Więcej pytań (o KRS) niż odpowiedzi

Sędziowie nie mogą być wybierani do Krajowej Rady Sądownictwa przez Sejm – twierdzą zgodnie przedstawiciele partii, które zaraz przejmą władzę. Droga do zmiany obecnego stanu rzeczy nie będzie jednak łatwa

Sposób wyboru sędziów do Krajowej Rady Sądownictwa musi ulec zmianie – zgodnie twierdzą wszystkie partie, które już niedługo zapewne utworzą rząd.

– KRS powinna zostać odpolityczniona, a jej wybór powinien być zgodny z konstytucją – zapewnia Miłosz Motyka, rzecznik prasowy PSL. Kamila Gasiuk-Pihowicz z KO dodaje, że sędziowska część KRS musi być całkowicie niezależna od polityków.

Jak szybko można wprowadzić w życie plany, o których mówią przyszli koalicjanci? Przeszkody mogą być dwie – kadencja obecnej KRS upływa dopiero w 2026 r., a najwłaściwsza byłaby ścieżka ustawowa. Ta zaś, jak wiadomo, kończy się podpisem prezydenta, który może nie być przychylny zmianom.

Przerwać kadencję

Jeśli chodzi o pierwszy problem, to część prawników uważa, że kadencję obecnej KRS można skrócić. – Ci państwo, którzy dziś zasiadają w KRS, nie korzystają z ochrony konstytucyjnej. Nie mam żadnych co do tego wątpliwości. A to z tej prostej przyczyny, że ten, kto został powołany z naruszeniem konstytucji, nie korzysta z ochrony płynącej z ustawy zasadniczej – uważa prof. Maciej Gutowski, adwokat. Naruszenie konstytucji polegało na wprowadzeniu zasady, zgodnie z którą to Sejm wybiera do KRS 15 sędziów. – Zrobiono to świadomie, instrumentalnie, zdając sobie sprawę z tego, że gdyby sędziowska reprezentacja nadal była wybierana do tego organu przez środowisko, a nie przez polityków, to nigdy nie byłaby tak przychylna władzy, jak to jest obecnie. To dokładnie ta zależność, która jest podstawą kwestionowania KRS przez TSUE i ETPC – podkreśla prof. Gutowski.