Wyrok SN z dnia 20 lutego 2020 r., sygn. I UK 359/18

W przypadku niepełnosprawności u osoby w wieku do 16 roku życia, kryterium "konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji" sprowadza się do oceny, czy taka osoba jest niezdolna do zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych, takich jak: samoobsługa, samodzielne poruszanie się, komunikowanie z otoczeniem, co z kolei powoduje konieczność zapewnienia stałej opieki lub pomocy, w sposób przewyższający zakres opieki nad zdrowym dzieckiem w danym wieku. Zatem punktem wyjściowym jest stopień odpowiedniej do wieku samodzielności zdrowego dziecka w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych, z którym porównuje się zakres samodzielności danej osoby (dziecka).

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Bohdan Bieniek (przewodniczący)

SSN Halina Kiryło

SSN Romualda Spyt (sprawozdawca)

w sprawie z odwołania małoletniego K. S. reprezentowanego przez przedstawiciela ustawowego matkę P. S. przeciwko Wojewódzkiemu Zespołowi do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w K. o ustalenie niepełnosprawności, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 20 lutego 2020 r., skargi kasacyjnej odwołującego się od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w K. z dnia 14 czerwca 2018 r., sygn. akt VII Ua (...),

oddala skargę kasacyjną i odstępuje od obciążania odwołującego się kosztami postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Sąd Rejonowy w K. wyrokiem z dnia 20 października 2017 r., sygn. akt IV U (...), w sprawie z wniosku małoletniego K. S. , reprezentowanego przez przedstawiciela ustawowego P. S. , przeciwko Wojewódzkiemu Zespołowi do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w K. o ustalenie niepełnosprawności, na skutek odwołania małoletniego od decyzji Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w K. z dnia 14 czerwca 2016 r., zmienił decyzję w zaskarżonej części w ten sposób, że zaliczył odwołującego się do osób niepełnosprawnych według kryterium stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji, na okres do 30 kwietnia 2021 r., określając kod i przyczynę niepełnosprawności również jako 10-N - choroby neurologiczne. Sąd ustalił, że w badaniu neurologicznym u małoletniego stwierdzono znaczny stopień zaburzenia zachowania i trudności w komunikowaniu się. Małoletni ma zachowania agresywne. Zaburzenia zachowania dotyczą także sytuacji lękowych w otoczeniu, śpi z matką, gdyż nie jest w stanie usnąć samodzielnie i spać sam. Komunikuje się z otoczeniem w stopniu odbiegającym od normy. Potrzeby życia codziennego są zaspakajane z udziałem matki w stopniu odbiegającym od dziecka w tym wieku bez niepełnosprawności. Na podstawie opinii biegłego neurologa Sąd ustalił, że ze względu na znaczne zaburzenia zachowania i trudności w komunikowaniu się małoletni nie jest w stanie samodzielnie funkcjonować, w tym pozostawać bez opieki w domu. Biegły neurolog wyraźnie stwierdził, iż małoletni komunikuje się z otoczeniem w stopniu odbiegającym od normy współdziałania w życiu codziennym. Uwzględniając te ustalenia faktyczne, Sąd uznał, iż odwołujący się jest osobą niepełnosprawną także w oparciu o kryterium konieczności stałej opieki lub pomocy innej osoby w związku z niezdolnością do zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych.

Wyrok Sądu Rejonowego Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w K. zaskarżył w całości. Zarzucono naruszenie: (-) art. 233 § 1 k.p.c. przez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów polegające na oparciu rozstrzygnięcia wyłącznie na niespójnej opinii biegłego sądowego specjalisty neurochirurga oraz pominięciu opinii biegłego sądowego z zakresu otolaryngologii; (-) art. 232 k.p.c. przez brak dopuszczenia z urzędu dowodu z opinii biegłego sądowego psychologa celem weryfikacji występowania zaburzeń psychicznych stwierdzonych przez biegłego neurochirurga.