Interpretacja indywidualna z dnia 15 marca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP3-2.4011.34.2024.2.JK3

Opodatkowanie odszkodowania za powstrzymanie się od działalności konkurencyjnej.

Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

9 stycznia 2024 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy opodatkowania otrzymanego odszkodowania. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

18 grudnia 2017 r. zawarł Pan z (…) S.A. (dalej: Spółka) umowę o pracę na czas nieokreślony na stanowisku analityka. Pkt 8 tej umowy przewidywał zakaz konkurencji w okresie zatrudnienia w spółce oraz przez okres 12 miesięcy po jego ustaniu. W tym samym dniu została zawarta umowa o zakazie konkurencji, będącą Załącznikiem nr 1 do umowy o pracę. Z umowy o zakazie konkurencji wynikał m.in. obowiązek wypłaty na Pana rzecz odszkodowania za powstrzymanie się od działalności konkurencyjnej przez okres 12 miesięcy od ustania stosunku pracy. Wysokość odszkodowania została ustalona na 85% wynagrodzenia zasadniczego otrzymanego przez Pana przez ostatnie 12 miesięcy przed rozwiązaniem umowy o pracę. Płatność odszkodowania miała odbywać się w równych ratach miesięcznych, płatnych z dołu, ostatniego dnia miesiąca kalendarzowego, począwszy od miesiąca następującego po rozwiązaniu umowy o pracę.

29 października 2020 r. wypowiedział Pan umowę o pracę z zachowaniem miesięcznego terminu wypowiedzenia. Pomimo skutecznego rozwiązania umowy o pracę, Spółka nie wypłacała Panu odszkodowania za powstrzymywanie się od działalności konkurencyjnej po ustaniu stosunku pracy.

9 września 2021 r. otrzymał Pan wiadomość mailową od Spółki, w której ta odmawiała wypłaty odszkodowania z tytułu zakazu konkurencji po ustaniu stosunku pracy oraz wypowiadała umowę o zakazie konkurencji z zachowaniem 7-dniowego terminu wypowiedzenia. W związku z brakiem wypłaty odszkodowania, 20 września 2021 r. skierował Pan do Spółki wezwanie do zapłaty z żądaniem uiszczenia na Pana rzecz rat odszkodowania w łącznej kwocie 89.136,67 zł wraz z należnymi odsetkami. Następnie, 27 grudnia 2021 r. skierował Pan przeciwko Spółce pozew o tożsamym żądaniu.

27 stycznia 2022 r. nakazem zapłaty Sądu Rejonowego (…) w elektronicznym postępowaniu upominawczym Spółka została zobowiązana do zapłaty na Pana rzecz kwoty 89.136,67 zł wraz z należnymi odsetkami. Spółka wniosła sprzeciw od nakazu zapłaty. W konsekwencji, 27 czerwca 2022 r. wystąpił Pan przeciwko Spółce z powództwem przed Sąd Rejonowy (…). W toku sprawy strony zawarły ugodę przed mediatorem, na skutek czego postępowanie sądowe zostało prawomocnie umorzone. Ugoda została zawarta 13 grudnia 2022 r. W § 1 ugody strony postanowiły, że Spółka „zapłaci Powodowi kwotę 60.000,00 (słownie: sześćdziesiąt tysięcy złotych), tytułem odszkodowania z umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy”. W § 2 ust. 1 ugody strony postanowiły, że „Kwota wymieniona w § 1, będzie wpłacona na rachunek bankowy należący do Powoda o numerze (…) w ciągu 14 dni po zatwierdzeniu niniejszej Ugody przez Sąd.” W treści ugody strony nie czyniły dodatkowych, odrębnych ustaleń w zakresie ponoszenia ciężaru należnych zobowiązań publicznoprawnych od ustalonego odszkodowania. 23 stycznia 2023 r. na Pana rachunek bankowy wpłynęła kwota 60.342,33 zł od (…) tytułem: „Ugoda sygn. akt (…)”.

Niniejszy wniosek ograniczony jest do sposobu opodatkowania kwoty 60.000 zł otrzymanej przez Pana od Spółki 23 stycznia 2023 r. na rachunek bankowy; poza zakresem wniosku pozostaje kwota 342,33 zł.

Uzupełnienie stanu faktycznego

Zgodnie z umową o zakazie konkurencji, „Przez okres obowiązywania Umowy o Pracę, Pracownik nie może, oprócz działalności na rzecz Spółki lub spółek z Grupy Kapitałowej, bez pisemnej zgody Spółki angażować się w Działalność Konkurencyjną” oraz „Zakazy […] obowiązują również przez okres 12 miesięcy po rozwiązaniu Umowy o Pracę.”

Umowa określała wysokość odszkodowania należnego Panu z tytułu zakazu konkurencji po ustaniu stosunku pracy zgodnie z art. 1012 § 3 kodeksu pracy. Załącznik Nr 2 do umowy o pracę zawierał doprecyzowanie zakresu informacji poufnych, powierzanych mi w ramach stosunku pracy. Przez cały okres zatrudnienia u Spółki miał Pan dostęp do informacji poufnych, gdyż w związku z zatrudnieniem na stanowisku analityka pracował Pan na kluczowych dla firmy danych finansowych, strategicznych, operacyjnych itp., wymienionych w załączniku nr 2 do umowy o pracę.

Powyższe dokumenty zostały sporządzone w formie pisemnej, przez uprawnione do tego osoby. Zarówno zapisy umowy o pracę jak i umowy o zakazie konkurencji wynikały z Kodeksu pracy, w szczególności art. 101¹-101⁴ Kodeksu pracy w zakresie zakazu konkurencji.

Pytanie

Czy kwota 60.000 zł wypłacona Panu zgodnie z postanowieniami ugody na jego rachunek bankowy podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

Pana stanowisko w sprawie

Kwota 60.000 zł wypłacona Panu zgodnie z postanowieniami ugody na Pana rachunek bankowy podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Stoi Pan na stanowisku, że przychód uzyskany przez Pana na podstawie zawartej ugody w przedmiocie odszkodowania z tytułu zakazu konkurencji po ustaniu stosunku pracy podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, natomiast Spółka jako płatnik jest zobowiązana do naliczenia, pobrania i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy od otrzymanego odszkodowania, a także przesłania Panu informacji PIT-11.

Świadczenie to stanowi dla byłego pracownika przychód ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegający opodatkowaniu tym podatkiem.

W Pana ocenie, przepisy prawa podatkowego nie przesądzają, która ze stron ugody ponosi ekonomiczny ciężar podatku, lecz wynika to z uzgodnień pomiędzy stronami. W szczególności, do odszkodowania z tytułu zakazu konkurencji po ustaniu stosunku pracy wypłaconego na podstawie ugody nie stosuje się art. 87 § 1 Kodeksu pracy stanowiącego, że z wynagrodzenia za pracę odlicza się m.in. zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

To, czy podatek od kwoty 60.000 zł zostanie pokryty przez Pana czy Spółkę zależy od treści ugody i regulowane jest zgodnie z zasadą swobody umów, zaś to do Spółki jako płatnika należy prawidłowe naliczenie, pobranie i odprowadzenie zaliczki na podatek dochodowy.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z treści powyższego przepisu wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych, zawartym w cytowanej ustawie, bądź od których zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Źródłami przychodów są stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

W myśl art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną, jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika. Dla celów podatkowych nieodpłatne świadczenie obejmuje działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i gospodarcze w działalności osób, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Stosownie do art. 12 ust. 1 ustawy:

Za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot „w szczególności” oznacza, że wymienione kategorie przychodów stanowią katalog otwarty. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym. Ponadto treść tego przepisu wskazuje, że do przychodów pracownika zaliczyć należy praktycznie wszystkie otrzymane przez niego od pracodawcy świadczenia. Są nimi bowiem nie tylko wynagrodzenia, czyli świadczenia wprost wynikające z zawartej umowy o pracę, ale również wszystkie inne przychody (świadczenia), niezależnie od podstawy ich wypłaty, jeżeli w jakikolwiek sposób wiążą się z faktem wykonywania pracy.

Zgodnie zaś z art. 12 ust. 4 ww. ustawy:

Za pracownika w rozumieniu ustawy uważa się osobę pozostającą w stosunku służbowym, stosunku pracy, stosunku pracy nakładczej lub spółdzielczym stosunku pracy.

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2022 r. i mającym zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2021 r.

Wolne od podatku są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw lub aktów administracyjnych wydanych na podstawie tych przepisów, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz.U. z 2020 r. poz. 1320), z wyjątkiem:

a) określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,

b) odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,

c) odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,

d) odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,

e) odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,

f) odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,

g) odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Z treści wniosku wynika, że 18 grudnia 2017 r. zawarł Pan umowę o pracę na czas nieokreślony. Pkt 8 tej umowy przewidywał zakaz konkurencji w okresie zatrudnienia w spółce oraz przez okres 12 miesięcy po jego ustaniu. W tym samym dniu została zawarta umowa o zakazie konkurencji, będącą Załącznikiem nr 1 do umowy o pracę. Z umowy o zakazie konkurencji wynikał m.in. obowiązek wypłaty na Pana rzecz odszkodowania za powstrzymanie się od działalności konkurencyjnej przez okres 12 miesięcy od ustania stosunku pracy. Wysokość odszkodowania została ustalona na 85% wynagrodzenia zasadniczego otrzymanego przez Pana przez ostatnie 12 miesięcy przed rozwiązaniem umowy o pracę. 29 października 2020 r. wypowiedział Pan umowę o pracę z zachowaniem miesięcznego terminu wypowiedzenia. Spółka nie wypłacała Panu odszkodowania za powstrzymywanie się od działalności konkurencyjnej po ustaniu stosunku pracy. 20 września 2021 r. skierował Pan do Spółki wezwanie do zapłaty z żądaniem uiszczenia na Pana rzecz rat odszkodowania w łącznej kwocie 89.136,67 zł wraz z należnymi odsetkami. Następnie, 27 grudnia 2021 r. skierował Pan przeciwko Spółce pozew o tożsamym żądaniu. 27 stycznia 2022 r. nakazem zapłaty Sądu Rejonowego (…) w elektronicznym postępowaniu upominawczym Spółka została zobowiązana do zapłaty na Pana rzecz kwoty 89.136,67 zł wraz z należnymi odsetkami. Spółka wniosła sprzeciw od nakazu zapłaty. 27 czerwca 2022 r. wystąpił Pan przeciwko Spółce z powództwem przed Sąd Rejonowy (…). W toku sprawy strony zawarły ugodę przed mediatorem, na skutek czego postępowanie sądowe zostało prawomocnie umorzone. Ugoda została zawarta 13 grudnia 2022 r. 23 stycznia 2023 r. na Pana rachunek bankowy wpłynęła kwota 60.342,33 zł.

Wątpliwość Pana budzi kwestia, czy kwota 60.000 zł wypłacona Panu zgodnie z postanowieniami ugody podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do treści art. 101¹ § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1465 ze zm.):

W zakresie określonym w odrębnej umowie, pracownik nie może prowadzić działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy ani też świadczyć pracy w ramach stosunku pracy lub na innej podstawie na rzecz podmiotu prowadzącego taką działalność (zakaz konkurencji).

W myśl art. 101² § 1 tej ustawy:

Przepis art. 101¹ § 1 stosuje się odpowiednio, gdy pracodawca i pracownik mający dostęp do szczególnie ważnych informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę, zawierają umowę o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy. W umowie określa się także okres obowiązywania zakazu konkurencji oraz wysokość odszkodowania należnego pracownikowi od pracodawcy, z zastrzeżeniem przepisów § 2 i 3.

Zgodnie z art. 101² § 3 Kodeksu pracy

Odszkodowanie, o którym mowa w § 1, nie może być niższe od 25% wynagrodzenia otrzymanego przez pracownika przed ustaniem stosunku pracy przez okres odpowiadający okresowi obowiązywania zakazu konkurencji; odszkodowanie może być wypłacane w miesięcznych ratach. W razie sporu o odszkodowaniu orzeka sąd pracy.

Podpisał Pan ze Spółką umowę o zakazie konkurencji, której zapisy wynikały z ww. przepisów o zakazie konkurencji, tj. z art. 101¹-101Kodeksu pracy. W oparciu o ww. umowę otrzymał Pan po ustaniu stosunku pracy odszkodowanie za zakaz konkurencji. Zatem otrzymał Pan świadczenie pieniężne w postaci odszkodowania, które należy zaliczyć do źródła przychodów, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Użyty w treści ww. art. 12 ust. 1 zwrot „w szczególności” oznacza, że kategorie przychodów zostały wymienione jedynie przykładowo (stanowią katalog otwarty). Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym. Z przychodem ze stosunku pracy mamy do czynienia również w sytuacji, gdy były pracodawca wypłaca pracownikowi po ustaniu zatrudnienia świadczenia związane z uprzednio wykonywaną pracą. O tym, czy świadczenie jest przychodem ze stosunku pracy decyduje bowiem okoliczność czy może je otrzymać wyłącznie pracownik - w rozumieniu powołanego ust. 4 tego artykułu, czy też inna osoba - niezwiązana aktualnie lub w przeszłości z pracodawcą. Zatem przepis art. 12 ww. ustawy ma zastosowanie również do wypłat po ustaniu zatrudnienia. Natomiast o zakwalifikowaniu świadczenia do przychodów z pracy nie przesądza fakt pozostawania danej osoby w stosunku zatrudnienia w momencie otrzymania przychodu. Dodatkowym argumentem przemawiającym za opodatkowaniem tego typu świadczeń jako przychodów ze stosunku pracy jest fakt, że w treści tego artykułu ustawodawca nie wiąże momentu wymagalności świadczenia z faktem uznania tego świadczenia za przychód z pracy.

Wypłacane odszkodowanie nie korzysta ze zwolnienia od opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Odszkodowanie to podlega wyłączeniu spod ww. zwolnienia na mocy lit. d) tego przepisu, ponieważ jest to odszkodowanie przyznane na podstawie przepisów o zakazie konkurencji.

Kwota 60.000 zł wypłacona Panu zgodnie z postanowieniami ugody na Pana rachunek bankowy podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Spółka jako płatnik jest zobowiązana do naliczenia, pobrania i odprowadzenia zaliczek na podatek dochodowy oraz wystawienia informacji PIT-11.

Stanowisko Pana jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Pana i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).