Wyrok SN z dnia 28 maja 1999 r., sygn. III CKN 196/98

Wypłacenie przez bank wkładu zgromadzonego na rachunku oszczędnościowym stwierdzonym imienną książeczką oszczędnościową osobie nieuprawnionej do odbioru wkładu nie zwalnia banku z zobowiązania wobec posiadacza rachunku.

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu na rozprawie sprawy z powództwa Anny K. przeciwko Powszechnej Kasie Oszczędności Bankowi Państwowemu-Oddział w Z. o zapłatę, na skutek kasacji powódki od wyroku Sądu Wojewódzkiego w Z. z dnia 21 sierpnia 1977 r. I CA 255/97 – oddalił kasację.

Uzasadnienie

Anna K. w pozwie wniesionym dnia 2 września 1996 r. do Sądu Rejonowego w Z. domagała się zasądzenia od PKO BP-Oddział w Z. kwoty 5.000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu. W uzasadnieniu wskazała, że przyznane jej odszkodowanie w wysokości 1.709.889 starych zł za nieruchomość przejętą w 1984 r. na rzecz Skarbu Państwa zostało zdeponowane na rachunku nr 95514-173-41 w Banku PKO BP-Oddział w Z., a następnie wpłacone na obiegową książeczkę oszczędnościową nr 83013-99514, założoną w tym samym banku. Książeczka ta w 1988 r. została zlikwidowana – zgromadzonego na niej wkładu nie wypłacono jednak powódce ani osobie przez nią upoważnionej.

Z ustaleń dokonanych przez Sąd Rejonowy wynikają następujące dane:

Powódka w 1982 r. wyjechała na stałe do Kanady. Po wyjeździe po raz pierwszy odwiedziła rodzinną miejscowość w 1989 r. Dnia 23 stycznia 1984 r. Kierownik Wydziału Geodezji i Gospodarki Gruntami Urzędu Miejskiego w Z. z upoważnienia Prezydenta Miasta Z. wydał decyzję o przejęciu na rzecz Skarbu Państwa, z przeznaczeniem pod budownictwo jednorodzinne, nieruchomości powódki, położonej przy ul. W. w Z., Kw nr 11808. Przyznane jednocześnie powódce odszkodowanie w wysokości 1.709.889 starych zł zostało zdeponowane dnia 2 kwietnia 1984 r. na zbiorczym koncie nr 95514-173-41 w PKO BP-Oddział w Z. Następnego zaś dnia wpłacono je na obiegową książeczkę oszczędnościową nr 83013-95514, założoną tego samego dnia dla powódki (na jej nazwisko) w PKO BP-Oddział w Z. przez Marię K., matkę powódki. W 1988 r. książeczka ta została zlikwidowana, w związku z wypłaceniem z niej całego wkładu. Pozostawało poza sporem, że wypłata nie nastąpiła do rąk powódki, ani osoby mającej pełnomocnictwo stałe do dysponowania wkładem. W spornej kwestii, czy wypłata nastąpiła do rąk osoby posiadającej pełnomocnictwo jednorazowe do pobrania wkładu, Sąd Rejonowy, opierając się na domniemaniu z art. 231 kpc, udzielił odpowiedzi pozytywnej.

Zdaniem Sądu Rejonowego, przepisy o odpowiedzialności kontraktowej dłużnika (art. 471 i nast. kc) nie dają podstaw do przyjęcia odpowiedzialności odszkodowawczej strony pozwanej z tytułu dokonanej w 1988 r. wypłaty wkładu z książeczki oszczędnościowej, założonej na nazwisko powódki. Powódka bowiem nie wykazując, że wypłata nastąpiła do rąk osoby nieuprawnionej, nie udowodniła, iż strona pozwana wyrządziła jej szkodę wskutek nienależytego wykonania zobowiązania. W rezultacie Sąd Rejonowy wyrokiem z dnia 30 maja 1997 r. oddalił powództwo.