy wynosiła 2 981,97 CHF:

·kapitał (pozostała do spłaty kwota kredytu): 2 981,34 CHF,

·odsetki skapitalizowane: 0,00 CHF,

·odsetki zapadłe niespłacone: 0,00 CHF,

·odsetki od zadłużenia przeterminowanego: 0,00 CHF,

·odsetki zawieszone: 0,00 CHF,

·odsetki bieżące: 0,63 CHF,

co oznacza, że po przeliczeniu na walutę polską po średnim kursie Narodowego Banku Polskiego z dnia 8 grudnia 2021 r. wynoszącym 4,4049 PLN/CHF, zadłużenie Kredytobiorcy na dzień 8 grudnia 2021 r. wynosiło 13 135,28 złotych:

·kapitał (pozostała do spłaty kwota kredytu): 13 132,50 złotych,

·odsetki skapitalizowane: 0,00 złotych,

·odsetki zapadłe niespłacone: 0,00 złotych,

·odsetki od zadłużenia przeterminowanego: 0,00 złotych,

·odsetki zawieszone: 0,00 złotych,

·odsetki bieżące: 2,78 złotych, a zadłużenie Kredytobiorcy z tytułu niezapłaconych kosztów i opłat związanych z Umową wynosiło 0,00 złotych.

4.Przedmiotem Ugody jest zakończenie Sporu oraz uchylenie niepewności co do roszczeń wynikających z Umowy, między innymi poprzez zmianę zasad rozliczenia Umowy w zakresie waluty, wysokości i zasad spłaty wierzytelności kredytowej wynikającej z Umowy. Strony dokonują rozliczenia w oparciu o założenie zmiany waluty zadłużenia, określonej w Umowie, na walutę polską na zasadach określonych w § 1 ust. 5 i nast.

5.Za podstawę ustalenia wysokości zadłużenia na dzień 8 grudnia 2021 r. Strony przyjęły, iż kredyt udzielony na podstawie Umowy zostanie rozliczony tak, jakby od daty zawarcia Umowy, tj. od dnia (…) 2007 r. stanowił kredyt złotowy udzielony na warunkach, o których mowa w § 1 ust. 6, z zachowaniem: (1) pozostałych parametrów kredytu wynikających z Umowy, tj. okresu kredytowania - 30 lat licząc od daty zawarcia Umowy oraz formy spłaty kredytu w ratach annuitetowych, z uwzględnieniem § 1 ust. 7, (2) poniesionych opłat, prowizji i składek ubezpieczeniowych.

6.Warunki udzielenia kredytu złotowego, o których mowa w § 1 ust. 5, zostały określone w sposób następujący:

1)kwota kredytu (kapitał) stanowiła sumę kwot wypłaconych tytułem kredytu i wynosiła 208 606,24 PLN; jeśli jakakolwiek część wypłaty nastąpiła w CHF, Bank przeliczył ją na walutę polską po średnim kursie Narodowego Banku Polskiego z dnia wypłaty,

2)oprocentowanie kredytu według zmiennej stopy procentowej zostało ustalone jako suma wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M i marży w wysokości 1,29%; w dniu wypłaty kredytu lub pierwszej transzy kredytu oprocentowanie wynosiło 7,00%, zaś wartość wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M z dnia wypłaty kredytu lub pierwszej transzy kredytu wynosiła 5,71%; pierwszy okres obowiązywania wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M obowiązywał od dnia wypłaty kredytu lub pierwszej transzy i mógł być krótszy, niż kolejne okresy trzymiesięczne wyznaczane w dniu wymagalności raty kredytu i odsetek; kolejne trzymiesięczne okresy obowiązywania wskaźnika referencyjnego kończyły się w dniu poprzedzającym dzień, który datą odpowiada dniowi, w którym rozpoczął się poprzedni trzymiesięczny okres obowiązywania wskaźnika referencyjnego, z uwzględnieniem zasad liczenia terminów oznaczonych w miesiącach, przewidzianych w przepisach Kodeksu cywilnego,

3)wysokość marży, o której mowa w pkt 2), odpowiada wysokości marży kredytów mieszkaniowych ponad średnią wartość WIBOR dla miesiąca, w którym została zawarta Umowa; informacja o jej wysokości dla poszczególnych miesięcy dostępna jest w tabeli „Marża kredytów mieszkaniowych” w arkuszu „Marża ponad śr. WIBOR-od 2005 r” w kolumnie „Marża ponad średnią wartość WIBOR® 3M”, opublikowanej przez Komisję Nadzoru Finansowego na stronie internetowej www.knf.gov.pl pod tytułem „Dane statystyczne opisujące marżę ponad WIBOR® dla potrzeb ugód dotyczących walutowych kredytów mieszkaniowych” (dostęp do strony internetowej aktywny na dzień zawarcia Ugody),

4)informacja o wysokości dziennej wartości wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M, o którym mowa w pkt 2), dostępna jest w tabeli „Marża kredytów mieszkaniowych” w arkuszu „Fixing WIBOR (2000-2020)” w kolumnie „Wartość Fixingu WIBOR® 3M” w pliku „Dane statystyczne”, o którym mowa w pkt 3); informacja o wysokości dziennej wartości wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M, od roku 2021 dostępna jest w tabeli „Dane opóźnione” opublikowanej przez GPW Benchmark S.A. na stronie internetowej: https://gpwbenchmark.pl/daneopoznione.

7.Rozliczenie kredytu udzielonego na podstawie Umowy na poczet kredytu w złotych, o którym mowa w § 1 ust. 5, a którego warunki udzielenia zostały określone w § 1 ust. 6, nastąpiło w ten sposób, że wartość spłat dokonanych na podstawie Umowy została zaliczona w pierwszej kolejności na poczet rat odsetkowych, a następnie – rat kapitałowych kredytu w złotych. Powstała nadwyżka pomniejszała kapitał do spłaty kredytu, o którym mowa w § 1 ust. 6 pkt 1), od którego naliczane były kolejne odsetki, a niedobór – powiększał kapitał do spłaty, o którym mowa w § 1 ust. 6 pkt 1), od którego naliczane były kolejne odsetki. Przed zawarciem niniejszej Ugody Bank przedłożył Kredytobiorcy Zestawienie stanowiące podstawę wyliczenia nadpłaty kwoty kredytu w PLN na dzień 8 grudnia 2021 r., a Kredytobiorca potwierdza jego otrzymanie.

8.W dniu 8 grudnia 2021 r. Kredytobiorca dokonał przedterminowej spłaty kredytu w wysokości 13 135,28 PLN, o której mowa w pkt 3) preambuły.

9.W celu zakończenia wszelkich sporów dotyczących abuzywności klauzul umownych i ważności Umowy, uwzględniając przyjęty przez Strony w niniejszej Ugodzie sposób rozliczenia Umowy opisany w § 1 ust. 5-7 powyżej oraz wpłatę dokonaną przez Kredytobiorcę w dniu 8 grudnia 2021 r., o której mowa w § 1 ust. 8 powyżej, Bank zobowiązuje się do zwrotu na rzecz Kredytobiorcy kwoty 130 797,97 złotych (słownie: sto trzydzieści tysięcy siedemset dziewięćdziesiąt siedem i 97/100), w tym:

·kapitał 130 492,10 złotych,

·odsetki 305,87 złotych,

w terminie 14 dni od dnia zawarcia Ugody. Bank dokona zapłaty na rachunek Kredytobiorcy A.K. prowadzony przez (…) o numerze (…). W przypadku braku spłaty tej kwoty w tym terminie zostaną naliczone odsetki za opóźnienie w wysokości odsetek maksymalnych od następnego dnia po bezskutecznym upływie tego terminu.

§ 2.

1.Kredytobiorca oświadcza, iż jest świadomy, że:

1)w przypadku niezawarcia Ugody, sąd rozpoznający Spór może w szczególności uwzględnić powództwo Kredytobiorcy zasądzając dochodzone roszczenie w całości lub w części, albo oddalić powództwo Kredytobiorcy w całości lub w części, odpowiednio zasądzając koszty postępowania sądowego pomiędzy Stronami;

2)przed sądami polskimi toczą się postępowania, z powództw kredytobiorców przeciwko bankom albo z powództw banków przeciwko kredytobiorcom, w ramach których, podnoszone są przez kredytobiorców zarzuty istnienia w umowach kredytów denominowanych lub indeksowanych do waluty CHF klauzul abuzywnych lub zarzuty nieważności tych umów, tożsame lub podobne do zarzutów podnoszonych przez Kredytobiorcę w ramach Sporu; w przypadku powództw kredytobiorców – dochodzone są roszczenia z tego tytułu, w szczególności roszczenia kredytobiorców o zapłatę należności odpowiadającej wysokości uiszczonych w wykonaniu umów kredytów rat kapitałowo-odsetkowych (i ewentualnie innych opłat). Spośród możliwych rozstrzygnięć sporów pomiędzy kredytobiorcami a bankami, obejmujących w szczególności:

a)uznanie przez sąd zawartych w umowie kredytu klauzul za nieabuzywne i oddalenie powództwa kredytobiorcy lub – w przypadku gdy z powództwem wystąpił bank – uwzględnienie powództwa (zasądzenie dochodzonego roszczenia) banku;

b)uznanie przez sąd zawartych w umowie kredytu klauzul za abuzywne, ich wyeliminowanie z umowy i w konsekwencji uznanie, że: i) strony są związane umową w pozostałym zakresie, a po wyeliminowaniu tych klauzul, kredyt staje się kredytem walutowym, udzielonym w walucie CHF i oprocentowanym stopą procentową LIBOR i marżą banku, a kredytobiorcy może przysługiwać roszczenie z tytułu nienależytego wykonania umowy na etapie wypłaty kwoty kredytu, ii) strony są związane umową w pozostałym zakresie, a jej niedozwolone postanowienia powinny zostać zastąpione przepisem przewidującym możliwość określenia wartości waluty obcej (CHF) według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia dokonania płatności, iii) strony są związane umową w pozostałym zakresie, a wypłacony w jej wykonaniu kredyt powinien zostać rozliczony jak udzielony w walucie PLN i oprocentowany stopą procentową WIBOR i marżą banku, iv) strony są związane umową w pozostałym zakresie, a wypłacony w jej wykonaniu kredyt powinien zostać rozliczony jak udzielony w walucie PLN i oprocentowany stopą procentową LIBOR1 i marżą banku, v) bez klauzul uznanych za abuzywne umowa nie może wiązać, jest trwale bezskuteczna względnie nieważna, a kredytobiorcy i bankowi przysługują odrębne roszczenia o zwrot świadczeń pieniężnych spełnionych w wykonaniu tej umowy;

c)uznanie przez sąd umowy kredytu za nieważną bez względu na ewentualną abuzywność jej postanowień; w ostatnich latach przewagę uzyskała linia

orzecznicza, w ramach której, najczęściej zapadającym rozstrzygnięciem jest stwierdzenie abuzywności klauzuli ryzyka walutowego i zasad denominacji lub indeksacji i w konsekwencji, nieważność całej umowy kredytu (pkt 2 lit. b plit v powyżej), oraz – w przypadku powództw kredytobiorców – zasądzenie na rzecz

kredytobiorcy roszczeń dochodzonych z tego tytułu; przy czym należy mieć na względzie, że zapadają także inne rozstrzygnięcia, w tym wyroki określone  w pkt 2 lit. a oraz lit. b plit i-iv;

3)w przypadku uzyskania przez Kredytobiorcę w Sporze z Bankiem rozstrzygnięcia odpowiadającego tym, które zapadają w ramach dominującej linii orzeczniczej opisanej w pkt 2 lit. b plit v powyżej, Stronom przysługiwałyby wzajemne roszczenia o zwrot świadczeń pieniężnych spełnionych w wykonaniu Umowy:

a)Bank byłby zobowiązany do zwrotu Kredytobiorcy sumy uiszczonych przez Kredytobiorcę rat kapitałowo-odsetkowych (i ewentualnie innych opłat),

b)Kredytobiorca zobowiązany byłby do zwrotu Bankowi wypłaconego kapitału w kwocie nominalnej, czego Bank mógłby żądać od chwili gdy Umowa stała się trwale bezskuteczna; przy czym każdorazowo, dodatkowo Kredytobiorca mógłby uzyskać również zasądzenie od Banku zapłaty odsetek za opóźnienie w zapłacie dochodzonego roszczenia pieniężnego lub kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego;

4)w zależności od zakresu dochodzonych roszczeń lub sposobu rozstrzygnięcia sporu dotyczącego ważności Umowy, Bank może również zdecydować się dochodzić od Kredytobiorcy zapłaty kwoty odpowiadającej wysokości wypłaconego kredytu, jej waloryzacji lub zwrotu innych świadczeń związanych z korzystaniem przez Kredytobiorcę z kapitału udostępnionego przez Bank albo wzbogaceniem Kredytobiorcy z tego tytułu, w ramach tego samego lub odrębnego postępowania sądowego; Kredytobiorcy mogą przysługiwać analogiczne roszczenia wobec Banku;

5)w przedmiocie roszczeń, o których mowa w pkt 4 powyżej, przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) prowadzone są postępowania (sygn. C- 520/21 i C-756/22) w sprawie udzielenia odpowiedzi na pytania prejudycjalne zadane przez polskie sądy powszechne, czy w świetle przepisów dyrektywy 93/13 i zasad prawa Unii Europejskiej, w przypadku uznania umowy kredytu za nieważną z uwagi na zawarte w niej niedozwolone postanowienia umowne, jej stronom (bankowi i kredytobiorcy), oprócz roszczenia o zwrot tego, co w oparciu o umowę kredytu wzajemnie świadczyli, mogą przysługiwać także roszczenia o inne świadczenia z tytułu nieważności umowy kredytu (w tym wynagrodzenie za korzystanie ze środków pieniężnych, odszkodowanie, zwrot kosztów, waloryzacja spełnionego świadczenia); w dniu 16 lutego 2023 r. Rzecznik Generalny TSUE w wydanej w sprawie sygn. akt C-520/21 opinii zaproponował, aby TSUE orzekł, że dyrektywa 93/13 nie stoi na przeszkodzie, aby konsument (kredytobiorca) po uznaniu umowy kredytu za nieważną ze względu na nieuczciwe warunki (klauzule abuzywne), mógł dochodzić względem banku roszczeń wykraczających poza spełnione przez niego na rzecz banku świadczenie, o ile prawo krajowe (a więc prawo polskie) daje do tego podstawę, do sądu krajowego (sądu polskiego) ma należeć rozstrzygnięcie o zasadności takiego roszczenia; jednocześnie Rzecznik Generalny TSUE zaproponował, by TSUE orzekł, że przepisy dyrektywy 93/13 stoją na przeszkodzie temu, aby bank mógł dochodzić względem konsumenta roszczeń wykraczających poza zwrot przekazanego kapitału kredytu i zapłatę odsetek ustawowych za opóźnienie od chwili wezwania do zapłaty; opinia Rzecznika Generalnego nie ma dla TSUE charakteru wiążącego. TSUE nie wydał jeszcze wyroku w żadnej z tych spraw;

6)przed wszczęciem postępowań przed TSUE, o których mowa w pkt 5 powyżej, Pierwsza Prezes Sądu Najwyższego, w dniu 29 stycznia 2021 r., skierowała do składu całej Izby Cywilnej Sądu Najwyższego wniosek o rozstrzygnięcie rozbieżności w wykładni przepisów prawa występujących w orzecznictwie Sądu Najwyższego i sądów powszechnych w sprawach dotyczących kredytów indeksowanych i denominowanych w walutach obcych; uchwała ta może mieć wpływ na:

a)kierunek rozstrzygnięcia Sporu,

b)zakres roszczeń Stron związanych z rozliczeniem Umowy uznanej za nieważną lub trwale bezskuteczną, w tym roszczeń wskazanych w pkt 4 powyżej;

7)z uwagi na podjęte przez skład całej Izby Cywilnej Sądu Najwyższego czynności mające na celu w pierwszej kolejności wyjaśnienie przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej kwestii ustrojowych związanych z zasadami powoływania sędziów Sądu Najwyższego i ich odpowiedzialności dyscyplinarnej, dotychczas nie został wyznaczony termin podjęcia uchwały Sądu Najwyższego, o której mowa w pkt 6 powyżej.

2.Kredytobiorca oświadcza, że zapoznał się z treścią informacji udzielonej w § 2 ust. 1 i rozumie ją.

3.Kredytobiorca oświadcza również, iż jest świadomy, że:

1)wskutek zawarcia Ugody wyeliminowaniu ulegną dotychczasowe postanowienia Umowy, dotyczące zasad ustalania kursu waluty, klauzuli ryzyka walutowego i zasad denominacji lub indeksacji;

2)powyższe postanowienia Umowy zostają zastąpione, postanowieniami Ugody w przedmiocie zmiany Umowy w zakresie waluty, wysokości i zasad spłaty wierzytelności kredytowej.

4.Kredytobiorca oświadcza, iż godzi się na zawarcie Ugody w celu: (i) potwierdzenia dotychczasowego związania postanowieniami Umowy, o których mowa w § 2 ust. 3 pkt 1), oraz (ii) wyrażenia zgody na zastąpienie tych postanowień Umowy, w celu rozliczenia się przez Strony, postanowieniami Ugody w zakresie zmiany waluty, wysokości i zasad spłaty wierzytelności kredytowej, i potwierdza, że rozumie, iż czynności te są dokonywane w celu dalszego niepowoływania się na ewentualnie niedozwolony charakter postanowień Umowy w brzmieniu sprzed zawarcia Ugody i niedochodzenia roszczeń z tego tytułu.

5.Mając na względzie oświadczenia złożone w § 2 ust. 2, 3 i 4, Kredytobiorca potwierdza, iż zdając sobie sprawę z przysługujących mu uprawnień na wypadek braku związania określonymi postanowieniami Umowy, w tym w szczególności na wypadek stwierdzenia trwałej bezskuteczności Umowy, świadomie decyduje się zawrzeć Ugodę w celu potwierdzenia wiążącego charakteru Umowy.

§ 3.

1.Zawarcie Ugody nie stanowi odnowienia w rozumieniu art. 506 Kodeksu cywilnego.

2.W związku z zawarciem Ugody, Strony zgodnie oświadczają, iż nie będą występować w przyszłości względem siebie z roszczeniami wywodzonymi z postanowień Umowy, jej zawarcia oraz wykonywania w walucie obcej, w brzmieniu sprzed zmiany zasad rozliczenia Umowy dokonanej Ugodą, ze względu na przyjęte w Ugodzie rozwiązania, w tym zmianę Umowy w zakresie waluty, wysokość i zasady spłaty wierzytelności kredytowej.

3.Ugoda wyczerpuje wszelkie wzajemne roszczenia Stron w zakresie objętym Sporem i określonym w § 3 ust. 2, a zarazem wszelkie wzajemne roszczenia Stron objęte procesem, w którym Ugoda jest zawierana.

4.Kredytobiorca oświadcza, że przed zawarciem Ugody nie przeniósł, ani nie zobowiązał się do przeniesienia na rzecz jakiejkolwiek osoby trzeciej jakiegokolwiek roszczenia lub prawa dotyczącego lub związanego z Umową i zobowiązuje się nie dokonywać tego rodzaju czynności do dnia uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu postępowania mającego za przedmiot Spór na skutek zawarcia niniejszej Ugody.

§ 4.

1.Bank, w terminie 14 dni od daty podpisania Ugody, wypłaci Kredytobiorcy kwotę 50 000 PLN na rachunek należący do (...) numer (…). Kredytobiorca przyjmuje do wiadomości, że w związku z wypłatą ww. kwoty powstaje po jego stronie przychód, a na Banku ciąży wypełnienie obowiązku informacyjnego (tj. sporządzenie informacji PIT-11).

§ 5.

2.Bank, w terminie 14 dni od dnia zawarcia Ugody dokona zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w łącznej wysokości 5 900 PLN (słownie: pięć tysięcy dziewięćset złotych 00/100) na rachunek Kredytobiorcy (...) prowadzony w (…) o numerze (…).

3.Kredytobiorca oświadcza, że w związku z zawarciem Ugody nie będzie żądał od Banku kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, ponad kwotę wskazaną w ust. 1.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawczyni wskazała, że kredyt został udzielony przez bank (…), czyli podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów.

Zawierając umowę o kredyt Wnioskodawczyni była jedynym kredytobiorcą.

W § 1 ust. 1 Umowy kredytowej Strony określiły, iż celem kredytu jest zakup oraz wykończenie stanu deweloperskiego lokalu mieszkalnego położonego w Tychach oraz zrefinansowanie części poniesionych kosztów z przeznaczeniem na potrzeby własne. Cała kwota kredytu została przeznaczona przez Wnioskodawczynię na zakup oraz wykończenie lokalu mieszkalnego.

Wnioskodawczyni jest właścicielem lokalu. Wnioskodawczyni mieszka w ww. lokalu mieszkalnym.

Wnioskodawczyni nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu innego kredytu mieszkaniowego, o którym mowa w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. z 2022 r. poz. 592).

Pytanie

Czy dodatkowe świadczenie pieniężne, wskazane w § 4 Ugody sądowej z 11 maja 2023 r., które Bank wypłacił Wnioskodawczyni po zawarciu ww. ugody w wysokości 50 000 zł, będzie stanowić przychód w rozumieniu art. 1 w zw. z art. 11 ust. 1 w zw. z art. 21 ust. 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i tym samym należy od niego odprowadzić podatek?

Pani stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawczyni, zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawa reguluje opodatkowanie podatkiem dochodowym dochodów osób fizycznych oraz daninę solidarnościową.

Źródła przychodów zostały wskazane w art. 10 ust. 1 i są nimi:

1)stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta;

2)działalność wykonywana osobiście;

3)pozarolnicza działalność gospodarcza;

4)działy specjalne produkcji rolnej;

5)(uchylony);

6)najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą;

7)kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c;

8)odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

a)nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,

b)spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

c)prawa wieczystego użytkowania gruntów,

d)innych rzeczy,

– jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy – przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany;

8a)działalność prowadzona przez zagraniczną jednostkę kontrolowaną;

8b)niezrealizowane zyski, o których mowa w art. 30da;

9)inne źródła.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Ponadto, zgodnie z art. 9 ust. 1 ww. ustawy, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zatem wyjątkami od zasady, że każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną podlega opodatkowaniu są:

1)dochody, które zostały wprost wymienione w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako zwolnione z podatku;

2)dochody, od których zaniechano poboru podatku w drodze Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.

Jak wskazuje art. 21 ust. 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

a)otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,

b)dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

W ocenie Wnioskodawczyni, wypłacone świadczenie pieniężne z tytułu zawartej ugody sądowej, szczegółowo wskazane w § 4 Ugody, nie można uznać za przysporzenie majątkowe, a co za tym idzie, nie można zaliczyć do żadnej kategorii przychodów, które zostały zakreślone w art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wnioskodawczyni nie osiągnęła przychodu. Przychód jest kategorią prawnopodatkową, rozumiany jako przyrost majątkowy, a zatem jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny.

Natomiast instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia  29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe. Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy, przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik, czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów, uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

W opisywanym przypadku, zgodnie z ugodą, nastąpił zwrot nienależnie pobranych przez Bank świadczeń jako dodatkowa kwota 50 000 zł, tj. zwrot wpłaconych rat  kapitałowo-odsetkowych.

Wobec powyższego wskazać należy, że dodatkowe świadczenie pieniężne, które zwrócił Bank w wysokości 50 000 zł nie stanowi dla Wnioskodawczyni przychodu. Czynność ta nie spowoduje uzyskania przez Nią przysporzenia majątkowego, wzrostu Jej majątku. Otrzymana przez Nią kwota będzie zwrotem własnych pieniędzy, które nienależnie wpłaciła wcześniej do Banku. Pieniądze te nie będą przychodem w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ich uzyskanie nie będzie skutkować po stronie Wnioskodawczyni powstaniem obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższego należy uznać, że dodatkowe świadczenie pieniężne, które Bank wypłacił  Wnioskodawczyni z tytułu zawartej ugody sądowej, nie będzie stanowić przychodu, a jego uzyskanie nie będzie skutkować powstaniem obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Reguły dotyczące opodatkowania

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

W myśl art. 9 ust. 1 ww. ustawy:

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Powołany przepis wyraża tzw. zasadę powszechności opodatkowania. Regułą jest, że każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną podlega opodatkowaniu, wyjątkiem zaś jest sytuacja, gdy dochód opodatkowaniu nie podlega. Wyjątki od omawianej zasady dotyczą:

·dochodów, które zostały wprost wymienione przez ustawodawcę w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako zwolnione z podatku oraz

·dochodów, od których zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw finansów publicznych wydanego na podstawie art. 22 ustawy Ordynacja podatkowa (rozporządzenie takie może być wydane w przypadkach uzasadnionych interesem publicznym lub ważnym interesem podatników).

W myśl art. 9 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Jak wynika z powołanego przepisu, ustawodawca przyjął zasadę, że przychodem są:

·pieniądze i wartości pieniężne, które zostały otrzymane przez podatnika – tj. takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik rzeczywiście „dostał, odebrał, zainkasował, objął w posiadanie”;

·pieniądze i wartości pieniężne, które zostały postawione do dyspozycji podatnika – tj. takie przysporzenia, które zostały mu faktycznie udostępnione/przekazane do odbioru; takie pieniądze i środki pieniężne, które podatnik ma możliwość włączyć do swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i wartości pieniężnych i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone pieniądze i wartości pieniężne do dyspozycji podatnika.

Pojęcie przychodu wiąże się zatem z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro bowiem przychód jest określonym przyrostem majątkowym po stronie podatnika, jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał na względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych rodzajów czynności i zdarzeń. Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów i system ich opodatkowania uwzględniający specyfikę poszczególnych źródeł przychodów. W języku powszechnym mianem „źródła” określane jest „to, co stanowi początek czegoś”, „przyczyna czegoś”, a synonimami tego pojęcia są m.in. czynnik sprawczy, powód, pochodzenie.

Źródła przychodów

Źródła przychodów zostały określone przez ustawodawcę w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. I tak zgodnie z ww. przepisem:

Przychody z poszczególnych źródeł przychodów i zasady ich ustalania zostały uregulowane w art. 12-20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ww. ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Na mocy art. 42a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Zwolnienie przedmiotowe wskazane przez Panią

Jak stanowi art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Zwolnienie przedmiotowe, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, obejmuje swym zakresem odszkodowania lub zadośćuczynienia przyznane na podstawie wyroku lub ugody sądowej, których wysokość lub zasady ustalania nie wynikają wprost z regulacji wskazanych w art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy. Przy czym ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wyłączone są świadczenia otrzymane w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą oraz świadczenia dotyczące korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Zakres tego zwolnienia obejmuje zatem tylko odszkodowania za tzw. szkodę rzeczywistą, czyli poniesione straty, a nie dotyczy utraconych korzyści.

Skutki podatkowe zwrotu nienależnie pobranego świadczenia

Wnioskodawczyni powzięła wątpliwość, czy zwrot nienależnie pobranego świadczenia będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2488 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

Skoro w przedmiotowej sprawie mamy do czynienia ze zwrotem nienależnie pobranego świadczenia, tj. zwrot wpłaconych przez Wnioskodawczynię rat kapitałowo-odsetkowych, to należy uznać, że zwrot ten nie stanowi dla Wnioskodawczyni przychodu.

W przypadku zwrotu świadczenia klient otrzymuje bowiem z powrotem swój kapitał – zwrot zapłaconych bankowi kwot. Nie ma zatem podstaw, aby zwrócone kwoty uznać za dochód podlegający opodatkowaniu. Dla celów podatkowych zwrot taki jest obojętny podatkowo.

Skoro zatem nie wystąpił przychód do opodatkowania, to w opisanej sprawie nie będą miały zastosowania żadne zwolnienia od podatku dochodowego wynikające z art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w tym wskazane przez Wnioskodawczynię w pytaniu i we własnym stanowisku w sprawie – zwolnienie zawarte w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ani przepisy dotyczące zaniechania poboru podatku dochodowego. Wobec braku przychodu do opodatkowania, Wnioskodawczyni nie jest zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz obowiązujące przepisy prawa, należy stwierdzić, że otrzymane przez Wnioskodawczynię środki pieniężne tytułem zwrotu nienależnie pobranego przez Bank świadczenia, nie są przychodem Wnioskodawczyni. Czynność ta nie spowodowała uzyskania przez Wnioskodawczynię przysporzenia majątkowego, wzrostu Jej majątku. Otrzymana przez Wnioskodawczynię kwota to zwrot własnych pieniędzy, które nienależnie wpłaciła wcześniej do Banku (zwrot wpłaconych przez Wnioskodawczynię rat kapitałowo-odsetkowych). Pieniądze te nie są przychodem Wnioskodawczyni w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i ich uzyskanie nie skutkuje po stronie Wnioskodawczyni powstaniem obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem, skoro nie powstał przychód, który mógłby podlegać ewentualnemu zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, brak jest podstaw prawnych do rozpatrywania czy w przedmiotowej sprawie ma zastosowanie wskazany przez Wnioskodawczynię w pytaniu i własnym stanowisku w sprawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji, stanowisko Wnioskodawczyni, w którym wskazała, że dodatkowe świadczenie pieniężne, które Bank Jej wypłacił z tytułu zawartej ugody sądowej, nie będzie stanowić przychodu w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a jego uzyskanie nie będzie skutkować powstaniem obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych, należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Należy zastrzec, że interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku w kontekście zadanego pytania, natomiast nie rozstrzyga innych kwestii wynikających z opisu stanu faktycznego, które nie były przedmiotem pytania i własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej.

Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację indywidualną w trybie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.), opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego podanego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Należy wskazać, że przy wydawaniu interpretacji Organ dokonał wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Jeżeli zatem, przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie Pani chroniła w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Wyjaśnić również należy, że wydając interpretacje w trybie ww. przepisu Organ nie odnosi się do kwot i nie dokonuje wyliczeń. Zgodnie bowiem z zasadą samoopodatkowania, obowiązującą w polskim systemie podatkowym, na podatniku spoczywa obowiązek dokonania oceny własnej sytuacji prawnopodatkowej, a po jej dokonaniu zachowania się zgodnie z przepisami prawa podatkowego, bowiem prawidłowość takiego wyliczenia podlega weryfikacji przez organ podatkowy w postępowaniu podatkowym.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).