Na podstawie art. 91 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (tekst jednolity: Dz. U. z 2013 r. poz. 594)

stwierdzam nieważność

§ 5. i § 10 ust. 2 Uchwały Nr XXXV/250/2013 Rady Miejskiej w Wieruszowie z dnia 27 czerwca 2013 roku w sprawie nadania statutu Wieruszowskiego Domu Kultury w Wieruszowie

Uzasadnienie

Uchwałą Nr XXXV/250/2013 z dnia 27 czerwca 2013 r. Rada Miejska w Wieruszowie nadała statut Wieruszowskiego Domu Kultury w brzmieniu stanowiącym załącznik do uchwały.

W postępowaniu nadzorczym ustalono, że postanowienie § 5 i § 10 ust. 2 statutu w sposób istotny naruszają postanowienia art. 13 ust. 2 i art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 25 października 1991 roku o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (Dz. U. z 2001 r. Nr 13, poz. 123 ze zm.) oraz § 6 w związku z § 143 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 roku w sprawie Zasad techniki prawodawczej (Dz. U. Nr 100, poz. 908).

W świetle uregulowań zawartych w ustawie o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, instytucja kultury jako osoba prawna jest całkowicie odrębnym w stosunku do gminy podmiotem prawa, jest odrębną od gminy jednostką organizacyjną i finansową, wyposażoną w osobowość prawną i prowadzącą samodzielną gospodarkę w ramach posiadanych środków.

Działalność gmin w zakresie kultury jest zadaniem własnym jednostek samorządu terytorialnego o charakterze obowiązkowym, której organizatorem w rozumieniu art. 10 ust. 1 ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej jest jednostka samorządu terytorialnego. Organizator zapewnia instytucji kultury środki niezbędne do prowadzenia działalności (art. 12) oraz nadaje statut, który zgodnie ze wskazaniami art. 13 ust. 2 powinien zawierać:

1) nazwę, teren działania i siedzibę instytucji kultury;

2) zakres działalności;

3) organy zarządzające i doradcze oraz sposób ich powoływania;

4) określenie źródeł finansowania;

5) zasady dokonywania zmian statutowych;

6) postanowienia dotyczące prowadzenia działalności innej niż kulturalna, jeżeli instytucja zamierza działalność taką prowadzić.

Powyższe wyliczenie ma charakter enumeratywny, co oznacza, że katalog spraw podlegających unormowaniu w statucie jest zamknięty. Z treści przytoczonego przepisu nie wynika, aby Rada Miejska została upoważniona do uregulowania w statucie sposobu sprawowania nadzoru nad działalnością domu kultury poprzez zamieszczenie w § 5 statutu postanowienia w brzmieniu "Bezpośredni nadzór nad działalnością Domu Kultury sprawuje Burmistrz Wieruszowa za pośrednictwem Dyrektora Wieruszowskiego Domu Kultury".

Zauważyć także należy, że zgodnie z przepisami rozporządzenia w sprawie Zasad techniki prawodawczej przepisy prawa miejscowego redaguje się tak, aby dokładnie i w sposób zrozumiały dla adresatów zawartych w nich norm wyrażały intencje prawodawcy. Treść § 5 statutu w brzmieniu "Bezpośredni nadzór nad działalnością Domu Kultury sprawuje Burmistrz Wieruszowa za pośrednictwem Dyrektora Wieruszowskiego Domu Kultury" powyższego warunku nie spełnia. Podstawowym wyznacznikiem bezpośredniości jest, że sprawowanie nadzoru nie może się odbywać za pośrednictwem, ale musi być wykonywane wprost przez wskazaną osobę lub podmiot. Bezpośredniego nadzoru nie można zatem sprawować za pośrednictwem, ponieważ są to nawzajem wykluczające się dyrektywy.

Ponadto w § 10 ust. 2 Statutu Rada Miejska w Wieruszowie postanowiła, że Dyrektora Domu Kultury zatrudnia i zwalnia Burmistrz Wieruszowa. Powyższe postanowienie w sposób istotny narusza art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 25 października 1991 roku o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (Dz. U. z 2001 r. Nr 13, poz. 123 ze zm.). Wskazany przepis stanowi, że dyrektora instytucji kultury powołuje organizator na czas określony, z zastrzeżeniem ust. 3, po zasięgnięciu opinii związków zawodowych działających w tej instytucji kultury oraz stowarzyszeń zawodowych i twórczych właściwych ze względu na rodzaj działalności prowadzonej przez instytucję. Odwołanie dyrektora następuje w tym samym trybie. Zasięganie opinii związków zawodowych oraz stowarzyszeń zawodowych i twórczych nie jest konieczne w przypadku wyłonienia kandydata na dyrektora w drodze konkursu, o którym mowa w art. 16.

Artykuł 30 ustawy o samorządzie gminnym jako przepis ustrojowy określa wykonawczy charakter funkcji burmistrza poprzez zobowiązanie go do wykonywania uchwał rady gminy i zadań gminy określonych przepisami prawa. Unormowanie sposobu obsadzania stanowiska dyrektora instytucji kultury zawarte w ustawie o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej jest regulacją z zakresu prawa materialnego, konkretyzującą i uszczegóławiającą zadania i kompetencje organu wykonawczego w zakresie zatrudniania i zwalniania kierowników gminnych jednostek organizacyjnych , o których mowa w art. 30 ust. 2 pkt 5 ustawy o samorządzie gminnym. Przepis artykułu 15 ust. 1 ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej przesądza, że jedynie dopuszczalną formą nawiązania i rozwiązania stosunku pracy z dyrektorem instytucji kultury na gruncie tej ustawy jest jego powołanie i odwołanie.

Z powyższych względów organ nadzoru nie podziela stanowiska Burmistrza Wieruszowa zaprezentowanego w wyjaśnieniach z dnia 22 lipca 2013 roku do zawiadomienia o wszczęciu postępowania nadzorczego, że postanowienia w § 10 ust. 2 Statutu nie są sprzeczne z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa, ponieważ owa sprzeczność została wykazana w uzasadnieniu niniejszego rozstrzygnięcia.

Wobec powyższego wydanie rozstrzygnięcia nadzorczego jest uzasadnione i należało orzec jak na wstępie.

Rozstrzygnięcie nadzorcze może zostać zaskarżone do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi (90 - 434 Łódź, ul. Piotrkowska 135) za pośrednictwem Wojewody Łódzkiego, w terminie 30 dni od daty jego doręczenia. Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach.

Otrzymuje:

Burmistrz Wieruszowa