Wydanie tymczasowe

OPINIA RZECZNIKA GENERALNEGO

NICHOLASA EMILIOU

przedstawiona w dniu 14 grudnia 2023 r.(1)

Sprawa C‑90/22

„Gjensidige” ADB

przy udziale:

„Rhenus Logistics” UAB,

„ACC Distribution” UAB

[wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Lietuvos Aukščiausiasis Teismas (sąd najwyższy Litwy, Litwa)]

Odesłanie prejudycjalne – Współpraca sądowa w sprawach cywilnych – Rozporządzenie (UE) nr 1215/2012 – Artykuł 71 – Związek z konwencją międzynarodową regulującą jurysdykcję, uznawanie lub wykonywanie orzeczeń w sprawach szczególnych – Konwencja o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR) – Umowa dotycząca jurysdykcji niewyłącznej sądu – Uznanie przed sądem państwa członkowskiego orzeczenia wchodzącego w zakres stosowania CMR – Sąd pochodzenia, który stwierdził swoją jurysdykcję na innej podstawie – Zgodność z zasadami leżącymi u podstaw funkcjonowania rozporządzenia nr 1215/2012 – Podstawy odmowy uznania orzeczenia – Artykuł 45

I. Wprowadzenie

1. Spory transgraniczne często rozpoczynają się tym, że sąd, do którego wniesiono powództwo, musi stwierdzić, czy posiada jurysdykcję międzynarodową do orzekania w zawisłej przed nim sprawie. Jeżeli spór dotyczy sprawy cywilnej lub handlowej, badanie tej kwestii w Unii Europejskiej odbywa się co do zasady zgodnie z przepisami określonymi w tym celu w rozporządzeniu (UE) nr 1215/2012(2).

2. Jednocześnie, jak wyjaśnię bardziej szczegółowo poniżej, rozporządzenie to daje pierwszeństwo postanowieniom szczególnym przewidzianym w międzynarodowych konwencjach szczególnych zawartych przez państwa członkowskie.

3. Niemniej jednak w wyroku TNT Express(3) Trybunał Sprawiedliwości stwierdził zasadniczo, że stosowanie takich postanowień szczególnych nie może podważać pewnych fundamentalnych zasad leżących u podstaw systemu współpracy sądowej w Unii Europejskiej, takich jak zasada przewidywalności jurysdykcji czy zasada należytego sprawowania wymiaru sprawiedliwości.

Złożoność wynikających z tego skutków ilustruje spór, który doprowadził do złożenia niniejszego wniosku o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym. Spór ten powstał w wyniku kradzieży ładunku podczas jego przewozu z Niderlandów na Litwę. Zainteresowany ubezpieczyciel domagał się odszkodowania od przewoźnika – na Litwie, powołując się na umowę dotyczącą jurysdykcji figurującą w umowie przewozu.