Wyrok SN z dnia 5 sierpnia 2008 r., sygn. I UK 33/08

Naruszenie obowiązku doręczenia odpisu sentencji orzeczenia stronie działającej bez profesjonalnego pełnomocnika, która na skutek pozbawienia wolności była nieobecna przy ogłoszeniu wyroku (art. 327 § 2 k.p.c.), może pozbawić stronę możliwości obrony jej praw i prowadzić do nieważności postępowania apelacyjnego (art. 379 pkt 5 k.p.c.).

Przewodniczący SSN Teresa Flemming-Kulesza,

Sędziowie SN: Katarzyna Gonera (sprawozdawca), Józef Iwulski.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 5 sierpnia 2008 r. sprawy z odwołania Piotra J. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych-Oddziałowi w N.S. z udziałem zainteresowanej Mieczysławy J. o rentę rodzinną, na skutek skargi kasacyjnej ubezpieczonego od wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 25 stycznia 2006 r. [...]

1. uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi Apelacyjnemu w Krakowie do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasa­cyjnego;

2. zasądził od Skarbu Państwa (kasa Sądu Apelacyjnego w Krakowie) na rzecz adwokat Agnieszki W. tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielo­nej wnioskodawcy Piotrowi J. w postępowaniu kasacyjnym kwotę 120 (sto dwadzieścia) złotych powiększoną o stawkę podatku od towarów i usług obowiązującą dla tego rodzaju czynności.

Uzasadnienie

Zakład Ubezpieczeń Społecznych-Oddział w N.S. decyzją z 15 września 2003 r. odmówił Piotrowi J. prawa do renty rodzinnej po zmarłym ojcu, ponieważ lekarz orzecznik uznał, że wnioskodawca jest jedynie częściowo niezdolny do pracy, przy czym niezdolność ta powstała przed 16 rokiem życia z rokowaniem jej trwania do września 2005 r.

Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Krakowie wyrokiem z 10 maja 2005 r. oddalił odwołanie od tej decyzji, wniesione przez wnioskodawcę. Sąd Okręgowy ustalił, że wnioskodawca (urodzony 31 grudnia 1974 r.) został zali­czony orzeczeniem Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej - Powiatowego Zespołu do spraw Orzekania o Niepełnosprawności w N.S. do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności do 31 maja 2004 r., z zaznaczeniem, że niepełnosprawność datuje się od dzieciństwa. W oparciu o opinię biegłych lekarzy specjalistów z zakresu psy­chiatrii i neurologii oraz chorób zakaźnych-gastroenterologii, Sąd Okręgowy ustalił, że rozpoznane u wnioskodawcy schorzenia (padaczka od dzieciństwa, organiczne zaburzenia osobowości, zaburzenia nerwicowe neurasteniczno-lękowe, przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby typu C, podejrzenie zespołu jelita nadwrażliwego) nie powodują całkowitej niezdolności do pracy, tylko częściową niezdolność do pracy, powstałą przed 16 rokiem życia, z rokowaniem jej trwania do 31 grudnia 2005 r. W ocenie Sądu Okręgowego odwołanie wnioskodawcy nie zasługiwało na uwzględnienie, ponieważ nie zostały spełnione przesłanki z art. 68 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (jednolity tekst: Dz.U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 ze zm.). Z przepisu tego wynika, że prawo do renty rodzinnej przysługuje dzieciom: 1) do ukończenia 16 lat; 2) do ukończenia nauki w szkole, jeżeli przekroczyły 16 lat życia, nie dłużej jednak niż do osiągnięcia 25 lat życia, albo 3) bez względu na wiek, jeżeli stały się całkowicie niezdolne do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolne do pracy w okresię, o którym mowa w pkt 1 lub 2. Wnioskodawca mógłby się ubiegać o rentę rodziną na podstawie art. 68 ust. 1 pkt 3. Postępowanie dowodowe wykazało jednak, że wnio­skodawca jest jedynie częściowo okresowo niezdolny do pracy, a nie całkowicie nie­zdolny do pracy, co oznacza, że nie spełnia warunków z art. 68 ustawy o emerytu­rach i rentach z FUS, wobec czego brak było podstaw do przyznania mu renty ro­dzinnej. Sąd Okręgowy uznał, że orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności pozostaje bez wpływu na rozstrzygnięcie.