Uchwała SN z dnia 27 marca 2007 r. sygn. II PZP 2/07

Sąd Najwyższy w składzie:

Prezes SN Walerian Sanetra (przewodniczący)

SSN Katarzyna Gonera

SSN Jerzy Kuźniar (sprawozdawca)

Protokolant Anna Gryżniewska

Przy udziale Prokuratora Prokuratury Krajowej Iwony Kaszczyszyn

w sprawie z powództwa Syndyka Masy Upadłości Fabryki Porcelitu T S.A. w T

przeciwko Ryszardzie J, Bogusławie K, Mieczysławowi R, Ryszardowi K

o zapłatę,

po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 27 marca 2007 r.,

zagadnienia prawnego przekazanego postanowieniem Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Opolu

z dnia 29 listopada 2006 r.,

1. czy sprawa o odszkodowanie dochodzone na podstawie art. 483 § 1 Kodeksu spółek handlowych od członka zarządu (byłego członka zarządu) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, jednocześnie zatrudnionego w niej na podstawie umowy o pracę, jest sprawą z zakresu prawa pracy w rozumieniu art. 476 § 1 KPC i art. 47 § 1 k.p.c.?

2. czy w świetle art. 321 Kodeksu postępowania cywilnego dopuszczalne jest zasądzenie określonego świadczenia pieniężnego na podstawie przepisów o zwrocie nienależnego świadczenia w sytuacji wskazania przez stronę powodową jako podstawy prawnej żądania art. 483 § 1 Kodeksu spółek handlowych ?

podjął uchwałę:

1. sprawa o zwrot nienależnie pobranych świadczeń ze stosunku pracy dochodzonych od członka zarządu (byłego członka zarządu) spółki akcyjnej jednocześnie zatrudnionego w niej na podstawie umowy o pracę, jest sprawą ze stosunku pracy (art. 476 § 1 k.p.c.),

2. odmówić udzielenia odpowiedzi na drugie zagadnienie prawne.

Uzasadnienie

Przytoczone w sentencji uchwały zagadnienia prawne powstały na tle następującego stanu faktycznego.

Wyrokiem z dnia 28 listopada 2005 r., Sąd Rejonowy w Opolu zasądził od pozwanych Ryszardy J, Bogusławy K, Mieczysława R i Ryszarda K na rzecz syndyka masy upadłości Fabryki Porcelitu „T” S.A. w T kwoty zgodne z żądaniami pozwów wraz z ustawowymi odsetkami i kosztami zastępstwa procesowego. Wedle ustaleń Sądu, pozwani byli członkami zarządu Fabryki Porcelitu „T” S.A. w T, którym - jako zatrudnionym na podstawie umów o pracę - zgodnie z zawartymi umowami, przysługiwało, po spełnieniu określonych warunków, prawo do nagrody za wyniki gospodarowania. Zgodnie z postanowieniami umów o pracę nagroda mogła być wypłacona tylko na podstawie uchwały rady nadzorczej. W ocenianej sprawie w listopadzie 2000 r. prezes zarządu Bogusława K sporządziła wyliczenie nagród za wyniki gospodarowania za 1999 r. dla wszystkich członków zarządu i skierowała to wyliczenie do rachuby płac, znając sprawozdanie finansowe (nota bene podpisane także przez pozostałych członków zarządu), informujące o istotnym pogorszeniu się wskaźnika płynności finansowej spółki. Nagrody zostały przyznane członkom zarządu bez wymaganej uchwały rady nadzorczej i wypłacone w grudniu 2000 r. W dniu 19 listopada 2001 r. została ogłoszona upadłość Fabryki Porcelitu „T” S.A. w T. Syndyk masy upadłości w dniu 4 listopada 2002 r. wezwał wszystkich członków zarządu, aby zwrócili nienależnie pobrane nagrody, a w związku z odmową, wniósł do Sądu Rejonowego w Opolu oddzielne pozwy przeciwko każdemu z członków zarządu, domagając się zapłaty kwot odpowiadających wysokości pobranych nagród oraz zapłaty ustawowych odsetek od tych kwot od dnia 1 stycznia 2001 r. do dnia zapłaty. Jako podstawę prawną dochodzonych roszczeń powód wskazał art. 483 § 1 Kodeksu spółek handlowych, zgodnie z którym członek zarządu, rady nadzorczej oraz likwidator odpowiada wobec spółki za szkodę wyrządzoną zawinionym działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub postanowieniami umowy spółki. Sąd Rejonowy połączył sprawy w celu ich wspólnego rozpoznania i zasądził dochodzone kwoty na innej podstawie prawnej niż wskazana przez powoda, uznając że chociaż podstawą prawną roszczeń był art. 483 § 1 k.s.h. to Sąd nie był nią związany, wiązała go natomiast podstawa faktyczna powództwa - pobranie przez pozwanych nienależnej nagrody ze stosunku pracy. W apelacji od powyższego wyroku pozwany Mieczysław R zarzucił naruszenie przepisu prawa materialnego - art. 409 k.c. - przez przyjęcie, że pozwany, zużywając otrzymaną korzyść powinien się liczyć z obowiązkiem jej zwrotu, oraz naruszenie przepisów postępowania - art. 232, 233 i 316 k.p.c., przez błędne ustalenia faktyczne, nieuwzględnienie całości materiału dowodowego sprawy i przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów.