Uchwała składu 7 sędziów SN z dnia 7 lutego 2008 r. sygn. III CZP 115/07

Sąd Najwyższy w składzie:

Prezes SN Tadeusz Ereciński (przewodniczący)

SSN Gerard Bieniek

SSN Zbigniew Kwaśniewski

SSN Henryk Pietrzkowski

SSN Krzysztof Strzelczyk (sprawozdawca)

SSN Tadeusz Wiśniewski

SSN Mirosława Wysocka

na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej

w dniu 7 lutego 2008 r.,

przy udziale prokuratora Prokuratury Krajowej Jana Szewczyka oraz Rzecznika Ubezpieczonych Haliny Olendzkiej,

po rozstrzygnięciu zagadnienia prawnego

przedstawionego przez Rzecznika Ubezpieczonych

we wniosku z dnia 6 września 2007 r.,

„Czy ubezpieczyciel ponosi odpowiedzialność gwarancyjną wynikającą z umowy ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody na osobie wyrządzone przez kierującego pojazdem każdemu pasażerowi, w tym osobie bliskiej, będącemu współposiadaczem pojazdu, w związku z ruchem, którego wyrządzono szkodę ?'”

podjął uchwałę:

Ubezpieczyciel ponosi odpowiedzialność gwarancyjną wynikającą z umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody na osobie wyrządzone przez kierującego pojazdem, w tym także pasażerowi będącemu wraz z kierowcą współposiadaczem tego pojazdu.

Uzasadnienie

Rzecznik Ubezpieczonych występując do Sądu Najwyższego o podjęcie uchwały rozstrzygającej przedstawione zagadnienie prawne powołał się na treść art. 60 § 1 i 2 ustawy z dnia 23 listopada 2003 r. o Sądzie Najwyższym (Dz.U. Nr 240, poz. 2052 ze zm. - cytowanej dalej jako ustawa o Sądzie Najwyższym).

W jego ocenie ujawniły się rozbieżności w zakresie wykładni przepisów regulujących odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody na osobie wyrządzone przez kierującego pasażerowi, będącemu współposiadaczem pojazdu, a w szczególności, kiedy tym pasażerem jest małżonek kierowcy a oboje małżonkowie są współposiadaczami pojazdu. W uzasadnieniu wniosku zostały wyodrębnione dwie grupy orzeczeń. Do pierwszej zostały zaliczone te rozstrzygnięcia, w których przyznawano odszkodowanie z umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody na osobie wyrządzone przez kierującego pojazdem każdemu pasażerowi, w tym osobie bliskiej będącej współposiadaczem pojazdu (wyroki Sądu Najwyższego z dnia 26 lipca 2001 r. sygn. akt II CKN 72/99 niepubl., z dnia 5 września 2003 r., sygn. akt II CKN 454/01, niepubl., uchwała z dnia 19 stycznia 2007 r., sygn. akt III CZP 146/06, OSNC 2007/11/161, a także częściowo uchwała z dnia 29 listopada 1996 r., sygn. akt III CZP 118/96, OSNC 1997/3/26). Do drugiej zaliczono te orzeczenia, w których Sąd Najwyższy przyjął brak odpowiedzialności gwarancyjnej zakładu ubezpieczeń za szkody na osobie wyrządzone współmałżonkowi kierowcy, będącemu współposiadaczem pojazdu, którym wyrządzono szkodę (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 kwietnia 2004 r. sygn. akt IV CK 232/03 niepubl., z dnia 10 stycznia 1963 r., 3 CR 111/62, OSPiKA 1964/3/39).