Jak bronić się przed urzędem skarbowym

Określenie podmiotu pełniącego rolę organu podatkowego nie jest jedynym elementem, który ma istotne znaczenie dla prawidłowego przebiegu postępowania podatkowego. Ważne jest również określenie właściwości organu. Przepis art. 13 Ordynacji podatkowej stanowi, że np. izby i urzędy skarbowe są organami podatkowymi „stosownie do ich właściwości”. Nie jest to jedyny przepis Ordynacji podatkowej odnoszący się do tej kwestii. Również art. 15 Ordynacji posługuje się terminem „właściwość”. Przewiduje on mianowicie, że organy podatkowe przestrzegają z urzędu właściwości rzeczowej i miejscowej. Musimy zatem wyjaśnić sobie, czym jest wspomniana w tych przepisach „właściwość urzędu”. Przepis ten ma przy tym dla prawidłowego przebiegu postępowania podatkowego dość istotne znaczenie.

Przez właściwość organu podatkowego należy rozumieć zdolność prawną tego organu do rozpoznawania i rozstrzygania spraw podatkowych określonego rodzaju. Powszechnie przyjmuje się, że zdolność prawna organu podatkowego oznacza, że ma on usankcjonowaną przez przepisy prawa możliwość skutecznego podejmowania czynności procesowych w postępowaniu podatkowym, np. wydawania decyzji podatkowych. Często też właściwość ta określana jest jako powierzenie danemu organowi rozstrzygania określonych spraw, np. spraw z zakresu podatku dochodowego, podatku od nieruchomości czy VAT. Można zatem przyjąć, że właściwość organu podatkowego oznacza, że może on wszcząć i prowadzić postępowanie podatkowe dotyczące określonego podatku w stosunku do konkretnego podatnika, a także zakończyć to postępowanie poprzez wydanie odpowiedniego rozstrzygnięcia (zwykle decyzji). Mówiąc prościej - organ ten może i powinien zająć się sprawą dotyczącą określonego podatku i podatnika.

W nauce prawa rozróżnia się co najmniej kilka rodzajów właściwości. Z punktu widzenia wymogów, których zachowanie niezbędne jest dla prawidłowego przeprowadzenia postępowania podatkowego, istotne znaczenia mają jednak tylko trzy z nich: