Wyrok SN z dnia 10 stycznia 2007 r., sygn. III PK 90/06

Przerwanie biegu przedawnienia (art. 295 § 1 k.p.) dotyczy tej części roszczenia w znaczeniu materialnoprawnym, która została zgłoszona - w po­zwie lub w piśmie rozszerzającym powództwo - zarówno co do samego żądania (art. 187 § 1 pkt 1 k.p.c.), jak i jego podstawy faktycznej (art. 187 § 1 pkt 2 k.p.c.).

Dieta z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju przyjęta w regu­laminie wynagradzania obowiązującym u prywatnego pracodawcy może być równa diecie z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju ustalonej w rozpo­rządzeniu ministra właściwego do spraw pracy dla pracowników zatrudnionych w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej.

Przewodniczący SSN Katarzyna Gonera (sprawozdawca), Sędziowie SN: Roman Kuczyński, Małgorzata Wrębiakowska-Marzec.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 10 stycznia 2007 r. sprawy z powództwa Marcina K. przeciwko „I.” Spółce z o.o. w K. o diety, oraz z powództwa wzajemnego „I.” Spółki z o.o. w K. przeciwko Marcinowi K. o zwrot zaliczek, na skutek skargi kasacyjnej strony pozwanej od wyroku Sądu Okręgowego

- Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Lublinie z dnia 10 lipca 2006 r. [...]

uchylił zaskarżony wyrok w części oddalającej apelację strony pozwanej od wyroku Sądu Rejonowego-Sądu Pracy w Puławach z 8 grudnia 2005 r. [...], w części dotyczącej uwzględnienia powództwa głównego i w tym zakresie przekazał sprawę Sądowi Okręgowemu-Sądowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Lublinie do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Sąd Rejonowy-Sąd Pracy w Puławach wyrokiem z 8 grudnia 2005 r. [...] zasą­dził od pozwanej (powódki wzajemnej) „I.” Spółki z o.o. w K. na rzecz powoda (po­zwanego wzajemnego) Marcina K. kwotę 37.916,27 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wymagalności kwot zasądzonych za poszczególne miesiące tytułem diet należ­nych w związku z podróżami służbowymi powoda w okresie od kwietnia 2001 r. do listopada 2003 r., oddalając powództwo główne w pozostałej części. Sąd oddalił rów­nież powództwo wzajemne o zwrot zaliczek. Sąd Rejonowy ustalił, że powód Marcin K. w okresie od 1 lutego 2001 r. do 12 listopada 2003 r. był zatrudniony w pozwanej „I.” Spółce z o.o. w K. jako kierowca. Jego miesięczne wynagrodzenie ustalone w umowie o pracę wynosiło 1.200 zł. W czasie zatrudnienia w pozwanej Spółce powód odbywał podróże służbowe zarówno na terenie kraju, jak i za granicą. W 2001 r. po­wód odbył 15 takich podróży, w 2002 r. - 23 podróże służbowe, zaś w 2003 r. - 40 podróży. Pozwana Spółka nie wypłaciła powodowi diet z tytułu odbytych przez niego podróży służbowych. Łączna suma diet z tytułu odbytych podróży służbowych w okresie od 1 lutego 2001 r. do 31 grudnia 2003 r. wyniosła 38.076,27 zł. Pozwany pracodawca udzielał powodowi zaliczek na poczet kosztów odbywanych podróży służbowych, zaliczki te nie obejmowały diet, zaś ich przeznaczenie nie było konkret­nie określone; z instrukcji udzielanych kierowcom wynikało jednak, że pieniądze z zaliczek mają być wydatkowane na cele służbowe, zaś kierowcy nie mogli przezna­czać nawet części tych pieniędzy na pożywienie. Przed wyruszeniem w trasę powód otrzymywał od pracowników pozwanej, Marioli O. lub Magdaleny C., pieniądze z przeznaczeniem na koszty i wydatki związane z planowaną podróżą służbową. Po­czątkowo z otrzymywanych pieniędzy powód, podobnie jak inni kierowcy zatrudnieni u pozwanej, miał również opłacać rachunki za paliwo, w późniejszym okresie kierow­cy pozwanej dysponowali specjalnymi kartami płatniczymi, przy pomocy których do­konywali płatności za paliwo. Opisanych zaliczek sporadycznie udzielał również pre­zes i jedyny udziałowiec pozwanej Spółki Christer D. Przeznaczenie gotówki przeka­zywanej powodowi i innym kierowcom, w związku z podróżami służbowymi, nie było w sposób jasny i precyzyjny skonkretyzowane. Zasadą było, że kierowcy, wśród nich powód, mieli traktować te pieniądze jako służbowe i wydawać tylko na cele służbo­we. Pieniądze przekazane powodowi i innym kierowcom były przeznaczane w trakcie podróży na opłaty drogowe, opłaty za przejazdy autostradą, za przejazdy tunelami, za korzystanie z parkingów, mycie auta, opłaty graniczne, opłaty weterynaryjne i wszelkie inne wydatki związane z odbywaną podróżą. Rozliczanie zaliczek następo­wało po zakończeniu podróży służbowej i dokonywane było w oparciu o dokumenty zawierające potwierdzenie wydatków. W ramach tych rozliczeń kierowcy, w tym po­wód, nie dokonywali potrąceń z udzielonych im zaliczek na poczet diet. Z ksiąg ra­chunkowych pozwanej, zbadanych przez biegłego, nie wynika, że w okresie objętym pozwem były wypłacane kierowcom jakiekolwiek zaliczki tytułem diet lub diety, z ewi­dencji tej wynika zaś, że pracownikom wypłacano tylko wynagrodzenie za pracę.

Zgodnie z ustaleniami Sądu Rejonowego, regulamin pracy obowiązujący u pozwanej od 1 lipca 2002 r. przewidywał w § 11, że pracownikowi za czas podróży służbowej w kraju i poza jego granicami przysługuje dieta i inne należności zgodnie z odrębnymi przepisami dotyczącymi pracowników budżetowych. Aneksem do regula­minu pracy, ustalonym 16 stycznia 2003 r., przewidziano zmianę regulaminu co do § 11, zgodnie z którą pracownikowi za czas podróży służbowej w kraju i poza jego gra­nicami przysługiwać miała dieta w wysokości diety z tytułu podróży służbowej na ob­szarze kraju, określonej w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 19 stycznia 2002 r. w sprawie wysokości diet z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju (Dz.U. Nr 236, poz. 1990) wydanym na podstawie art. 77 § 4 k.p. Powyższy aneks miał wejść w życie od 1 lutego 2003 r. przez podanie go do wiadomości pra­cowników w postaci wywieszenia na tablicy ogłoszeń 16 stycznia 2003 r. Ponadto z regulaminu złożonego do akt sprawy, który stanowił, że wchodzi w życie 1 marca 2004 r., wynikało również, że u pozwanego pracodawcy obowiązywał regulamin z 2 stycznia 2002 r., który jednak nie został przedstawiony Sądowi, zaś prezes pozwanej Spółki oświadczył, że dokument ten mógł zostać zniszczony w trakcie przeprowadzki lub włamania do biura pozwanej.