KOMISJA EUROPEJSKA,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE z dnia 21 października 2009 r. ustanawiającą ogólne zasady ustalania wymogów dotyczących ekoprojektu dla produktów związanych z energią (¹), w szczególności jej art. 15 ust. 1,

po konsultacji z Forum Konsultacyjnym ds. Ekoprojektu,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Zgodnie z dyrektywą 2009/125/WE wymogi dotyczące ekoprojektu powinny być określane przez Komisję dla produktów związanych z energią, których wielkość sprzedaży jest znacząca, które mają istotny wpływ na środowisko naturalne i które posiadają znaczący potencjał w zakresie poprawy ich ekologiczności bez pociągania za sobą nadmiernych kosztów.

(2) Artykuł 16 ust. 2 dyrektywy 2009/125/WE stanowi, że zgodnie z procedurą określoną w art. 19 ust. 3 i z uwzględnieniem kryteriów określonych w art. 15 ust. 2 oraz po konsultacji z Forum Konsultacyjnym Komisja wprowadza odpowiednio środek wykonawczy dla produktów wykorzystywanych w systemach o napędzie elektrycznym.

(3) Wentylatory napędzane silnikiem elektrycznym o poborze mocy od 125 W do 500 kW stanowią ważny element różnych produktów przeznaczonych do obróbki gazu. Wymagania dotyczące minimalnej sprawności energetycznej silników elektrycznych, w tym dla silników wyposażonych w układ regulacji prędkości obrotowej, określono w rozporządzeniu Komisji (WE) nr 640/2009 z 22 lipca 2009 r. w sprawie wykonania dyrektywy 2005/32/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla silników elektrycznych (²). Mają one również zastosowanie do silników wchodzących w skład zespołu wentylatora z silnikiem. Wiele wentylatorów objętych zakresem niniejszego rozporządzenia występuje jednak w połączeniu z silnikami, których nie obejmuje rozporządzenie (WE) nr 640/2009.

(4) Łączna wielkość zużycia energii elektrycznej przez wentylatory napędzane silnikiem elektrycznym o poborze mocy od 125 W do 500 kW wynosi 344 TWh rocznie, a jeżeli aktualne tendencje na rynku unijnym utrzymają się, to do 2020 r. osiągnie ona poziom 560 TWh. Dzięki odpowiedniej konstrukcji technicznej możliwe jest opłacalne ekonomicznie zmniejszenie wielkości zużycia prognozowanego na rok 2020 o ok. 34 TWh rocznie, co odpowiada redukcji emisji o 16 Mt CO₂. Oznacza to, że wentylatory o poborze mocy od 125 W do 500 kW stanowią produkt, w odniesieniu do którego należy określić wymogi w zakresie ekoprojektu.

(5) Wiele wentylatorów stanowi integralny element konstrukcyjny innych produktów – nie wprowadza się ich jako oddzielnych produktów do obrotu ani do użytkowania w rozumieniu art. 5 dyrektywy 2009/125/WE i dyrektywy 2006/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 maja 2006 r. w sprawie maszyn, zmieniającej dyrektywę 95/16/WE (³). Aby umożliwić wykorzystanie w stopniu maksymalnym potencjału w zakresie opłacalnych ekonomicznie oszczędności energii oraz ułatwić wykonanie środka, wentylatory od 125 W do 500 kW stanowiące element konstrukcji innych produktów należy również włączyć w zakres niniejszego rozporządzenia.

(6) Wiele wentylatorów stanowi część systemów wentylacji zainstalowanych w budynkach. Przepisy krajowe oparte na dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/31/UE z dnia 19 maja 2010 w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (⁴) mogą ustanawiać nowe, ściślejsze wymogi w zakresie sprawności energetycznej takich systemów wentylacji, stosując metody obliczeniowe i pomiarowe zdefiniowane w niniejszym rozporządzeniu w odniesieniu do sprawności wentylatorów.

(7) Komisja wykonała analizę przygotowawczą, w której ramach zbadano techniczne, środowiskowe i ekonomiczne aspekty wentylatorów. Badanie przeprowadzono przy udziale zainteresowanych stron z UE i państw trzecich, a jego wyniki zostały podane do publicznej wiadomości. Dalsze analizy i konsultacje wykazały, że zakres ten można dodatkowo poszerzyć, z zastrzeżeniem wyłączeń dla określonych zastosowań, w przypadku których wymogi te nie byłyby właściwe.

(8) Jak wykazała analiza przygotowawcza, do obrotu w Unii Europejskiej wprowadzane są w znacznych ilościach wentylatory napędzane silnikiem elektrycznym o poborze mocy od 125 W do 500 kW, w przypadku których, spośród wszystkich faz cyklu życia, największe znaczenie pod względem oddziaływania na środowisko ma zużycie energii w fazie użytkowania.

(9) W badaniu przygotowawczym stwierdzono, że zużycie energii elektrycznej podczas użytkowania jest jedynym znaczącym parametrem dotyczącym ekoprojektu związanym z projektem produktu, o którym mowa w dyrektywie 2009/125/WE.

(10) Poprawę efektywności energetycznej wentylatorów napędzanych silnikiem elektrycznym o poborze mocy od 125 W do 500 kW należy osiągnąć poprzez zastosowanie istniejących, niezastrzeżonych i oszczędnych rozwiązań technicznych, co doprowadzi do zmniejszenia łącznych wydatków na zakup i eksploatację urządzeń.

(11) Wymogi dotyczące ekoprojektu powinny harmonizować wymogi dotyczące sprawności energetycznej wentylatorów napędzanych silnikiem elektrycznym o poborze mocy od 125 W do 500 kW w całej Unii, co przyczyni się do funkcjonowania rynku wewnętrznego i podniesienia efektywności środowiskowej tych produktów.

(12) Małe wentylatory (pośrednio) napędzane silnikiem elektrycznym o mocy od 125 W do 3 kW, którego podstawowa funkcja jest inna, nie są objęte niniejszym rozporządzeniem. Przykładowo niniejsze rozporządzenie nie obejmuje małego wentylatora chłodzącego silnik elektryczny piły łańcuchowej, nawet jeśli moc samego silnika piły łańcuchowej (napędzającego również wentylator) jest większa niż 125 W.

(13) Producenci powinni mieć wystarczająco dużo czasu na zmodyfikowanie konstrukcji swoich produktów oraz odpowiednie dostosowanie linii produkcyjnych. Harmonogram należy określić tak, aby uniknąć negatywnych skutków dla podaży wentylatorów napędzanych silnikiem elektrycznym o poborze mocy od 125 W do 500 kW oraz uwzględnić wpływ na koszty ponoszone przez producentów (w szczególności małe i średnie przedsiębiorstwa), przy jednoczesnym zapewnieniu terminowego osiągnięcia celów niniejszego rozporządzenia.

(14) Przewiduje się poddanie niniejszego rozporządzenia przeglądowi nie później niż cztery lata po jego wejściu w życie. Jeśli Komisja otrzyma istotne w tym względzie informacje, proces przeglądu może zostać zainicjowany wcześniej. W jego ramach należy w szczególności ocenić możliwość ustanawiania wymogów niezależnych od technologii, potencjał użycia układów regulacji prędkości obrotowej oraz konieczną liczbę i zakres wyłączeń, a także uwzględnienie wentylatorów o poborze mocy ze źródła energii elektrycznej wynoszącym poniżej 125 W.

(15) Będącą miarą energooszczędności sprawność energetyczną wentylatorów napędzanych silnikiem elektrycznym o poborze mocy od 125 W do 500 kW należy określić przy pomocy niezawodnych, dokładnych i powtarzalnych metod pomiarowych, uwzględniających powszechnie uznane najnowocześniejsze metody, w tym, o ile to możliwe, zharmonizowane normy przyjęte przez europejskie organy normalizacyjne wymienione w załączniku I do dyrektywy 98/34/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 czerwca 1998 r. ustanawiającej procedurę udzielania informacji w zakresie norm i przepisów technicznych oraz zasad dotyczących usług społeczeństwa informacyjnego (⁵).

(16) Niniejsze rozporządzenie powinno spowodować wzrost penetracji rynku przez technologie służące ograniczeniu wpływu cyklu życia wentylatorów napędzanych silnikiem elektrycznym o poborze mocy od 125 W do 500 kW na środowisko, co pozwali uzyskać do 2020 r. oszczędności energii elektrycznej o szacowanej wielkości 34 TWh, w porównaniu ze scenariuszem zakładającym niepodejmowanie żadnych działań.

(17) Zgodnie z art. 8 dyrektywy 2009/125/WE w niniejszym rozporządzeniu należy określić stosowne procedury oceny zgodności.

(18) Aby ułatwić przeprowadzanie kontroli zgodności, producenci powinni mieć obowiązek przedstawiania informacji w dokumentacji technicznej określonej w załącznikach IV i V do dyrektywy 2009/125/WE.

(19) W celu dalszego ograniczenia oddziaływania wentylatorów napędzanych silnikiem elektrycznym o poborze mocy od 125 W do 500 kW na środowisko producenci powinni dostarczyć stosowne informacje dotyczące demontażu, recyklingu lub usuwania takich wentylatorów po zakończeniu ich eksploatacji.

(20) Należy określić parametry wzorcowe dla obecnie dostępnych typów wentylatorów o wysokiej sprawności energetycznej. Przyczyni się to do zapewnienia powszechnego i łatwego dostępu do informacji, szczególnie dla MŚP i bardzo małych przedsiębiorstw, co dodatkowo ułatwi wykorzystanie technologii o najlepszym projekcie oraz opracowywanie bardziej energooszczędnych produktów przyczyniających się do zmniejszenia zużycia energii.

(21) Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią komitetu powołanego na podstawie art. 19 ust. 1 dyrektywy 2009/125/WE,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Artykuł 1

Przedmiot i zakres zastosowania

1. Niniejsze rozporządzenie określa wymogi dotyczące ekoprojektu w zakresie wprowadzania do obrotu lub użytkowania wentylatorów, łącznie z wentylatorami stanowiącymi element innych produktów związanych z energią, objętych dyrektywą 2009/125/WE.

2. Niniejsze rozporządzenie nie ma zastosowania do wentylatorów stanowiących element:

(i) produktu z pojedynczym silnikiem elektrycznym o mocy 3 kW lub mniejszej, jeśli wentylator jest zamontowany na tym samym wałku, który zapewnia napęd na potrzeby podstawowej funkcji;

(ii) pralek i pralko-suszarek o maksymalnej mocy pobieranej ze źródła energii elektrycznej ≤ 3 kW;

(iii) wyciągów kuchennych o całkowitej maksymalnej mocy pobieranej ze źródła energii elektrycznej przypisywanej wentylatorowi(-om) < 280 W.

3. Niniejsze rozporządzenie nie ma zastosowania do wentylatorów, które są:

a) przeznaczone specjalnie do stosowania w przestrzeniach zagrożonych wybuchem zgodnie z definicją zawartą w dyrektywie 94/9/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (⁶);

b) przeznaczone wyłącznie do zastosowań awaryjnych, do pracy krótkotrwałej, z zastrzeżeniem wymagań bezpieczeństwa pożarowego określonych w dyrektywie Rady 89/106/WE (⁷);

c) przeznaczone specjalnie do pracy:

(i) (a) w warunkach temperatury roboczej przetłaczanego gazu powyżej 100 °C;

(b) w warunkach roboczej temperatury otoczenia silnika napędowego znajdującego się poza strumieniem gazu powyżej 65 °C;

(ii) przy średniorocznej temperaturze przetłaczanego gazu lub roboczej temperaturze otoczenia silnika napędowego znajdującego się poza strumieniem gazu poniżej – 40 °C;

(iii) przy napięciu zasilania > 1 000 V dla zasilania przemiennoprądowego lub > 1 500 V dla zasilania stałoprądowego;

(iv) w warunkach narażenia na czynniki toksyczne, silnie żrące lub łatwopalne lub w warunkach narażenia na substancje ścierne;

d) wprowadzone do obrotu przed dniem 1 stycznia 2015 r. jako zamienniki takich samych wentylatorów stanowiących elementy produktów wprowadzonych do obrotu przed dniem 1 stycznia 2013 r.;

e) [1] przeznaczone są do pracy o optimum sprawności energetycznej przy 8 000 obr./min lub więcej;

z tym wyjątkiem, że opakowanie, informacja o produkcie i dokumentacja techniczna muszą jasno wskazywać w odniesieniu do lit. a), b) i c), że wentylatora można używać jedynie do tych celów, do których został zaprojektowany, oraz w odniesieniu do lit. d), produkt(-y), dla którego(-ych) wentylator jest przeznaczony.

Artykuł 2

Definicje

W uzupełnieniu definicji wymienionych w dyrektywie 2009/125/WE stosuje się następujące definicje:

1) „wentylator” oznacza maszynę posiadającą wprawiane w ruch obrotowy łopatki, której przeznaczeniem jest podtrzymywanie stałego przepływu przetłaczanego gazu, zwykle powietrza, której praca na jednostkę masy nie przekracza 25 kJ/kg, i która:

– przeznaczona jest do stosowania z silnikiem elektrycznym o poborze mocy od 125 W do 500 kW (≥ 125 W i ≤ 500 kW), stanowiącym źródło napędu wirnika w punkcie optimum sprawności energetycznej, lub w silnik taki jest wyposażona,

– jest wentylatorem osiowym, promieniowym, poprzecznym, lub o przepływie mieszanym,

– w chwili wprowadzenia do obrotu lub użytkowania może być wyposażona w silnik elektryczny,

2) „wirnik” oznacza element wentylatora, który przekazuje energię strumieniowi gazu;

3) „wentylator osiowy” oznacza wentylator, w którym przepływ gazu odbywa się w kierunku równoległym do osi obrotu wirnika lub wirników, które obracając się, wprawiają je w ruch wirowy po obwodzie. Wentylator osiowy może posiadać cylindryczną obudowę, kierownicę łopatkową na wlocie lub wylocie, płytę mocującą lub pierścień mocujący;

4) „kierownica łopatkowa na wlocie” oznacza zespół łopatek umieszczonych przed wirnikiem, których przeznaczeniem jest skierowanie strumienia gazu na wirnik i które mogą być regulowane;

5) „kierownica łopatkowa na wylocie” oznacza zespół łopatek umieszczonych za wirnikiem, których przeznaczeniem jest kierowanie strumienia gazu z wirnika i które mogą być regulowane;

6) „ płyta mocująca” oznacza płytę z otworem, w którym umieszczony jest wentylator, umożliwiającą zamocowanie wentylatora do innych konstrukcji;

7) „pierścień mocujący” oznacza pierścień z otworem, w którym umieszczony jest wentylator, umożliwiający zamocowanie wentylatora do innych konstrukcji;

8) „wentylator promieniowy” oznacza wentylator, w którego przypadku wlot gazu do wirnika następuje w kierunku zasadniczo równoległym do osi, zaś wylot – w kierunku prostopadłym do osi. Wirnik może posiadać jeden lub dwa wloty oraz obudowę;

9) „wentylator promieniowy o łopatkach promienistych” oznacza wentylator promieniowy, w którym kierunek łopatek wirnika na zewnątrz na obwodzie biegnie promieniście względem osi obrotu;

10) „ wentylator promieniowy o łopatkach wygiętych do przodu” oznacza wentylator promieniowy, w którym kierunek łopatek wirnika na zewnątrz na obwodzie jest nachylony do przodu względem kierunku obrotu;

11) „ wentylator promieniowy o łopatkach wygiętych do tyłu bez obudowy” oznacza wentylator promieniowy, w którym kierunek łopatek wirnika na zewnątrz na obwodzie jest nachylony do tyłu względem kierunku obrotu, i który nie posiada obudowy;

12) „obudowa” oznacza osłonę wirnika, która kieruje strumień gazu wpływający, przepływający i wyrzucany z wirnika;

13) „wentylator promieniowy o łopatkach wygiętych do tyłu w obudowie” oznacza wentylator promieniowy z wirnikiem, w którym kierunek łopatek na obwodzie jest nachylony do tyłu względem kierunku obrotu, i który posiada obudowę;

14) „wentylator poprzeczny” oznacza wentylator, w którym kierunek przepływu gazu przez wirnik jest zasadniczo prostopadły do osi wirnika oraz strumień powietrza wpływa do wirnika i zostaje z niego wyrzucony na jego obwodzie;

15) „ wentylator o przepływie mieszanym” oznacza wentylator, w którego przypadku kierunek przepływu gazu przez wirnik jest pośredni w stosunku do kierunku przepływu gazu w wentylatorach typu promieniowego i osiowego;

16) „praca krótkotrwała” oznacza pracę silnika elektrycznego przy stałym obciążeniu, na tyle krótką, by nie została osiągnięta równowaga temperatur;

17) „wentylator przeznaczony do systemów wentylacji” oznacza wentylator, który nie jest stosowany w następujących produktach związanych z energią:

– pralki i pralko-suszarki o maksymalnej mocy pobieranej ze źródła energii elektrycznej > 3 kW,

– umieszczane wewnątrz budynków urządzenia wchodzące w skład systemów klimatyzacyjnych do użytku domowego oraz umieszczane wewnątrz budynków klimatyzatory domowe o maksymalnej mocy klimatyzacji ≤ 12 kW,

– produkty technologii informatycznej;

18) „współczynnik charakterystyczny” oznacza stosunek ciśnienia spiętrzenia zmierzonego na wylocie z wentylatora do ciśnienia spiętrzenia na wlocie do wentylatora w punkcie optimum sprawności energetycznej wentylatora.

Artykuł 3

Wymogi dotyczące ekoprojektu

1. Wymogi dotyczące ekoprojektu dla wentylatorów określono w załączniku I.

2. Każdy określony w załączniku I sekcja 2 wymóg dotyczący sprawności energetycznej wentylatorów ma zastosowanie zgodnie z następującym harmonogramem:

a) etap pierwszy: od dnia 1 stycznia 2013 r. wentylatory przeznaczone do systemów wentylacji nie mogą mieć docelowej sprawności energetycznej o wartości niższej niż określona w załączniku I sekcja 2 tabela 1;

b) etap drugi: od dnia 1 stycznia 2015 r. żadne wentylatory nie mogą mieć docelowej sprawności energetycznej o wartości niższej niż określona w załączniku I sekcja 2 tabela 2.

3. Wymogi dotyczące informacji o produkcie w odniesieniu do wentylatorów oraz sposobie umieszczenia takich informacji określono w załączniku I, sekcja 3. Wymogi te stosuje się od dnia 1 stycznia 2013 r.

4. Określone w załączniku I sekcja 2 wymogi dotyczące sprawności energetycznej wentylatorów nie mają zastosowania do wentylatorów przeznaczonych do pracy:

a) [2] (skreślony);

b) w zastosowaniach, w których przypadku „współczynnik charakterystyczny” wynosi ponad 1,11;

c) jako wentylatory odpylające używane do transportu substancji niegazowych w określonych zastosowaniach związanych z procesami przemysłowymi;

5. W przypadku wentylatorów podwójnego zastosowania, przeznaczonych zarówno do wentylacji w normalnych warunkach, jak i do zastosowań awaryjnych, do pracy krótkotrwałej, z zastrzeżeniem wymagań bezpieczeństwa pożarowego określonych w dyrektywie 89/106/WE, wartości odpowiednich współczynników sprawności określone w sekcji 2 załącznika I ogranicza się o 10 % dla tabeli 1 i o 5 % dla tabeli 2.

6. Ocenę zgodności z wymogami dotyczącymi ekoprojektu należy przeprowadzić na podstawie wymogów określonych w załączniku II, wykonując stosowne pomiary i obliczenia.

Artykuł 4

Ocena zgodności

Procedurę oceny zgodności, o której mowa w art. 8 dyrektywy 2009/125/WE, stanowi wewnętrzna kontrola projektu określona w załączniku IV do tej dyrektywy lub system zarządzania służący ocenie zgodności określony w załączniku V do tej dyrektywy.

Artykuł 5

Procedura weryfikacji do celów nadzoru rynku

Podczas przeprowadzania kontroli w ramach nadzoru rynku, o których mowa w art. 3 ust. 2 dyrektywy 2009/125/WE, organy państw członkowskich stosują procedurę weryfikacji określoną w załączniku III do niniejszego rozporządzenia.

Artykuł 6

Parametry wzorcowe

Parametry wzorcowe dla wentylatorów o najlepszej charakterystyce sprawnościowej dostępnych na rynku w chwili wejścia niniejszego rozporządzenia w życie, określono w załączniku IV.

Artykuł 7

Zmiany

Przed upływem czterech lat od wejścia w życie niniejszego rozporządzenia Komisja dokonuje jego przeglądu i przedstawia wyniki tego przeglądu Forum Konsultacyjnemu ds. Ekoprojektu. W ramach przeglądu ocenia się w szczególności wykonalność ograniczenia liczby typów wentylatorów w celu wzmocnienia konkurencji pod względem sprawności energetycznej wentylatorów mogących pełnić porównywalne funkcje. Ocenia się także, czy można ograniczyć zakres wyłączeń, w tym zwolnień dotyczących wentylatorów podwójnego zastosowania.

Artykuł 8

Wejście w życie

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Sporządzono w Brukseli dnia 30 marca 2011 r.

KOMISJA EUROPEJSKA,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE z dnia 21 października 2009 r. ustanawiającą ogólne zasady ustalania wymogów dotyczących ekoprojektu dla produktów związanych z energią (¹), w szczególności jej art. 15 ust. 1,

po konsultacji z Forum Konsultacyjnym ds. Ekoprojektu,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Zgodnie z dyrektywą 2009/125/WE wymogi dotyczące ekoprojektu powinny być określane przez Komisję dla produktów związanych z energią, których wielkość sprzedaży jest znacząca, które mają istotny wpływ na środowisko naturalne i które posiadają znaczący potencjał w zakresie poprawy ich ekologiczności bez pociągania za sobą nadmiernych kosztów.

(2)  Artykuł 16 ust. 2 dyrektywy 2009/125/WE stanowi, że zgodnie z procedurą określoną w art. 19 ust. 3 i z uwzględnieniem kryteriów określonych w art. 15 ust. 2 oraz po konsultacji z Forum Konsultacyjnym Komisja wprowadza odpowiednio środek wykonawczy dla produktów wykorzystywanych w systemach o napędzie elektrycznym.

(3)  Wentylatory napędzane silnikiem elektrycznym o poborze mocy od 125 W do 500 kW stanowią ważny element różnych produktów przeznaczonych do obróbki gazu. Wymagania dotyczące minimalnej sprawności energetycznej silników elektrycznych, w tym dla silników wyposażonych w układ regulacji prędkości obrotowej, określono w rozporządzeniu Komisji (WE) nr 640/2009 z 22 lipca 2009 r. w sprawie wykonania dyrektywy 2005/32/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla silników elektrycznych (²). Mają one również zastosowanie do silników wchodzących w skład zespołu wentylatora z silnikiem. Wiele wentylatorów objętych zakresem niniejszego rozporządzenia występuje jednak w połączeniu z silnikami, których nie obejmuje rozporządzenie (WE) nr 640/2009.

(4) Łączna wielkość zużycia energii elektrycznej przez wentylatory napędzane silnikiem elektrycznym o poborze mocy od 125 W do 500 kW wynosi 344 TWh rocznie, a jeżeli aktualne tendencje na rynku unijnym utrzymają się, to do 2020 r. osiągnie ona poziom 560 TWh. Dzięki odpowiedniej konstrukcji technicznej możliwe jest opłacalne ekonomicznie zmniejszenie wielkości zużycia prognozowanego na rok 2020 o ok. 34 TWh rocznie, co odpowiada redukcji emisji o 16 Mt CO₂. Oznacza to, że wentylatory o poborze mocy od 125 W do 500 kW stanowią produkt, w odniesieniu do którego należy określić wymogi w zakresie ekoprojektu.

(5) Wiele wentylatorów stanowi integralny element konstrukcyjny innych produktów – nie wprowadza się ich jako oddzielnych produktów do obrotu ani do użytkowania w rozumieniu art. 5 dyrektywy 2009/125/WE i dyrektywy 2006/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 maja 2006 r. w sprawie maszyn, zmieniającej dyrektywę 95/16/WE (³). Aby umożliwić wykorzystanie w stopniu maksymalnym potencjału w zakresie opłacalnych ekonomicznie oszczędności energii oraz ułatwić wykonanie środka, wentylatory od 125 W do 500 kW stanowiące element konstrukcji innych produktów należy również włączyć w zakres niniejszego rozporządzenia.

(6) Wiele wentylatorów stanowi część systemów wentylacji zainstalowanych w budynkach. Przepisy krajowe oparte na dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/31/UE z dnia 19 maja 2010 w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (⁴) mogą ustanawiać nowe, ściślejsze wymogi w zakresie sprawności energetycznej takich systemów wentylacji, stosując metody obliczeniowe i pomiarowe zdefiniowane w niniejszym rozporządzeniu w odniesieniu do sprawności wentylatorów.

(7) Komisja wykonała analizę przygotowawczą, w której ramach zbadano techniczne, środowiskowe i ekonomiczne aspekty wentylatorów. Badanie przeprowadzono przy udziale zainteresowanych stron z UE i państw trzecich, a jego wyniki zostały podane do publicznej wiadomości. Dalsze analizy i konsultacje wykazały, że zakres ten można dodatkowo poszerzyć, z zastrzeżeniem wyłączeń dla określonych zastosowań, w przypadku których wymogi te nie byłyby właściwe.

(8) Jak wykazała analiza przygotowawcza, do obrotu w Unii Europejskiej wprowadzane są w znacznych ilościach wentylatory napędzane silnikiem elektrycznym o poborze mocy od 125 W do 500 kW, w przypadku których, spośród wszystkich faz cyklu życia, największe znaczenie pod względem oddziaływania na środowisko ma zużycie energii w fazie użytkowania.

(9) W badaniu przygotowawczym stwierdzono, że zużycie energii elektrycznej podczas użytkowania jest jedynym znaczącym parametrem dotyczącym ekoprojektu związanym z projektem produktu, o którym mowa w dyrektywie 2009/125/WE.

(10)  Poprawę efektywności energetycznej wentylatorów napędzanych silnikiem elektrycznym o poborze mocy od 125 W do 500 kW należy osiągnąć poprzez zastosowanie istniejących, niezastrzeżonych i oszczędnych rozwiązań technicznych, co doprowadzi do zmniejszenia łącznych wydatków na zakup i eksploatację urządzeń.

(11) Wymogi dotyczące ekoprojektu powinny harmonizować wymogi dotyczące sprawności energetycznej wentylatorów napędzanych silnikiem elektrycznym o poborze mocy od 125 W do 500 kW w całej Unii, co przyczyni się do funkcjonowania rynku wewnętrznego i podniesienia efektywności środowiskowej tych produktów.

(12) Małe wentylatory (pośrednio) napędzane silnikiem elektrycznym o mocy od 125 W do 3 kW, którego podstawowa funkcja jest inna, nie są objęte niniejszym rozporządzeniem. Przykładowo niniejsze rozporządzenie nie obejmuje małego wentylatora chłodzącego silnik elektryczny piły łańcuchowej, nawet jeśli moc samego silnika piły łańcuchowej (napędzającego również wentylator) jest większa niż 125 W.

(13)  Producenci powinni mieć wystarczająco dużo czasu na zmodyfikowanie konstrukcji swoich produktów oraz odpowiednie dostosowanie linii produkcyjnych. Harmonogram należy określić tak, aby uniknąć negatywnych skutków dla podaży wentylatorów napędzanych silnikiem elektrycznym o poborze mocy od 125 W do 500 kW oraz uwzględnić wpływ na koszty ponoszone przez producentów (w szczególności małe i średnie przedsiębiorstwa), przy jednoczesnym zapewnieniu terminowego osiągnięcia celów niniejszego rozporządzenia.

(14) Przewiduje się poddanie niniejszego rozporządzenia przeglądowi nie później niż cztery lata po jego wejściu w życie. Jeśli Komisja otrzyma istotne w tym względzie informacje, proces przeglądu może zostać zainicjowany wcześniej. W jego ramach należy w szczególności ocenić możliwość ustanawiania wymogów niezależnych od technologii, potencjał użycia układów regulacji prędkości obrotowej oraz konieczną liczbę i zakres wyłączeń, a także uwzględnienie wentylatorów o poborze mocy ze źródła energii elektrycznej wynoszącym poniżej 125 W.

(15)  Będącą miarą energooszczędności sprawność energetyczną wentylatorów napędzanych silnikiem elektrycznym o poborze mocy od 125 W do 500 kW należy określić przy pomocy niezawodnych, dokładnych i powtarzalnych metod pomiarowych, uwzględniających powszechnie uznane najnowocześniejsze metody, w tym, o ile to możliwe, zharmonizowane normy przyjęte przez europejskie organy normalizacyjne wymienione w załączniku I do dyrektywy 98/34/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 czerwca 1998 r. ustanawiającej procedurę udzielania informacji w zakresie norm i przepisów technicznych oraz zasad dotyczących usług społeczeństwa informacyjnego (⁵).

(16) Niniejsze rozporządzenie powinno spowodować wzrost penetracji rynku przez technologie służące ograniczeniu wpływu cyklu życia wentylatorów napędzanych silnikiem elektrycznym o poborze mocy od 125 W do 500 kW na środowisko, co pozwali uzyskać do 2020 r. oszczędności energii elektrycznej o szacowanej wielkości 34 TWh, w porównaniu ze scenariuszem zakładającym niepodejmowanie żadnych działań.

(17) Zgodnie z art. 8 dyrektywy 2009/125/WE w niniejszym rozporządzeniu należy określić stosowne procedury oceny zgodności.

(18) Aby ułatwić przeprowadzanie kontroli zgodności, producenci powinni mieć obowiązek przedstawiania informacji w dokumentacji technicznej określonej w załącznikach IV i V do dyrektywy 2009/125/WE.

(19)  W celu dalszego ograniczenia oddziaływania wentylatorów napędzanych silnikiem elektrycznym o poborze mocy od 125 W do 500 kW na środowisko producenci powinni dostarczyć stosowne informacje dotyczące demontażu, recyklingu lub usuwania takich wentylatorów po zakończeniu ich eksploatacji.

(20) Należy określić parametry wzorcowe dla obecnie dostępnych typów wentylatorów o wysokiej sprawności energetycznej. Przyczyni się to do zapewnienia powszechnego i łatwego dostępu do informacji, szczególnie dla MŚP i bardzo małych przedsiębiorstw, co dodatkowo ułatwi wykorzystanie technologii o najlepszym projekcie oraz opracowywanie bardziej energooszczędnych produktów przyczyniających się do zmniejszenia zużycia energii.

(21)  Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią komitetu powołanego na podstawie art. 19 ust. 1 dyrektywy 2009/125/WE,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Artykuł 1

Przedmiot i zakres zastosowania

1. Niniejsze rozporządzenie określa wymogi dotyczące ekoprojektu w zakresie wprowadzania do obrotu lub użytkowania wentylatorów, łącznie z wentylatorami stanowiącymi element innych produktów związanych z energią, objętych dyrektywą 2009/125/WE.

2. Niniejsze rozporządzenie nie ma zastosowania do wentylatorów stanowiących element:

(i) produktu z pojedynczym silnikiem elektrycznym o mocy 3 kW lub mniejszej, jeśli wentylator jest zamontowany na tym samym wałku, który zapewnia napęd na potrzeby podstawowej funkcji;

(ii)  pralek i pralko-suszarek o maksymalnej mocy pobieranej ze źródła energii elektrycznej ≤ 3 kW;

(iii) wyciągów kuchennych o całkowitej maksymalnej mocy pobieranej ze źródła energii elektrycznej przypisywanej wentylatorowi(-om) < 280 W.

3. Niniejsze rozporządzenie nie ma zastosowania do wentylatorów, które są:

a)  przeznaczone specjalnie do stosowania w przestrzeniach zagrożonych wybuchem zgodnie z definicją zawartą w dyrektywie 94/9/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (⁶);

b) przeznaczone wyłącznie do zastosowań awaryjnych, do pracy krótkotrwałej, z zastrzeżeniem wymagań bezpieczeństwa pożarowego określonych w dyrektywie Rady 89/106/WE (⁷);

c) przeznaczone specjalnie do pracy:

(i)  (a) w warunkach temperatury roboczej przetłaczanego gazu powyżej 100  °C;

(b) w warunkach roboczej temperatury otoczenia silnika napędowego znajdującego się poza strumieniem gazu powyżej 65  °C;

(ii) przy średniorocznej temperaturze przetłaczanego gazu lub roboczej temperaturze otoczenia silnika napędowego znajdującego się poza strumieniem gazu poniżej – 40 °C;

(iii)  przy napięciu zasilania > 1 000 V dla zasilania przemiennoprądowego lub > 1 500 V dla zasilania stałoprądowego;

(iv)  w warunkach narażenia na czynniki toksyczne, silnie żrące lub łatwopalne lub w warunkach narażenia na substancje ścierne;

d)  wprowadzone do obrotu przed dniem 1 stycznia 2015 r. jako zamienniki takich samych wentylatorów stanowiących elementy produktów wprowadzonych do obrotu przed dniem 1 stycznia 2013 r.;

z tym wyjątkiem, że opakowanie, informacja o produkcie i dokumentacja techniczna muszą jasno wskazywać w odniesieniu do lit. a), b) i c), że wentylatora można używać jedynie do tych celów, do których został zaprojektowany, oraz w odniesieniu do lit. d), produkt(-y), dla którego(-ych) wentylator jest przeznaczony.

Artykuł 2

Definicje

W uzupełnieniu definicji wymienionych w dyrektywie 2009/125/WE stosuje się następujące definicje:

1)  „wentylator” oznacza maszynę posiadającą wprawiane w ruch obrotowy łopatki, której przeznaczeniem jest podtrzymywanie stałego przepływu przetłaczanego gazu, zwykle powietrza, której praca na jednostkę masy nie przekracza 25 kJ/kg, i która:

– przeznaczona jest do stosowania z silnikiem elektrycznym o poborze mocy od 125 W do 500 kW (≥ 125 W i ≤ 500 kW), stanowiącym źródło napędu wirnika w punkcie optimum sprawności energetycznej, lub w silnik taki jest wyposażona,

–  jest wentylatorem osiowym, promieniowym, poprzecznym, lub o przepływie mieszanym,

– w chwili wprowadzenia do obrotu lub użytkowania może być wyposażona w silnik elektryczny,

2)  „wirnik” oznacza element wentylatora, który przekazuje energię strumieniowi gazu;

3) „wentylator osiowy” oznacza wentylator, w którym przepływ gazu odbywa się w kierunku równoległym do osi obrotu wirnika lub wirników, które obracając się, wprawiają je w ruch wirowy po obwodzie. Wentylator osiowy może posiadać cylindryczną obudowę, kierownicę łopatkową na wlocie lub wylocie, płytę mocującą lub pierścień mocujący;

4) „kierownica łopatkowa na wlocie” oznacza zespół łopatek umieszczonych przed wirnikiem, których przeznaczeniem jest skierowanie strumienia gazu na wirnik i które mogą być regulowane;

5) „kierownica łopatkowa na wylocie” oznacza zespół łopatek umieszczonych za wirnikiem, których przeznaczeniem jest kierowanie strumienia gazu z wirnika i które mogą być regulowane;

6) „ płyta mocująca” oznacza płytę z otworem, w którym umieszczony jest wentylator, umożliwiającą zamocowanie wentylatora do innych konstrukcji;

7) „pierścień mocujący” oznacza pierścień z otworem, w którym umieszczony jest wentylator, umożliwiający zamocowanie wentylatora do innych konstrukcji;

8) „wentylator promieniowy” oznacza wentylator, w którego przypadku wlot gazu do wirnika następuje w kierunku zasadniczo równoległym do osi, zaś wylot – w kierunku prostopadłym do osi. Wirnik może posiadać jeden lub dwa wloty oraz obudowę;

9) „wentylator promieniowy o łopatkach promienistych” oznacza wentylator promieniowy, w którym kierunek łopatek wirnika na zewnątrz na obwodzie biegnie promieniście względem osi obrotu;

10) „ wentylator promieniowy o łopatkach wygiętych do przodu” oznacza wentylator promieniowy, w którym kierunek łopatek wirnika na zewnątrz na obwodzie jest nachylony do przodu względem kierunku obrotu;

11) „ wentylator promieniowy o łopatkach wygiętych do tyłu bez obudowy” oznacza wentylator promieniowy, w którym kierunek łopatek wirnika na zewnątrz na obwodzie jest nachylony do tyłu względem kierunku obrotu, i który nie posiada obudowy;

12) „obudowa” oznacza osłonę wirnika, która kieruje strumień gazu wpływający, przepływający i wyrzucany z wirnika;

13) „wentylator promieniowy o łopatkach wygiętych do tyłu w obudowie” oznacza wentylator promieniowy z wirnikiem, w którym kierunek łopatek na obwodzie jest nachylony do tyłu względem kierunku obrotu, i który posiada obudowę;

14) „wentylator poprzeczny” oznacza wentylator, w którym kierunek przepływu gazu przez wirnik jest zasadniczo prostopadły do osi wirnika oraz strumień powietrza wpływa do wirnika i zostaje z niego wyrzucony na jego obwodzie;

15) „ wentylator o przepływie mieszanym” oznacza wentylator, w którego przypadku kierunek przepływu gazu przez wirnik jest pośredni w stosunku do kierunku przepływu gazu w wentylatorach typu promieniowego i osiowego;

16) „praca krótkotrwała” oznacza pracę silnika elektrycznego przy stałym obciążeniu, na tyle krótką, by nie została osiągnięta równowaga temperatur;

17) „wentylator przeznaczony do systemów wentylacji” oznacza wentylator, który nie jest stosowany w następujących produktach związanych z energią:

–  pralki i pralko-suszarki o maksymalnej mocy pobieranej ze źródła energii elektrycznej > 3 kW,

– umieszczane wewnątrz budynków urządzenia wchodzące w skład systemów klimatyzacyjnych do użytku domowego oraz umieszczane wewnątrz budynków klimatyzatory domowe o maksymalnej mocy klimatyzacji ≤ 12 kW,

–  produkty technologii informatycznej;

18) „współczynnik charakterystyczny” oznacza stosunek ciśnienia spiętrzenia zmierzonego na wylocie z wentylatora do ciśnienia spiętrzenia na wlocie do wentylatora w punkcie optimum sprawności energetycznej wentylatora.

Artykuł 3

Wymogi dotyczące ekoprojektu

1. Wymogi dotyczące ekoprojektu dla wentylatorów określono w załączniku I.

2. Każdy określony w załączniku I sekcja 2 wymóg dotyczący sprawności energetycznej wentylatorów ma zastosowanie zgodnie z następującym harmonogramem:

a) etap pierwszy: od dnia 1 stycznia 2013 r. wentylatory przeznaczone do systemów wentylacji nie mogą mieć docelowej sprawności energetycznej o wartości niższej niż określona w załączniku I sekcja 2 tabela 1;

b) etap drugi: od dnia 1 stycznia 2015 r. żadne wentylatory nie mogą mieć docelowej sprawności energetycznej o wartości niższej niż określona w załączniku I sekcja 2 tabela 2.

3. Wymogi dotyczące informacji o produkcie w odniesieniu do wentylatorów oraz sposobie umieszczenia takich informacji określono w załączniku I, sekcja 3. Wymogi te stosuje się od dnia 1 stycznia 2013 r.

4.  Określone w załączniku I sekcja 2 wymogi dotyczące sprawności energetycznej wentylatorów nie mają zastosowania do wentylatorów przeznaczonych do pracy:

a) o optimum sprawności energetycznej przy 8 tys. obr./min lub więcej;

b) w zastosowaniach, w których przypadku „współczynnik charakterystyczny” wynosi ponad 1,11;

c) jako wentylatory odpylające używane do transportu substancji niegazowych w określonych zastosowaniach związanych z procesami przemysłowymi;

5. W przypadku wentylatorów podwójnego zastosowania, przeznaczonych zarówno do wentylacji w normalnych warunkach, jak i do zastosowań awaryjnych, do pracy krótkotrwałej, z zastrzeżeniem wymagań bezpieczeństwa pożarowego określonych w dyrektywie 89/106/WE, wartości odpowiednich współczynników sprawności określone w sekcji 2 załącznika I ogranicza się o 10 % dla tabeli 1 i o 5 % dla tabeli 2.

6. Ocenę zgodności z wymogami dotyczącymi ekoprojektu należy przeprowadzić na podstawie wymogów określonych w załączniku II, wykonując stosowne pomiary i obliczenia.

Artykuł 4

Ocena zgodności

Procedurę oceny zgodności, o której mowa w art. 8 dyrektywy 2009/125/WE, stanowi wewnętrzna kontrola projektu określona w załączniku IV do tej dyrektywy lub system zarządzania służący ocenie zgodności określony w załączniku V do tej dyrektywy.

Artykuł 5

Procedura weryfikacji do celów nadzoru rynku

Podczas przeprowadzania kontroli w ramach nadzoru rynku, o których mowa w art. 3 ust. 2 dyrektywy 2009/125/WE, organy państw członkowskich stosują procedurę weryfikacji określoną w załączniku III do niniejszego rozporządzenia.

Artykuł 6

Parametry wzorcowe

Parametry wzorcowe dla wentylatorów o najlepszej charakterystyce sprawnościowej dostępnych na rynku w chwili wejścia niniejszego rozporządzenia w życie, określono w załączniku IV.

Artykuł 7

Zmiany

Przed upływem czterech lat od wejścia w życie niniejszego rozporządzenia Komisja dokonuje jego przeglądu i przedstawia wyniki tego przeglądu Forum Konsultacyjnemu ds. Ekoprojektu. W ramach przeglądu ocenia się w szczególności wykonalność ograniczenia liczby typów wentylatorów w celu wzmocnienia konkurencji pod względem sprawności energetycznej wentylatorów mogących pełnić porównywalne funkcje. Ocenia się także, czy można ograniczyć zakres wyłączeń, w tym zwolnień dotyczących wentylatorów podwójnego zastosowania.

Artykuł 8

Wejście w życie

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Sporządzono w Brukseli dnia 30 marca 2011 r.