Interpretacja indywidualna z dnia 25 marca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.820.2023.3.MG

‒ Zwolnienie od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy sprzedaży egzekucyjnej nieruchomości zabudowanej (działki nr 1 wraz z budynkiem dawnej wartowni, obecnie mieszkalnym (nr 2), budynkiem gospodarczym (nr 3), budynkami magazynowymi i gospodarczymi), ‒ brak obowiązku wystawienia przez Pana jako komornika, w imieniu dłużnika, faktury w przypadku sprzedaży egzekucyjnej nieruchomości, która to sprzedaż korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT.

Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest:

‒prawidłowe w zakresie zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy sprzedaży egzekucyjnej nieruchomości zabudowanej (działki nr 1 wraz z budynkiem dawnej wartowni, obecnie mieszkalnym (nr 2), budynkiem gospodarczym (nr 3), budynkami magazynowymi i gospodarczymi),

‒nieprawidłowe w zakresie braku obowiązku wystawienia przez Pana jako komornika, w imieniu dłużnika, faktury w przypadku sprzedaży egzekucyjnej nieruchomości, która to sprzedaż korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

12 grudnia 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 6 grudnia 2023 r., który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie:

‒zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy sprzedaży egzekucyjnej nieruchomości zabudowanej (działki nr 1 wraz z budynkiem dawnej wartowni, obecnie mieszkalnym (nr 2), budynkiem gospodarczym (nr 3), budynkami magazynowymi i gospodarczymi),

‒braku obowiązku wystawienia przez Pana jako komornika, w imieniu dłużnika, faktury w przypadku sprzedaży egzekucyjnej nieruchomości, która to sprzedaż korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT.

Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwania – pismem z 19 lutego 2024 r. (data wpływu 22 lutego 2024 r.) oraz pismem z 6 marca 2024 r. (data wpływu 14 marca 2024 r. i 19 marca 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Jako komornik Sądu Rejonowego w A prowadzi Pan egzekucję z nieruchomości położonej w B działka numer 1 KW ... należącej do dłużnika Skarb Państwa Starosta ... obecnie, który nabył tę nieruchomość nieodpłatnie z mocy prawa. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w A prowadzi egzekucję na rzecz wierzycieli ..... przy udziale Skarbu Państwa - Starosty ... - jako następcy prawnego Przedsiębiorstwa Produkcyjno- Handlowo Usługowego „C” spółka z o.o. w D.

D-d: postanowienie SR w E sygn. akt …

Przedmiotem egzekucji jest, zgodnie z operatem szacunkowym, nieruchomość gruntowa nr ewidencyjny 1 położona na terenie obrębu ewidencyjnego we wsi B, w gminie A, w powiecie A, w województwie ..., w części zabudowana budynkami i obiektami ....

Budynki i budowle uległy w większości całkowitej degradacji, a pozostałe, z wyjątkiem budynku dawnej wartowni, obecnie mieszkalnego (nr 2) i budynku gospodarczego (nr 3) są w bardzo złym stanie techniczno - użytkowym.

D-d: 1. wypis z operatu szacunkowego biegłego sądowego K.K.

2. protokół z czynności Biegłego Sądowego K.K.

Budynek pełniący funkcję budynku mieszkalnego posadowiony na przedmiotowym gruncie jest zamieszkiwany przez ..... wraz z rodziną na podstawie zawartej umowy dzierżawy z dnia 30.12.1998 r. zawartej na czas oznaczony do dnia 31.12.2029 r.

W 2017 roku nieruchomość została nabyta nieodpłatnie z mocy prawa Przez Starostę ... reprezentującego Skarb Państwa.

Przy nabyciu Staroście nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT. Starosta nie dokonywał nakładów na przedmiotową nieruchomość.

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Przedsiębiorstwo Produkcyjno Handlowo Usługowe „C”, której następcą prawnym jest Starosta nabyło tę nieruchomość od osoby prywatnej z jej majątku osobistego. Transakcja nabycia również nie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT. Następca prawny Dłużnika, tj. spółki C, tj. Starosta … złożył oświadczenie, że: „Jako powiat … nie prowadzi działalności gospodarczej. W stosunku do przedmiotowej nieruchomości nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT przy jej nabyciu. Nie poniesiono nakładów przewyższających 30 wartości początkowej i nie skorzystano z prawa odliczenia podatku VAT od tych nakładów”.

W uzupełnieniu wniosku z 19 lutego 2024 r., w odpowiedzi na pytania Organu o treści:

1)Czy nabycie przez Skarb Państwa działki nr 1 wraz z naniesieniami nastąpiło w ramach transakcji opodatkowanej, zwolnionej czy niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i czy transakcja ta została udokumentowana fakturą z wykazaną kwotą podatku VAT?

2)W jaki sposób, do jakich celów, dłużnik wykorzystywał/wykorzystuje/będzie wykorzystywał działkę nr 1 wraz z naniesieniami od dnia nabycia do dnia sprzedaży licytacyjnej?

3)Czy działka nr 1 wraz z naniesieniami była/jest/będzie od dnia nabycia do dnia sprzedaży licytacyjnej wykorzystywana przez dłużnika wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku od towarów i usług? Jeżeli tak, to jaką działalność zwolnioną z opodatkowania podatkiem VAT, do której była/jest/będzie do dnia sprzedaży licytacyjnej wykorzystywana ww. nieruchomość, dłużnik wykonywał/wykonuje/będzie wykonywał – należy podać podstawę prawną zwolnienia?

4)Jakie naniesienia budowlane znajdują się na działce nr 1?

5)Czy naniesienia budowlane znajdujące się na działce nr 1 stanowią budynki w rozumieniu przepisów art. 3 pkt 2 ww. ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 682 ze zm.)? Jeśli tak, to proszę wymienić jakie?

6)Czy naniesienia budowlane znajdujące się na działce nr 1 stanowią budowle w rozumieniu przepisów art. 3 pkt 3 ww. ustawy Prawo budowlane? Jeśli tak, to proszę wymienić jakie?

7)Czy naniesienia budowlane znajdujące się na działce nr 1 stanowią urządzenia budowlane, o których mowa w art. 3 pkt 9 ww. ustawy Prawo budowlane ? Jeśli tak, to należy wskazać jakie oraz z którym budynkiem/budowlą są one powiązane?

8)Czy poszczególne budynki/budowle znajdujące się na działce nr 1 są trwale związane z gruntem?

9)Kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie poszczególnych ww. budynków/budowli lub ich części w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy o podatku od towarów i usług? Należy wskazać dokładną datę.

10)Jeżeli nastąpiło pierwsze zasiedlenie części poszczególnych ww. budynków/budowli, to należy wskazać, w jakiej w części?

11)Czy pomiędzy pierwszym zasiedleniem poszczególnych budynków/budowli lub ich części a ich dostawą upłynął/upłynie okres dłuższy niż 2 lata?

12)Kiedy nastąpiło zajęcie do używania poszczególnych budynków/budowli? Należy wskazać dokładną datę.

13)Czy budynki/budowle, przed ich nabyciem przez dłużnika, były wykorzystywane przez poprzednich właścicieli?

14)Czy poszczególne budynki/budowle były/są/będą do dnia sprzedaży licytacyjnej przedmiotem najmu, dzierżawy, użyczenia, itp.? Jeżeli tak, to należy wskazać:

a)kiedy poszczególne budynki/budowle lub ich części zostały/zostaną oddane w najem, dzierżawę, użyczenie (należy wskazać dzień, miesiąc i rok)?

b)czy to udostępnienie miało/ma/będzie miało charakter odpłatny czy nieodpłatny?

15)Czy przed sprzedażą licytacyjną działki nr 1 zostaną wydane pozwolenia na rozbiórkę budynków i/lub budowli posadowionych na ww. działce?

16)Jeżeli odpowiedź na pytanie nr 15 jest twierdząca, to należy wskazać:

a)Które budynki/budowle będą rozbierane?

b)Czy prace rozbiórkowe rozpoczną się przed sprzedażą działki?

Odpowiedzi na pytania oznaczone nr 5-16 lit. a i b należy udzielić odrębnie dla każdego budynku/budowli posadowionych na działce nr 1.

17)Jeżeli nie posiada Pan informacji, o których mowa w ww. pytaniach, które są niezbędne do oceny, czy w przedmiotowej sprawie będzie miało zastosowanie zwolnienie od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2, 10 - 10a ustawy o podatku od towarów i usług, to należy wskazać:

‒czy ten brak informacji jest wynikiem podjętych przez Pana, jako Komornika, działań?

‒czy działania te zostały udokumentowane?

‒czy podjęte działania potwierdzają brak możliwości uzyskania tych niezbędnych informacji od dłużnika?

wskazał Pan:

1.Nabycie przez Skarb Państwa działki 1 nastąpiło w ramach transakcji niepodlegającej opodatkowaniu od towarów i usług, od osoby prywatnej, transakcja nie była udokumentowana fakturą z wykazaną kwotą podatku VAT.

2.Pod adresem przedmiotowej nieruchomości jest zawarta umowa dzierżawy na okres 20 lat od 2009 r. do roku 2029 r.

3.Następca prawny Dłużnika nie prowadzi działalności gospodarczej.

4.Działka 1 jest w części zabudowana budynkami i obiektami ... Budynki i budowle uległy w większości całkowitej degradacji a pozostałe, z wyjątkiem budynku dawnej wartowni, obecnie mieszkalnego (nr 2) i budynku gospodarczego (nr 3) są w bardzo złym stanie techniczno - użytkowym. 0,2 ha działki to obszar zabudowany i użytkowany na cele mieszkalno-gospodarcze, natomiast pozostały obszar 87,48 ha stanowią tereny leśne zadrzewione i zabudowane budynkami magazynowymi i gospodarczymi o duży stopniu zużycia technicznego oraz w stanie ruiny.

5.Naniesienia budowlane tj. budynek nr 2 i 36a stanowi budynek w rozumieniu przepisów art. 3 pkt 2 ww. ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane. Pozostałe naniesienia budowlane to gruz lub ruina.

6.Naniesienia budowlane znajdujące się na działce nr 1 nie stanowią budowli w rozumieniu przepisów art. 3 pkt 3 ww. ustawy Prawo budowlane.

7.Naniesienia budowlane znajdujące się na działce nr 1 nie stanowią urządzeń budowlanych w rozumieniu przepisów art. 3 pkt 9 ww. ustawy Prawo budowlane.

8.Tak. Budynki znajdujące się na działce nr 1 są trwale związane z gruntem.

9.Pierwsze zasiedlenie nastąpiło w latach historycznych od 1975 roku przez jednostki wojskowe ....

10.... stacjonowała na całej tej nieruchomości we wszystkich budynkach od 1975 roku.

11.Tak, pomiędzy pierwszym zasiedleniem a ich dostawą upłynął okres dłuższy niż 2 lata.

12.Poszczególne budynki były zajęte do używania w 1975 roku.

13.Tak. Budynki były wykorzystywane przez ....

14.Nieruchomość została wydzierżawiona od dnia 01.01.2009 do dnia 31.12.2029 odpłatnie z czynszem opłaconym z góry na 20 lat.

15.Przed sprzedażą licytacyjną działki nie zostaną wydane pozwolenia na rozbiórkę budynków i/lub budowli posadowionych na ww. działce

W uzupełnieniu wniosku z 6 marca 2024 r. (data wpływu 19 marca 2024 r.), w odpowiedzi na pytania Organu o treści:

1.Czy budynki magazynowe i gospodarcze posadowione na działce nr 1 (za wyjątkiem budynku mieszkalnego nr 2 i budynku gospodarczego nr 3), o których mowa w uzupełnieniu wniosku stanowią budynki w rozumieniu przepisów art. 3 pkt 2 ww. ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 682 ze zm.)?

2.Jeżeli ww. budynki magazynowe i gospodarcze posadowione na działce nr 1 stanowią budynki w rozumieniu przepisów Prawa budowlanego, to należy wskazać, czy informacje zawarte w pkt 6-15 uzupełnienia wniosku z 19 lutego 2024 r. odnoszą się również do tych budynków?

W sytuacji, gdy informacje zawarte w pkt 6-15 uzupełnienia wniosku z 19 lutego 2024 r. nie odnoszą się do budynków magazynowych i gospodarczych posadowionych na działce nr 1, to należy wskazać:

3.Czy budynki magazynowe i gospodarcze posadowione na działce nr 1 stanowią budowle w rozumieniu przepisów art. 3 pkt 3 ww. ustawy Prawo budowlane? Jeśli tak, to proszę wymienić jakie?

4.Czy budynki magazynowe i gospodarcze posadowione na działce nr 1 stanowią urządzenia budowlane, o których mowa w art. 3 pkt 9 ww. ustawy Prawo budowlane? Jeśli tak, to należy wskazać jakie oraz z którym budynkiem/budowlą są one powiązane?

5.Czy budynki magazynowe i gospodarcze posadowione na działce nr 1 są trwale związane z gruntem?

6.Kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie poszczególnych budynków magazynowych i gospodarczych posadowionych na działce nr 1 lub ich części w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy o podatku od towarów i usług? Należy wskazać dokładną datę.

7.Jeżeli nastąpiło pierwsze zasiedlenie części poszczególnych ww. budynków/budowli, to należy wskazać, w jakiej w części?

8.Czy pomiędzy pierwszym zasiedleniem poszczególnych budynków/budowli lub ich części a ich dostawą upłynął/upłynie okres dłuższy niż 2 lata?

9.Kiedy nastąpiło zajęcie do używania ww. budynków/budowli? Należy wskazać dokładną datę.

10.Czy budynki/budowle, przed ich nabyciem przez dłużnika, były wykorzystywane przez poprzednich właścicieli?

11.Czy poszczególne budynki/budowle były/są/będą do dnia sprzedaży licytacyjnej przedmiotem najmu, dzierżawy, użyczenia, itp.? Jeżeli tak, to należy wskazać:

‒kiedy poszczególne budynki/budowle lub ich części zostały/zostaną oddane w najem, dzierżawę, użyczenie (należy wskazać dzień, miesiąc i rok)?

‒czy to udostępnienie miało/ma/będzie miało charakter odpłatny czy nieodpłatny?

12.Jeżeli nie posiada Pan informacji, o których mowa w ww. pytaniach, które są niezbędne do oceny, czy w przedmiotowej sprawie będzie miało zastosowanie zwolnienie od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2, 10 - 10a ustawy o podatku od towarów i usług, to należy wskazać:

‒czy ten brak informacji jest wynikiem podjętych przez Pana, jako Komornika, działań?

‒czy działania te zostały udokumentowane?

‒czy podjęte działania potwierdzają brak możliwości uzyskania tych niezbędnych informacji od dłużnika?

wskazał Pan:

Ad. 1. Budynki magazynowe i gospodarcze posadowione na działce nr 1 stanowią budynki w rozumieniu przepisów ustawy prawo budowlane.

Ad.2. Informacje zawarte w punkcie 6-15 uzupełnienia wniosku z dnia 19 lutego 2024 r. odnoszą się również do tych budynków.

Informacje zawarte w pkt 6-15 uzupełnienia wniosku z 19 lutego 2024 r. odnoszą się do budynków magazynowych i gospodarczych posadowionych na działce nr 1, to - stosownie do pisma - punktu 3 do 12 nie dotyczą przedmiotowej sytuacji.

Pomimo powyższego informujemy:

Ad. 3. Wskazane budynki nie stanowią budowli.

Ad. 4. Wskazane budynku nie stanowią urządzeń budowlanych.

Ad. 5. Wskazane budynki są trwale związane z gruntem.

Ad.6. Pierwsze zasiedlenie nastąpiło po II wojnie światowej przez ... - z uwagi na charakter wojskowy nieruchomości (obiekt objęty tajemnicą wojskową) brak jest dokładnej daty pierwszego zasiedzenia, w opiniach biegłych przyjęto, że budynki zostały wybudowane w latach 1960-1970, zatem zasiedlenie musiało nastąpić wcześniej. Obiekty zostały przekazane przez Wojska Radzieckie stronie polskiej wg specjalistów 18.12.1992 r.

Ad. 7. Pierwsze zasiedlenie nastąpiło w czasie jak w opisie w pkt 6 przez ... w całości.

Ad.8. Pomiędzy pierwszym zasiedleniem poszczególnych budynków upłynął okres dłuższy niż 2 lata.

Ad. 9 Zajęcie do używania budynków było jak w opisie do pkt 6.

Ad. 10. Budynki były wykorzystywane przez poprzednich właścicieli.

Ad. 11. Zgodnie z posiadaną dokumentacją tj. aneksem do umowy dzierżawy z dnia 30.12.1998 r., nieruchomość składająca się z działki nr 1 wraz z posadowionymi na niej budynkami z wyjątkiem hal od numeru 1-17 zostały wydzierżawione od dnia 01.01.2009 r. do dnia 31.12.2029 r. odpłatnie z czynszem opłaconym z góry na 20 lat w kwocie 24 000 zł.

Ad. 12. Wnioskodawca pozyskał od aktualnego dłużnika tj. od następcy prawnego poprzedniego dłużnika czyli spółki C sp. z o.o., tj. Starosty ... oświadczenie z dnia 20.10.2023 r. że: „Jako powiat … nie prowadzi działalności gospodarczej, w stosunku do przedmiotowej nieruchomości nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT przy jej nabyciu, nie poniesiono nakładów przewyższających 30 % wartości początkowej i nie skorzystano z prawa odliczenia podatku VAT od tych nakładów”.

Pytania

1.Czy dokonując sprzedaży egzekucyjnej wskazanej wyżej nieruchomości zabudowanej (działki nr 1 o powierzchni 87,68 ha położonych na terenie obrębu ewidencyjnego we wsi B, w gminie A, w powiecie A, w województwie ..., w części zabudowana budynkami i obiektami bazy byłej jednostki wojskowej ..., w tym budynkiem zaadoptowanym i użytkowanym na cele mieszkaniowe) należy ją opodatkować podatkiem od towarów i usług VAT?

2.Czy w przypadku sprzedaży egzekucyjnej nieruchomości, która to sprzedaż korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 punkt 10 ustawy o VAT, komornik ma obowiązek wystawienia faktury VAT w imieniu dłużnika?

Pana stanowisko w sprawie

Ad. 1

Dotyczące sprzedaży nieruchomości zabudowanej (działki nr 1 o powierzchni 87,68 ha położonych na terenie obrębu ewidencyjnego we wsi B, w gminie A, w powiecie A, w województwie ..., w części zabudowana budynkami i obiektami bazy byłej jednostki wojskowej ...).

Stosownie do art. 43. 1 ustawy o podatku od towarów i usług

Zwalnia się od podatku:

9)dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane;

10)dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

a)dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,

b)pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata;

10a)dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem że:

a)w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,

b)dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

Wobec powyższego z uwagi na fakt, że nabycie nieruchomości zabudowanej budynkami gospodarczymi, które nie było opodatkowane podatkiem VAT, to dłużnik i jego następca prawny nie mógł skorzystać z odliczenia podatku VAT przy jego nabyciu.

Dłużnik - jego następca prawny Starosta - jest zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT lecz sprzedaż egzekucyjna przedmiotowej nieruchomości nie stanowi dostawy w ramach pierwszego zasiedlenia (pierwsze zasiedlenie było przez ...) i minął okres 2 lat pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku.

Wobec powyższego, zdaniem Wnioskodawcy, transakcja zbycia egzekucyjnego przedmiotowych zabudowanych nieruchomości korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT, bowiem wypełnia normę art. 43 ust. 1 punkt 10 ustawy o VAT.

Ad. 2

Stosownie do art. 106c ustawy o VAT:

Faktury dokumentujące dokonanie dostawy towarów, o której mowa w art. 18 ustawy, wystawiają w imieniu i na rzecz dłużnika:

1)organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2012 r. poz. 1015, 1166 i 1342),

2)komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego,

- jeżeli na dłużniku ciąży obowiązek podatkowy związany z dostawą tych towarów.

Zdaniem Wnioskodawcy, Komornik stosownie do powyższego nie ma obowiązku wystawiania faktury z tytułu sprzedaży opisanej nieruchomości.

Art. 18. [Płatnicy podatku] Organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2022 r. poz. 479, z późn. zm.) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

Art. 106c. [Faktura dokumentująca dostawę towarów, dokonywaną w trybie egzekucji] Faktury dokumentujące dostawę towarów, o której mowa w art. 18, z tytułu której na dłużniku ciąży obowiązek podatkowy, wystawiają w imieniu i na rzecz dłużnika:

1)organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji;

2)komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest:

‒prawidłowe w zakresie zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy sprzedaży egzekucyjnej nieruchomości zabudowanej (działki nr 1 wraz z budynkiem dawnej wartowni, obecnie mieszkalnym (nr 2), budynkiem gospodarczym (nr 3), budynkami magazynowymi i gospodarczymi),

‒nieprawidłowe w zakresie braku obowiązku wystawienia przez Pana jako komornika, w imieniu dłużnika, faktury w przypadku sprzedaży egzekucyjnej nieruchomości, która to sprzedaż korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361), zwanej dalej „ustawą”:

Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 2383 ze zm.):

Przepis art. 18 ustawy wprowadza szczególną na gruncie przepisów ustawy regulację, kiedy to należny podatek pobierany jest i odprowadzany do urzędu skarbowego przez płatnika, a nie przez podatnika. Płatnik pełni w tym przypadku rolę pośrednika pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym, przekazując organowi środki pieniężne podatnika.

W świetle cyt. wyżej przepisów, płatnikami podatku od towarów i usług (czyli podmiotami zobowiązanymi do obliczania, poboru podatku od podatnika i wpłaty podatku na konto organu podatkowego) mogą być organy egzekucyjne oraz komornicy sądowi. Sytuacja taka ma miejsce, gdy w wykonaniu czynności egzekucyjnych organy te dokonują dostawy towarów należących do podatnika lub przez niego posiadanych z naruszeniem przepisów. Sformułowanie „płatnikami” oznacza, że organy te nie stają się z tytułu wykonania powyższych czynności podatnikami podatku od towarów i usług, lecz pełnią jedynie rolę płatnika w odniesieniu do podatku należnego z tytułu sprzedanych (zlicytowanych) towarów należących do podatnika, w stosunku do którego toczy się postępowanie egzekucyjne.

Komornik sądowy pełni w tym przypadku rolę pośrednika pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym, przekazując organowi środki pieniężne podatnika. Uzasadnione jest to charakterem odpłatnej dostawy następującej w ramach wykonywania czynności egzekucyjnych. Jeżeli bowiem dłużnik niesolidnie spłaca swoje zobowiązania i w celu wyegzekwowania należności wszczęto przeciwko niemu postępowanie egzekucyjne, to istnieją podstawy do uznania, że nie uiści również podatku należnego w związku z dostawą dokonaną w ramach egzekucji. Nie bez znaczenia jest także fakt, że podatnik, będący dłużnikiem, zazwyczaj nie otrzymuje kwot uzyskanych przez organ egzekucyjny ze sprzedaży towarów w wykonaniu czynności egzekucyjnych. Prawdopodobne jest zatem, że podatnik nie posiada innych środków finansowych umożliwiających uiszczenie należnego podatku. Ustanowienie organu egzekucyjnego płatnikiem zapewnia odprowadzenie należnego podatku przez organ przeprowadzający dostawę w ramach czynności egzekucyjnych.

Zaznaczenia wymaga, że komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika – dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika, będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik. Natomiast w przypadku, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku.

Zatem komornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług i do uwzględnienia w trakcie sprzedaży licytacyjnej towarów okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy:

Na mocy art. 2 pkt 6 ustawy:

Należy zaznaczyć, że sprzedaż nieruchomości w trybie egzekucji stanowi odpłatną dostawę towarów, co oznacza, że zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, objęta jest zakresem przedmiotowym opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

W odniesieniu do art. 7 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z przedstawionymi przepisami budynki oraz grunty spełniają definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a ich sprzedaż jest traktowana jako dostawa towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy, która to czynność podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę w rozumieniu art. 7 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem był podatnikiem podatku od towarów i usług.

Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy:

Według art. 15 ust. 2 ustawy:

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Zaznaczenia wymaga, że sprzedaż składników wykorzystywanych w działalności gospodarczej podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z opisu sprawy wynika, że - jako Komornik Sądowy - zamierza Pan dokonać transakcji zbycia w drodze egzekucji komorniczej nieruchomości składającej się z działki nr 1 wraz z budynkiem dawnej wartowni, obecnie mieszkalnym (nr 2), budynkiem gospodarczym (nr 3), budynkami magazynowymi i gospodarczymi. Dłużnikiem jest Skarb Państwa – Starosta ... – jako następcy prawnego Przedsiębiorstwa Produkcyjno- Handlowo Usługowego „C” spółka z o.o. w D.

Zauważenia wymaga, że zbycie nieruchomości składającej się z działki nr 1 wraz z budynkiem dawnej wartowni, obecnie mieszkalnym (nr 2), budynkiem gospodarczym (nr 3), budynkami magazynowymi i gospodarczymi, dokonywane w imieniu dłużnika - Skarbu Państwa - będzie niewątpliwie czynnością cywilnoprawną (nie publicznoprawną), nie będzie wykonywana w ramach zadań publicznych nałożonych na dłużnika. W odniesieniu do dostawy ww. nieruchomości dłużnik nie będzie działał jako organ władzy publicznej, o którym mowa w art. 15 ust. 6 ustawy.

W związku z powyższym, transakcja zbycia w drodze egzekucji komorniczej nieruchomości składającej się z działki nr 1 wraz z budynkiem dawnej wartowni, obecnie mieszkalnym (nr 2), budynkiem gospodarczym (nr 3), budynkami magazynowymi i gospodarczymi, będzie stanowiła zbycie składników majątku przedsiębiorstwa dłużnika. Zatem przy dostawie nieruchomości składającej się z działki nr 1 wraz z budynkiem dawnej wartowni, obecnie mieszkalnym (nr 2), budynkiem gospodarczym (nr 3), budynkami magazynowymi i gospodarczymi, spełnione będą przesłanki do uznania dłużnika za podatnika podatku, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

W konsekwencji, dostawa przez Pana jako komornika nieruchomości składającej się z działki nr 1 wraz z budynkiem dawnej wartowni, obecnie mieszkalnym (nr 2), budynkiem gospodarczym (nr 3), budynkami magazynowymi i gospodarczymi, będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, jako odpłatna dostawa towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

Przy czym, wykonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, może być albo opodatkowana właściwą stawką podatku VAT, albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku.

Na mocy art. 41 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 146ef ust. 1 ustawy:

Jednakże, zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

W art. 43 ust. 1 pkt 10 i pkt 10a ustawy ustawodawca przewidział zwolnienie od podatku VAT dla dostawy budynków/budowli spełniających określone w tych przepisach warunki.

Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy:

Z powyższego uregulowania wynika, że dostawa budynków, budowli lub ich części jest - co do zasady - zwolniona od podatku od towarów i usług. Wyjątek stanowi dostawa w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz jeżeli pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Zatem dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy budynków, budowli lub ich części, kluczowym jest ustalenie, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu.

Zgodnie z treścią art. 2 pkt 14 ustawy:

Z powyższego przepisu wynika, że pierwszym zasiedleniem jest pierwsze zajęcie nieruchomości do używania. „Pierwsze zasiedlenie” budynku/budowli lub ich części ma więc miejsce zarówno w sytuacji, w której po wybudowaniu budynku/budowli lub ich części oddano je do użytkowania pierwszemu nabywcy, oddano je w najem, jak i w przypadku wykorzystywania budynku/budowli lub ich części na potrzeby własnej działalności gospodarczej podatnika, bowiem w tych przypadkach doszło do korzystania z budynku/budowli.

W tym miejscu należy nadmienić, że w przypadku budynków/budowli niespełniających przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, ustawodawca umożliwia podatnikom - po spełnieniu określonych warunków – skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w pkt 10a tego przepisu.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy:

Powyższy przepis wskazuje, jakie muszą zostać spełnione warunki aby sprzedaż budynków, budowli lub ich części mogła korzystać ze zwolnienia od podatku VAT. Z przepisu tego wynika, że prawo do zwolnienia przysługuje wówczas, gdy w stosunku do budynków, budowli lub ich części będących przedmiotem sprzedaży nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, oraz dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ulepszenie tych obiektów, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

Z analizy powołanych wyżej przepisów wynika, że jeżeli dostawa budynków, budowli lub ich części będzie mogła korzystać ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, wówczas badanie przesłanek wynikających z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10a stanie się bezzasadne.

Jeżeli nie zostaną spełnione przesłanki zastosowania dla dostawy zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 i pkt 10a ustawy, należy przeanalizować możliwość skorzystania ze zwolnienia od podatku w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Według art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy:

Analiza przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, regulujących wyżej wskazane prawo do zwolnienia od podatku dostawy budynków, budowli lub ich części, prowadzi do wniosku, że w odniesieniu do tych towarów może wystąpić jedna z ww. podstaw do zastosowania zwolnienia od tego podatku. Istotne jest wobec tego każdorazowe kompleksowe zbadanie okoliczności towarzyszących dostawie danego obiektu. Zauważyć bowiem należy, że stosowanie zwolnień od podatku ma charakter wyjątkowy i nie podlega ani wykładni rozszerzającej, ani zawężającej, natomiast możliwość wychodzenia poza wykładnię literalną jest niedopuszczalna. W efekcie, podatnik uprawniony jest do zastosowania ww. preferencji, gdy charakter dokonywanych przez niego czynności, w sposób jednoznaczny i niebudzący wątpliwości, wyczerpuje znamiona ujęte w treści przepisu statuującego jego prawo do zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Kwestię opodatkowania dostawy gruntu, na którym posadowione zostały budynki lub budowle rozstrzyga art. 29a ust. 8 ustawy, w myśl którego:

W świetle tego przepisu, przy sprzedaży budynków lub budowli, dokonywanej wraz z dostawą gruntu, na którym są one posadowione, grunt dzieli byt prawny budynków w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Oznacza to, że do dostawy gruntu stosuje się analogiczną stawkę podatku, jak przy dostawie budynków, budowli lub ich części trwale z gruntem związanych. Jeżeli dostawa budynków albo budowli lub ich części korzysta ze zwolnienia od podatku, ze zwolnienia takiego korzysta również dostawa gruntu, na którym obiekt jest posadowiony.

Jednocześnie należy wskazać, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie definiują pojęcia „budynku”. W tym zakresie należy odnieść się do przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 682 ze zm.).

W myśl art. 3 pkt 1 ustawy Prawo budowlane:

Stosownie do treści art. 3 pkt 2 ustawy Prawo budowlane:

Analiza przedstawionych okoliczności sprawy oraz treści powołanych przepisów prawa prowadzi do stwierdzenia, że dostawa budynku dawnej wartowni, obecnie mieszkalnego (nr 2), budynku gospodarczego (nr 3), budynków magazynowych i gospodarczych znajdujących się na działce nr 1 nie zostanie dokonana w ramach pierwszego zasiedlenia oraz pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą ww. budynków upłyną co najmniej 2 lata. Ponadto Starosta nie dokonywał nakładów na przedmiotową nieruchomość.

W konsekwencji powyższego, dla dostawy budynku dawnej wartowni, obecnie mieszkalnego (nr 2), budynku gospodarczego (nr 3), budynków magazynowych i gospodarczych zostaną spełnione warunki umożliwiające zastosowanie zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Jak wskazano powyżej, również grunt będący przedmiotem sprzedaży podlega opodatkowaniu według tych samych regulacji jak budynki na nim posadowione. W konsekwencji – na podstawie art. 29a ust. 8 ustawy – również sprzedaż działki nr 1, na której ww. budynki są posadowione, będzie zwolniona od podatku.

Tym samym, analiza powołanych wyżej przepisów prawa oraz przedstawionego opisu sprawy prowadzi do stwierdzenia, że zbycie w drodze egzekucji komorniczej nieruchomości składającej się z działki nr 1 wraz z budynkiem dawnej wartowni, obecnie mieszkalnym (nr 2), budynkiem gospodarczym (nr 3), budynkami magazynowymi i gospodarczymi, będzie korzystało ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy w zw. z art. 29a ust. 8 ustawy.

Zatem oceniając Pana stanowisko w zakresie pytania oznaczonego nr 1 należało uznać je za prawidłowe.

Odnosząc się natomiast do braku obowiązku wystawienia przez Pana jako komornika, w imieniu dłużnika, faktury w przypadku sprzedaży egzekucyjnej nieruchomości, która to sprzedaż korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, wskazać należy, że:

W myśl art. 106b ust. 1 ustawy:

Przepis art. 106b ust. 2 ustawy stanowi, że:

W myśl art. 106b ust. 3 ustawy:

Zgodnie z art. 106c ustawy:

Jak wskazano powyżej, planuje Pan dokonać jako komornik transakcji sprzedaży zabudowanej nieruchomości, która to sprzedaż - jak wyżej oceniono - korzysta ze zwolnienia od podatku VAT, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Jak wynika z przywołanych wyżej przepisów – co do zasady – podatnik VAT jest zobowiązany wystawiać fakturę dokumentującą sprzedaż towarów i usług na rzecz innego podatnika. Generalnie ustawodawca nie nakłada na podatników obowiązku wystawiania faktur dokumentujących sprzedaż zwolnioną od podatku na podstawie przepisów ustawy lub rozporządzeń wykonawczych do niej oraz sprzedaż realizowaną na rzecz podmiotów niebędących podatnikami VAT. Jednakże nie ma przeszkód, aby w powyższych sytuacjach podatnik wystawiał fakturę.

Zgodnie z powołanym wyżej art. 106b ust. 2 ustawy, podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury m.in. dokonując sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 ustawy. Natomiast, na mocy art. 106b ust. 3 pkt 2 ustawy, podatnik jest zobowiązany do udokumentowania takiej sprzedaży fakturą tylko na żądanie nabywcy.

W przedmiotowej sprawie dla transakcji zbycia w drodze egzekucji komorniczej nieruchomości składającej się z działki nr 1 wraz z budynkiem dawnej wartowni, obecnie mieszkalnym (nr 2), budynkiem gospodarczym (nr 3), budynkami magazynowymi i gospodarczymi, wystąpi Pan w charakterze płatnika podatku VAT.

Zatem, będzie Pan zobowiązany do wystawienia faktury dokumentującej sprzedaż nieruchomości składającej się z działki nr 1 wraz z budynkiem dawnej wartowni, obecnie mieszkalnym (nr 2), budynkiem gospodarczym (nr 3), budynkami magazynowymi i gospodarczymi (objętej zwolnieniem z opodatkowania podatkiem VAT) wyłącznie na żądanie nabywcy, przy spełnieniu warunku wskazanego w art. 106b ust. 3 ustawy.

Tym samym, oceniając Pana stanowisko w zakresie pytania oznaczonego nr 2 należało uznać je za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

‒Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

‒Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

‒Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 1634 ze zm. dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

‒w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).