Na podstawie art. 79 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1592, z 2002 r. Nr 23, poz. 220, Nr 62, poz. 558, Nr 113, poz. 984, Nr 153, poz. 1271, Nr 200, poz. 1688 i Nr 214, poz. 1806, z 2003 r. Nr 162, poz. 1568, z 2004 r. Nr 102, poz. 1055 i Nr 167, poz. 1759, z 2007 r. Nr 173, poz. 1218, z 2008 r. Nr 180, poz. 1111 i Nr 223, poz. 1458, z 2009 r. Nr 92, poz. 753 i Nr 157, poz. 1241, z 2010 r. Nr 28, poz. 142 i 146, Nr 40, poz. 230 i Nr 106, poz.675 oraz z 2011 r. Nr 21, poz. 113, Nr 149, poz. 887 i Nr 217, poz.1281

stwierdzam nieważność

§ 2. ust. 1, § 5, części § 8 ust. 1 o treści: "…do dyrektora szkoły (placówki) lub do Starosty Suwalskiego w przypadku gdy wnioskodawcą jest dyrektor szkoły (placówki). Z wnioskiem o przyznanie zasiłku nauczycielowi może wystąpić opiekun, jeżeli nauczyciel nie jest zdolny do podejmowania decyzji w tym zakresie", § 9 ust. 1 i § 10 ust. 1 uchwały Nr XXIII/142/13 Rady Powiatu w Suwałkach z dnia 21 lutego 2013 r.
w sprawie zasad wydzielania środków finansowych z przeznaczeniem na pomoc zdrowotną dla nauczycieli, nauczycieli emerytów i rencistów, rodzajów świadczeń przyznawanychw ramach tej pomocy oraz warunków i sposobu ich przyznawania w szkołach i placówkach prowadzonych przez Powiat Suwalski.

Uzasadnienie

W dniu 21 lutego 2013 r. Rada Powiatu w Suwałkach podjęła uchwałęNr XXIII/142/13 w sprawie zasad wydzielania środków finansowych z przeznaczeniem na pomoc zdrowotną dla nauczycieli, nauczycieli emerytów i rencistów, rodzajów świadczeń przyznawanych w ramach tej pomocy oraz warunków i sposobu ich przyznawania w szkołach i placówkach prowadzonych przez Powiat Suwalski, która w dniu 27 lutego 2013 r. wpłynęła do organu nadzoru.

Przeprowadzona analiza wykazała, iż niniejsza uchwała podjęta została z istotnym naruszeniem prawa, w związku z czym w dniu 15 marca 2013 r. wszczęte zostało postępowanie nadzorcze w sprawie stwierdzenia nieważności niektórych jej postanowień.

Rada Powiatu w § 2 ust. 1 uchwały ustaliła, iż w budżecie szkoły (placówki), dla której organem prowadzącym jest Powiat Suwalski, wydziela się corocznie środki finansowe z przeznaczeniem na pomoc zdrowotną dla nauczycieli korzystających z opieki zdrowotnej.

Zgodnie z art. 72 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz. U.z 2006 r. Nr 97, poz. 674 z późn. zm.), stanowiącym podstawę do powyższych uregulowań, iż niezależnie od przysługującego nauczycielowi i członkom jego rodziny prawa do świadczeń z ubezpieczenia zdrowotnego, organy prowadzące szkoły przeznaczą coroczniew budżetach odpowiednie środki finansowe z przeznaczeniem na pomoc zdrowotną dla nauczycieli korzystających z opieki zdrowotnej oraz określą rodzaje świadczeń przyznawanych w ramach tej pomocy oraz warunki i sposób ich przyznawania.

Wolą ustawodawcy, wynikającą wprost z brzmienia powyższego przepisu, jest powierzenie dysponowania środkami przeznaczonymi na pomoc zdrowotną dla nauczycieli, organowi prowadzącemu szkołę. Środki te organ prowadzący musi przewidzieć w swoim budżecie. Umieszczenie tych środków w planach finansowych szkół jest przekroczeniem delegacji ustawowej. Niedopuszczalne jest bowiem przenoszenie kompetencji w zakresie dysponowania środkami z tego funduszu na poziom szkół.

Z zapisu art. 72 Karty Nauczyciela nie wynika, by organ prowadzący szkoły miał tworzyć dla każdej z nich odrębny fundusz z przeznaczeniem na pomoc zdrowotną dla zatrudnionych w tych szkołach nauczycieli ( m.in. wyrok WSA w Łodzi z dnia 18 marca 2008r. - sygn. akt III SA/Łd 94/08).

Rada Powiatu w przedmiotowej uchwale zawarła również następujące uregulowania upoważniające dyrektora szkoły do zarządzania i przyznawania pomocy zdrowotnej dla nauczycieli oraz powołania w tym celu komisji i zatwierdzenia jej regulaminu:

" - "Środkami, o których mowa w § 2 ust. 2 zarządza i przyznaje pomoc zdrowotną dla nauczycieli, dyrektor szkoły. Jeżeli wnioskującym jest dyrektor szkoły (placówki), pomoc zdrowotną przyznaje Starosta Suwalski w ramach funduszu, którym dysponuje dyrektor szkoły (placówki)." (§ 5 ust. 1 uchwały) , " ,

" - "W celu racjonalnego i jasnego dysponowania funduszem na pomoc zdrowotną nauczycieli, dyrektor szkoły (placówki) opracowuje, powołuje komisję i zatwierdza jej regulamin." (§ 5 ust. 2 ), " ,

" - "Regulamin, o którym mowa w ust. 2 nie może być sprzeczny z niniejszą uchwałą." (§ 5 ust. 3), " ,

" - Warunkiem przyznania pomocy zdrowotnej jest złożenie przez nauczyciela wniosku wraz
z uzasadnieniem do dyrektora szkoły (placówki), lub do Starosty Suwalskiego w przypadku, gdy wnioskodawcą jest dyrektor szkoły (placówki). Z wnioskiem o przyznanie zasiłku nauczycielowi może wystąpić opiekun, jeżeli nauczyciel nie jest zdolny do podejmowania decyzji w tym zakresie." (§ 8 ust. 1), " ,

" - W przypadku powołania komisji, o której mowa w § 5 ust. 2, dyrektor przed przyznaniem pomocy zdrowotnej zapoznaje się z jej opinią." (§ 9 ust. 1), " ,

" - "Dyrektor szkoły (placówki) informuje pisemnie nauczyciela, który złożył wniosek
o przyznanie pomocy zdrowotnej, o przyznaniu lub odmowie przyznania tej pomocy." (§ 10 ust. 1). " ,

Przywołane wyżej zapisy uchwały zostały podjęte z przekroczeniem delegacji ustawowej wynikającej z art. 72 ust. 1 Karty Nauczyciela. Z brzmienia tego przepisu nie wynika bowiem, by wolą ustawodawcy było powierzenie podejmowania decyzjiw przedmiocie przyznania nauczycielowi czy też nauczycielowi przebywającemu na emeryturze /rencie prawa do pomocy zdrowotnej dyrektorowi szkoły. Taki pogląd m.in. wyraził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach w wyroku z dnia 18 lipca 2008r., sygn. akt II SA/Ke 270/08 teza II.

W kwestii dotyczącej braku możliwości powoływania przez dyrektorów szkół stosownych komisji, o których mowa w § 5 ust. 2 przedmiotowej uchwały, m. in. wypowiedział się Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu, który w wyrokuz dnia 4 lipca 2007 roku, sygn. akt IV SA/Wr 265/07 stwierdził, iż: "…możliwość powołania komisji do rozpatrywania podań nauczycieli o przyznanie zasiłku, których zadaniem jest przyjmowanie i opiniowanie wniosków o przyznawanie pomocy zdrowotnej, a zatem utworzenie dodatkowych organów w szkołach prowadzonych przez gminę nie mieści sięw kompetencjach rady. Zabieg taki, (…) prowadziłby do konieczności rozszerzenia oceny prawidłowości procesu stosowania prawa o składniki nieobjęte delegacją ustawową".

Ponadto w zdaniu drugim cyt. wyżej § 8 ust. 1 uchwały określono, że z wnioskiemo przyznanie zasiłku nauczycielowi może wystąpić opiekun, jeżeli nauczyciel nie jest zdolny do podejmowania decyzji w tym zakresie.

Powyższe uregulowanie również nie znajduje umocowania w treści art. 72 Karty Nauczyciela, stanowiącego podstawę prawną podjętej uchwały. Z treści tego artykułu nie można bowiem wywieść kompetencji dla organu prowadzącego szkołę do rozszerzania katalogu podmiotów uprawnionych do występowania o pomoc na rzecz nauczyciela. W tym przypadku będą miały zastosowanie przepisy Kodeksu cywilnego o pełnomocnictwie.

Rada Powiatu jako organ stanowiący powinna działać tylko i wyłącznie na podstawie prawa i w jego granicach, zatem niedopuszczalne jest podejmowanie przez Radę regulacji bez wyraźnego upoważnienia ustawowego lub z jego przekroczeniem.

Zdaniem organu nadzoru, organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, realizując przysługującą mu kompetencję powinien ściśle uwzględniać wytyczne zawartew upoważnieniu kompetencyjnym. Odstąpienie od tej zasady narusza związek formalnyi materialny pomiędzy aktem wykonawczym a ustawą, co stanowi istotne naruszenie prawa.

W doktrynie jak i w orzecznictwie ugruntował się pogląd, iż wykładnia normo charakterze kompetencyjnym powinna być interpretowana w sposób ścisły i literalny. Jednocześnie zakazuje się dokonywania wykładni rozszerzającej przepisów kompetencyjnych oraz wyprowadzania kompetencji w drodze analogii (vide: wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 28 czerwca 2000r., K25/99, OTK 2000/5/141).

Mając powyższe na uwadze, stwierdzenie nieważności przedmiotowych zapisów uchwały Nr XXIII/142/13 Rady Powiatu w Suwałkach z dnia 21 lutego 2013 r. jest zasadne.

Na niniejsze rozstrzygnięcie służy Powiatowi prawo wniesienia skargido Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, za pośrednictwem Wojewody Podlaskiego, w terminie 30 dni od daty jego doręczenia.