Wyrok SN z dnia 17 stycznia 2017 r., sygn. II UK 554/15

Art. 12 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 883/2004 ani art. 14 ust. 1 i 2 rozporządzenia wykonawczego nr 978/2009 nie zawierają podstaw, ani uzasadnienia, do odmowy ustalenia dalszego podlegania polskiemu ustawodawstwu ubezpieczeń społecznych pracowników delegowanych do pracy za granicą w oparciu o nieprzesądzające kryterium co najmniej 25% proporcji obrotu krajowego do zagranicznego, które nie zawsze jest adekwatne przy ustalaniu prowadzenia znacznej części normalnej (zwyklej, typowej) działalności w kraju delegowania (Polsce) przez przedsiębiorstwo delegujące pracowników do pracy w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Zbigniew Myszka (przewodniczący, sprawozdawca) ‎

SSN Bogusław Cudowski ‎

SSN Zbigniew Korzeniowski

w sprawie z wniosku W. Spółki z o.o. z siedzibą w W. ‎przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w W. ‎z udziałem zainteresowanego P. K. ‎o wydanie zaświadczenia na formularzu A1, ‎po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 17 stycznia 2017 r., ‎skargi kasacyjnej wnioskodawcy od wyroku Sądu Apelacyjnego w (…) ‎z dnia 1 kwietnia 2015 r., sygn. akt III AUa (…),

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Apelacyjnemu w (…) do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Sąd Apelacyjny w (…) Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 1 kwietnia 2015 r., po rozpoznaniu apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału w W., zmienił wyrok Sądu Okręgowego w W. – Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 21 lipca 2014 r., w ten sposób, że oddalił odwołanie W. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Warszawie (dalej płatnik składek, agencja) od decyzji organu rentowego odmawiającej wydania zaświadczenia A1 dla zainteresowanego P. K. wykonującego pracę we Francji oraz orzekł o kosztach procesu.

W sprawie tej ustalono, że płatnik składek jest agencją pracy tymczasowej zajmującą się działalnością związaną z wyszukiwaniem miejsc pracy, pozyskiwaniem pracowników i udostępnianiem wykwalifikowanych pracowników przedsiębiorstwom z krajów Unii Europejskiej. Administracja wnioskodawcy, a także kadry, księgowość oraz marketing prowadzone są w Polsce. Z tytułu prowadzonej działalności w Polsce płatnik uzyskał obroty na poziomie 16%, zatrudniając na terenie Polski 116 pracowników oraz realizując 8 umów z kontrahentami. Natomiast z tytułu działalności prowadzonej poza granicami kraju płatnik uzyskał obroty na poziomie 82%, zatrudniając 173 osoby realizując 26 umów. Zainteresowany zawarł ze spółką umowę o pracę na czas określony od 7 stycznia 2013 r. do 31 lipca 2013 r., w ramach której pracował w charakterze pomocnika laminarza we Francji. Organ rentowy ustalił, że płatnik na dzień oddelegowania zainteresowanego osiągnął średnie obroty z okresu 12 miesięcy prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej na poziomie 9,4%.

Sąd pierwszej instancji doszedł do przekonania, że obrót z prowadzonej działalności przedsiębiorstwa nie stanowi pierwszoplanowego kryterium decydującego o miejscu wykonywania tej działalności, dlatego fakt, że w spornych okresach płatnik składek generował na terenie Polski obrót w wysokości zaledwie 9,4% procent, nie uzasadniał odmowy wydania zaświadczenia A1. Wskazał, że kryterium przyjęte przez organ rentowy, czyli osiągnięcie 25% obrotu w Polsce, jest wymogiem pozanormatywnym, ma jedynie charakter pomocniczy i nie może być traktowane, jako jedyne kryterium wyboru ustawodawstwa w zakresie ubezpieczeń społecznych. W takich sytuacjach trzeba przede wszystkim brać pod uwagę bezpośredni związek, jaki istniał pomiędzy wnioskodawcą a pracownikiem podczas okresu oddelegowania, a także okoliczności związane z procesem rekrutacyjnym i administracją, które miały miejsce w Polsce, a także ówczesną ogólną sytuację na rynku europejskim.