Zabezpieczenie wykonania zobowiązań podatkowych (cz. 1)

„Zabezpieczenie stanowi instytucję, której celem jest ochrona interesów wierzyciela, przede wszystkim gdy chodzi o zapewnienie skuteczności przyszłej egzekucji obowiązku podatkowego, przy czym wystarczy wykazanie obawy, że obowiązek podatkowy może nie zostać wykonany” (wyrok NSA z 14 grudnia 2000 r., sygn. akt III SA 7499/98). Zasadniczą przesłanką zabezpieczenia jest „uzasadniona obawa, że zobowiązanie nie zostanie wykonane”. Artykuł 33 § 1 ordynacji od 1 stycznia 2003 r. precyzuje tę przesłankę, odwołując się do takich okoliczności, jak „nieuiszczenie wymagalnych zobowiązań o charakterze publicznoprawnym i dokonywanie czynności, których skutkiem jest utrata prawa własności do majątku”.

Nie jest to zamknięty katalog okoliczności uzasadniających zabezpieczenie; powołany przepis wymienia je „w szczególności”. Stwierdzić jednak należy, że organ podatkowy - analizując celowość zabezpieczenia - powinien skoncentrować się na kategoriach obiektywnych i sprawdzalnych, takich jak wywiązywanie się podatnika z zobowiązań publicznoprawnych i jego działania podejmowane w sferze majątkowej, a nie na własnych, subiektywnych ocenach stosunku podatnika do wywiązywania się z obowiązków podatkowych.

Potrzeba zabezpieczenia „przedwymiarowego” będzie szczególnie uzasadniona, gdy na podatniku ciążą już zaległości w daninach publicznych. Dotyczy to nie tylko należności podatkowych, ale także zaległości wobec różnych funduszy (np. PFRON).