Wyrok NSA z dnia 23 listopada 2023 r., sygn. III FSK 2039/21

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Wojciech Stachurski (sprawozdawca), Sędzia NSA Sławomir Presnarowicz, Sędzia WSA (del.) Bogusław Woźniak, Protokolant Dorota Rembiejewska, po rozpoznaniu w dniu 23 listopada 2023 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Łodzi od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 26 września 2019 r., sygn. akt I SA/Łd 85/19 w sprawie ze skargi W. S.A. w upadłości z siedzibą w L. (obecnie: Syndyk masy upadłości W. S.A. w upadłości z siedzibą w L.) na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Łodzi z dnia 19 listopada 2018 r., nr SKO.4140.371.2017 w przedmiocie podatku od nieruchomości za 2016 r. oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

1. Wyrok sądu pierwszej instancji.

Wyrokiem z 26 września 2019 r., I SA/Łd 85/19, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi, po rozpoznaniu sprawy ze skargi W. S.A. z siedzibą w L. (dalej: "Spółka") uchylił decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Łodzi z 19 listopada 2018 r., nr SKO.4140.371.2017, oraz poprzedzającą ją decyzję Prezydenta Miasta Łodzi z 26 września 2017 r., DFP-Fn-1.3120.1.148.2016, w przedmiocie określenia Spółce zobowiązania podatkowego w podatku od nieruchomości za 2016 r.

W uzasadnieniu wyroku sąd stwierdził, że Spółka została pozbawiona prawa do czynnego udziału w postępowaniu przed organem pierwszej instancji. Zdaniem sądu, już przed wszczęciem postępowania, w odpowiedzi na wezwanie do złożenia deklaracji podatkowej, organ pierwszej instancji uzyskał pisemną informację o brakach w składzie organów Spółki. Mimo tego, postanowienie o wszczęciu postępowania, jak i decyzja, zostały doręczone wprost Spółce. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Łodzi dostrzegło potrzebę prowadzenia postępowania odwoławczego przy udziale kuratora Spółki. Uznało jednak, że brak kuratora na etapie postępowania przed organem pierwszej instancji nie stanowił naruszenia praw podatnika. Sąd nie zgodził się z tym stanowiskiem. Nie zgodził się też z argumentem organu odwoławczego, dotyczącym treści wpisu w Krajowym Rejestrze Sądowym. Zdaniem sądu, organy podatkowe nie mogły powoływać się na domniemanie zgodności zapisów zawartych w KRS z rzeczywistym stanem rzeczy, wynikające z art. 17 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz. U. z 2018 r. poz. 986 z późn. zm., dalej "ustawa o KRS"), w sytuacji gdy przed wydaniem decyzji, a nawet przed wszczęciem postępowania podatkowego, organ pierwszej instancji został poinformowany o odwołaniu zarządu Spółki. Domniemanie prawdziwości danych wpisanych do rejestru, wynikające z art. 17 ust. 1 ustawy o KRS traci swoją moc, gdy podmiot powołujący się na treść rejestru, posiada wiarygodną informację o niezgodności wpisu w rejestrze z rzeczywistością. Zdaniem sądu, skoro organ dowiedział się, że Spółka nie posiada zarządu, a jednocześnie w jej imieniu wypowiada się radca prawny, należało ustalić czy jest umocowany do jej reprezentowania. W konkluzji sąd stwierdził, że naruszenie zasady czynnego udziału strony w postępowaniu jest kwalifikowaną wadą procesową. Jeżeli w wyniku naruszenia tej zasady wystąpiła przesłanka wznowienia postępowania z art. 240 § 1 pkt 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800 z późn. zm., dalej: "o.p."), to - zgodnie z art. 145 § 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 z późn. zm., dalej: "p.p.s.a.") -stwierdzenie jej przez sąd administracyjny w toku rozpatrywania skargi na decyzję, uzasadnia uchylenie zaskarżonej decyzji, nawet gdy stwierdzone uchybienie nie miało wpływu na wynik sprawy. W niniejszej sprawie, doszło do takiego naruszenia praw strony.